Bài soạn môn học Địa lý 10 - Bài 37: Địa lí các ngành giao thông vận tải

Ngày soạn :24.03.2008 Tuần :28 Ngày giảng : Tiết :45 Lớp : 10 Ban :A,B BÀI 37: ĐỊA LÍ CÁC NGÀNH GIAO THÔNG VẬN TẢI I / MỤC TIÊU : 1/ Kiến thức :Nắm được các ưu điểm, hạn chế, đặc điểm phát triển và phân bố của các ngành đường sắt, ô tô, đường ống, sông-hồ, đường biển và đường hàng không. 2/ Kĩ năng :Xác định trên bản đồ một số tuyến GTVT quan trọng, giải thích được các nguyên nhân phát triển và phân bố ngành GTVT. 3/ Thái độ :nhận thức được một số vấn đề về môi trường do hoạt động của GTVT. II / CHUẨN BỊ : 1/ Giáo viên :Bản đồ GTVT, tự nhiên VN,TG.Một số tranh ảnh về GTVT của TG và VN 2/ Học sinh :các tranh ảnh về phương tiện, công trình GTVT đã chuẩn bị. III / HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC : 1/ Ổn định lớp & Kiểm tra bài cũ ( trắc nghiệm ) 2/ Bài mới : a/ Mở bài :giới thiệu loại hình GTVT đầu tiên; Ngày nay con người đã dùng những loại hình vận tải nào? Với những phương tiện gì? Ưu nhược điểm như thế nào? Đặc điểm và xu hướng phát triển của chúng trong tương lai như thế nào? b/ Tiến trình bài mới : Thời lượng Hoạt động của Giáo viên & Học sinh Kiến thức cơ bản 5 Phút 5 Phút 7 Phút 7 phút 5 phút HĐ1:Cặp/Nhóm ¯ Bước 1: Hoàn thành phiếu số 1 ¯ Bước 2: 2 nhóm trình bày, GV chuẩn kiến thức ( cho xem hình ảnh, phim về GTVT đường sắt ) ¯ Bước 3: GV nêu một số câu hỏi: -Điều bất tiện nhất của đường sắt là gì? -Em có biết gì về những con tàu hiện đại ngày nay? -Chướng minh các ĐK KT-XH quyết định sự phân bố GTVT đường sắt? HĐ2: Cặp/Nhóm: ¯ Bước 1: Hoàn thành phiếu số 2 ¯Bước 2: 2 nhóm trình bày, GV chuẩn kiến thức ( cho xem hình ảnh, phim về GTVT đường ô tô ) ¯ Bước 3: GV nêu một số câu hỏi: -Vì sao ô tô có thể cạnh tranh khốc liệt với ngành đường sắt? -Tại sao nói ô tô là phương tiện vận tải duy nhất có thể phối hợp được tốt với các phương tiện vận tải khác? -Hãy nhận xét sự phân bố GTVT ô tô ? HĐ 3: Cá nhân (về nhà) -Hướng dẫn hoàn thành phiếu số 3 -Trả lời các câu hỏi sau: +Tại sao chiều dài đường ống dẫn dầu lại không ngừng tăng lên ở Trung Đông, LB Nga, TQuốc, HKỳ? +Tại sao HKỳ lại có hệ thống đường ống dẫn dầu dài, dày đặc và hiện đại nhất TG? +Câu nói sau đây Đúng hay Sai:những nước không có mỏ dầu thì không cần xây dựng đường ống? Giải thích? HĐ 4 :Hoàn thành phiếu số 4 HĐ5: Nhóm/ cả lớp: ¯ Bước 1: hoàn thành phiếu 5 ¯ Bước 2: 2 nhóm trình bày, GV chuẩn kiến thức ( cho xem hình ảnh, phim về GTVT đường biển) ¯ Bước 3: GV nêu một số câu hỏi: -Xác dịnh trên BĐ GTVT thế giới 3 trung tâm kinh tế lớn? -Tại sao việc chở dầu bằng các tàu Tanke lại gây ô nhiễm biển? -Tại sao 4/5 số cảng lại nằm 2 bờ ĐTD? -Xác định các luồng vận tải hàng hóa chủ yếu của TG ? -Kể tên và xác định vị trí các kênh biển? HĐ 6: Nhóm/ cả lớp: -Trả lời các câu hỏi sau: +Ưu và nhược điểm nổi bật của hàng không? +Các cường quốc hàng không trên TG? +Các tuyến hàng không sầm uất nhất? I/ Ngành VT đường sắt: 1/ Ưu điểm -Chở hàng nặng đi xa, tốc độ nhanh, giá rẻ 2/Nhược điểm: -Chỉ hoạt động trên những tuyến cố định, đầu tư