Bài soạn Đại số 9 Tiết 26 - Vũ Mạnh Tiến

NS:02/12/2007 NG:04-05/12/2007 Tiết 26 Luyện tập 1. Mục tiêu 1.1. Kiến thức: Củng cố điều kiện để hai đường thẳng y = ax + b (a # 0) và y = a’x + b’ (a’ # 0) cắt nhau, song song với nhau, trùng nhau. 1.2. Kĩ năng: Biết cách xác định hệ số a, b trong các bài toán cụ thể. Rèn kĩ năng vẽ đồ thị hàm số bậc nhất. Xác định được giá trị của các tham số đã cho trong các hàm số bậc nhất sao cho đồ thị của chúng là 2 đường thẳng cắt nhau, song song với nhau, trùng nhau. 1.3. Thái độ: Rèn luyện tính cẩn thận và tính chính xác, có lòng yêu thích bộ môn. 2. Chuẩn bị của GV và HS GV: - Đồ dùng: bảng phụ kẻ sẵn hệ trục tọa độ Oxy để thuận lợi cho việc vẽ đồ thị, thước kẻ, compa - Tài liệu: SGK, SBT, SGV HS: - Chuẩn bị tốt các bài tập về nhà - Bảng nhóm, thước kẻ, compa 3. Phương pháp: - Phát hiện và giải quyết vấn đề, vấn đáp, phân tích , tổng hợp, giảng giải - GV hướng dẫn, tổ chức các hoạt động cho HS tham gia theo nhóm hoặc theo từng cá nhân. 4. Tiến trình dạy học 4.1. ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp 4.2. Kiểm tra bài cũ HS1: Cho hai đường thẳng y = ax + b (d) với a # 0 và y = a’x + b’ (d’) với a’ # 0. Nêu điều kiện về các hệ số để (d) // (d’), (d) trùng (d’), (d) cắt (d’) HS2: Cho hàm số y = ax + 2. Xác định hệ số a khi biết khi x = 2 thì hàm số có giá trị y = 6. Vẽ độ thị với giá trị tìm được. Đáp án: HS1: HS2: Thay x = 2 và y = 0 vào phương trình hàm số y = ax + 2 6 = a.2 + 2 -2a = -4 a = 2 Hàm số đó là y = 2x + 2 * Vẽ đồ thị . x = 0 -> y = 2 -> A(0;2) thuộc đồ thị hàm số . y = 0 -> x = -1 -> B(-1;0) thuộc đồ thị hàm số y x 2 A -1 B O 4.3. Bài mới *Hoạt động 1: Bài 23 (55-SGK) Cho h/s y = 2x + b. Xác định hệ số b trong trường hợp sau: a) Đồ thị hàm số y = 2x + b cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng -3 vậy tung độ gốc b = -3 b) Đồ thị h/s đã cho đi qua điểm A(1;5) HS trả lời miệng câu a ? Đồ thị hàm số y = 2x + 3 đi qua điểm A(1;5), em hiểu điều đó như thế nào? HS: Một HS lên tính câu b. Bài 24 (55-SGK) Bảng phụ Cho h/s y = 2x + 3k và y = (2m + 1)x + 2k – 3 Tìm điều kiện đối với m và k để đồ thị h/s là a) Hai đường thẳng cắt nhau b) Hai đường thẳng song song c) Hai đường thẳng trùng nhau. GV viết: y = 2x + 3k (d) y = (2m + 1)x + 2k - 3 (d’) HS: 3 HS lên bảng làm , mỗi HS làm một câu HS lớp nhận xét, bổ sung, chữa bài Bài 25 (55-SGK) a) Vẽ đồ thị các h/s sau, trên cùng mặt phẳng tọa độ. ; b) Một đường thẳng song song với trục hoành Ox, cắt trục tung Oy tại điểm có tung độ bằng 1, các đường thẳng ; theo thứ tự tại hai điểm M, N. tìm tọa độ tại hai điểm M, N ? Chưa vẽ đồ thị, em có nhận xét gì 2 đường thẳng này? HS: Hai đường thẳng này là 2 đường thẳng cắt nhau tại 1 điểm trên trục tung vì có a # a’ và b = b’ GV yêu cầu HS nêu cách xác định giao điểm của mỗi đồ thị với 2 trục tọa độ HS: Một HS lên bảng làm câu a. HS: Một HS lên bảng vẽ đường thẳng song song với trục Ox, cắt trục Oy tại điểm có tung độ bằng 1, xác định các điểm M và N trên mặt phẳng tọa độ. GV nêu các tìm tọa độ điểm M và N sau đó hướng dẫn HS thay y = 1 vào phương trình các hàm số đã tìm x. HS làm bài bài vào vở, 2 HS lên bảng tính tọa độ điểm M và N. Bài 24 (60-SBT): Bảng phụ ghi đề bài Cho đường thẳng y = (k+1)x + k (1) a) Hãy tìm giá trị của k để đường thẳng (1) đi qua gốc tọa độ. b) Tìm giá trị của k để đường thẳng (1) cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng . c) Tìm giá trị của k để đường thẳng (1) song song với đường thẳng . HS: Hoạt động nhóm. Sau khi các nhóm hoạt động khoảng 5’ GV Y/c đại diện một nhóm lên trình bày. GV kiểm tra thêm bài của một vài nhóm khác. Bài 23 (55-SGK) a) b = -3 b) Đồ thị hàm số y = 2x + b đi qua điểm A(1;5) nghĩa là khi x = 1 thì y = 5. Ta thay x = 1; y = 5 vào phương trình y = 2x + b 5 = 2.1 + b => b = 3 Bài 24 (55-SGK) a) ĐK: 2m + 1 # 0 => m # kết hợp với điều kiện b) c) Bài 25 (55-SGK) x 0 -3 y 2 0 x 0 4/3 y 2 0 y x N M O -3 1 2 b) Thay y = 1 vào phương trình . Ta có: Thay y = 1 vào phương trình . Ta có: Bài 24 (60-SBT) a) đt y = ax+b đi qua gốc tọa độ khi b = 0, nên đt y = (k+1)x + k (1) đi qua gốc tọa độ khi k = 0. b) đt y = ax+b cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng b nên đường thăng (1) cắt trục tung tai điểm có tung độ bằng khi k = . c) đt (1) song ssong với đường thẳng khi và chỉ khi ? Điều kiện nào để đồ thị h/s bậc nhất đi qua gốc tọa độ? Điều kiện nào để đồ thị h/s bậc nhất là hai đường thẳng song song? Trùng nhau, cắt nhau? 4.5. Hướng dẫn về nhà - Luyện kĩ năng vẽ đồ thị hàm số bậc nhất - Ôn khái niệm , cách tính góc khi biết bằng máy tính bỏ túi - Làm bài 26 (55-SGK) 20, 21, 22 (60-SBT) 5. Rút kinh nghiệm