Bài soạn môn học Địa lý 10 - Bài 33: Một số hình thức chủ yếu của tổ chức lãnh thổ công nghiệp

Ngày soạn :06.02.2008 Tuần :22 Ngày giảng : Tiết :39 Lớp : 10 Ban : A,B BÀI 33 MỘT SỐ HÌNH THỨC CHỦ YẾU CỦA TỔ CHỨC LÃNH THỔ CÔNG NGHIỆP I / MỤC TIÊU : 1/ Kiến thức :Phân biệt được một số hình thức chủ yếu của TCLT công nghiệp; thấy được sự phát triển từ thấp đến cao của các HTTCLTCN. 2/ Kĩ năng :Nhận diện được những đặc điểm chính của các hình thức này. 3/ Thái độ :biết được các HTTCLTCN ở Vn và địa phương. Ủng hộ và có những đóng góp tích cực trong các hình thức cụ thể của địa phương. II / CHUẨN BỊ : 1/ Giáo viên :Sơ đồ các hình thức ( phóng to ); máy chiếu, băng hình hoặc tranh ảnh về các HTTCLTCN của Thế giới và của Việt Nam. 2/ Học sinh :các tranh ảnh đã sưu tầm, dụng cụ học nhóm. III / HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC : 1/ Ổn định lớp & Kiểm tra bài cũ : 2/ Bài mới : a/ Mở bài : b/ Tiến trình bài mới : Thời lượng Hoạt động của Giáo viên & Học sinh Kiến thức cơ bản 5 Phút 5 Phút 10 Phút 10 Phút 10 phút HĐ1:Cả lớp: dựa vào Sgk cho biết có bao nhiêu HTTCLTCN? Kể tên? -Nêu khái niệm của điểm CN ( dựa và kiến thức và sơ đồ –Sgk) -Đặc điểm của Điểm CN? Quy mô ntn? HĐ2: Cặp/ NHóm: ¯Bước 1: dựa vào kênh chữ và sơ đồ-Sgk trả lời: -Khu công nghiêp? -Đặc điểm? -Quy mô? ¯Bước 2: HS trình bày,Gv chuẩn kiến thức. HĐ3: Cá nhân: ¯Bước 1: Liên hệ VN-tìm các khu CN và KCX(7/2002:VN có 68 KCN và 4 KCX,1KCN cao) ¯Bước 2:HS trình bày, Gv chuẩn kiến thức. HĐ4: Cả lớp: Dựa vào kênh chữ và sơ đồ-Sgk trả lời: -Trung tâm công nghiệp? -Đặc điểm? -Quy mô? - Liên hệ VN?(HN-TP.HCM-HP) HĐ 5: cả lớp: Dựa vào kênh chữ và sơ đồ ở Sgk để trả lời câu hỏi: -Khái niệm vùng công nghiệp? -Đặc điểm? -Các vùng công nghiệp của thế giới? I/ Vai trò của các HTTCLTCN: -Sử dụng hợp lí các nguồn tài nguyên, vật chất và lao động. -Góp phần thực hiện CNH và HĐH. II/Một số hình thức của TCLTCN: 1/ Điểm công nghiệp(ĐCN) -Khái niệm: là hình thức đơn giản nhất,có 1 hoặc 2,3 XNCN phân bố ở nơi có nguyên nhiên liệu với chức năng khai thác hay sơ chế, hoặc ở những điểm dân cư nằm trong vùng nguyên liệu nông lâm thủy sản. -Đặc điểm: +Gồm nhiễuNCN phân bố lẻ tẻ, phân tán, ít hoặc không có các Mqh KT-KT +Phân công Lđộng về mặt địa lí, độc lập về mặt kinh tế, có công nghệ sản phẩm hoàn