Bài soạn môn Vật lý 9 - Tuần 16

Ngày soạn: 30/11/2013 tiết: 31 tuần: 16 Bài 30 BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI VÀ QUY TẮC NẮM BÀN TAY TRÁI I. Mục tiêu 1.Về kiến thức: - Vận dụng qui tắc nắm tay phải xác định đường sức từ của ống dây khi biết chiều dòng điện và ngược lại. - Vận dụng được qui tắc bàn tay trái khi biết trong 3 yếu tố : chiều dòng điện, chiều đường sức từ, chiều lực từ. 2.Về kĩ năng: - Rèn luyện kĩ năng làm bài tập xác định đường sức từ, chiều dòng điện, chiều đường sức từ. 3.Về thái độ - Cá nhân cẩn thận tỉ mỉ biết cách hợp tác trong các hoạt động trên lớp. II.Chuẩn bị 1. Giáo viên: - 1 ống dây điện khoảng 500 –700 vòng, đường kính của cuộn dây cỡ 3 cm, 1 giá thí nghiệm và 1 biến trở, 1 nguồn điện 6 vôn, 1 công tắc điện, 1 thanh nam châm. 5 đoạn dây nối. 2. Học sinh: - Học bài cũ và chuẩn bị trước bài 30 III. Tiến trình bài dạy 1. Ổn định 2. Kiểm tra bài cũ : - Phát biểu quy tắc nắm bàn tay phải và quy tắc nắm bàn tay trái ? 3. Bài mới Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung Hoạt động 1 : Hướng dẫn giải bài tập 2 Nhắc lại kí hiệu · - Chiếu đề bài - Gọi 3 HS lên bảng thực hiện Hoạt động 2 : Hướng dẫn giải bài tập 3 -Yêu cầu cá nhân HS nghiên cứu giải bài 3 - Đưa mô hình khung dây để HS hình dung mặt phẳng khung dây. - Gọi 1 HS lên bảng giải - Đọc đề bài - Cá nhân thực hiện - HS khác thảo luận nhận xét. - Cá nhân giải bài 3 - Thảo luận , nhận xét Bài tập 2 : Bài tập 3 : b.khung dây quay ngược chiều kim đồng hồ. c.Đổi chiều dòng điện,hoặc đổi từ cực của nam châm. 4.Củng cố: - Hướng dẫn học sinh làm bài tập trong sách bài tập. 5.Dặn dò : - Làm bài tập trong sách bài tập - Chuẩn bị bài 31 “ HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ ” IV. Rút kinh nghiêm: Ngày soạn: 30/11/2013 tiết: 32 tuần: 16 Bài 31 HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ I. Mục tiêu 1.Về kiến thức: - Làm được thí nghiệm dùng NC vĩnh cửu hoặc NC điện để tạo ra dòng điện cảm ứng. - Mô tả được cách làm xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kính bằng NC vĩnh cứu hoặc NC điện. - Sử dụng đúng 2 thuật ngữ mới, đó là dòng điện cảm ứng và hiện tượng cảm ứng từ. 2.Về kĩ năng: - Quan sát và mô tả chính xác hiện tượng xảy ra. 3.Về thái độ - Nghiêm túc, trung thực II.Chuẩn bị 1. Giáo viên: 1 cuộn dây có gắn bóng đèn LED, 1 thanh NC có trục quay vuông góc với thanh, 1 NC điện, 1 biến thế nguồn, 1 đinamô xe đạp có lắp bóng đèn, 1 đinamô XĐ bóc 1 phần vỏ ngoài để nhìn thấy NC và cuộn dây. 2. Học sinh: - Học bài cũ và chuẩn bị trước bài 31 III. Tiến trình bài dạy 1. Ổn định 2. Kiểm tra bài cũ : - Phát biểu nội dung quy tắc nắm bàn tay phải ? 