Bài giảng Môn Vật lý lớp 9 - Tuần 4 – Tiết 8 - Sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện dây dẫn (tiếp)

Ngày dạy: Tuần4 – Tiết 8 Sự PHụ THUộC CủA ĐIệN TRở VàO TIếT DIệN DÂY DẫN. I. MụC TIÊU: 1. Kiến thức: -Suy luận được rằng các dây dẫn có cùng chiều dài và làm từ cùng một loại vật liệu thì điện trở của chúng tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây. -Bố trí và tiến hành TN kiểm tra mối quan hệ giữa điện trở và tiết diện dây dẫn. -Nêu được điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài và làm từ cùng một vật liệu thì tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây. 2. Kĩ năng: -Mắc mạch điện và sử dụng dụng cụ đo để đo điện trở của dây dẫn. 3. Thái độ: Trung thực, có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm. II. Đồ DùNG DạY HọC. Đối với mỗi nhóm HS: -2 điện trở dây quấn cùng loại. - -1 nguồn điện 1 chiều 6V. -1 công tắc. -1 ampe kế có GHĐ là 1A và ĐCNN 0.02A. -1 vônkế có GHĐ là 6V và ĐCNN 0.1V. -Các đoạn dây nối. III. Tổ CHứC HOạT ĐộNG DạY HọC. H. Đ.1: KIểM TRA BàI Cũ-Tổ CHứC TìNH HUốNG HọC TậP. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh HS1) Viết công thức cường độ dòng điện , hiệu điện thế , điện trở tương đương của đoạn mạch gồm 2 điện trở song song HS2) Làm bài tập 7.2 SBT HS3) Muốn xác định mối quan hệ giữa điện trở vào chiều dài dây dẫn thì phải đo điện trở của dây dẫn như thế nào? Vẽ sơ đồ mạch điện kiểm tra sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào chiều dài dây. -Gọi HS nhận xét câu trả lời của bạn, GV sửa chữa nếu cần#Đánh giá cho điểm HS. ĐVĐ: Điện trở của một dây dẫn phụ thuộc như thế nào vào tiết diện dây#Bài mới. 1. Trong đoạn mạch gồm 2.Để xác định sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào chiều dài của dây ta phải đo điện trở của các dây dẫn được làm từ cùng một loại vật liệu, có tiết diện như nhau nhưng chiều dài khác nhau. 3.Vẽ đúng sơ đồ mạch điện. H. Đ.2: NÊU Dự ĐOáN Về Sự PHụ THUộC CủA ĐIệN TRở VàO TIếT DIệN DÂY. -Yêu cầu HS vận dụng kiến thức về điện trở tương đương trong đoạn mạch mắc song song để trả lời câu hỏi C1. -Từ câu hỏi C1#Dự đoán sự phụ thuộc của R vào S qua câu 2. I.Dự đoán sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện dây dẫn. C1: C2: Trường hợp hai dây dẫn có cùng chiều dài và cùng được làm từ cùng một loại vật liệu, thì điện trở của chúng tỉ lệ nghịch với tiết diện dây. H. Đ.3: THí NGHIệM KIểM TRA Dự ĐOáN. -Vẽ sơ đồ mạch điện kiểm tra#Nêu dụng cụ cần thiết để làm TN, các bước tiến hành TN. -Yêu cầu HS làm TN kiểm tra theo nhóm để hoàn thành bảng 1-tr23. -GV thu kết quả TN của các nhóm#Hướng dẫn thảo luận chung cả lớp. -Yêu cầu so sánh với dự đoán để rút ra kết luận. -Yêu cầu HS đọc yêu cầu phần 3-Nhận xét. Tính tỉ số và so sánh với tỉ số thu được từ bảng 1. -Gọi 1 HS nhắc lại kết luận về mối quan hệ giữa R và S#Vận dụng. Hình 8.3: -Các bước tiến hành TN: +Mắc mạch điện theo sơ đồ. +Thay các điện trở R được làm từ cùng một laọi vật liệu, cùng chiều dài, tiết diện S khác nhau. +Đo giá trị U, I . Tính R. +So sánh với dự đoán để rút ra nhận xét qua kết quả TN. -Tiến hành TN:... -Kết quả TN:... -Nhận xét: áp dụng công thức tính diện tích hình tròn Tỉ số: Rút ra kết quả: -Kết luận: điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài và được làm từ cùng một loại vật liệu thì tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây. H. Đ.4: VậN DụNG-CủNG Cố-HƯớNG DẫN Về NHà. -Yêu cầu cá nhân hoàn thành C3. -Gọi HS khác nhận xét yêu cầu chữa bài vào vở. -Yêu cầu HS hoàn thành bài 8.2 SBT. -Dựa vào kết quả bài 8.2. yêu cầu HS hoàn thành C5. -GV thu bài của 1 số HS kiểm tra, nêu nhận xét. -Gọi HS đưa ra các lí luận khác để tính điện trở R2. H.D.V.N: - Làm C5,C6 và 8.1, 8.2,8.3,8.4 SBT - Học thuộc ghi nhớ bài 8 C3: Vì 2 dây dẫn đều bằng đồng, có cùng chiều dài Điện trở của dây thứ nhất gấp 3 lần điện trở của dây dẫn thứ hai. Bài 8.2: C. Chiều dài lớn gấp 4 thì điện trở gấp 4 lần, tiết diện lớn gấp 2 thì điện trở nhỏ hơn 2 lần, vậy . C5: Cách 1: Dây dẫn thứ hai có chiều dài nên có điện trở nhỏ hơn hai lần, đồng thời có tiết diện nên điện trở nhỏ hơn 5 lần. Kết quả là dây thứ 2 có điện trở nhỏ hơn dây thứ nhất 10 lần . Cách 2: Xét 1 dây R3 cùng loại có cùng chiều dài và có tiết diện ; có điện trở là: . ***************************************************** Ngày dạy: Tuần 5 - Tiết 9 Sự PHụ THUộC CủA ĐIệN TRở VàO VậT LIệU LàM DÂY DẫN. I. MụC TIÊU: 1. Kiến thức: -Bố trí và tiến hành TN kiểm tra chứng tỏ rằng điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài, tiết diện và được làm từ các vật liệu khác nhau thì khác nhau. -So sánh được mức độ dẫn điện của các chất hay các vật liệu căn cứ vào bảng giá trị điện trở suất của chúng. -Vận dụng công thức để tính được một đại lượng khi biết các đại lượng còn lại. 2.Kĩ năng: -Mắc mạch điện và sử dụng dụng cụ đo để đo điện trở của dây dẫn. -Sử dụng bảng điện trở suất của một số chất. 3. Thái độ: Trung thực, có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm. II. Đồ DùNG DạY HọC. Đối với mỗi nhóm HS: Hai dây dẫn khác nhau có Dây 1: Constantan, dây 2: Nicrom, 1 nguồn điện 4.5V, 1 công tắc. 1 ampe kế có GHĐ là 1A và ĐCNN là 0.01A. 1 vônkế có GHĐ là 6V và ĐCNN là 0.1V. Các đoạn dây nối. III. Tổ CHứC HOạT ĐộNG DạY HọC. H. Đ.1: KIểM TRA BàI Cũ-Tổ CHứC HOạT ĐộNG DạY HọC. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Kiểm tra 15 phút ( Đề kiểm tra có trong bộ đề ) H. Đ.2: TìM HIểU XEM ĐIệN TRở Có PHụ THUộC VàO VậT LIệU LàM DÂY DẫN HAY KHÔNG? -Yêu cầu HS trả lời C1. -Yêu cầu thực hiện TN theo nhóm. Gọi đại diện các nhóm nêu nhận xét rút ra từ kết quả TN. I.Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn. C1: Đo điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài và cùng tiết diện nhưng làm bằng các vật liệu khác nhau. 1.Thí nghiệm V A + - Các bước tính Dây dẫn có các điện trở suất khác nhau() Điện trở dây dẫn() 1 2 2.Kết luận: Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào vật liệu làm dây dẫn. H. đ.3: TìM HIểU Về ĐIệN TRở SUấT. -Yêu cầu HS đọc mục 1 và trả lời câu hỏi: +Điện trở suất của một vật liệu (hay 1 chất) là gì? +Kí hiệu của điện trở suất? +Đơn vị điện trở suất? -GV treo bảng điện trở suất của một số chất ở 200C. Gọi HS tra bảng để xác định điện trở suất của một số chất và giải thích ý nghĩa con số. -Yêu cầu cá nhân hoàn thành C2. II. Điện trở suất-Công thức điện trở. 1.Điện trở suất. -Điện trở suất của một vật liệu (hay một chất) có trị số bằng điện trở của một đoạn dây dẫn hình trụ được làm bằng vật liệu đó có chiều dài 1m và có tiết diện là 1m2. Điện trở suất được kí hiệu là # Đơn vị điện trở suất là #m. C2: Dựa vào bảng điện trở suất biết có nghĩa là một dây dẫn hình trụ làm bằng constantan có chiều dài 1m và tiết diện là 1m2 thì điện trở của nó là .Vậy đoạn dây constantan có chiều dài 1m, tiết diện 1mm2=10-6m2 có điện trở là 0,5#. H. Đ.4: XÂY DựNG CÔNG THứC TíNH ĐIệN TRở. -Hướng dẫn HS trả lời câu C3. -Yêu cầu HS ghi công thức tính R và giải thích ý nghĩa các kí hiệu, đơn vị của từng đại lượng trong công thức. 2-Công thức điện trở. C3: Bảng 2 Các bước tính Dây dẫn (đựơc làm từ vật liệu có điện trở suất #). Điện trở của dây dẫn (#) 1 Chiều dài 1m Tiết diện 1m2 R1=# 2 Chiều dài l(m) Tiết diện 1 m2 R2=#.l 3 Chiều dài l(m) Tiết diện S(m2) 3.Kết luận: , trong đó: là điện trở suất ( m) l là chiều dài dây dẫn (m) S là tiết diện dây dẫn (m2). H. Đ.5: VậN DụNG-CủNG Cố-HƯớNG DẫN Về NHà. -Yêu cầu cá nhân HS làm BT 9.1 SBT giải thích lí do chọn phương án đúng. -GV hướng dẫn HS hoàn thành câu C4: +Để tính điện trở ta vận dụng công thức nào? +Đại lượng nào đã biết, đại lượng nào trong công thức cần phải tính? Tính S rồi thay vào công thức để tính R. -Từ kết quả thu được ở câu C4)Điện trở của dây đồng trong mạch điện là rất nhỏ, vì vậy người ta thường bỏ qua điện trở của dây nối trong mạch điện. H.D.V.N: 9.1 SBT: Chất dẫn điện tốt có điện trở suet như thế nào ? Dặn dò: -Đọc phần “Có thể em chưa biết” -Trả lời câu C5, C6 (SGK-tr.27) và làm bài tập 9 (SBT). Bài 9.1. Chọn C. Vì bạc có điện trở suất nhỏ nhất trong số 4 kim loại đã cho. C4: Tóm tắt: l=4m; d=1mm=10-3m. . R=? Bài giải: Diện tích tiết diện dây đồng là: áp dụng công thức tính Điện trở của dây đồng là 0,087#