Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Tiết 25 - Bài 22 : Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện

Tiết : 25 Ngày soạn : 23 / 2 / 2009 Ngày dạy : 24/ 2 / 2009 Bài 22 : TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN I. Mục tiêu : 1. Kiến thức : - Nêu được dòng điện đi qua vật dẫn thông thường đều làm cho vật dẫn nóng lên và kể tên 5 dụng cụ điện sử dụng tác dụng nhiệt của dòng điện . - Kể tên và mô tả tác dụng phát sáng của dòng điện đối với 3 loại đèn. 2. Kĩ năng : Quan sát, nhận xét, rút ra kết luận. 3. Thái độ : Hợp tác, có ý thức khi thực hành nhóm, tập trung lắng nghe và làm theo sự hướng dẫn. II. Chuẩn bị : * Đối với mỗi nhóm HS : 2 pin mắc nối tiếp, 1 bóng đèn pin có đế, 1 công tắc, 5 đoạn dây nối, 1 bút thử điện với bóng đèn có hai đầu dây bên trong tách rời nhau, 1 đèn điốt phát quang (đèn LED) có lắp thêm điện trở bảo vệ. III. Tổ chức hoạt động của học sinh : Hoạt động của HS Trợ giúp của GV Phần ghi bảng Hoạt động 1: (5 phút) Kiểm tra bài cũ. - 1 HS trả lời câu hỏi của GV. - 1 HS nhận xét. - Nêu quy ước về chiều của dòng điện. Vẽ sơ đồ mạch điện của đèn pin. Hoạt động 2: (3 phút) Đặt vấn đề vào bài mới. - Không - Căn cứ vào đèn sáng., quạt điện quay, bếp điện nóng lên… - Khi có dòng điện trong mạch, ta có nhìn thấy các điện tích hay êlectrôn dịch chuyển không? - Vậy căn cứ vào đâu để biết có dòng điện chạy trong mạch? - Đó là những tác dụng của dòng điện. Hoạt động 3: (18 phút) Tìm hiểu tác dụng nhiệt của dòng điện. - Từng HS ghi ra giấy tên một số dụng cụ thiết bị điện mà mình biết. - Trao đổi và thảo luận với cả lớp. - Từng nhóm làm TN như hình 21.1 SGK để trả lời C2. Tra bảng nhiệt độ nóng chảy của một số chất để xem nhiệt độ nóng chảy của vonfram (3370oC). - Có. Từng nhóm HS tiến hành TN như hình 22.2 SGK. - Ngay khi các mảnh giấy nhỏ bị cháy đứt , rơi xuống thì ngắt công tắc ngay, tránh hư hại acquy. - Thảo luận theo nhóm để trả lời C3. - Điền từ thích hợp vào phần kết luận. - Bổ sung, góp ý để hoàn chỉnh câu trả lời. - Quan sát các loại câu chì để trả lời C4. - GV có thể đề nghị vài HS lên bảng, các HS khác ngồi tại chỗ ghi ra giấy tên một số dụng cụ, thiết bị được đốt nóng bằng điện. - GV tổ chức thảo luận chung và xác nhận chính xác các dụng cụ đó. - Đề nghị các nhóm HS thực hiện TN hình 21.1 SGK và trả lời câu hỏi C2 của SGK. - Khi có dòng điện chạy qua thì các dây sắt, dây đồng có nóng lên không? Và đề nghị HS tiến hành TN như hình 22.2 SGK. - Lưu ý HS cần đóng công tắc trong khoảng thời gian 5 phút. - GV cho cả lớp thảo luận, trả lời các câu hỏi phần a,b của C3 vào vở bài tập và ghi đầy đủ câu kết luận. - Thông báo : các vật nóng tới 500oC thì bắt đầu phát ra ánh sáng nhìn thấy. - GV cho HS quan sát các loại cầu chì đã chuẩn bị sẵn để HS mô tả hiện tượng xảy ra với đoạn dây chì và đối với mạch điện. I. Tác dụng nhiệt : 1. Thí nghiệm : 2. Bảng nhiệt độ nóng chảy của một số chất : Chất Nhiệt độ nóng chảy (oC) Vonfram 3370 Thép 1300 Đồng 1080 Chì 327 3. Kết luận : - Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên. - Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng. Hoạt động 4: (12 phút) Tìm hiểu tác dụng phát sáng của dòng điện. - Quan sát bóng đèn của bút thử điện. - Trả lời C5. - Quan sát bóng đèn bút thử điện phát sáng . - Trả lời C6. - Điền từ thích hợp vào phần kết luận. - Quan sát đèn điốt phát quang. - Mắc hai đầu đèn vào hai cực của nguồn điện, quan sát đèn có sáng không. - Trả lời C7. - Điền từ thích hợp vào phần kết luận. - GV cho HS quan sát bóng đèn của bút thử điện . - GV lắp bóng trở lại vào bút và cắm bút vào một trong hai lỗ của ổ lấy điện trong lớp để HS quan sát vùng phát sáng trong bóng đèn. - Cho HS thảo luận, trả lời các câu hỏi và viết đầy đủ câu kết luận. - Với đèn điốt phát quang, GV cho các nhóm làm việc như đã nêu trong SGK. II. Tác dụng phát sáng : 1. Bóng đèn bút thử điện : a. Quan sát : b. Kết luận : Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn của bút thử điện làm chất khí này phát sáng. 2. Đèn điốt phát quang : a. Quan sát : b. Kết luận : Đèn điốt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo một chiều nhất định và khi đó đèn sáng. Hoạt động 5: (5 phút) Củng cố bài học và luyện tập. - Cá nhân đọc và trả lời C8, C9. - Cá nhân đọc và ghi phần ghi nhớ vào vở. - Chất khí và chất bán dẫn. - Đọc có thể em chưa biết. - Cho HS đọc và trả lời C8, C9. - Cho HS đọc và ghi phần ghi nhớ vào vở. - Ta đã biết các kim loại là vật liệu dẫn điện. Qua bài này ta còn biết những vật liệu nào khác có thể dẫn điện? - Đề nghị HS đọc mục : có thể em chưa biết. - GV có thể nói rõ thêm về hoạt động của đèn ống. III. Vận dụng : C8 : E. C9 : Nối bản kim loại nhỏ của đèn LED với cực A. - Nếu đèn sáng thì A là cực dương còn B là cực âm. - Nếu đèn không sáng thì A là cực âm còn B là cực dương. Hoạt động 6: (2 phút) Hướng dẫn về nhà. Ghi chép và thực hiện như hướng dẫn của GV yêu cầu. - Làm hết các bài tập trong SBT. - Soạn bài mới : Tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện. IV. Rút kinh nghiệm :…………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………