lớn. 3/Đặc điểm và xu hướng phát triển: -Đầu hơi nước-chạy dầu-chạy điện -Khổ đường ngày càng tăng. -Tốc độ và sức chở tăng. -Mức độ tiện nghi tăng. -Phân bố chủ yếu ở: Châu Âu-Hoa Kỳ II/ Ngành vận tải ô tô 1/ Ưu điểm: -Tiện lợi, cơ động, thích ứng cao với các loại địa hình. -Có hiệu quả kinh tế cao ở cự li ngắn và trung bình. -Phối hợp với các phương tiện vận tải khác. 2/ Nhược điểm: -Chi dùng nhiều nguyên liệu, nhiên liệu -Ô nhiễm môi trường, ách tắc GT, tai nạn GT. 3/Đặc điểm và xu hướng phát triển: -Phương tiện và hệ thống dường ngày càng tăng. -KLLC ngày càng tăng. -Chế tạo các loại phương tiện ít tốn nhiên liệu, ít gây ô nhiễm. -Phân bố chủ yếu ở các nước phát triển. III/ Ngành vận tải đường ống: (thông tin phản hồi phiếu số 3) IV/ Ngành vận tải sông-hồ: ( thông tin phản hồi phiếu 4 ) V/ Ngành vận tải đường biển: 1/Ưu điểm: -Đảm bảo phần lớn vận tải quốc tế. -KLLC hàng hóa lớn nhất. -Giá rẻ. 2/Nhược điểm: ô nhiễm biển, tốc độ chậm 3/Đặc điểm và xu hướng phát triển: -Đội tàu buôn tăng -Kênh biển và vai trò. -Phát triển mạnh cảng Container. -Phân bố : 2 bên bờ ĐTD và TBD VI/ Ngành vận tải hàng không: 1/Ưu điểm: -Mqh kt-vh-xh quốc tế. -Tốc độ nhanh nhất. -Sử dụng nhanh tiến bộ KH-KT. 2/Nhược điểm: -Trọng tải thấp. -Ô nhiễm không khí. 3/ Đặc điểm và xu hướng phát triển: -Số máy bay, sân bay, tuyến hàng không tăng lên. -Tốc độ, trọng tải, tiện nghi ngày càng tăng lên. -Ưu thế thuộc về các nước có nền kinh tế và trình độ phát triển cao. IV / ĐÁNH GÍA : 1. NÐt c¬ b¶n vỊ t×nh h×nh ph¸t triĨn cđa ngµnh vËn t¶i ®­êng s¾t hiƯn nay lµ: a. Tèc ®é vµ søc vËn t¶i ®· t¨ng lªn nhê c¸c ®Çu m¸y ch¹y dÇu vµ ch¹y ®iƯn. b. C¸c toa tµu kh¸ch ngµy cµng tiƯn nghi, c¸c toa chuyªn dơng ngµy cµng ph¸t triĨn ®a d¹ng. c. §­êng ray khỉ réng vµ khỉ tiªu chuÈn thay thÕ c¸c ®­êng ray khỉ hĐp. d. TÊt c¶ ®Ịu ®ĩng. 2. ¦u ®iĨm nỉi bËt cđa ngµnh vËn t¶i « t« lµ: a. Kh¶ n¨ng thÝch nghi cao víi c¸c ®iỊukiƯn ®Þa h×nh. b. Cã hiƯu qu¶ kinh tÕ cao trªn c¸c cù li ng¸n vµ trung b×nh. c. Phèi hỵp ®­ỵc ho¹t ®éng cđa c¸c lo¹i ph­¬ng tiƯn vËn t¶i kh¸c. d. TÊt c¶ ®Ịu ®ĩng. 3. HiƯn nay, ®Ĩ t¨ng c­êng kh¶ n¨ng giao th«ng vËn t¶i ®­êng s«ng, hå, ng­êi ta ®· tiÕn hµnh: a. C¶i t¹o s«ng ngßi. b. §µo kªnh nèi c¸c l­u vùc vËn t¶i víi nhau. c. C¶i tiÕn tµu s«ng, n©ng tèc ®é lªn 100 km/giê. d. TÊt c¶ ®Ịu ®ĩng. 4. §iĨm nµo sau ®©y kh«ng ®ĩng víi ngµnh vËn t¶i ®­êng biĨn: a. §¶m nhiƯm chđ yÕu viƯc giao th«ng vËn t¶i trªn c¸c tuyÕn ®­êng quèc tÕ. b. Kho¶ng mét nưa khèi l­ỵng hµng vËn chuyĨn lµ dÇu th« vµ c¸c s¶n phÈm dÇu má. c. Kho¶ng 2/3 sè h¶i c¶ng n»m ë hai bªn bê ®èi diƯn cđa Th¸i B×nh D­¬ng. d. Khèi l­ỵng hµnh ho¸ lu©n chuyĨn rÊt lín. 5. §iĨm gièng nhau chđ yÕu cđa ngµnh vËn t¶i ®­êng hµng kh«ng vµ ®­êng biĨn lµ: a. Tèc ®é vËn chuyĨn nhanh. b. §¶m nhËn chđ yÕu viƯc giao th«ng vËn t¶i quèc tÕ. c. Th­êng dïng chë hµnh kh¸ch vµ hµng hãa trong ®iỊu kiƯn gÊp rĩt vỊ thêi gian. d. Träng t¶i thÊp, c­íc phÝ vËn t¶i rÊt ®¾t. V / HOẠT ĐỘNG TIẾP NỐI : Làm câu hỏi và bài tập số 1,2,3–sgk-trang 146. -------------------------&----------------------------