Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 9: Văn bản Sơn Tinh, Thủy Tinh - Năm học 2017-2018 - Trường THCS Thượng Thanh

PHềNG GIÁO DỤC & ĐT QUẬN LONG B IấN TRƯỜNG THCS THƯỢNG THANH**********Kiểm tra bài cũ1. Truyền thuyết “Thánh Gióng” phản ánh rõ nhất quan niệm và ước mơ gì của nhân dân ta A- Người anh hùng đánh giặc cứu nước.B - Vũ khí hiện đại để giết giặc.C - Tinh thần đoàn kết chống xâm lăng . 2. Thánh Gióng được coi là biểu tượng gì của tinh thần dân tộcA - Đoàn kết một lòng trong sự nghiệp dựng nước và giữ nướcB – Sức mạnh thần kì của tinh thần và hành động yêu nướcC – Sức mạnh trỗi dậy phi thường khi vận nước lâm nguyD –Lòng yêu nước, sức mạnh phi thường và tinh thần sẵn sàng chống ngoại xâm.ADD - Tình làng nghĩa xómTiết 9Văn bản: Sơn Tinh, Thuỷ Tinh(Truyền thuyết)I. Đọc – giới thiệu chungĐọc:Đoạn đầu: chậm rãiĐoạn tả cuộc giao chiến giữa hai thần: Nhanh, gấp.Đoạn cuối: Trở lại chậm, bình tĩnhTiết 9: Văn bản: Sơn Tinh, Thuỷ Tinh(Truyền thuyết)Chuỗi sự việc chính: 1 - Vua Hùng kén rể2 – Sơn Tinh – Thuỷ Tinh đến cầu hôn.3 – Vua Hùng ra điều kiện chọn rể.4 – Sơn Tinh đến trước lấy được Mị Nương.5 – Thuỷ Tinh đến sau tức giận dâng nước đánh Sơn Tinh.6 – Hai bên giao chiến hàng tháng trời  Thuỷ Tinh thua.7 – Hàng năm, Thuỷ Tinh lại dâng nước đánh Sơn Tinh.2. Kể:I. Hướng dẫn: đọc, kể, chú thíchTiết 9: Văn bản: Sơn Tinh, Thuỷ Tinh(Truyền thuyết)1. Đọc3.Chú thích: núi tản viên (Núi Ba vì)3.Chú thích:Đền Và – nơi thờ Sơn Tinh lớn nhất nướcHãy giải thích nghĩa của các từ khó sau trong văn bản? cồn: ván: nệp:- Cồn: dải đất (cát) nổi lên giữa sông hoặc bờ biển- ván (cơm nếp): mâm - nệp (bánh chưng): cặp (đôi, hai)3. Chú thíchGồm 3 phần: - Phần 1: Từ đầu  “mỗi thứ một đôi”: Hùng Vương kén rể. - Phần 2: Tiếp theo  “Thần Nước đành rút quân”: Cuộc giao tranh giữa hai vị thần. - Phần 3: Còn lại: Sự trả thù hàng năm của Thuỷ Tinh.4. Kiểu văn bản:5. Bố cục:Truyện được gắn với thời đại Hùng VươngI. Đọc – giới thiệu chungTiết 9: Văn bản: Sơn Tinh, Thuỷ Tinh(Truyền thuyết)Tự sự1. Hùng Vương kén rể: * Các nhân vật chính: Sơn Tinh, Thuỷ Tinh đến cầu hônTiết 9: Văn bản: Sơn Tinh, Thuỷ TinhI. Đọc – giới thiệu chungII. Đọc hiểu văn bảnhoang đường, kì ảo Sơn Tinh, Thuỷ Tinh ngang sức, ngang tài.Tên gọiLai lịchTài năngQuyền lựcSơn TinhThuỷ Tinhở vùng núi Tản Viênở miền biển ĐôngVẫy tay về phía đông, phía đông nổi cồn bãi;Vẫy tay về phía tây, phía tây mọc lên từng dãy núi đồi.Gọi gió, gió đến; hô mưa, mưa vềChúa vùng non caoChúa vùng nước thẳmSơn Tinh, Thuỷ Tinh:- Là hiện thân của các hiện tượng tự nhiên: đồi núi, sông nướcMang dáng dấp con người: những anh hùng sáng tạo văn hoáNhững thủ lĩnh của các bộ tộc ở miền núi, miền biển thời lập nước1. Hùng Vương kén rể: Tiết 9: Văn bản: Sơn Tinh, Thuỷ TinhII. Đọc hiểu văn bản+ Một trăm ván cơm nếp, + một trăm nệp bánh chưng, + voi chín ngà, gà chín cựa, + ngựa chín hồng mao. Là những sản vật của nghề nông, quí hiếm của núi rừng. long trọng, độc đáo. Thời gian: nhanh, gấp.