Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 2: Văn bản Mẹ tôi (Trích Những tấm lòng cao cả)

Mẹ đi quảng gánh trên vaiMẹ về quảy cả tương lai con về.Dẫu con đi khắp muôn phươngKhông gì sánh được tình thương mẹ hiền.Mẹ ru khúc hát ngày xưaQua bao nắng sớm chiều mưa vẫn cònBiển đời bão tố gian nanMẹ là bến đổ bình an con vềCon người có tổ có tôngNhư cây có cội như sông có nguồn.Trích “Những tấm lòng cao cả” Et-môn-đô-đơ A mi xiNgữ Văn 7Bài 1 - Tiết 2:I. Tìm hiểu chung :1. Tác giả:Emondo Dơ Amixi A-mi-xi (1846-1908) Quê: vùng biển tây bắc nước Ý. Là nhà văn giàu lòng nhân ái. Ông thường viết về đề tài thiếu nhi và nhà trường về những tấm lòng nhân hậu.2. Tác phẩm:2. Tác phẩm:a, Thể loại: Thư từ, PTBCảm( là VBND viết về người mẹ)b, Xuất xứ: In trong tập truyện “Những tấm lòng cao cả”3.Bố cục : 2 phầnPhần 1: Từ đầu đến “xúc động vô cùng”  Lời tự bạch của đứa con. Phần 2: Phần còn lại: Nội dung đa chiều của bức thư - lá thư phản ánh tình cảm, thái độ của người cha khi phê phán con và gợi lại trong cậu tình Mẫu tử thiêng liêng).II/ Đọc - hiểu văn bản :Tại sao nội dung văn bản là bức thư người bố gửi cho con nhưng nhan đề lại lấy tên là Mẹ tôi ? 1/ Tác giả lấy nhan đề “ Mẹ tôi” vì hình ảnh người mẹ được kể qua lời của người bố cũng là nhân vật trung tâm mà người bố muốn nói tới. Thể hiện sâu sắc tình cảm và thái độ trân trọng của bố dành cho mẹ.2. Lời tự bạch của đứa con:-Nguyên nhân người bố viết thư: Con vô lễ với mẹ-Mục đích viết thư của bố:+ Bày tỏ thái độ, tình cảm của mình trước hành vi của con.+ Gợi lại trong con tình mẫu tử thiêng liêng.-Tác dụng của lá thư: “Làm cậu bé xúc động vô cùng”+ Lời tâm tình của bố: “En-ri-co của bố ạ!... Bố rất yêu con.con là niềm hi vọng tha thiết nhất đời bốsự hỗn láo của con như một nhát dao đâm vào tim Bố vậy”+ Yêu cầu của bố (thái độ):“ Việc như thế con không bao giờ được tái phạm nữacon phải xin lỗi mẹxin mẹ hôn conthà bố không có con còn hơn con bội bạc với mẹ. Con đừng hôn bố” 3. Tình cảm, thái độ và lời nhắn nhủ của bố dành cho Enrico:* Lời nhắn nhủ của bố: “En-ri-co này! Con hãy nhớ rằng, tình yêu thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng hơn cả. Thật đáng xấu hổ và nhục nhã cho kẻ nào chà đạp lên tình thương yêu đó!...”“Bố nhớ, cách đây mấy năm, mẹ đã phải thức suốt đêm, cúi mình trên chiếc nôi, trông chừng hơi thở hổn hển của con quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con đi!...Người mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn, người mẹ có thể đi ăn xin để nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để cứu sống con”Đọc đoạn văn và chú ý những cụm từ được gạch chân, qua đó hãy cho biết em đã cảm nhận được những nét đẹp gì trong phẩm chất của người mẹ En-ri-co?* Hình ảnh người mẹ: Yêu thương con sâu sắc.- Giàu đức hi sinh và hết lòng tận tụy vì con.