I/Mục tiêu:
Kiến thức :
- Nêu được những đặc điểm của lực ma sát trượt, ma sát nghỉ, ma sát lăn.
- Viết được công thức của lực ma sát trượt.
- Nêu được một số cách làm giảm hoặc tăng ma sát.
Kỹ năng:
- Vận dụng được công thức của lực ma sát trượt để giải các bài tập tương tự như ở bài học.
- Giải thích được vai trò phát động của lực ma sát nghỉ đối với việc đi lại của người, động vật và xe cộ.
- Bước đầu đề xuất giả thuyết hợp lý và đưa ra được phương ánthí nghiệm để kiểm tra giả thuyết.
II/Chuẩn bị:
Giáo viên:
- Chuẩn bị dụng cụ thí nghiệm cho hình 13.1 SGK gồm một khối hình hộp chữ nhật(bằng gỗ , nhựa ), một số quả cân, một lực kế và một máng trượt.
- Một vài loại ổ bi, con lăn.
Học sinh:
- Ôn lại các kiến thức về lực ma sát đã học ở lớp 8.
3 trang |
Chia sẻ: lephuong6688 | Lượt xem: 520 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Bài soạn môn Vật lý lớp 10 - Tiết 22: Lực ma sát, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Tuần 11 Tiết 22
Ngày soạn:12.11.06 Ngày dạy:16.11.06
Bài 13 : LỰC MA SÁT
I/Mục tiêu:
Kiến thức :
- Nêu được những đặc điểm của lực ma sát trượt, ma sát nghỉ, ma sát lăn.
- Viết được công thức của lực ma sát trượt.
- Nêu được một số cách làm giảm hoặc tăng ma sát.
Kỹ năng:
- Vận dụng được công thức của lực ma sát trượt để giải các bài tập tương tự như ở bài học.
- Giải thích được vai trò phát động của lực ma sát nghỉ đối với việc đi lại của người, động vật và xe cộ.
- Bước đầu đề xuất giả thuyết hợp lý và đưa ra được phương ánthí nghiệm để kiểm tra giả thuyết.
II/Chuẩn bị:
Giáo viên:
- Chuẩn bị dụng cụ thí nghiệm cho hình 13.1 SGK gồm một khối hình hộp chữ nhật(bằng gỗ , nhựa), một số quả cân, một lực kế và một máng trượt.
- Một vài loại ổ bi, con lăn.
Học sinh:
- Ôn lại các kiến thức về lực ma sát đã học ở lớp 8.
III/Tiến trình:
Ổn định :
Kiểm tra:
- Phát biểu định luật Húc và viết biểu thức?
- Lực đàn hồi có đặc điểm gì?
Bài mới :
Hoạt động 1: Ôn lại kiến thức về lực ma sát.
Hoạt động của học sinh
Trợ giúp của giáo viên
Nội dung ghi bảng
- Trả lời câu hỏi.
- Có mấy loại lực ma sát? Khi nào xuất hiện?
- Lực ma sát xuất hiện có tác dụng gì?
Hoạt động 2: Tìm hiểu lực ma sát trượt.
- Trả lời câu hỏi.
- Chỉ ra hướng của lực ma sát trượt tác dụng lên vật trượt trên mặt phẳng.
- Hs thảo luận nhóm tìm ra phương án xác định độ lớn đồng thời trả lời câu hỏi C1.
- Ghi nhận kết quả thí nghiệm và rút ra kết luận
- Viết biểu thức độ lớn của lực ma sát trượt.
- Lực ma sát trượt xuất hiện khi nào, có tác dụng gì?
- Cho hs hoạt động nhóm.
- Cho hs thảo luận nhóm tìm cách đo độ lớn của lực ma sát trượt tác dụng lên vật(vật trượt đều trên mặt phẳng ngang).
- Tiến hành thí nghiệm kiểm tra giả thuyết về các yếu tố ảnh hưởng đến độ lớn của lực ma sát trượt.