* Các nhân vật chính: Sơn Tinh, Thuỷ Tinh đến cầu hôn* Vua Hùng yêu cầu mang sính lễ: + Hạn giao lễ vật gấp trong một ngày1. Hùng Vương kén rể: Tiết 9: Văn bản: Sơn Tinh, Thuỷ TinhII. Đọc hiểu văn bảnCâu hỏi thảo luậnCó ý kiến cho rằng: Vua Hùng đã có sự thiên vị đối với Sơn Tinh. Theo em, em có đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao?Điều kiện kén rể của vua Hùng có lợi cho Sơn Tinh. Đó là thái độ của người Việt Cổ đối với rừng núi và lũ lụt2. Cuộc chiến giữa hai thần:1. Hùng Vương kén rể: Tiết 9: Văn bản: Sơn Tinh, Thuỷ TinhII. Đọc hiểu văn bảnCuộc chiến giữa Sơn Tinh và Thuỷ Tinh-Thuỷ Tinh đến sau không lấy được Mỵ Nương, nổi giận dâng nước đánh Sơn Tinh -Thuỷ Tinh: Hô mưa, gọi gió  giông bão nước ngập ruộng đồng, nhà cửa, thành Phong Châu nổi lềnh bềnh trên biển nước.- Sơn Tinh: Bốc đồi, dời núi, dựng thành luỹ ngăn nước lũ, nước sông dâng cao bao nhiêu, đồi núi cao lên bấy nhiêu.ước mơ chiến thắng thiên taitượng trưng cho sức phá hoại của lũ lụt xảy ra hàng năm ở đồng bằng sông Hồng.tượng trưng cho sức mạnh chế ngự thiên tai, bão lụt của nhân dân.tàn phá khốc liệt của thiên tai.Kết quả: Sơn Tinh thắng Thuỷ Tinh  Hằng năm, Thuỷ Tinh làm mưa gió, bão lụt đánh Sơn Tinh  vẫn thua, đành rút quân về. b. Cuộc chiến giữa hai thần:Hùng Vương kén rể: -Sơn Tinh mang lễ vật đến sớm rước Mỵ Nương về núiCâu hỏi thảo luậnCó ý kiến cho rằng: “Thần Nước đành rút quân” có thể là chi tiết kết thúc truyện được. ý kiến em thế nào? Giải thích vì sao?ý nghĩa truyện: Giải thích hiện tượng lũ lụt xảy ra ở nước ta hàng năm có tính chu kì.Thể hiện ước mơ và ca ngợi sức mạnh của con người trước thiên nhiên.2. Cuộc chiến giữa hai thần:1. Hùng Vương kén rể: Tiết 9: Văn bản: Sơn Tinh, Thuỷ TinhII. Đọc hiểu văn bản3. ý nghĩa truyệnb. Cuộc chiến giữa hai thần:3. Phân tíchHùng Vương kén rể: Tiết 9: Văn bản: Sơn Tinh, Thuỷ TinhII. Đọc hiểu văn bản1. Kiểu văn bản:2. Bố cục:I.Hướng dẫn: đọc, kể, chú thíchc. ý nghĩa truyệnIII. Tổng kết1) Nghệ thuật: - Gồm một chuỗi các sự việc được sắp xếp theo một trình tự hợp lí . - Truyện có nhiều chi tiết kì ảo, hoang đường thể hiện trí tưởng tượng phong phú của người xưa. - Xây dựng các sự việc độc đáo, tài tình. - Gắn liền với thực tế lịch sử.2) ý nghĩa: - Giải thích hiện tượng lũ lụt hàng năm của người xưa. - Thể hiện sức mạnh, ước mong của người Việt cổ muốn chế ngự thiên tai. - Thể hiện thái độ, suy tôn, ca ngợi công lao dựng nước, giữ nước của các vua Hùng.III. Tổng kếtTiết 9: Văn bản: Sơn Tinh, Thuỷ TinhCâu hỏi Qua các phương tiện thông tin đại chúng, em biết được những gì về hiện trạng phòng chống lũ lụt của Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung?IV: Luyên tậpTrả lời: - Chủ trương xây dựng, củng cố đê điều để bảo vệ cuộc sống của nhân dân. - Nghiêm cấm nạn phá rừng, phát động trồng thêm rừng để ngăn chặn nước lũ.Tiết 9: Văn bản: Sơn Tinh, Thuỷ Tinh V. Bài tập về nhà- Học thuộc ghi nhớ - Đóng vai Sơn Tinh hoặc Thuỷ Tinh kể lại truyện.- Làm bài tập 1,2,3,4 trang 15, 16 sách bài tập ngữ văn.- Soạn tiết 10 Nghĩa của từ.Kính chúc các thầy giáo, cô giáo mạnh khoẻ, hạnh phúc !Chúc các em học sinh chăm ngoan, học giỏi !