Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Tuần 20 - Tiết 37 - Bài 31: Hiện tượng cảm ứng điện từ

Tuần : 20 Ngày soạn : 04/12/2012 Tiết : 37 Ngày dạy : 07/12/2012 BÀI 31: HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ I.Mục tiêu: 1.Kiến thức : - Mô tả được thí nghiệm hoặc nêu được ví dụ về hiện tượng cảm ứng điện từ. - Sử dụng được đúng 2 thuật ngữ mới , đó là dòng điện cảm ứng và hiện tượng cảm ứng điện từ . 2. Kĩ năng : - Quan sát , mô tả chính xác hiện tượng xảy ra . 3. Thái độ : - Nghiêm túc, trung thực trong học tập . II. Chuẩn bị : 1. Giáo viên: - Nội dung kiến thức bài học - 1 đinamô xe đạp có lắp bóng đèn . - 1 đinamô xe đạp bóc 1 phần vỏ ngoài để nhìn thấy nam châm và cuộn đây ở trong . - 1 cuộn dây có gắn đèn LED , hoặc được thay bằng 1 điện kế nhạy . - 1 thanh nam châm có trục quay vuông góc với tranh . - 1 nam châm điện ; 2 pin 1,5V. 2. Học sinh : - Xem trước bài III.Tổ chức hoạt động dạy và học : 1. Ổn định lớp : Kiểm tra sĩ số vệ sinh lớp . 9A1……….. 9A2…………. 9A3………….. 9A4………….. 2. Kiểm tra bài cũ : Không kiểm tra 3. Tiến trình: GV tổ chức các hoạt động Hoạt động của học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 1 :Giới thiệu bài mới - Trong xe đạp không có pin hay ác quy mà chỉ có một bình điện gọi là đi na mô, vậy đi na mô là cái gì mà lại làm cho đèn sáng à Bài mới - HS lắng nghe Hoạt động 2 : Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của điamôxe đạp và dự đoán xem hoạt động nào trong điamô là nguyên chính gây ra dòng điện : - Yêu cầu hs xem hình 31.1 SGK và quan sát một điamô đã tháo vỏ đặt trên bàn của GV và chỉ ra các bộ phận chính của điamô . - Hãy dự đoán xem hoạt động của bộ phận chính nào của đamô đã tạo ra dòng điện ? - Phát biểu chung ở lớp , trả lời câu hỏi của GV “không tảo luận” - Quan hình 31 và nêu hoạt động của điamôxe đạp - Cấu tạo gồm nam châm và cuộn dây . -Khi quay nún điamô thì nam châm quay theo , nhờ đó mà đèn sáng được vậy liệu nhờ nam châm I./ Cấu tạo và hoạt động của đinamô ở xe đạp Bộ phận chính gồm: - Nam châm và cuộn dây quấn xung quanh lõi sắt Hoạt động 3: Tìm hiểu cách dùng nam châm vĩnh cửu để tạo ra dòng điện , XĐ trong trường hợp nào thì nam châm vĩnh cửu có thể tạo ra dòng điện ? II.Dùng nam châm để tạo ra dòng điện 1.Dùng nam châm vĩnh cữu. (? ) Cá nhân nghiên cứu C1. + Nêu dụng cụ,cách tiến hành thí nghiệm ? + Làm thí nghiệm C1 theo nhóm ? - Giáo viên hướng dẫn học sinh làm từng thao tác dứt khoát nhanh . + Đưa nam châm vào trong lòng cuộn dây . + Để nam châm nằm yên 1 lúc trong lòng cuộn dây. + Kéo nam châm ra khỏi cuộn dây *Chú ý : Cuộn dây phải được nối kín động tác nhanh, dứt khoát . ( ? ) Đại diện nhóm trả lời ( ? ) Các nhóm khác nhận xét à GV nhận xét hoàn chỉnh , sửa