Bài soạn môn Vật lý 9 - Tiết 27, bài 26: Ứng dụng của nam châm

Lớp: Tiết: (tkb). Ngày giảng: Sĩ số: Vắng: Tiết 27, bài 26: ứng dụng của nam châm I/Mục tiêu: 1-Kiến thức -Nêu được nguyên tắc hoạt động của loa điện, tác dụng của nam châm trong rơle điện từ, chuông báo động -Kể tên được một số ứng dụng của nam châm trong đời sống và kỉ thuật 2-Kĩ năng -Phân tích, tổng hợp kiến thức -Giải thích được hoạt động của nam châm điện 3-Thái độ -Thấy được vai trò to lớn của vật lý học, từ đó có ý thức học tập yêu thích môn học II/Chuẩn bị: Mỗi nhóm 1ống dây có khoảng 100 vòng, 1giá TN, 1biến trở , 1nguồn điện 6V, 1công tấc, 5đoạn dây nối dài 30cm, 1NC chữ U, 1loa điện có thể tháo gỡ để lộ cấu tạo bên trong gồm ống dây, NC, màng loa. 1Ampekế có GHĐ1,5A và ĐCNN 0,1A Cả lớp Hình vẽ phóng to 26.2, 26,3, 26.4 SGK III, Tổ chức hoạt động dạy và học: 1-Kiểm tra bài cũ: ( Hoạt động 1) 2-Bài mới. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Hoạt động của trò Hoạt động1: kiểm tra, tổ chức tình huống Học tập 1-kiểm tra -Mô tả TN về sự nhiểm từ của sắt và thép. Giải thích vì sao người ta dùng lõi sắt non để chế tạo nam châm điện -Nêu các cách làm tăng lực từ của nam châm điện tác dụng lên một vật -Hướng dẫn HS nhận xét phần trình bày câu trả lời của bạn ề Đánh giá cho điểm 2-Tổ chức tình huống học tập Đặt vấn đề như SGK HS lên bảng trả lời câu hỏi của GV nêu ra. Cả lớp chú ý lắng nghe phần trình bày của bạn, nêu nhận xét Tiết 27, bài 26: ứng dụng của nam châm Hoạt động 2: Tìm hiểu nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của loa điện -Thông báo: Một trong những ứng dụng của nam châm điện phải kể đến đó là loa điện. Loa điện hoạt động dựa vào tác dụng từ của nam châm lên ống dây có dòng điện chạy qua, vậy chúng ta cùng làm TN tìm hiểu nguyên tắc này -Yêu cầu HS đọc SGK phần a và tiến hành TN -GV hướng dẫn các nhóm mắc mạch điện theo sơ đồ 26.1SGK. Lưu ý HS khi treo ống dây phải lồng vào 1 cực của nam châm chữ U, khi di chuyển con chạy của biến trở phải nhanh và dứt khoát -Gợi ý HS : Có hiện tượng gì xảy ra với ống dây trong 2 trường hợp không yêu cầu giải thích hiện tượng -Hướng dẫn HS thảo luận chung và Kết luận -Yêu cầu HS tìm hiểu cấu tạo của loa điện trong SGK, kết hợp với loa điện trong bộ TN, có thể tháo gỡ để lộ cấu taọ bên trong -GV treo tranh vẽ phóng to hình 26.2 SGK, gọi HS nêu cấu tạo bằng cách chỉ ra các bộ phận chính trên hình vẽ -GV: Chúng ta biết vật dao động thì phát ra âm thanh. Vậy quá trình biến đổi dao động điện thành âm thanh trong loa điện diễn ra thế nào ? -Chỉ định 1-2 HS mô tả tóm tắt quá trình biến đổi dao động điện thành dao động âm -Nếu HS gặp khó khăn, GV giúp đỡ làm rõ hơn quá trình biến đổi đó -HS lắng nghe GV thông báo về mục đích TN -Cá nhân HS đọc SGK phần a tìm hiểu dụng cụ TN, cách tiến hành TN -Các nhóm HS làm TN mắc mạch điện như sơ đồ hình 26.2SGK dưới sự hướng dẫn của GV. Quan sát hiện tượng xảy ra đối với ống dây trong hai trường hợp khi có dòng điện không đổi chạy qua ống dây và khi dòng điện trong ống dây