- Dịu dàng và hiền hậu. Mẹ là chỗ dựa tinh thần vững chắc cho con suốt cả cuộc đời. (Nên con sẽ phải day dứt cả đời nếu lỡ một lần làm lòng mẹ đau đớn)II/ Đọc - hiểu văn bản :Theo em, ý nào dưới đây đúng cho câu hỏi: Tại sao người bố không trực tiếp bày tỏ suy nghĩ, thái độ của mình với con mà lại viết thư? Cách bày tỏ ấy có tác dụng gì đối với cậu bé? A.Vì bố ở xa không về tâm sự trực tiếp được. B.Nhằm cảnh cáo con về hành động thiếu lễ độ với mẹ trước cô giáo. C. Vừa bày tỏ được thái độ nghiêm khắc, tình phụ tử sâu sắc vừa thể hiện cách giáo dục con tinh tế kín đáo của bố mà không làm tổn thương đến lòng tự trọng của cậu bé.II/ Đọc - hiểu văn bản :Theo em, điều gì khiến En-ri-cô xúc động khi đọc thư bố ? a/ Vì bố gợi lại kỉ niệm giữa mẹ và En-ri- cô. b/ Vì En-ri-cô sợ bố. c/ Vì thái độ kiên quyết và nghiêm khắc của bố. d/ Vì những lời nói rất chân tình và sâu sắc của bố. e/ Vì En-ri-cô thấy xấu hổ.acdNgười mẹ có vai trò vô cùng quan trọng trong mỗi gia đình.- Tình thương yêu, kính trong cha mẹ là tình cảm thiêng liêng nhất đối với mỗi con người.3. Ý nghĩa:III. Tæng kÕt:1. Nghệ thuật:- Hình thức diễn đạt độc đáo, giàu tính biểu cảm. Sử dụng từ ngữ linh hoạt, giàu sức gợi ( lồng câu chuyện trong một bức thư).Giọng văn tha thiết nhưng nghiêm nghị giúp bộc lộ thái độ Yêu - Ghét rõ ràng của bố. (BC trực tiếp)“Mẹ tôi” là bài ca tuyệt đẹp, ca ngợi vẻ đẹp cao cả giàu đức hi sinh của người mẹ, vẻ đẹp mẫu mực của người cha và cho ta bài học sâu sắc về đạo làm con.* Ghi nhớ: (SGK - Tr.12)2. Nội dung:IV. LuyÖn tËp1. Bài tập :Em biết những câu ca dao, bài hát nào ngợi ca tấm lòng cha mẹ dành cho con cái, con cái dành cho cha mẹ? Hãy hát một bài mà em thích về người mẹ (học sinh tự thể hiện)V. H­íng dÉn häc vµ so¹n bµi:1. Bài tập về nhà:Làm bài tập số 2 (SGK - Tr.12) Làm một bài thơ 5 chữ về người mẹ2. Đọc và soạn trước tiết 3: Từ ghép(Cha mẹ luôn yêu thương, hết lòng vì con ↔ các con hiếu thảo, nên người. Đó là hạnh phúc của mọi gia đình).Hành trang tình mẹ ru hờiNụ cười giọt lệ võng nôi thơ hồng Người mẹ hiền yêu hỡi!Những lúc mẹ cười vui.Là mặt trời trên tóc mưa bão không còn rơi!Mẹ hiền có biết khi lớn khôn ra đờiCon sẽ nhớ hoài bóng dáng người. Mẹ là tất cả là cho điKhông đòi lại bao giờCánh cò cõng nắng cõng mưaMẹ tôi cõng cả bốn mùa gió sươngĐi khắp thế gian không ai tốt bằng MẹGánh nặng cuộc đời không ai khổ bằng ChaNước biển mênh mông không đong đầy tình MẹMây trời lồng lộng không phủ kín công ChaTần tảo sớm hôm Mẹ nuôi con khôn lớnMang cả tấm thân gầy Cha che chở đời conAi còn Mẹ xin đừng làm mẹ khócĐừng để buồn lên mắt Mẹ nghe không,Để một mai khi rớt cánh hoa hồng,Không nuối tiếc những ngày vui bên Mẹ!1. Bài tập về nhàLàm bài tập số 2 (SGK - Tr.12) Làm một bài thơ 5 chữ về người mẹ2. Đọc trước từ ghépCHÀO TẠM BIỆT CHÚC CÁC EM HỌC GIỎI