Bài giảng Tuần 17 tiết 33 bài : 27 cacbon ( c = 12 )

Tuần 17 Tiết 33 Bài : 27 CACBON ( C = 12 ) A/ MỤC TIÊU: HS biết được: -Đơn chất cacbon có 3 dạng thù hình chính : Than chì , kim cương và cacbon vô định hình . -Cacbon vô định hình có tính hấp phụ và hoạt động hoá học mạnh nhất ( tính phi kim yếu , tác dụng với oxi và một oxit kim loại ). -Tính chất hoá học đặc biệt của cacbon là tính khử ở nhiệt độ cao . -Ứùng dụng của cacbon . -Quan sát thí nghiệm , hình ảnh thí nghiệm và rút ra nhận xét về tính chất của cacbon . -Viết các PTHH của cacbon với oxi , với một số oxit kim loại. -Tính lượng cacbon và hợp chất của cacbon trong phản ứng . B/ CHUẨN BỊ : 1) Thí nghiệm tính chất hấp phụ của than gỗ: -Ống hình trụ,nút có ống vuốt, giá sắt,cốc thuỷ tinh( H.3.7 trang 82 SGK) -Nước có màu(mực xanh) , than gỗ tán nhỏ, bông thấm nước. 2)Thí nghiệm cacbon khử đồng II oxít : -Dụng cụ: Ống nghiệm, nút có ống thuỷ tinh xuyên qua, một cốc hoặc một ống nghiệm, đèn cồn , diêm. Bột CuO khô , than gỗ khô , nước vôi trong: C/ TIẾN TRÌNG BÀI GIẢNG : 1-KTBC : - Trình bày tính chất hóa học của clo.viết PTHH minh hoạ? - Nêu ứng dung-viết phưng trình phản ứng điều chế clo trong phòng thí nghiệm,trong công nghiệp. 2-BÀI MỚI : Giới thiệu vào bài SGK. Hoạt động của thầy và trò Nội dung GV nêu khái niệm như sách giáo khoa. GV giới thiệu cho HS khái niệm thù hình nói chung và 3 dạng thù hình của cacbon nói riêng, một số tính chất vật lí. Sau đó, chủ yếu xét tính chất của cacbon vô định hình- dạng thù hình hoạt động hoá học nhất của cacbon. Hoạt động của GV: -Đặt vấn đề: Ngoài những tính chất vật lí đã nêu ở mục 2 , cacbon còn có những tính chất vật lí nào đặt biệt? -Yêu càu HS quan sát thí nghiệm. GV thực hiện thí nghiệm biểu diễn: Lắp dụng cụ như hình 3.7 trang 82 SGK. Đổ mực xanh và yêu cầu học sinh quan sát hiện tượng, giải thích và rút ra nhận xét. Chú ý: Than gỗ mới điều chế, nghiền nhỏ, lèn chặt và có chiều dày nhất định thì mới đảm bảo thí nghiệm thành công. Hoạt động của HS: -HS quan sát: Màu sắc của dung dịch mưc trên lớp than và màu của dung dịch thu được ở cốc phía dưới. Nêu hiện tương: Mực bị mất màu. -Giải thích: Do than gỗ xốp nên có khả năng giữ lại chất màu trên bề mặt của nó. GV cho HS thêm một số hiện tượng hoặc yêu cầu học sinh kể một số hiện tượng chứng tỏ tính hấp phụ màu, mùi của than gỗ và ứng dụng của tính chất này trong đời sống như lọc nước, khử mùi khê của cơm... HS rút ra nhận xét:than gỗ có tính hấp phụ. GV đặt vấn đề: Liệu phi kim có tính chất hoá học của phi kim nói chung không? GV thông báo cho học sinh một số thông tin như tác dụng của cacbon với oxi và cacbon tác dụng với một số kim loại, với hidro ở điều kiện rất khó khăn( tác dụng với hidro ở 10000C để tạo thành CH4, tác dụng với Ca trong lò diện để tạo thành CaC2...) để thấy được cacbon có tính chất của phi kim, nhưng là một phi kim yếu. HS nhớ lại phản ứng của cacbon cháy trong oxi ở lớp 8, nêu hiện tương, viết PTHH và nêu nhận xét: Cacbon tác dụng với oxi tạo thành oxit axit. -GV biểu diễn thí nghiệm CuO + C Để thí nghiệm thành công cần chú ý: -Than vừa điều chế, giã thành bột mịn, cho vào túi nilon khô, dán kín. -CuO phải khô, sạch và cho vào túi