- Nêu biểu thức hệ số ma sát trượt.
- Từ đó yêu cầu hs viết biểu thức độ lớn của lực ma sát trượt.
I/ Lực ma sát trượt:
1/ Điều kiện xuất hiện:
Xuất hiện để cản trở chuyển động trượt của vật khi vật này trựơt trên vật khác.
2/ Đặc điểm:
- Xuất hiện ở mặt tiếp xúc của vật đang trượt trên một bề mặt.
- Có hướng ngược với hướng của vận tốc.
- Độ lớn tỷ lệ với độ lớn của áp lực.
3/ Hệ số ma sát trượt:SGK
4/ Công thức của lực ma sát trượt:
N: áp lực lên mặt tiếp xúc.
Hoạt động 3: Tìm hiểu lực ma sát lăn.
- Trả lời câu hỏi.
- Lấy ví dụ về ma sát lăn.
- Trả lời câu hỏi C2.
- Chỉ ra hướng và độ lớn của lực ma sát lăn.
- So sánh độ lớn của lực ma sát lăn với lực ma sát trượt.
- Ma sát lăn xuất hiện khi nào, có tác dụng gì?
- Lấy ví dụ về ma sát lăn.
- Nêu câu hỏi C2.
- Hướng và độ lớn của lực ma sát lăn?
- Giới thiệu một số ứng dụng làm giảm ma sát bằng cách thay thế ma sát trượt bằng ma sát lăn.
II/ Lực ma sát lăn:
1/ Điều kiện xuất hiện:
Xuất hiện ở chỗ tiếp xúc của vật với bề mặt mà vật lăn trên đó để cản trở chuyển động lăn.
2/ Đặc điểm:
- Luôn ngược chiều chuyển động lăn.
- Độ lớn tỷ lệ với độ lớn của áp lựcvuông góc.
- Nhỏ hơn nhiều so với ma sát trượt.
Hoạt động 4: Tìm hiểu lực ma sát nghỉ.
- Quan sát thí nghiệm của giáo viên.
- Rút ra đặc điểm cuả lực ma sát nghỉ.
- So sánh độ lớn của lực ma sát nghỉ cực đại và lực ma sát trượt.
- Lấy ví dụ về cách làm tăng ma sát có ích.
- Tiến hành thí nghiệm nhận biết ma sát nghỉ(vật đứng yên dưới tác dụng của lực kéo và ma sát nghỉ).
-Lực ma sát nghỉ có đặc điểm gì?
-Giới thiệu vai trò của ma sát nghỉ.
III/ Lực ma sát nghỉ:
1/ Điều kiện xuất hiện:
- Xuất hiện ở mặt tiếp xúc của vật với bề mặt để giữ cho vật đứng yên trên bề mặt đó khi bị một lực tác dụng song song với mặt tiếp xúc.
2/ Đặc điểm:
- Ma sát nghỉ ngược chiều ngoại lực, song song với mặt tiếp xúc.
- Luôn cân bằng với ngoại lực tác dụng lên vật(khi vật còn chưa chuyển động).
- Ma sát nghỉ cực đại bằng ma sát trượt.
3/ Vai trò của lực ma sát nghỉ:SGK
Hoạt động 5: Vận dụng , củng cố.
Hoạt động của học sinh
Trợ giúp của giáo viên
Nội dung ghi bảng
- Làm bài tập ví dụ.
- Hd: Xác định các lực tác dụng lên vật chuyển động thẳng đều.
Hoạt động 6: Giao nhiệm vụ về nhà.
- Ghi câu hỏi và bài tập về nhà.
- Ghi những chuẩn bị cho bài sau.
- Nêu câu hỏi và bài tập về nhà.
- Yêu cầu: HS chuẩn bị bài sau.
- Câu hỏi và bài tập /78 SGK.
- Bài mới :Lực hướng tâm.
File đính kèm:
- Tiet 22.doc