Bài soạn môn Vật lý lớp 10 - Tiết 13, 14: Thực hành khảo sát chuyển động rơi tự do – Xác định gia tố rơi tự do

Tuần 7 Tiết 13 - 14 Ngày soạn:10.10.06 Ngày dạy:17.10.06 Bài 8 : THỰC HÀNH KHẢO SÁT CHUYỂN ĐỘNG RƠI TỰ DO – XÁC ĐỊNH GIA TỐ RƠI TỰ DO I/Mục tiêu: Kiến thức : - Nắm được tính năng và nguyên tắc hoạt động của đồng hồ đo thời gian hiện số sử dụng công tắc đóng ngắt và cổng quang điện. - Vẽ được đồ thị mô tả sự thay đổi vận tốc rơi của vật theo thời gian t, và quãng đường đi s theo t2. Từ đó rút ra kết luận về tính chất của chuyển động rơi tự do là chuyển động thẳng nhanh dần đều. ‚Kỹ năng: - Rèn luyện kỹ năng thực hành: Thao tát khéo léo để đo được chính xác quãng đường s và thời gian rơi tự do của vật trên những quãng đường s khác nhau. - Tính g và sai số của phép đo g. II/Chuẩn bị: Mỗi nhóm học sinh: - Đồng hồ đo thời gian hiện số. - Hộp công tắt đóng ngắt điện một chiều cấp cho nam châm điện và bộ đếm thời gian. - Nam châm điện N. - Cổng quang điện E. - Trụ hoặc viên bi bằng sắt non làm vật rơi tự do. - Qủa dọi. - Gía đỡ thẳng đứng có vít điều chỉnh thăng bằng. - Hộp đựng cát khô. - Một chiếc khăn bông nhỏ để đỡ vật rơi. - Giấy kẻ ô li để vẽ đồ thị. - Kẽ sẵn bảng ghi số liệu theo mẫu trong bài 8SGK. III/Tiến trình:  Ổn định : ‚ Kiểm tra: Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh. ƒ Bài mới : Hoạt động 1: Hoàn chỉnh cơ sở lý thuyết của bài thực hành. Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên Nội dung ghi bảng - Xác định quan hệ giữa quãng đường đi được s và khoảng thời gian t của chuyển động rơi tự do. s = at2 - Công thức tính quãng đường đi được của chuyển động rơi tự do? - Gợi ý chuyển động rơi tự do là CĐTNDĐ có vận tốc ban đầu bằng 0 và gia tốc g. I/ Cơ sở lý thuyết: - Khi vật rơi tự do không vận tốc đầu: s = at2 - Đồ thị biểu diễn quan hệ giữa s và t có dạng một đường thẳng đi qua gốc tọa độ và có hệ số góc: tan. Hoạt động 2: Tìm hiểu các dụng cụ đo. - Tìm hiểu các dụng cụ đo. - Tìm hiểu chế độ làm việc của đồng hồ hiện số sử dụng trong bài thực hành. - Gv giới thiệu các dụng cụ đo. - Giới thiệu các chế độ làm việc của đồng hồ hiện số. - Giải thích cho hs hiểu rõ cáchhoạt đọng của bộ đếm thời gian. - Cổng quang điện hoạt động khi nào? - Hd hs điều chỉnh giá đỡ. II/ Giới thiệu dụng cụ đo: Hoạt động 3: Xây dựng phương án thí nghiệm. - Mỗi nhóm trình bày phương án thí nghiệm với bộ dụng cụ. - Các nhóm khác bổ sung. - Hoàn chỉnh phương án thí nghiệm chung. Hoạt động 4:Tiến hành thí nghiệm. - Học sinh làm việc theo nhóm. + Lắp dụng cụ thí nghiệm, kiểm tra, điều chỉnh thông số các thiết bị đo theo yêu cầu. +Dịch cổng quang điện E để có các quãng đường. + Đo thời gian rơi ứng với các quãng đường khác nhau. + Ghi kết quả thí nghiệm vào bảng 8.1. + Nhấn khóa K, tắt điện đồng hồ đo thời gian hiện số để kết thúc thí nghiệm. - Giúp đỡ các nhóm. - Đo trước thời gian rơi để biết đượ giá trị đo nằm trong khoảng nào, nhằm biết được các nhóm thao tát đúng hay sai trong quá trình thí nghiệm. - Lưu ý cho hs trong quá trình đo cần kiểm tra tính đúng đắn của kết quả đo , nếu có một kết quả đo sai lệch quá lớn so với các kết quả khác cần tiến hành thí nghiệm lại. Hoạt động 5: Xử lý kết quả. - Hoàn thành bảng 8.1. - Vẽ đồ thị s theo t2 và v theo t. - Nhận xét dạng đồ thị thu được và xác định gia tốc rơi tự do bằng đồ thị. - Tính sai số phép đo và ghi kết quả. - Hoàn thành báo cáo thực hành. - Hd học sinh hoàn thành bảng 8.1. - Hd học sinh vẽ đồ thị. - Hd: Đồ thị là đường thẳng thì 2 đại lượng là tỷ lệ thuận. - Có thể xác định: g = 2 tan với là góc nghiêng của đồ thị. Hoạt động 6:Giao nhiệm vụ về nhà. - Ghi câu hỏi và bài tập về nhà. - Ghi những chuẩn bị cho bài sau. - Nêu câu hỏi và bài tập về nhà. - Yêu cầu: HS chuẩn bị bài sau.