Bài giảng Sinh học Lớp 7 - Bài 49: Đa dạng của lớp thú. Bộ dơi và bộ cá voi - Năm học 2017-2018

Tiết 53-Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (tt) BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOII. Bộ dơi:- Dơi thường sống ở đâu?- Trong hang, trong gác chuông nhà thờ, trên cây, Quan sát hình 49.1, đọc thông tin thảo luận nhóm trả lời câu hỏi:1. Đặc điểm cấu tạo ngoài của dơi thích nghi với đời sống bay? Mô tả cách bay của dơi?2. Dơi có cách cất cánh như thế nào?A- Cấu tạo ngoài của dơi1. Cánh tay; 2. Ống tay;3. Bàn tay; 4. Ngón tayCách bay của dơi: Dơi có màng cách rộng, thân ngắn nên có cách bay thoăn thoắt, thay hướng đổi chiều một cách linh hoạtB- Chân dơi yếu, bám chặt vào cành cây. Khi bắt đầu bay dơi chỉ cần rời vật bám1. Đặc điểm cấu tạo ngoài của dơi thích nghi với đời sống bay? Mô tả cách bay của dơi?A- Cấu tạo ngoài của dơi1. Cánh tay; 2. Ống tay;3. Bàn tay; 4. Ngón tayCách bay của dơi: Dơi có màng cách rộng, thân ngắn nên có cách bay thoăn thoắt, thay hướng đổi chiều một cách linh hoạtB- Chân dơi yếu, bám chặt vào cành cây. Khi bắt đầu bay dơi chỉ cần rời vật bám1. Chi trước biến đổi thành cánh da, màng cánh rộng, thân ngắn, hẹp nên có cách bay thoăn thoắt, thay hướng đổi chiều linh hoạt. A- Cấu tạo ngoài của dơi1. Cánh tay; 2. Ống tay;3. Bàn tay; 4. Ngón tayCách bay của dơi: Dơi có màng cách rộng, thân ngắn nên có cách bay thoăn thoắt, thay hướng đổi chiều một cách linh hoạtB- Chân dơi yếu, bám chặt vào cành cây. Khi bắt đầu bay dơi chỉ cần rời vật bám2. Dơi có cách cất cánh như thế nào?2. Chân yếu có tư thế bám vào cành cây treo ngược cơ thể. Khi bay chân rời vật bám, tự buông mình từ cao.Tiết 53-Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (tt) BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOII. Bộ dơi:Bộ dơi là bộ thú có cấu tạo thích nghi với đời sống bay: + Có màng cánh rộng, thân ngắn và hẹp, nên có cách bay thoăn thoắt và thay hướng đổi chiều bay linh hoạt. + Chân yếu có tư thế bám vào cành cây treo ngược cơ thể. Khi bắt đầu bay chân rời vật bám, tự buông mình từ cao. - Thức ăn của dơi là gì? Dơi kiếm ăn vào thời gian nào trong ngày?- Dơi ăn sâu bọ (dơi ăn sâu bọ) dơi ăn quả (dơi quả). Một số dơi hút máu động vật, người (dơi mặt quỷ)- Dơi kiếm ăn vào ban đêm hoặc sẫm tối.Tiết 53-Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (tt) BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOII. Bộ dơi:- Cấu tạo cánh dơi có gì khác với cánh chim?- Kể tên một số loài dơi mà em biết.Tiết 53-Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (tt) BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOII. Bộ dơi:- Sống trong các hang động, kiếm ăn về ban đêm tại sao khi bay dơi không va với các chướng ngại vật? - Mắt dơi không tinh nhưng tai Dơi rất thính. Dơi phát ra âm thanh với tần số dao động rất cao (siêu âm). Âm thanh phát ra chạm vào chướng ngại vật trên đường bay, dội lại tai Dơi khiến dơi có thể xác định được chính xác và tức thời vị trí của vật thể và con mồi trong không gian.Tiết 53-Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (tt) BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOII. Bộ dơi:Dơi ăn sâu bọDơi quả- Phân biệt dơi ăn quả với dơi ăn sâu bọTiết 53-Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (tt) BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOII. Bộ dơi:- Đặc điểm bộ răng của dơi thích nghi với chế độ ăn sâu bọ? - Dơi có những lợi ích và tác hại gì đối với đời sống con người?- Răng nhọn sắc dễ phá vở vỏ kitin của sâu bọ.Tiết 53-Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (tt) BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOII. Bộ dơi:- Tại sao Dơi biết bay như chim nhưng lại được xếp vào lớp thú?- Dơi được xếp vào lớp thú vì dơi đẻ con và nuôi con bằng sữa. Thân dơi có lông mao thưa.- Dơi còn biểu hiện gần thú bậc thấp: Con non yếu, bán cầu não nhỏ, nhẵn.- Dơi xứ lạnh hàng năm bay về phương Nam tránh rét, rồi mùa hè lại quay về quê cũ. Dơi có hiện tượng ngủ đông trong các hang động, gác chuông nhà thờ, khi nhiệt độ môi trường xuống thấp. Lúc này hoạt động của cơ thể Dơi giảm xuống để tiết kiệm năng lượng và Dơi có thể không cần ăn vẫn có thể sống trong thời gian này.Tiết 53-Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (tt) BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOII. Bộ dơi:II. Bộ cá voi:- Kể tên các đại diện trong bộ cá voi? chúng thường sống ở đâu?Cá heoCá nhà tángCá voi xanhTiết 53-Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (tt) BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOII. Bộ dơi:- Bộ cá voi có đặc điểm cấu tạo ngoài như thế nào thích nghi với đời sống ở nước?