Bài giảng Tiết 21 Bài 13: Ý nghĩa của bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học

Tiết 21 Bài 13: ý nghĩa của bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học I. Mục tiêu: Hs biết: ý nghĩa khoa học của bảng tuần hoàn đối với hoá học và các môn khoa học khác. Hs vận dụng: + Từ vị trí của một nguyên tố trong BTH suy ra cấu tạo và tính chất hoá học. + Biết số hiệu nguyên tử suy ra vị trí của nguyên tố trong BTH. + Dựa vào các qui luật biến thiên để so sánh tính chất. II. Rèn kỹ năng: Tổng hợp, so sánh, suy luận. III. Chuẩn bị: Hs: Ôn lại cách viết cấu hình e, cấu tạo BTH, các qui luật biến đổi. IV. Phương pháp chủ đạo: Vấn đáp, đàm thoại. V. Hệ thống các hoạt động: Hoạt động 1 : Kiểm tra bài cũ Giáo viên 1. Cho nguyên tố X (X=17). Hãy viết cấu hình e và cho biết: - Vị trí của nguyên tố trong BTH. - Dự đoán các tính chất hoá học. 2. Hãy nêu các yếu tố, tính chất biến đổi tuần hoàn đã học. Học sinh Cấu hình: 1s2 2s22p6 3s23p5 Vị trí: ô 17, chu kì 3, nhóm VII A. Tính chất: Tính phi kim điển hình - Cấu hình e - Bán kính nguyên tử. - Năng lượng ion hoá. - Độ âm điện. - Tính kim loại, tính phi kim. - Hoá trị - Tính axits, bazơ. Hoạt động 2: Quan hệ giữa vị trí và cấu tạo nguyên tử. Giáo viên Hướng dẫn HS n/c ví dụ 1 và 2 trong SGK Ví dụ 1: Biết X thuộc chu kì 3, nhóm VI của BTH. - Viết cấu hình e nguyên tử của X. - Xác định điện tích hạt nhân. Ví dụ 1: Biết R có số hiệu nguyên tử là 25. Hãy: - Viết cấu hình e nguyên tử của R. - Xác định vị trí của R trong BTH. Học sinh Cấu hình e: - Nguyên tử X có 3 lớp e, 6e ngoài cùng. - Cấu hình đầy đủ: 1s2 2s22p6 3s23p4 - Nguyên tử có 16e Điện tích hạt nhân là 16+. Cấu hình đầy đủ: 1s2 2s22p6 3s23p63d5 4s2 Vị trí: Ô 25, chu kì 4, nhóm VII B. (Vì đó là nguyên tố d) Hoạt động 3: Quan hệ giữa vị trí và tính chất của nguyên tố Giáo viên Nếu biết được vị trí của nguyên tố trong BTH có thể biết được tính chất gì của nguyên tố. Ví dụ: Cho biết nguyên tố P thuộc chu kì 3, nhóm V A. Viết cấu hình e của nguyên tử và cho biết tính chất hoá học cơ bản của lưu huỳnh. Học sinh - Nguyên tố có tính kim loại hay phi kim. - Hoá trị cao nhất của nguyên tố đối với oxi. - CT của oxit cao nhất và CT hiđroxit, công thức hợp chất với hiđro nếu có. - Oxít và hiđro xít có tính axit hay bazơ. -Cấu hình e: 1s2 2s22p6 3s23p3 - Tính chất hoá học cơ bản: - Nguyên tố có tính kim. - Hoá trị cao nhất của nguyên tố đối với oxi là 5. CT của oxit cao nhất là P2O5, công thức hợp chất với hiđro là PH3. - Oxít và hiđro xít có tính axit hay bazơ. - Ôxit P2O5 , axit H3PO4 có tính axit. Hoạt động 4: So sánh tính chất hoá học của 1 nguyên tố với các nguyên tố lân cận Giáo viên Hướng dẫn HS n/c ví dụ trong SGK. Yêu cầu HS làm 1 số BT. BT1: Hãy sắp xếp các nguyên tố sau theo chiều tính kim loại tăng dần: Ca(Z=20); Mg(Z=12); Be(Z=4); B(Z=5); C(Z=6)… - Viết CT oxit cao nhất và CT hiđroxit của các nguyên tố trên. Trong các hiđroxit đó chất nào có tính bazơ mạnh nhất, chất nào có tính axit mạnh nhất. Học sinh - Viết cấu hình e của các nguyên tố. - Xác định vị trí trong BTH. Dựa vào qui luật biến đổi sẽ xác định được: - Tính kim loại: C < B < Be < Mg < Ca - CT oxit cao nhất là: CO2; B2O3; BeO; MgO; CaO - CT hiđroxít: H2CO3;HBO3;Be(OH)2;Mg(OH)2; Ca(OH)2 - Tính bazơ mạnh nhất: Ca(OH)2. - Tính axit mạnh nhất: H2CO3 Hoạt động 5: Cũng cố - Hướng dẫn HS làm các bài tập 1, 2, 3 (SGK) Hoạt động: Bài tập về nhà: - Bài 4 á10 (SGK) - Các BT sách BT HH 10.