Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 117, 118: Quan âm thi kính

I. Tìm hiểu chung: 1- Khái niệm: ChÌo lµ lo¹i kÞch h¸t, móa d©n gian, kÓ chuyÖn, diÔn tÝch b»ng h×nh thøc s©n khÊu. TiÕt 117-118: quan ©m thÞ kÝnh (TrÝch ®o¹n: nçi oan h¹i chång) Tuần Ti - Đào Huế Quan Âm Thị Kính Trương Viên Kim Nham * Nguån gèc: ChÌo n¶y sinh vµ ®­îc phæ biÕn réng r·i ë B¾c Bé. * Đặc trưng Chèo thuộc loại hình sân khấu: + Kể chuyện giáo dục đạo đức. + Nhân vật có đặc trưng tính cách riêng. * §Æc tr­ng + Ước lệ và cách điệu cao. + Tổng hợp các yếu tố nghệ thuật. ThiÖn SÜ: Vai th­ sinh ThÞ MÇu: Vai n÷ lÖch MÑ ®èp: Vai hÒ Sïng bµ: Vai mô ¸c ThÞ KÝnh: Vai n÷ chÝnh Mét sè nh©n vËt trong vë chÌo Quan ¢m ThÞ KÝnh Hề chèo Quốc Trượng Quốc Anh Một số làn điệu Chèo cổ. Hát sử rầu Hát sắp chợt Hát sử TiÕt 117-118s: quan ©m thÞ kÝnh (TrÝch ®o¹n: nçi oan h¹i chång) I- Đọc - Tìm hiểu chung: 1- Khái niệm: * Nguồn gốc: * Các đặc trưng cơ bản: 2-§äc-Tóm tắt vë chèo: 3 n¨m liÒn KÝnh T©m ®i xin s÷a nu«i con cña ThÞ Mµu bá l¹i. Nµng ®­îc gi¶i oan, ho¸ thµnh PhËt Bµ Quan ThÕ ¢m Bå t¸t. Mäi ng­êi míi biÕt KÝnh T©m - ThÞ KÝnh lµ mét. ¸n hoang thai Oan t×nh ®­îc gi¶i, ThÞ KÝnh lên tòa sen ThÞ KÝnh bÞ vu oan giÕt ThiÖn SÜ vµ bÞ ®uæi ra khái nhµ hä Sïng. Nµng gi¶ trai đi tu hµnh, mong nhê phËt ph¸p v« biªn gi¶i tiÒn oan nghiÖp ch­íng. ThÞ KÝnh - TiÓu KÝnh T©m bÞ ThÞ Mµu vu oan vµ bÞ ®uæi ra khái chïa. ¸n giÕt chång I. T×m hiÓu chung: 1. ThÕ nµo lµ chÌo? 2. §äc, tãm t¾t: 3. VÞ trÝ: 4. Bè côc: TiÕt 117-118: quan ©m thÞ kÝnh (TrÝch ®o¹n: nçi oan h¹i chång) - PhÇn cuèi cña ®o¹n 1 3 phÇn - H¹nh phóc vî chång - Nçi oan h¹i chång - QuyÕt ®i tu. II. T×m hiÓu chi tiÕt: Th¶o luËn nhãm - §o¹n ®Çu cho thÊy quan hÖ vî chång ThÞ KÝnh nh­ thÕ nµo? - Quan hÖ Êy thÓ hiÖn ë nh÷ng chi tiÕt nµo? => ThÞ KÝnh lµ ng­êi nh­ thÕ nµo? TiÕt 117-118: quan ©m thÞ kÝnh (TrÝch ®o¹n: nçi oan h¹i chång) 1. Khung c¶nh gia ®×nh tr­íc khi ThÞ KÝnh bÞ oan - C¶nh sinh ho¹t gia ®×nh + Vî ngåi kh©u + Chång ®äc s¸ch => Gia ®×nh Êm cóng h¹nh phóc II- Tìm hiểu đoạn trích : TiÕt 117-118: quan ©m thÞ kÝnh (TrÝch ®o¹n: nçi oan h¹i chång) 1. Khung c¶nh gia ®×nh tr­íc khi ThÞ KÝnh bÞ oan + Qu¹t cho chång ngu, thÊy sîi r©u mäc ng­îc => Ng­êi vî yªu chång tha thiÕt, ch©n thËt, tù nhiªn. + CÇm dao kh©u toan xÐn ®i  Lo l¾ng ¢n cÇn , dÞu dµng  Cö chØ : TiÕt 117-118: quan ©m thÞ kÝnh (TrÝch ®o¹n: nçi oan h¹i chång) 2. Nçi oan h¹i chång: a. Sïng bµ: - Quy kÕt cho ThÞ KÝnh giÕt chång. - Vu oan cho ThÞ KÝnh ngo¹i t×nh. - Lêi lÏ ®éc ®Þa - Cö chØ th« b¹o. - Lµm ng¬ tr­íc nçi ®au khæ cña ThÞ KÝnh. - §uæi ThÞ KÝnh ra khái nhµ. => §éc ¸c, nhÉn t©m. b. Sïng «ng: - Vî nãi g× nghe nÊy. - Tµn ¸c kh«ng kÐm Sïng bµ. c. ThiÖn Sü: - Th­¬ng vî, biÕt vî bÞ oan. - Nhu nh­îc, kh«ng d¸m b¶o vÖ. d. ThÞ KÝnh: - ChØ biÕt kªu oan, kªu cøu. - BÞ oan øc nh­ng kh«ng biÕt lµm thÕ nµo. III. Tæng kÕt: Ghi nhí: SGK 3. QuyÕt ®i tu: - Kh«ng thÓ ë l¹i - Kh«ng thÓ vÒ nhµ - Kh«ng thÓ lÊy ng­êi kh¸c - Kh«ng thÓ bá ®i chç kh¸c - Kh«ng ai tin => BÕ t¾c, kh«ng biÕt lµm thÕ nµo. IV.LuyÖn tËp Dòng nào sau đây nhận định đúng nhất về chèo? A. Chèo là loại kịch hát, múa dân gian. B. Chèo kể chuyện, diễn tích bằng sân khấu. C. Chèo nảy sinh và được phổ biến rộng rãi ở đồng bằng Bắc Bộ. D. Cả A, B và C đều đúng. 2. Tích truyện trong chèo được khai thác từ đâu? A. Từ truyền thuyết B. Từ thần thoại C. Từ truyện cổ tích và truyện Nôm D. Từ ca dao, dân ca 3. Dòng nào không phải là nội dung chính của vở chèo Quan Âm Thị Kính? A. Thị Kính bị đổ oan là gái giết chồng. B. Thị Kính giả trai lên chùa, bị Thị Màu chọc ghẹo. C. Thị Kính chịu án hoang thai. D. Oan tình được giải, Thị Kính lên tòa sen. 4. Đoạn trích Nỗi oan hại chồng nằm ở phần thứ mấy của vở chèo và có mấy nhân vật? A. Phần thứ nhất – Năm nhân vật B. Phần thứ hai – Năm nhân vật C. Phần thứ ba – Bốn nhân vật D. Phần thứ tư – Bốn nhân vật Hướng dẫn chuẩn bị tiết học tiếp theo: - Tóm tắt đoạn trích. Nắm nét đặc sắc của chèo cổ. Đọc kĩ lại đoạn trích Nỗi oan hại chồng. - Tìm hiểu đoạn trích: Phân tích hai nhân vật Thị Kính và Sùng bà (theo câu hỏi 4 -> 8 /SGK trang 120).