Bài giảng Tiết 21 bài 15 về định luật bảo toàn khối lượng

Tiết 21 Bài 15 Định luật bảo toàn khối lượng I , Mục tiêu : 1 . Kiến thức : Học sinh hiểu được : - Trong phản ứng hoá học , tổng khối lượng các chất phản ứng bằng tổng khối lượng các sản phẩm . Các chất tác dụng với nhau theo 1 tỷ lệ nhất định về khối lượng . 2 . Kỹ năng : - Quan sát thí nghiệm cụ thể , nhận xét rút ra được kết luận về sự bảo toàn khối lượng cácchất trong phản ứng hoá học . - Viết được biểu thức liên hệ giữa khối lượng các chất trong một số phản ứng cụ thể . - Tính được khối lượng của một số chất trong phản ứng khí biết khối lượng của các chất còn lại . 3 . Thái độ : - Hứng thú học tập bộ môn hoá học . - Biết giải quyết vấn đề một cách khách quan , trung thực trên cơ sở phân tích khoa học . II , Chuẩn bị : GV : Máy chiếu , bảng phụ , bút dạ . HS : + Học lại bài cũ . + Đọc trước bài định luật bào toàn khối lượng . III , Hoạt động dạy học : 1 . ổn định trật tự lớp : Kiểm tra sĩ số : Thiếu Lí do Đủ 2 . Kiểm tra bài cũ : (2’) ? Phản ứng hoá học là gì ? Viết phương trình chữ của phản ứng hoá học : Kẽm + axit clohidric HS : Phản ứng hoá học là quá trình biến đổi chất này thành chất khác . Kẽm + axit clohidric khí hidro + kẽm clorua . GV : Nhận xét , cho điểm . 3 . Bài mới : Đặt vấn đề : Trong phản ứng hoá học diễn ra sự thay đổi liên kết giữa các nguyên tử tạo ra những chất mới . Vậy tổng khối lượng các chất trước và sau phản ứng có được bảo toàn không ? Chúng ta cùng nhau tìm hiểu trong bài hôm nay . Tiết 21 Bài 15 Định luật bảo toàn khối lượng Hoạt động 1 : Thí nghiệm để rút ra định luật bảo toàn khối lượng (12’) Hoạt động GV Hoạt động HS Nội dung GV : Đầu tiên , chúng ta cùng nhau quan sát thí nghiệm . GV : Yêu cầu HS nhắc lại các thao tác thí nghiệm . GV : Chiếu cách tiến hành thí nghiệm lên màn hình . Yêu cầu HS quan sát xác định vị trí của kim cân khi đổ cốc 1 vào cốc 2 nhận xét hiện tượng phản ứng . Theo dõi sự biến đổi của phản ứng ? GV : Treo bảng phụ của nhóm 1 . Yêu cầu nhóm 1 cử đại diện trình bày hiện tượng quan sát được . GV : Chữa câu trả lời của nhóm 1 và các nhóm còn lại . GV : Ghi hiện tượng lên bảng . GV : Thông báo : chất rắn màu trắng đó là barisunfat BaSO4 , chất này không tan và đồng thời tạo ra muối natriclorua NaCl . GV : Yêu cầu học sinh viết phương trình chữ của phản ứng ? GV : Qua thí nghiệm trên , em có nhận xét gì về tổng khối lượng chất tham gia và tổng khối lượng của sản phẩm ? GV : Thông báo : Đó chính là nội dung cơ bản của định luật bảo toàn khối lượng . Vậy cụ thể định luật này nói lên vấn đề gì , chúngta vào phần II . HS 1 : B1 : Đặt 2 cốc chứa dd BaCl2 và dd Na2SO4 lên 1 bên cân . B2 : Đặt các quả cân sao cho kim cân thăng bằng . B3 : Đổ cốc 1 chứa dd BaCl2 vào cốc 2 chứa dd Na2SO4 . HS : Các nhóm ghi thao tác làm vào bảng nhóm . HS : Quan sát thí nghiệm . Thảo luận nhóm , ghi hiện tượng thí nghiệm vào bảng phụ của nhóm . HS : Trình bày kết quả quan sát : - Ban đầu : kim cân ở vị trí cân bằng . - Đổ cốc 1 vào cốc 2 : có chất rắn màu trắng xuất hiện . - Kim cân vẫn ở vị trí cân bằng . Hs : Nghe giảng HS : Lên bảng viết . Barisunfat + natri sunfat barisunfat + natri clorua . HS : Tổng khối lượng các chất không đổi . I , Thí nghiệm : 1 . Cách tiến hành : SGK . 2 . Hiện tượng : - Có chất rắn màu trắng xuất hiện . - Kim cân ở vị trí thăng bằng . 3 . Phương trình chữ : Barisunfat + natri sunfat barisunfat + natri clorua . 