nilon dán kín. -Trộn hỗn hợp: 1 thìa nhỏ CuO + 2 thìa C, trộn đều. Chỉ lấy một ít hỗn hợp cho vào hỗn hợp khô để làm thí nghiệm. -Dùng đèn cồn tập trung vào ngọn lửa vào đáy ống nghiệm dựng hỗn hợp. Hoạt động của HS : HS quan sát hiện tượng, giải thích và rút ra nhận xét. HS quan sát trạng thái, màu sắc của hỗn hợp rắn và dung dịch nước vôi trong trước phản ứng. HS quan sát sự biến đổi màu sắc của hỗn hợp ban đầu( đặc biệt phần tiếp xuc với nhiệt) và sự thay đổi ống nghiệm đựng nước vôi trong khi đốt nóng hỗn hợp và khi phản ứng đã xảy ra( so sánh nước vôi trong ở ống nghiệm khác.) HS nêu hiện tượng : Có chất rắn màu đỏ tạo thành, nước vôi trong vẩn đục. -Dự đoán sản phẩm: Cu kim loại màu đỏ (so sánh với màu của dây đồng), khí CO2. HS viết PTHH và rút ra nhận xét. GV có thể nêu thêm một số ví dụ cacbon khử một số oxít khác, HS viết PTHH. HS rút ra kết luận: ở nhiệt độ cao cacbon khử một số oxit kim loại. GV yêu cầu học sinh hệ thống lại tính chất hoá học của cacbon: Ngoài một số tính chất của phi kim, tính chất quan trọng của cacbon là tính khử. -Chú ý: Cacbon chỉ tac dụng với một số oxit kim loại hoạt động trung bình, không tác dụng với oxit kim loại hoạt động mạnh như:Al2O3,MgO, Na2O... Phản ứng của cacbon với oxi, với oxit kim loại là phản ứng oxi hoá – khử, oxi và oxit kim loại là chất oxi hoá. Để thấy rõ ứng dụng của cacbon có liên quan với tính chất vật lí và tính chất hoá học của nó, GV đặt câu hỏi: Hãy nêu tính chất của cacbon và một số ứng dụng mà em biết. -HS tóm tắt kiến thức cần nhớ,nhận xét ,bổ sung, kết luận như SGK. I/ Các dang thù hình của cacbon: 1) Dạng thù hình là gì? Các dạng thù hình của một nguyên tố hoá học là những đơn chất khác nhau do nguyên tố đó tạo nên. 2) Cacbon có những dạng thù hình nào? -Kim cương . -Than chì. -Cacbon vô định hình. Trong các dạng thù hình của cacbon, cacbon vô định hình hoạt động hoá học nhất. II/ Tính chất của cacbon: 1 ) Tính chất hấp phụ: -Bằng nhiều thí nghiệm khác nhau, người ta nhận thấy:Than gỗ có khả năng giữ trên bề mặt của nó các chất , khí, chất hơi, chất tan trong dung dịch. Than gỗ có tính hấp phụ. -Than gỗ than , xương...mới điều chế có tính hấp phụ cao được gọi là than hoạt tính. Than hoạt tính được dùng để làm trắng đường, chế tạo mặt nạ phòng độc... 2) Tính chất hoá học: a) Cacbon tác dụng với oxi: C + O2 CO2 + Q Phản ứng toả nhiều nhiệt. Do đó. Cacbon được dùng làm nhiên liệu trong đời sống và sản xuất. b) Cacbon tác dụng với oxit kim loại: 2CuO + C Cu + CO2 ( đen ) ( đen ) ( đỏ ) (không màu) Ở nhiệt độ cao cacbon còn khử được một số oxit kim loại như PbO, ZnO... thành Pb, Zn... III/ Ứng dụng của cacbon: Tuỳ thuộc vào tính chất của mỗi dạng thù hình, người ta sử dụng cacbon trong đời sống ,sản xuất và trong kĩ thuật. -Than chì: Làm điện cực , chất bôi trơn, ruột bút chì... -Kim cương : làm đồ trang sức,mũi khoan, dao cắt kính... -Cacbon vô định hình: Làm mặt nạ phòng độc, khử màu , khử mùi, làm nhiên liệu, chất khử để điều chế một số kim loại... D-CỦNG CỐ-DẶN DÒ : 1/Củng cố : -Các dạng thù hình của cacbon và ứng dụng của nó? -Tính hấp phụ và tính chất hoá học? 2/Dặn dò : -Tính chất và ứng dụng của 2 oxit cacbon? -Bài tập: 2,3,4,5 SGK tr 84 .