Bài soạn môn Địa lý lớp 6 - Bài 9: Hiện tượng ngày đêm dài ngắn theo mùa

Tuần: Ngày soạn: Tiết: 11 Ngày giảng : Bài 9: Hiện tượng ngày đêm dài ngắn theo mùa I - Mục tiêu Kiến thức Sau bài học, HS cần: - Biết hiện tượng ngày đêm chênh lệch giữa các mùa là hệ quả của sự vận động của Trái Đất quanh mặt trời. - Các khái niệm chí tuyến bắc; chí tuyến nam ,Vòng cực Bắc; vòng cực Nam. - Biết cách dùng ngọn đèn và quả địa cầu để giải thích hiện tượng ngày đêm dài ngắn khác nhau. 2. Kĩ năng - Quan sát, phân tích tranh ảnh địa lí. II - Các thiết bị dạy học cần thiết - Tranh vẽ về hiện tượng ngày đêm dài ngắn khác nhau theo mùa (H24 SGK). - Quả địa cầu. III - Tiến trình bài giảng 1. ổn định tổ chức lớp 2. Kiểm tra bài cũ - Tại sao Trái Đất chuyển động xung quanh mặt trời lại sinh ra hai thời kì nóng và lạnh luân phiên nhau ở hai nửa cầu? Vào những ngày nào trong năm, hai nửa cầu bắc và nửa cầu nam nhận được lượng nhiệt và ánh sáng như nhau? 3.Bài mới Mở bài: (SGK-Tr28) Hoạt động của GV+HS Nội dung học tập GV: Treo tranh vẽ hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa lên bảng. Yêu cầu HS quan sát tranh. Giới thiệu các đường sáng tối, trục bắc Nam. - Vì sao đường biểu hiện trục Trái Đất (BN) và đường phân chia sáng tối không trùng nhau? HS: Quan sát hình trả lời. GV: Chuẩn xác kiến thức. Dựa vào H.24 cho biết: - Vào ngày 22-6 ánh sáng mặt trời chiếu vuông góc với vĩ tuyến bao nhiêu? Vĩ tuyến đó được gọi là đường gì? HS: Quan sát H.24 trả lời. GV: Chuẩn xác kiến thức. (Vào ngày 22-6 ánh sáng mặt trời chiếu vuông góc với vĩ tuyến 23027’B. Đây là giới hạn cuối cùng ánh sáng mặt trời tạo được một góc vuông xuống nửa cầu bắc, vĩ tuyến này được gọi là chí tuyến bắc ) - Vào ngày 22-12 ( Đông chí ) ánh sáng mặt trời chiếu thẳng góc với vĩ tuyến bao nhiêu? Vĩ tuyến đó có tên gọi là gì? HS: Quan sát H.23 trả lời câu hỏi . GV: Chuẩn xác kiến thức. ( giới hạn cuối cùng mà ánh sáng mặt trời tạo được một góc vuông xuống nửa cầu nam vào ngày 22-12 là vĩ tuyến 23027’N , đường đó được gọi là chí tuyến nam ) - Thông qua hai hình H.24, H.25 em có nhận xét gì về thời gian ngày và đêm ở hai nửa cầu vào các mùa khác nhau? HS: Quan sát H.24, H.25 nêu nhận xét về hiện tượng ngày đêm dài ngắn theo mùa ở hai nửa cầu . GV: Chuẩn xác kiến thức. Chuyển ý : ở vùng cực thời gian chênh lệch giữa ngày và đêm rất lớn và gây ra hiện tượng đặc biệt đó là hiện tượng gì? GV: Dựa vào H25 cho biết: + vào các ngày 22-6 và 22-12 độ dài ngày đêm của các điểm D và D’ ở vĩ tuyến 66033’bắc và nam của hai nửa cầu sẽ như thế nào? Vĩ tuyến 66033’Bắc và Nam là những đường gì? HS: Trả lời. GV: Chuẩn xác kiến thức. (- Vào các ngày 22-6 và ngày 22-12 ở các vĩ độ 66033’ bắc và nam có hiện tượng ngày đêm dài suốt 24 h. - Vĩ tuyến 66033’B là giới hạn cuối cùng mà ánh snág mặt trời chiếu được xuống mặt đất của nửa cầu Bắc vào ngày 22-12 và đường này gọi là vòng cực bắc. - Vĩ tuyến 66033’N là giới hạn cuối cùng mà ánh sáng mặt trời có thể chiếu xuông được bề mặt trái đất vào ngày 22-6 và vĩ tuyến đó gọi là vòng cực nam ) - Càng về hai cực số ngày có ngày và đêm dài suốt 24 h thay đổi như thế nào ? GV: Tổng kết bài. 1. Hiện tượng ngày đêm dài gắn trên các vĩ độ khác nhau trên Trái Đất - Do trục Trái Đất nghiêng nên trục nghiêng của Trái Đất và đường phân chia sáng tối không trùng nhau các địa điểm trên bề mặt Trái Đất có hiện tượng ngày đêm dài ngắn khác nhau theo vĩ độ. + Mọi địa điểm trên dường xích đạo có ngày và đêm như nhau. + Từ xích đạo về hai cực thời gian chênh lệch giữa ngày và đêm càng lớn. 2. ở miền cực số ngày có ngày, đêm dài suốt 24 h thay đổi theo mùa - Vào ngày 22-6 và 22-12 các địa điểm ở vĩ tuyến 66033’b 66033’N có một ngày hoặc một đêm dài suốt 24 h. - Từ vòng cực đến cực ở hai bán cầu số ngày hoặc đêm dài suốt 24 h tăng lên, từ một ngày đến 6 tháng. - ở hai cực có ngày đêm dài suốt 6 tháng. 4. Củng cố - Em hãy giải thích câu ca dao “Đêm tháng 5 chưa nằm đã sáng, ngày tháng 10 chưa cười đã tối”. 5. Hướng dẫn HS về nhà - Về nhà các em học bài trả lời các câu hỏi SGK và làm bài tập TBD.