biến thiên, -HS trao đổi trong nhóm về kết quả TN thu được, rút ra kết luận -Cá nhân HS tìm hiểu cấu tạo của loa điện, chỉ ra được các bộ phận chính của loa điện trên hình vẽ, trên mẫu vật -HS đọc SGK nhận biết cách làm cho những biển đổi về CĐDĐ thành dao động của màng loa phát ra âm thanh -Đại diện 1-2 HS nêu tóm tắt quá trình biển đổi dao động điện thành dao động âm I/loa điện 1.Nguyêntắc hoạt động của loa điện Loa điện hoạt động dựa vào tác dụng từ của nam châm lên ống dây có d/điện chạy qua a)Thí nghiệm b)Kết luận SGK 2.Cấu tạo của loa điện SGK Loa điện biến dao động điện thành dao động âm Hoạt động 3: Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của rơle điện từ -Yêu cầu HS đọc SGK phần1. Cấu tạo và hoạt động của rơle điện từ, trả lời câu hỏi : +Rơ le điện từ là gì? +Chỉ ra bộ phận chủ yếu của rơle điện từ. Nêu tác dụng của mỗi bộ phận -GV treo tranh phóng to hình 26.3 gọi 1-2 HS trả lời câu hỏi trên. HS khác nêu nhận xét, bổ sung -Yêu cầu cá nhân HS hoàn thành C1 để hiểu rõ hơn nguyên tắc hoạt động của rơle điện từ -GV: Rơle điện từ được ứng dụng nhiều trong thực tế và kĩ thuật, một trong những ứng dụng của rơle điện từ là chuông báo động, ta cùng tìm hiểu về hoạt động của một chuông báo động thiết kế cho gia đình dùng để chống trộm -Treo hình phóng to 26.4SGK gọi HS lên bảng chỉ trên hình vẽ các bộ phận chính của chuông báo động, chỉ định các HS khác lên mô tả hoạt động của chuông khi cửa mở, cửa đóng -Hướng dẫn HS thảo luận câu C2 -Cá nhân HS nghiên cứu SGK tìm hiểu về cấu tạo và hoạt động của rơle điện từ -1,2 HS lên bảng chỉ trên hình vẽ các bộ phận chủ yếu của rơle điện từ và nêu tác dụng của mỗi bộ phận -Cá nhân HS trả lời câu C1: yêu cầu nêu được Khi đóng khoá K có dòng điện chạy qua mạch 1, nam châm điện hút sắt và đóng mạch điện 2 -HS nghiên cứu phần 2 để tìm hiểu hoạt động của chuông báo động ở hình 26.4 SGK và trả lời câu hỏi C2 : Khi đóng cửa, chuông không kêu vì mạch điện 2 hở Khi cửa bị hé mở, chuông kêu vì cửa mở đã làm hở mạch điện1, NC điện mất hết từ tính, miếng sắt rơi xuống và tự động đóng mạch điện 2 II, Rơ le điện từ 1.Cấu tạo và hoạt động của rơ le điện từ -Rơ le điện từ là một thiết bị tự động đóng, ngắt mạch điện, bảo vệ và điều khiển sự làm việc của mạch điện ³Trả lời C1 2.Ví dụ về ứng dụng của rơ le điện từ Chuông báo động ³Trả lời C2 HĐ 4: củng cố -Yêu cầu cá nhân HS hoàn thành câu C3, C4 vào vở -Hướng dẫn HS thảo luận chung toàn lớp -Cá nhân HS hoàn thành C3, C4 vào vở -Cá nhân HS tham gia thảo luận trên lớp, chữa bài tập vào vở nếu sai III, Vận dụng Trả lời C3, C4 +C3: Được, vì khi đưa nam châm lại gần vị trí có mạt sắt, nam châm sẽ tự động hút mạt sắt ra khỏi mắt +C4: Khi dòng điện qua động cơ vượt quá mức cho phép, tác dụng từ của nam châm điện mạnh lên, thắng lực đàn hồi của lò xo và hút chặt lấy thanh sắt S làm cho mạch điện tự động ngắt 3-Hướng dẫn về nhà -Học thuộc phần ghi nhớ -Làm bài tập 26.1 ề 26.4 SBT -Tham khảo thêm mục "Có thể em chưa biết" ----------------------------------------------