sai khi cần thiết. (? ) Học sinh nghiên cứu , nêu dự đoán C2 ? ( ? ) Làm thí nghiệm kiểm tra dự đoán theo nhóm ( ? ) Rút ra nhận xét qua thí nghiệm của C1, C2 ? *Chuyển ý : Nam châm điện có thể tạo ra dòng điện không ? - Đọc thông tin C1 . + Làm thí nghiệm quan sát và trả lời C1, C2 theo nhóm. *C1: Trong cuộn dây dẫn xuất hiện dòng điện cảm ứng khí: +Di chuyển nam châm lại gần cuộn dây. +Di chuyển nam châm ra xa cuộn dây. - Học sinh dự đoán theo nhóm -Thí nghiệm kiểm tra à quan sát hiện tượng à rút ra kết luận . *C2: Trong cuộn dây có xuất hiện dòng điện cảm ứng. - Thu thập thông tin vào vở. II./ Dùng nam châm để tạo ra dòng điện 1. Dùng nam châm vĩnh cửu * Thí nghiệm1: (SGK) C1 : Trường hợp 1 và trường hợp 4 C2 : * Nhận xét : Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín khi ta đưa một cực của nam châm lại gần hay ra xa một đầu của cuộn dây đó hoặc ngược lại Hoạt động 4: Tìm hiểu cách dùng nam châm điện để tạo ra dòng điện, trong trường hợp nào thì nam châm điện có thể tạo ra dòng điện. 2.Dùng nam châm điện. ( ? ) Đọc thí nghiệm , nêu dụng cũ và các bước tiến hành ? ( ? ) Làm thí nghiệm 2 theo nhóm - Giáo viên hướng dẫn cách lắp ráp thí nghiệm : Lưu ý lõi sắt của nam châm điện sâu vào lòng cuộn dây . ( ? ) Làm C3 ? ( ? ) Khi đóng mạnh ( hay ngắt mạch điện) thì dòng điện có cường độ thay đổi như thế nào ? à GV chốt lại : Dòng điện xuất hiện ở cuộn dây dẩn kín trong thời gian đóng hoặc ngắt mạch điện của nam châm nghĩa là trong thời gian từ trường của nam châm điện biến thiên . - Cá nhân nghiên cứu thí nghiệm 2 + Nêu dụng cụ, cách tiến hành thí nghiệm - Thu thập thông tin của giáo viên à hoạt động nhóm làm C3 . *C3 : dòng điện xuất hiện ở - TH1 : 1 đèn LED sáng - TH3 : đèn LED 2 sáng - Hoàn tất nội dung vào vở 2. Dùng nam châm điện * Thí nghiệm 2: (SGK) C3 : Trường hợp 1 và trường hợp 3 Hoạt động 5: Tìm hiểu thuật ngữ mới “ Dòng điện cảm ứng, hiện tượng cảm ứng điện từ” III.Hiện tượng cảm ứng điện từ ( ? ) Đọc thông báo mục 3 SGK / 86 ( ? ) Qua thí nghiệm 1,2 ở trên cho biết khi nào xuất hiện dòng điện cảm ứng ? Nhận xét 2 : Dòng điện xuất hiện ở cuộn dây dẫn kín trong thời gian đóng và ngắt mạch của nam châm điện, nghĩa là trong thời gian dòng điện của nam châm điện biến thiên. Nêu dự đoán C4 Quan sát giáo viên làm thí nghiệm à Nêu kết luận quan sát thí nghiệm C4 : Trong cuộn dây có dòng điện cảm ứng xuất hiện -Cá nhân làm C5 . *C5 : Đúng là nhờ nam châm ta có thể tạo ra dòng điện IV. Củng cố : - Nhắc lại kiến thức cần nhớ cho HS . - Y/c HS đọc ghi nhớ SGK ? - Cấu tạo và hoạt động của đinamô xe đạp ? - Cách để tạo ra dòng điện? V. Hướng dẫn về nhà : - Về nhà học thuộc phần ghi nhớ - Cho hs đọc phần có thể em chưa biết - Làm bài tập SBT - Xem trước bài 32 SGK