- Thân hình thoi lông tiêu biến, có lớp mỡ dưới da, chi trước biến thành vây, chi sau tiêu giảm.II. Bộ cá voi:Tiết 53-Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (tt) BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOII. Bộ dơi:- Thức ăn của cá voi?- Tôm, cá, động vật nhỏ.- Cách di chuyển của cá voi?- Uốn mình theo chiều dọc.II. Bộ cá voi:Tiết 53-Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (tt) BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOII. Bộ dơi:- Tại sao cá voi có cơ thể nặng nề, vây ngực nhỏ nhưng nó vẫn di chuyển dễ dàng trong nước?- Cá voi có thể di chuyển dễ dàng trong nước vì nó có cấu tạo của xương vây giống chi trước (có xương cánh tay, xương ống tay, xương bàn và các xương ngón). Cơ thể hình thoi. Có lớp mỡ dưới da dày.II. Bộ cá voi:Tiết 53-Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (tt) BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOII. Bộ dơi:- Nêu đặc điểm chi trước và chi sau của bộ cá voi?- Em có suy nghĩa gì về tổ tiên của cá voi? - Lớp mỡ dưới da rất dày có ý nghĩa gì? - Trong giới động vật loài động vật nào có kích thước lớn nhất?II. Bộ cá voi:Tiết 53-Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (tt) BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOII. Bộ dơi:- Cấu tạo bộ răng của chúng ra sao?- Mô tả cách lấy thức ăn của cá voi. - Hiện nay cá voi gặp những trở ngại gì trong cuộc sống?- Không có răng lọc mồi bằng các khe tấm sừng miệng, cá voi há miệng nước mang thức ăn vào miệng.II. Bộ cá voi:Tiết 53-Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (tt) BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOII. Bộ dơi:- Cá voi sống theo đàn, đẻ mỗi lứa 1 con dài tới 7m, sau 2-3 năm mới lại đẻ, cá voi con bú mẹ khoảng 7 tháng, sau 3 năm mới trưởng thành.II. Bộ cá voi:Tiết 53-Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (tt) BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOII. Bộ dơi:Bộ cá voi thích nghi với đời sống hoàn toàn trong nước:- Có cơ thể hình thoi, cổ rất ngắn, lớp mỡ dưới da rất dày chi trước biến đổi thành chi bơi có dạng bơi chèo, vây đuôi nằm ngang, bơi bằng cách uốn mình theo chiều dọc.II. Bộ cá voi:Tiết 53-Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (tt) BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOII. Bộ dơi:- Em biết gì về loài cá heo?Cá heoCá nhà tángCá voi xanh- Tại sao bộ cá voi gọi là cá mà lại xếp vào lớp thú?- Đẻ con non khỏe, có một đôi tuyến vú nằm trong túi ở mỗi bên háng.- Hô hấp bằng phổi, phổi lớn có nhiều phế nang nên có thể lặn sâu.- Bán cầu não lớn, nhiều nếp nhăn, nhiều biểu hiện rất tinh khôn, thính giác tốt, thị và khức giác kém.II. Bộ cá voi:Tiết 53-Bài 49: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (tt) BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOII. Bộ dơi:HÌNH AÛNH MOÄT SOÁ LOAØI THUÙ SOÁNG ÔÛ BIEÅNBò biểnHÌNH AÛNH MOÄT SOÁ LOAØI THUÙ SOÁNG ÔÛ BIEÅNHải cẩuHÌNH AÛNH MOÄT SOÁ LOAØI THUÙ SOÁNG ÔÛ BIEÅNCá heoHÌNH AÛNH MOÄT SOÁ LOAØI THUÙ SOÁNG ÔÛ BIEÅNCá nhà tángDẶN DÒ- Học bài và trả lời câu hỏi SGK Đọc mục em có biết- Tìm hiểu về đời sống của chuột, hổ, báoChaøo taïm bieät Chóc c¸c thÇy c« gi¸o m¹nh khoÎChóc c¸c em häc sinh ch¨m ngoan häc giáiBảng so sánh cấu tạo ngoài và tập tính ăn giữa dơi và cá voiTên động vậtChi trướcChi sauĐuôiCách di chuyểnThức ănĐặc điểm răng và cách ănDơiCá voi xanhCâu trả lời lựa chọnCánh da- Vây bơiTiêu biến-Nhỏ yếu-Vây đuôi-Đuôi ngắnBay không có đường bay rõ rệt- Bơi uốn mình theo chiều dọcTôm cá, động vật nhỏ- Sâu bọKhông có răng lọc mồi bằng các khe của tấm sừng miệng- Răng nhọn, sắc, rang phá vỡ vỏ cứng của sâu bọBảng so sánh cấu tạo ngoài và tập tính ăn giữa dơi và cá voiTên động vậtChi trướcChi sauĐuôiCách di chuyểnThức ănĐặc điểm răng và cách ănDơiCánh daNhỏ yếuĐuôi ngắnBay không có đường bay rõ rệtSâu bọRăng nhọn, sắc, răng phá vỡ vỏ cứng của sâu bọCá voi xanhVây bơiTiêu biếnVây đuôiBơi uốn mình theo chiều dọcTôm cá, động vật nhỏKhông có răng, lọc mồi bằng các khe của tấm sừng miệng? So sánh cấu tạo ngoài và tập tính ăn giữa dơi và cá voi? Sự đa dạng của thú thể hiện như thế nào trong bộ dơi và bộ cá voi