Bài giảng Sinh học Lớp 8 - Bài 48: Hệ thần kinh sinh dưỡng - Năm học 2017-2018

GV: Chu Thị Võn AnhNhiệt liệt chào mừngcác thầy cô về dự giờ học hôm nayKiểm tra bài cũCâu 1: Thế nào là phản xạ? Cung phản xạ gồm mấy yếu tố?Câu 2: Dựa vào chức năng, hệ thần kinh được phân chia như thế nào? Nêu chức năng của từng hệ đó?Câu 1: - Phản xạ là phản ứng của cơ thể trả lời các kích thích của môi trường thông qua hệ thần kinh. - Cung phản xạ gồm 5 yếu tố: Cơ quan thụ cảm, nơron hướng tâm, nơron trung gian, nơron li tâm và cơ quan phản ứng.Câu 2: Dựa vào chức năng, hệ thần kinh được phân chia thành 2 hệ: - Hệ thần kinh vận động: điều khiển hoạt động có ý thức của các cơ vân (cơ xương). - Hệ thần kinh sinh dưỡng: điều hoà hoạt động không có ý thức của các cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản. Trả lời:Da Rễ sauSừng bờnRễ sauSừng sauHạch giao cảmCơ RuộtCung phản xạ vận độngSợi cảm giỏcSợi trước hạchHạch đối giao cảmSợi hạch sauDây phế vịCung phản xạ sinh dưỡngThụ quan ỏp lực Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡngI- Cung phản xạ sinh dưỡng Trung khu của cỏc phản xạ vận động và phản xạ sinh dưỡng nằm ở đõu?Trả lời:  - Trung khu của cỏc phản xạ vận động và phản xạ sinh dưỡng đều nằm ở chất xỏm . Nhưng Trung khu của phản xạ sinh dưỡng nằm ở sừng bờn tuỷ sống và trụ nóo.Sừng trướcLỗ tủyRễ trướcRễ sauDa Cơ Sừng sau Cung phản xạ vận động Em hãy mô tả đường đi của xung thần kinh ở hình A - cung phản xạ vận động? Trả lời: Cơ quan thụ cảm (da) tiếp nhận kích thích sẽ phát xung thần kinh theo dây thần kinh hướng tâm đến trung ương thần kinh (phân tích) rồi phát xung thần kinh theo dây thần kinh li tâm để trả lời kích thích ở cơ.Rễ trước Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡngI- Cung phản xạ sinh dưỡng - Trung khu của phản xạ sinh dưỡng nằm ở chất xỏm của trụ nóo và sừng bờn tuỷ sống.Sợi cảm giỏcHạch đối giao cảmSợi hạch sauCung phản xạ điều hoà hoạt động của timEm hãy mô tả đường đi của xung thần kinh trong cung phản xạ điều hoà hoạt động của tim? Trả lời: Từ thụ quan áp lực phát xung thần kinh theo sợi cảm giác (nơron hướng tâm) về trung tâm thần kinh ở trụ não, từ đây phát xung thần kinh theo dây phế vị qua sợi trước hạch tới hạch đối giao cảm qua sợi sau hạch (nơron li tâm) tới tim.Thụ quan áp lực Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡngI- Cung phản xạ sinh dưỡng - Trung khu của phản xạ sinh dưỡng nằm ở chất xỏm của trụ nóo và sừng bờn tuỷ sống.Sợi trước hạchDây phế vị Đặc điểm Cung phản xạ vận độngCung phản xạ sinh dưỡngCấu tạoTrung ươngHạch thần kinhĐường hướng tâmĐường li tâmChức năngSo sánh cung phản xạ vận động và cung phản xạ sinh dưỡng. Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡngI- Cung phản xạ sinh dưỡng Quan sỏt tranh H 48.1 Hoàn thành phiếu học tậpDa Rễ sauSừng bờnRễ sauSừng trướcHạch giao cảmCơ RuộtCung phản xạ vận độngCung phản xạ sinh dưỡng Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡngI- Cung phản xạ sinh dưỡng Đặc điểm Cung phản xạ vận độngCung phản xạ sinh dưỡngCấu tạoTrung ươngHạch thần kinhĐường hướng tâmĐường li tâmChức năngPhiếu học tậpChất xám ở đại não, tuỷ sốngChất xám ở trụ não, sừng bên của tuỷ sống Có Không cóTừ cơ quan thụ cảm trung ương thần kinhTừ cơ quan thụ cảm trung ương thần kinhĐến thẳng cơ quan phản ứngChuyển giao ở hạch thần kinhĐiều khiển hoạt động của cơ vân (có ý thức) Điều khiển hoạt động nội quan (không có ý thức) Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡngI- Cung phản xạ sinh dưỡng Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡngI- Cung phản xạ sinh dưỡng - Trung khu của phản xạ sinh dưỡng nằm ở chất xỏm của trụ nóo và sừng bờn tuỷ sống.