chỉnh. -Quy mô: vài chục hoặc vài trăm ha,hàng nghìn công nhân và tuỳ thuộc vào tính chất từng XN. 2/ Khu công nghiệp tập trung: -Khái niệm:khu vựcđất đai có ranh giới nhất định,có kết cấu hạ tầng tương đối tốt và khả năng cạnh tranh trên thị trường thế giới. -Đặc điểm: +Không có dân sinh sống,vị trí địa lí thuận lợi. +Tập trung nhiều các XNCN hợp tác SX cao,có ưu đãi riêng. + Chi phí SX thấp. + Dịch vụ trọn gói. +Môi trường chính trị và luật pháp ổn định. -Quy mô:từ 50 ha trở lên đến hàng trăm ha. 3/Trung tâm công nghiệp: -Khái niệm:là HTTCCN ở trình độ cao,là khu vực tập trung CN gắn với đô thị vừa và lớn. -Đặc điểm:gồm nhiều XN lớn có thể XN liên hợp,hướng CMH của trung tâm do XN này quyết định.Các XN này dựa trên thế mạnh về tài nguyên-nguồn lao động-VTĐL thuận lợi -Quy mô:gồm các KCN và nhiều XN có quan hệ chặt chẽ về Sx,kĩ thuật,kinh tế và quy trình CN. 4/ Vùng công nghiệp: -Khái niệm:là HTTCCN cao nhất -Đặc điểm: +Chia làm 2vùng:vùng CN ngành và VCN tổng hợp. +Có nét tương đồng về tài nguyên,VTĐL, nhiều lao động,cùng sử dụng chung năng lượng,GTVT. +Có 1 vài ngành chủ đạo tạo hướng CMH. IV / ĐÁNH GÍA : 1/ Quan sát hình 33.1,hãy điền tên các HTTCLT CN vào từng hình sao cho đúng? 2/ Trắc nghiệm: 1. BiĨu hiƯn nµo sau ®©y chøng tá ®iĨm c«ng nghiƯp ®ång nhÊt víi ®iĨm d©n c­ cã xÝ nghiƯp c«ng nghiƯp: a. §iĨm c«ng nghiƯp lµ mét l·nh thỉ, trªn ®ã cã mét ®iĨm d©n c­ víi mét hoỈc hai xÝ nghiƯp c«ng nghiƯp. b. §iĨm c«ng nghiƯp lµ ®iĨm d©n c­ cã mét hoỈc hai xÝ nghiƯp ph©n bè gÇn n¬I nguyªn liƯu, nhiªn liƯu. c. §iĨm c«ng nghiƯp lµ ®iĨm d©n c­ cã mét hoỈc hai xÝ nghiƯp víi chøc n¨ng khai th¸c nguyªn liƯu. d. §iĨm c«ng nghiƯp lµ ®iĨm d©n c­ cã mét hoỈc hai xÝ nghiƯp víi chøc n¨ng s¬ chÕ nguyªn liƯu. 2. H¹n chÕ cđa ®iĨm c«ng nghiƯp lµ: a. Tèn kÐm vµo ®Çu t­ c¬ së h¹ tÇng. b. Kh«ng tËn dơng ®­ỵc chÊt phÕ th¶i. c. Gi¸ thµnh s¶n phÈm cao. d. TÊt c¶ ®Ịu ®ĩng. 3. §Ỉc ®iĨm nµo sau ®©y kh«ng ®ĩng víi khu c«ng nghiƯp: a. Cã ranh giíi râ rµng víi quy m« tõ mét ®Õn vµi tr¨m hecta. b. Lµ khu vùc tËp trung c«ng nghiƯp g¾n liỊn víi c¸c ®« thÞ võa vµ lín. c. Trong khu vùc kh«ng cã d©n c­ sinh sèng. d. Trong khu vùc tËp trung t­¬ng ®èi nhiỊu c¸c xÝ nghiƯp c«ng nghiƯp. 4. §iĨm nµo sau ®©y kh«ng ®ĩng víi c¸c xÝ nghiƯp c«ng nghiƯp trong khu c«ng nghiƯp: a. VÞ trÝ ë gÇn c¶ng biĨn, quèc lé lín, gÇn s©n bay. b. Sư dơng chung c¬ së h¹ tÇng. c. §­ỵc h­ëng quy chÕ riªng, ­u ®·i vỊ sư dơng ®Êt, thuÕ quan, d. Cã kh¶ n¨ng hỵp t¸c s¶n xuÊt víi nhau. 5. H×nh thøc tỉ chøc l·nh thỉ c«ng nghiƯp phỉ biÕn ë c¸c n­íc cã nỊn kinh tÕ qu¸ ®é tõ n«ng nghiƯp sang c«ng nghiƯp (c«ng nghiƯp ho¸) lµ: a. §iĨm c«ng nghiƯp. b. Khu c«ng nghiƯp. c. Trung t©m c«ng nghiƯp. d. Vïng c«ng nghiƯp. 6. Trong ph¹m vi trung t©m c«ng nghiƯp cã: a. Mét hay mét vµi khu c«ng nghiƯp. b. Mét hay mét vµi ®iĨm c«ng nghiƯp. c. Mét nhãm c¸c xÝ nghiƯp c«ng nghiƯp cđa nhiỊu ngµnh kh¸c nhau. d. TÊt c¶ ®Ịu ®ĩng. 7. C¸c xÝ nghiƯp c«ng nghiƯp ph©n bè trong trung t©m c«ng nghiƯp cã ®Ỉc ®iĨm: a. Cã mèi liªn hƯ chỈt chÏ víi nhau vỊ kÜ thuËt s¶n xuÊt, kinh tÕ vµ quy tr×nh c«ng nghƯ. b. Cã nh÷ng xÝ nghiƯp nßng cèt s¶n xuÊt theo h­íng chuyªn m«n hãa vµ mét lo¹t xÝ nghiƯp cã ý nghÜa bỉ trỵ. c. C¸c xÝ nghiƯp nßng cèt quyÕt ®Þnh h­íng chyªn m«n hãa cđa trung t©m c«ng nghiƯp. d. TÊt c¶ ®Ịu ®ĩng. 8. §iĨm nµo d­íi ®©y kh«ng ®ĩng víi h­íng s¶n xuÊt chđ yÕu cđa c¸c xÝ nghiƯp bỉ trỵ trong trung t©m c«ng nghiƯp: a. Nh»m tiªu thơ s¶n phÈm vµ cung cÊp nguyªn liƯu cho xÝ nghiƯp chuyªn m«n hãa. b. Nh»m sưa ch÷a m¸y mãc, thiÕt bÞ cho xÝ nghiƯp chuyªn m«n hãa. c. Nh»m s¶n xuÊt c¸c mỈt hµng dïng ®Ĩ xuÊt khÈu. d. Nh»m cung cÊp hµng tiªu dïng cho nhu cÇu d©n c­ trong trung t©m. 9. §iĨm nµo sau ®©y kh«ng ®ĩng víi vïng c«ng nghiƯp: a. Vïng l·nh thỉ réng lín, trong ®ã cã rÊt nhiỊu ®iĨm c«ng nghiƯp, khu c«ng nghiƯp vµ trung t©m c«ng nghiƯp liªn hƯ mËt thiÕt víi nhau vỊ s¶n xuÊt. b. Vïng l·nh thỉ réng lín, trong ®ã cã rÊt nhiỊu ®iĨm c«ng nghiƯp, khu c«ng nghiƯp vµ trung t©m c«ng nghiƯp cã nh÷ng nÐt t­¬ng ®ång trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh c«ng nghiƯp trong vïng. c. Vïng l·nh thỉ, trong ®ã cã ®Çy ®đ c¸c ®iỊu kiƯn tù nhiªn, kinh tÕ - x· héi thuËn lỵi cho sù ph¸t triĨn cđa mét ngµnh nhÊt ®Þnh. d. Vïng l·nh thỉ, trong ®ã bao giê cịng cã mét vµi ngµnh c«ng nghiƯp chđ yÕu, t¹o nªn h­íng chuyªn m«n hãa cđa kh«ng gian l·nh thỉ ®ã. 10. ë n­íc ta, khu c«ng nghiƯp tËp trung cßn ®­ỵc gäi lµ: a. Khu th­¬ng m¹i tù do. b. §Ỉc khu kinh tÕ. c. Khu chÕ xuÊt. d. TÊt c¶ ®Ịu ®ĩng. V / HOẠT ĐỘNG TIẾP NỐI : -Hs làm bài tập 3-sgk-trang 132. Chuẩn bị bài thực hành. -------------------------&----------------------------