3. Bài mới Đặt vấn đề, ta đã biết muốn tạo ra dòng điện thì cần pin ,acquy có TH nào không cần nó mà vận có dòng điện không? - Gợi ý: XĐ TQ không có pin, vậy bộ phận nào làm cho đèn sáng ? Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung Hoạt động 2 : Tìm hiểu cấu tạo hoạt động của đinamô xe đạp - Yêu cầu HS quan sát hình 31,1 và chỉ ra các bô phận. Gọi HS đoán xem nó hoạt động như thế nào? Hoạt động 3 : Tìm hiểu cách dùng nam châm vĩnh cửu tạo ra dòng điện - Yêu cầu HS nghiên cứu C1 ® Nêu dụng cụ làm thí nghiệm và các bước. - Giao dụng cụ cho nhóm yêu cầu HS làm thí nghiệm trả lời câu hỏi SGK. (Lưu ý: - Cuộn dây dẫn phải nối kín). - Động tác nhanh, dứt khoát - Gọi đại diện nhóm trình bày kết quả thí nghiệm. - Yêu cầu HS đọc và trả lời C2 và làm thí nghiệm dự đoán. Hoạt động 4 : Tìm hiểu cách dùng nam châm điện tạo ra dòng điện - Yêu cầu HS đọc thí nghiệm 2 ® Nêu dụng cụ và cách tiến hành. (Lưu ý: Lõi sắt của NC điện đưa sâu vào lồng cuộn dây). - Khi đóng, ngắt mạch điện thì cường độ thay đổi như thế nào? Hoạt động 5 : Tìm hiểu hiện tượng cảm ứng điện từ - Các trường hợp xuất hiện dòng điện ở 2 thí nghiệm là dòng điện cảm ứng (hiện tượng cảm ứng điện từ) - Yêu cầu HS trả lời C4, C5 - (Đinamô xe đạp) Quan sát hình vẽ ®Nêu cấu tạo (Là có 1 NC và cuộn dây có thể quay quanh trục). - Dự toán hoạt động. - Tìm hiểu C1, Nêu dụng cụ, các bước thí nghiệm. - Nhận dụng cụ ® Tiến hành thí nghiệm *Nhận xét: HS trả lời dự đoán và làm thí nghiệm Tìm hiểu thí nghiệm ® Nêu dụng cụ và cách tiến hành. - Đại diện nhóm nêu kết quả: Trong khi đóng mạch điện thì 1 đèn LED sáng ngắt dòng điện thì đèn LED 2 sáng - Cá nhân trả lời - HS tìm hiểu SGK ® Trả lời câu hỏi. - Trả lời C4 làm thí nghiệm ® Báo cáo kết quả. I - Cấu tạo và hoạt động của đinamô xe đạp : Hình 31.1 SGK II – Dùng nam châm để chế tạo ra dòng điện 1-Dùng nam châm vĩnh cửu : C1 : Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây kín ở TH: Di chuyển NC lần gần hoặc ra xa cuộn dây. C2 : Trong cuộn dây có xuất hiện dòng điện cảm ứng. *Nhận xét 1 : (SGK) 2-Dùng nam châm điện. C3 : Trong khi đóng mạch điện của nam châm điện. -Trong khi ngắt mạch điện của nam châm điện. Nhận xét 2: SGK III-Hiện tượng cảm ứng điện từ C4 : Trong cuộc dây có dòng điện cảm ứng xuất hiện . C5 : Nhờ nam châm ta có thể tạo ra dòng điện.` 4.Củng cố: - GV Gọi HS phát biểu ghi nhớ. - Gọi HS Đọc phần có thể em chưa biết. - GV hướng dẫn HS làm bài tập trong sách bài tập. 5.Dặn dò : - Làm bài tập trong sách bài tập Ký duyệt Lương Ngọc Nam - Chuẩn bị tiết 33 “ ÔN TẬP ” IV. Rút kinh nghiêm: Ký duyệt Duong Bảo Minh