- Cung phản xạ sinh dưỡng : Cơ quan thụ cảm, nơron hướng tõm, trung ương thần kinh, nơron li tõm (sợi trước hạch, sợi sau hạch) cú đi qua hạch thần kinh, cơ quan trả lời.II- Cấu tạo của hệ thần kinh sinh dưỡng Xét về cấu tạo, hệ thần kinh sinh dưỡng gồm có bộ phận nào? - Cấu tạo hệ thần kinh sinh dưỡng: + Trung ương (chất xám) nằm trong não, tuỷ sống. + Ngoại biên là các dây thần kinh và hạch thần kinh.Hệ thần kinh sinh dưỡng được phân chia như thế nào? - Hệ thần kinh sinh dưỡng phân chia thành: +Phân hệ giao cảm. +Phân hệ đối giao cảm.Sợi sau hạchSợi trước hạchChuỗi hạch giao cảmTrung ương đối giao cảmSợi trước hạchSợi sau hạchA. Phân hệ giao cảmB. Phân hệ đối giao cảm Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡngI- Cung phản xạ sinh dưỡng II- Cấu tạo của hệ thần kinh sinh dưỡng Quan sát hình, đọc thông tin SGK hoàn thành phiếu học tập:Trình bày sự khác nhau phân hệ giao cảm và phân hệ đối giao cảm? Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡngI- Cung phản xạ sinh dưỡng II- Cấu tạo của hệ thần kinh sinh dưỡng Quan sát hình, đọc thông tin SGK hoàn thành phiếu học tập:Trình bày sự khác nhau phân hệ giao cảm và phân hệ đối giao cảm? Phiếu học tậpChuỗi hạch giao cảmCơ quan trả lờiNhõn xỏm ở sừng bờn tuỷ sống( từ đốt ngực I đến đốt thắt lưng III)Nhõn xỏm ở trụ nóo và đoạn cựng tuỷ sốngTrung ương thần kinhHạch đối giao cảmCơ quan trả lờiSợi trước hạch Sợi sau hạch Sợi sau hạch Sợi trước hạch . . . .. Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡngI- Cung phản xạ sinh dưỡng II- Cấu tạo của hệ thần kinh sinh dưỡng III- Chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng Phõn hệ giao cảmPhõn hệ đối giao cảmDãnĐồng tửCoTăng GiảmPhế nangTim Dón CoNhận xột về chức năng của hai phõn hệ giao cảm và đối giao cảm? - ý nghĩa: điều hoà hoạt động của các cơ quan nội tạng. - Chức năng của phân hệ giao cảm và phân hệ đối giao cảm có tác dụng đối lập nhau. Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡngI- Cung phản xạ sinh dưỡng II- Cấu tạo của hệ thần kinh sinh dưỡng III- Chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng Bài tập củng cố Bài 1: Đánh dấu X vào trước đáp án đúng: A. Phần ngoại biên của hệ thần kinh sinh dưỡng gồm: a) Các dây thần kinh và hạch thần kinh b) Các dây thần kinh và hệ thần kinh c) Các nơron d) Các hạch thần kinhB. Chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng là: a) Điều khiển hoạt động của cơ quan nội tạng b) Điều khiển hoạt động có ý thức c) Điều khiển hoạt động của cơ vân d) Cả a,b và c a) Cung phản xạ sinh dưỡng chỉ qua rễ sau, cung phản xạ vận động qua cả rễ sau và rễ trước. b). Cung phản xạ sinh dưỡng phải qua hạch giao cảm hoặc đối giao cảm, cung phản xạ vận động qua rễ trước - rễ sau. c). Cung phản xạ sinh dưỡng phải đi qua một trạm trung gian chuyển tiếp đú là cỏc hạch giao cảm và phú giao cảm, cung phản xạ vận động khụng cú hạch này. d). Cung phản xạ sinh dưỡng cú cỏc hạch, cung phản xạ vận động cú sừng sau. C. Sự khỏc nhau cơ bản giữa cung phản xạ vận động và cung phản xạ sinh dưỡng?XXX Bài 48: hệ thần kinh sinh dưỡngDa Rễ sauSừng bờnRễ sauSừng trướcHạch giao cảmCơ RuộtHỡnh 48-1: Cung phản xạ dặn dò về nhà *Học bài và trả lời các câu hỏi cuối bài *Đọc phần“ Em có biết” (trang 154) *Xem trước“ Bài 49: Cơ quan phân tích thị giác”XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN!