Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 82+83: Văn bản Bức tranh của em gái tôi - Năm học 2020-2021 - Trần Thị Giang

KHỞI ĐỘNG Hãy ghi lại một cách chân thực thái độ, suy nghĩ của em bằng cách chọn 1 phương án sau:1. Khi một người thân (anh/ chị/ em ruột) hoặc bạn cùng lớp đạt được một thành tích thực sự xuất sắc, cảm xúc của em thế nào?A. Vui mừng B. Buồn bã C. Khó chịu D. Khác:2. Khi một người mà em không/ ít yêu mến, thậm chí còn ghét, đưa ra những lời nhận xét tốt về em trước mặt mọi người, em sẽ:A. Cảm ơn B. Dửng dưng C. Hối hận D. Khác:3. Sẵn sàng chỉ ra những điều chưa hoàn hảo của mình và hành động:Nên làm. Vì.....Không nên làm. VìTiết 82, 83Bức tranh của em gái tôiGV Trần Thị Giang- Tạ Duy Anh -MỤC TIÊU Nắm vữmg nội dung ý nghĩa của truyện, nghệ thuật kể chuyện và miêu tả tâm lí nhân vật của tác giả.Rèn kĩ năng phân tích nhân vật trong truyện hiện đại.Có thái độ học tập đúng đắn, Phải biết khoan dung độ lượng, cần không ngừng cố gắng I. Tìm hiểu chung1. Tác giả Tôi là Tạ Duy Anh. Em đã tìm hiểu được gì về tôi? Tạ Duy Anh (1959), tên khai sinh là Tạ Việt Đãng. Bút danh: Lão Tạ; Chu Quý; Bình Tâm- Quê: Chương Mĩ – Hà Tây.- Là cây bút trẻ trong thời kì đổi mới.Tác phẩm tiêu biểu2. Tác phẩmXuất xứ: In trong “ Con dế ma” (1999)Đạt giải nhì trong cuộc thi viết “Tương lai vẫy gọi” (Báo thiếu niên tiền phong).Thể loại: Truyện ngắnSử dụng các từ: nhân vật/ câu chuyện/ sự việc để hoàn thành đoạn văn sau: Một tác phẩm truyện ngắn thường chứa đựng một .......................do nhà văn hoặc một nhân vật trong truyện thuật lại. Câu chuyện đó bao giờ cũng có các .................. diễn ra theo một trình tự nhất định và ở những địa điểm cụ thể. Trung tâm của câu chuyện là các .................., có thể là con người, con vật, thần linh,đồ vật.nhân vậtsự việc câu chuyệnPTBĐ: Tự sự + Miêu tả + Biểu cảmNgôi kể: Ngôi thứ nhất→ Chủ đề tác phẩm càng có ý nghĩa về sự tự đánh giá, tự nhận thức cho sự hoàn thiện bản thân Đọc văn bản “Bức tranh của em gái tôi” và nêu suy nghĩ của em sau khi đọc. To, rõ ràngĐúng diễn biến tâm lí của nhân vật người anhKhi nói về cuộc sống thường ngày: giọng coi thường, bực bội xen lẫn tò mò.Khi tài năng của em được phát hiện: Ganh ghét, đố kị.Đứng trước bức tranh: ngạc nhiên, hãnh diện, xấu hổ.NV chínhNV trung tâmNhân vật2 anh emNgười anhSự việc chính1234Chuyện về hai anh em Mèo – Kiều Phương: anh trai bực vì em gái hay lục lọi đồ vật...Mèo bí mật học vẽ và tài hoa hội hoạ của Mèo được bất ngờ phát hiện.Người anh không vui, ghen ghét, đố kị với tài năng của em, cảm thấy thua kém em.Em gái thành công cả nhà mừng vui, người anh đi xem triển lãm tranh của em gái.Đứng trước bức tranh của Kiều Phương, người anh hối hận vô cùng.5Bố cụcĐoạn 1: Từ đầu ... “tài năng”Tiếp ... “nhận giải”Phần 3: còn lạiKiều Phương được phát hiện có tài năng hội họaSự thay đổi thái độ của người anh đối với Kiều PhươngNgười anh nhận ra sai lầm của mình và tình cảm của em gái.II. Đọc hiểu văn bản1. Nhân vật người anhTrong truyện diễn biến tâm trạng của nhân vật người anh được bộc lộ rõ nhất qua những thời điểm nào?Em hãy điền tiếp thông tin vào ô trống dưới đây để thấy rõ hơn diễn biến tâm lí của nhân vật người anh nhé!Từ trước cho tới khi thấy em gái tự chế màu vẽ:..................Khi tài năng hội họa của em gái được phát hiện:Khi đứng trước bức tranh em gái vẽ:a/ Từ trước cho tới khi thấy em gái tự chế màu vẽ- Đặt biệt danh cho em là Mèo- Khi thấy em pha màu vẽ Vừa ngạc nhiên, vừa xem thường, coi đó là trò trẻ con Vui vẻ, thân thiếtb/ Khi tài năng hội họa của em gái được phát hiện- Cảm thấy mình bất tài- Gắt um lên, không thân với Mèo như trước nữa.