Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 48: Thành ngữ - Năm học 2017-2018

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáoĐẾN VỚI GiỜ HỌC NGỮ VĂNLớp 7Bbảy nổi ba chìm THÀNH NGỮTIẾT 48Cho ví dụ sau: Nước non lận đận một mình,Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay.Lên thác xuống ghềnh Leo thác lội ghềnh Nước non lận đận một mình,Thân cò leo thác lội ghềnh bấy nay.Làm giảm giá trị biểu cảm của câu ca daoLên trên thác và xuống dưới ghềnh Nước non lận đận một mình,Thân cò lên trên thác và xuống dưới ghềnh bấy nay.Phá vỡ cấu trúc của một bài ca daoDiễn đạt không chặt chẽ, khó nhớ, khó thuộcLên xuống thác ghềnh Nước non lận đận một mình,Thân cò lên xuống thác ghềnh bấy nay.Làm giảm giá trị biểu cảm của câu ca dao Nước non lận đận một mình,Thân cò lên xuống thác ghềnh bấy nay.Không thể thay thế, thêm hay đảo vị trí của các từ vào cụm từ.Lên thác xuống ghềnh Để chỉ một việc làm nguy hiểm và gian khổ.Ám chỉ cuộc đời lận đận, gặp nhiều khó khăn, vất vả.Nghĩa đenNghĩa hàm ẩnNhanh như chớpĐể chỉ tốc độ diễn ra rất nhanh trong khoảnh khắcTHÀNH NGỮXét về cấu tạoXét về ý nghĩaCỤM TỪ CỐ ĐỊNHMANG NGHĨA HOÀN CHỈNHChâu chấu đá voiBa chìm bảy nổiBảy nổi ba chìmChâu chấu đá xeVí dụ 2Ví dụ 1Ướt như chuột lộtƯớt như chuột lộiDâu ông nọ chăn tằm bà kiaRâu ông nọ cắm cằm bà kiaNhanh như chớpĐể chỉ tốc độ diễn ra rất nhanh trong khoảnh khắcSo sánhHiểu theo nghĩa trực tiếpLên thác xuống ghềnh Để chỉ một việc làm nguy hiểm và gian khổ.Ám chỉ cuộc đời lận đận, gặp nhiều khó khăn, vất vả.ẨN DỤNghĩa đenNghĩa hàm ẩnTRÒ CHƠITIẾP SỨC Cần 2 đội chơi, mỗi đội gồm 4 người: Có các thành ngữ cho sẵn, các bạn trong mỗi đội sẽ thay phiên nhau chọn thành ngữ và dán lên bảng phụ của đội mình với yêu cầu:+ Đội 1: Tìm thành ngữ có nghĩa bắt nguồn trực tiếp nghĩa đen (nghĩa của từng từ).+ Đội 2: Tìm thành ngữ có nghĩa thông qua một phép chuyển nghĩa. - Sau khoảng thời gian 3’ đội nào có nhiều thành ngữ đúng hơn thì đội đó sẽ giành được chiến thắng và được nhận một phần quà.312VD2: Anh đã nghĩ thương em như thế thì hay là anh đào giúp cho em một cái ngách sang nhà anh, phòng khi tắt lửa tối đèn có đứa nào đến bắt nạt thì em chạy sangVD1: Thân em vừa trắng lại vừa trònBảy nổi ba chìm với nước nonCNVNVNDTPNth¶o luËn nhãm1. Chia lớp thành 4 nhóm2. Thời gian: 3 phút3. Câu hỏi:- Nhóm 1,3 : Giải nghĩa thành ngữ Bảy nổi ba chìm? Chỉ ra cái hay của việc sử dụng thành ngữ trên?- Nhóm 2,4: Giải nghĩa thành ngữ Tắt lửa tối đèn ? Chỉ ra cái hay của việc sử dụng thành ngữ trên?312Bảy nổi ba chìmChỉ trạng thái của sự vật trên mặt nướcChỉ số phận lênh đênh phiêu bạt phụ thuộc vào hoàn cảnhGợi liên tưởng tới số phận đau khổ của người phụ nữ xưa với số phận lênh đênh, vô định và không tự quyết định được cuộc đời của mình=> Diễn đạt ngắn gọn, gợi liên tưởng, cảm xúc Tắt lửa tối đènGợi liên tưởng tới người hàng xóm gần gũi thân thiết, tốt bụng.Sự giúp đỡ trong hoàn cảnh khó khăn, hoạn nạn=> Diễn đạt ngắn gọn, mang tính hình tượng cao gây ấn tượng mạnh.TÁC DỤNG CỦA THÀNH NGỮĐảm nhiệm chức năng là thành phần Chủ ngữ, vị ngữ, phụ ngữGiúp diễn đạt hàm súc, gợi hình, gợi cảmBán tín bán nghiNửa tin nửa ngờThành ngữ Hán ViệtThành ngữ Thuần ViệtSự đa nghi Ếch ngồi đáy giếngThành ngữ hình thành từ câu chuyện dân gianLuyện tậpTRÒ CHƠIĐI TÌM THÀNH NGỮ Các bạn tìm thành ngữ bằng việc lật mở các mảnh ghép được đánh số từ 1 đến 4. Mỗi mảnh ghép tương ứng với một câu hỏi nếu bạn trả lời đúng, mảnh ghép sẽ được mở và bạn nhận được 1 phần quà.Nếu bạn trả lời sai cơ hội dành cho các bạn khác. Mở được hết 4 mảnh ghép, bức tranh bí mật được hiện ra, tìm được thành ngữ trong bức tranh bạn sẽ được nhận 1 phần quà đặc biệt.CON RỒNG CHÁU TIÊN4123ĐÀN GẢY TAI TRÂUĐồng cam cộng khổCá lớn nuốt cá béMẹ tròn con vuông Hướng dẫn về nhà - Học thuộc bài Làm nốt bài tập SGK/145 Sưu tầm ít nhất 10 thành ngữ chưa có trong SGK.- Chuẩn bị bài: Cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học.