Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Tiết 20 - Tuần 20 - Sự nhiễm điện do cọ sát

Tuần: 20 Tiết PPCT: 20 Ngày dạy: 08/01/2009 SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ SÁT I/ Mục tiêu: 1. Kiến thức: Mơ tả được một hiện tượng hoặc một thí nghiệm chứng tỏ vật bị nhiễm điện do cọ xát. 2. Kỹ năng: Giải thích được một số hiện tượng nhiễm điện do cọ xát trong thực tế (chỉ ra các vật nào cọ xát với nhau và biểu hiện của sự nhiễm điện). 3. Thái độ: Yêu thích mơn học, ham hiểu biết, khám phá thế giới xung quanh. II/ Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: 1 thước nhựa, 1 thanh thuỷ tinh. 1 mảnh nilong, 1 quả cầu nhựa xốp, 1 giá treo, 1 mảnh len, 1 mảnh lụa sấy khơ, một số giấy vụn, 1 mảnh tole, 1 mảnh nhựa, 1 bút thử điện. Học sinh: Mỗi nhĩm như trên. III/ Phương pháp dạy học: Vấn đáp đàm thoại, thuyết trình, trực quan. IV/ Tiến trình lên lớp: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY – TRÒ NỘI DUNG BÀI HỌC Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập (5 phút) - Cho một học sinh mơ tả hiện tượng trong ảnh đầu chương III. - Học sinh nêu mục tiêu chương III (SGK trang 47) + Để tìm hiểu các loại điện tích, trước hết ta phải tìm hiểu 1 trong các cách nhiễm điện cho các vật là “nhiễm điện do cọ xát” + Vào những ngày hanh, khơ khi cởi áo bằng len hoặc dạ em đã thấy hiện tượng gì ? - HS: Khi cởi áo len trong bĩng tối thấy chớp sáng li ti và tiếng lách tách. - GV: Hiện tượng tương tự xảy ra ngồi tự nhiên là hiện tượng sấm sét là hiện tượng nhiễm điện do cọ xát. Hoạt động 2: Làm thí nghiệm phát hiện nhiều vật bị cọ xát có khả năng hút các vật khác (14 phút) - Yêu cầu HS đọc TN1, nêu dụng cụ TN, các bước tiến hành TN. - GV: Cách cọ xát các vật (cọ mạnh nhiều lần theo 1 chiều) - HS tiến hành TN theo nhĩm, mỗi HS trong nhĩm đều phải tiến hành TN với ít nhất 1 vật. - HS: TN xong ghi kết quả vào bảng. Từ kết quả TN, nhĩm thảo luận, lựa chọn cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống trong kết luận I/ Vật nhiễm điện: Kết luận 1: Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng hút các vật khác. Hoạt động 3: Phát hiện vật bị cọ xát bị nhiễm điện (mang điện tích) (14 phút) - Vì sao nhiều vật sau khi cọ xát lại cĩ thể hút các vật khác ? + HS đưa ra các phương án. - GV: Hướng dẫn HS kiểm tra các phương án HS đưa ra ví dụ như: do vật bị cọ xát nĩng lên, hay vật sau khi cọ xát cĩ tính chất giống nam châm. - GV: Hướng dẫn cách tiến hành thí nghiệm 2 (lưu ý cách cầm mảnh dạ cọ xát nhựa, thả mảnh tole vào mảnh nhựa để cách điện với tay hoặc dùng mảnh tole cĩ tay cầm cách điện). - HS làm TN2 theo nhĩm, quan sát hiện tượng xảy ra để thấy được bĩng đèn của bút thử điện sáng. - GV: Kiểm tra việc tiến hành TN của các nhĩm, nếu chưa đạt GV giải thích nguyên nhân. - HS: Thảo luận nhĩm để hồn thành KL2. - GV: Thơng báo các vật bị cọ xát cĩ khả năng hút các vật khác hoặc cĩ thể làm sáng bĩng đèn của bút thử điện. Các vật đĩ được gọi là các vật nhiễm điện ( hay vật mang điện tích). Kết luận 2: Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng làm sáng bóng đèn bút thử điện Hoạt động 3: Vận dụng (5 phút) - GV: Cho HS thảo luận nhĩm trả lời câu C1? - Đại diện một nhóm đứng tại chỗ trình bày. - Nhóm khác nhận xét nhóm của bạn. II/ Vận dụng: C1: Lược nhựa và tĩc cọ xát vào nhau. Cả lược nhựa và tĩc đều bị nhiễm điện. Do đĩ tĩc bị lược nhựa hút kéo thẳng ra. V/ Củng cố và luyện tập: (6 phút) - Gọi HS trả lời câu C2? C2 : Khi thổi bụi trên mặt bàn, luồng giĩ thổi làm bụi bay đi. Cánh quạt điện khi quay cọ xát mạnh với khơng khí và bị nhiễn điện, vì thế cánh quạt hút các hạt bụi cĩ trong khơng khí ở gần nĩ. Mép cánh quạt chém vào khơng khí được cọ xát mạnh nhất nên nhiễm điện nhiều nhất. Do đĩ chỗ mép cánh quạt hút bụi mạnh nhất và bụi bám ở mép cánh quạt nhiều nhất. - Gọi HS trả lời câu C3? C3 : Khi lau chùi gương soi, kính cửa sổ hay màn hình tivi bằng khăn bơng khơ, chúng bị cọ xát và bị nhiễm điện ® Vì thế chúng hút các bụi vải. VI/ Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: (1 phút) - Học thuộc phần ghi nhớ SGK/49 - Hồn chỉnh từ câu C1àC3 vào vở bài tập. - Làm bài tập 17.1 à 17.4 / SBT - Đọc thêm cĩ thể em chưa biết để trả lời câu hỏi đầu bài V/ Rút kinh nghiệm: Tân Tiến, ngày 05 tháng 01 năm 2009 TỔ TRƯỞNG KÝ DUYỆT