- Xem trộm tranh – thở dài Chỉ muốn gục xuống khóc- Viện cớ dở việc đẩy em raBuồn bã+ Mặc cảm+Đố kịc/ Khi đứng trước bức tranh em gái vẽ- Sững sờ, bám chặt tay mẹ- Ngỡ ngàng  Hãnh diện  Xấu hổ - Muốn khóc khi mẹ hỏi Người anh nhận ra tính xấu của mình và tấm lòng nhân hậu, trong sáng của em gáiGiải thích lí do vì sao nhân vật “tôi” khi xem tranh của em gái lại có những cảm giác “ngỡ ngàng, hãnh diện, xấu hổ”, sau đó điền vào ô trống dưới đây:Ngỡ ngàngHãnh diệnXấu hổNgỡ ngàngHãnh diệnXấu hổVì không ngờ em gái lại vẽ mình trong bức tranh dự thi, coi mình là người thân nhất.Thấy mình hiện lên trong tranh đẹp và hoàn hảo, bức tranh ấy được nhiều người xem trong triển lãmTự nhận ra tính xấu của bản thân: Ích kỉ, đố kị, ghen tị, tầm thường Tại sao bức tranh lại làm cho người anh thay đổi như vậy?Sức mạnh nghệ thuật chân chính Bức tranh là nghệ thuật. Sức mạnh của nghệ thuật là tìm kiếm cái đẹp, giúp con người phát hiện ra cái đẹp, cái toàn mĩ: Chân, thiện, mĩ; giúp con người nhận ra cái khuyết điểm của mình và hoàn thiện nó. Bức tranh còn được người em gái vẽ bằng cả tài năng và tình cảm trong sáng của mình.Người anh đáng trách nhưng cũng đáng cảm thông: Theo em nhân vật người anh đáng thương anh đáng trách- Đáng trách vì đã ích kỉ, ghen tức với em, chỉ nghĩ đến bản thân mình.- Đáng cảm thông vì cậu đã nhận ra lỗi lầm của mình, thấy xấu hổ và biết sửa lỗi2. Nhân vật người emTóm tắt đặc điểm nhân vật Kiều Phương theo gợi ý của sơ đồ dưới đâyNgoại hìnhCử chỉ, hành độngTài năngThái độTên thân mật: .Ngoại hìnhMặt luôn bị bẩn, lọ lemCử chỉ, hành độngLục lọi đồ vậtTự chế màu vẽTài năngVẽ rất đẹpThái độHồn nhiên, yêu thương anhTên thân mật: MèoChi tiết nào thể hiện tập trung nhất tấm lòng tốt đẹp của Kiều Phương?Tại sao tác giả lại để Kiều Phương vẽ anh mình hoàn thiện đến thế? Là cô bé hồn nhiên, trong sáng, đáng yêu có tài năng và lòng vị tha, nhân hậuQua nhân vật Kiều Phương, em có suy nghĩ gì về lòng nhân hậu và sự độ lượng trong cuộc sống?III. Tổng kết2. Nghệ thuật1. Nội dungTình cảm trong sáng, hồn nhiên và lòng nhân hậu của người em đã giúp cho người anh nhận ra phần hạn chế ở chính mình.- Kể chuyện theo ngôi thứ nhất- Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vậtTÂMLÍNGỠNGÀNGKIỀUPHƯƠNGTẠDUYANHBÍMẬTNHẤTNHÌ34176521. Tên người em gái trong truyện BTCEGT?2. Truyện BTCEGT đạt giải gì trong cuộc thi viết “tương lai vẫy gọi”?3. Truyện BTCEGT đã miêu tả tinh tế điều gì của nhân vật?4. Cảm giác thoạt tiên của người anh khi đứng trước bức chân dung mình do em gái vẽ là gì?5. Bức chân dung người anh của Mèo đạt giải này?6. Mọi điều gì của Mèo cuối cùng cũng bị lộ?7. Tác giả truyện ngắn “Bức tranh của em gái tôi”?LÍNGỠGÀNGKIỀUPHƯƠGTẠDYANHBÍMTNẤTNÌ3417652NUẬHNÂHTMNUẬHNÂHViết một bức thư gửi cho bố/mẹ hoặc người thân trong gia đình về cảm giác khi bị/ được so sánh với người khác.HƯỚNGDẪNTỰ HỌCLên ý tưởng, xây dựng màn kịch ngắn về đề tài gia đình? Ôn lại bàiSoạn bài “Luyện nói về quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả”“Đừng để cho con rắn ghen tị luồn vào trong tim. Đó là một con rắn độc, nó sẽ gặm mòn khối óc và làm đồi bại con tim.”(Ét-môn-đô đơ A-mi-xi)Tạm biệt các em!