4 . Nhận xét : Tổng khối lượng chất tham gia bằng tổng khối lượng chất sản phẩm. Hoạt động 2 : Tìm hiểu nội dung định luật (15’) Hoạt động GV Hoạt động HS Nội dung GV : Giới thiệu 2 nhà hoá học Lômôlôxốp và Lavoadie bằng máy chiếu GV : Gọi HS nhắc lại nội dung cơ bản của định luật bảo toàn khối lượng qua thí nghiệm trên . GV : Chữa câu trả lời của HS : chiếu nội dung định luật , gọi 1 học sinh đọc lại . GV : Tại sao tổng khối lượng của các chất được bảo toàn ? Giải thích ? GV : Treo tranh hình 2.5 (SGK- 48) . Giới thiệu lại phản ứng hoá học giữa khí hidro và khí oxi tạo ra nước : Trong phản ứng hoá học này , trước phản ứng 2 nguyên tử hidro , 2 nguyên tử oxi liên kết với nhau . Sau phản ứng , liên kết giữa các nguyên tử thay đổi , cụ thể là 1 nguyên tử oxi liên kết với 2 nguyên tử hidro , kết quả làlàm cho chất này biến đổi thành chất khác . GV : Dựa vào hình 2.5 SGK , yêu cầu HS thảo luận với bạn cùng bàn trả lời câu hỏi GV : Yêu cầu đại diện HS trả lời . GV : Câu trả lời của bạn về cơ ưbản đúng rồi nhưng cô vẫn muốn hỏi thêm một câu hỏi nữa để rõ vấn đề hơn : ? Em cho cô biết khối lượng của nguyên tử được tính như thế nào ? GV : Chốt lại : Trong phản ứng hoá học chỉ có những thay đổi liên quan đến sự sắp xếp các electron , không ảnh hưởng đến khối lượng hạt nhân . Do đó , tổng khối lượng chất tham gia bằng tổng khối lượng chất tạo thành . GV : Các em đọc phần giải thích này trong SGK. GV : Vậy định luật bảo toàn khối lượng được áp dụng như thế nào ? Chúng ta sang phần III . HS : Nghe giảng HS : Trong phản ứng hoá học , tổng khối lượng các chất không đổi . HS : Suy nghĩ cá nhân , trao đổi với bạn cùng bàn . HS : Trong phản ứng hoá học diễn ra sự thay đổi liên kết giữa các nguyên tử . Sự thay đổi này chỉ liên quan đến electron . Số nguyên tử mỗi nguyên tố giữ nguyên và khối lượng của các nguyên tử không đổi . HS : m nguyên tử = m hạt nhân . II , Định luật : 1 . Nội dung định luật : (SGK) 2 . Giải thích định luật (SGK) Hoạt động 3 : áp dụng (5’) Hoạt động GV Hoạt động HS Nội dung GV : Trong thí nghiệm trên , nếu cô ký hiệu khối lượng của mỗi chất là m thì nội dung định luật bảo toàn khối lượng được thể hiện bằng biểu thức như thế nào ? GV : Giả sử cô có PTTQ A + B tạo ra chất C + D . Vậy biểu thức của định luật được viết như thế nào ? GV : Bổ sung : mA , mB , mC, mD là khối lượng mỗi chất . GV : Giả sử biết khối lượng của 3 chất là a , b ,c ; x là khối lượng của chất chưa biết .Làm thế nào để tính được x ? GV : Kết luận : “Nếu có n chất kể cả chất phản ứng và sản phẩm . Nếu biết khối lượng của n – 1 chất thì ta tính được khối lượng chất còn lại ” . Các em học kết luận trong SGK . HS : mBaCl2 + mNa2SO4 = mNaCl + mBaSO4 . HS : mA + mB = mC + mD . HS : Tự đưa ra phương trình và giải : a + b = c + x => x = a+b-c . III , áp dụng : PTTQ : A + B C + D . mA + mB = mC + mD mA , mB , mC , mD : khối lượng mỗi chất . => Kết luận (SGK ) : Hoạt động 4 : Củng cố (10’) Hoạt động GV Hoạt động HS Nội dung GV : Phát phiếu bài tập BT1 : Đốt cháy hoàn toàn 3,1 g photpho trong oxi thu được 7,1g hợp chất đi phôtpho penta oxit . a , Viết phương trình chữ . b, Tính khối lượng oxi đã phản ứng . BT2 : Canxi cacbonat (CaCO3) là thành phần chính của đá vôi . Khi nung đá vôi xảy ra phản ứng hoá học sau : Cacxicacbonat Canxi oxit + Cacbon đi oxit . Biết rằng , khi nung 280 kg đá vôi tạo ra 140 kg canxi oxit CaO - vôi sống và 110 kg khí cacbon đi oxit . Viết công thức về khối lượng của các chất trong phản ứng . GV : Chú ý : Phần còn dư không phản ứng hết sau phản ứng không tính vào định luật bảo toàn khối lượng . * Lưu ý : Trường hợp lấy vào 1 chất có dư thì phần khối lượng còn dư không phản ứng hết không tính . IV , BTVN : Phụ lục : Phiếu học tập I , Em hãy hoàn thành bảng sau : Tên thí nghiệm Cách tiến hành Hiện tượng – Giải thích II , Bài tập BT1 : Đốt cháy hoàn toàn 3,1 g photpho trong oxi thu được 7,1g hợp chất đi phôtpho penta oxit . a , Viết phương trình chữ . b, Tính khối lượng oxi đã phản ứng . BT2 : Canxi cacbonat (CaCO3) là thành phần chính của đá vôi . Khi nung đá vôi xảy ra phản ứng hoá học sau : Cacxicacbonat Canxi oxit + Cacbon đi oxit . Biết rằng , khi nung 280 kg đá vôi tạo ra 140 kg canxi oxit CaO - vôi sống và 110 kg khí cacbon đi oxit . Viết công thức về khối lượng của các chất trong phản ứng .