Bài soạn môn Vật lý lớp 9 - Bài 28: Động cơ điện một chiều

Ngày soạn: 04/ 12/ 2012 Ngày dạy: ./ 12/ 2012 Tiết 31. Bài28.ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU I/MỤC TIÊU: 1.Kiến thức. - Mô tả được các bộ phận chính, giải thích được hoạt động của động cơ điện một chiều. - Nêu được tác dụng của mỗi bộ phận chính trong động cơ điện. - Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường vào bài học. - Bỏ mục II. Động cơ điện một chiều trong kỹ thuật. - Làm bài kiểm tra 15 phút đánh giá mức độ tiếp thu kiến thức của học sinh 2.Kỹ năng: Rèn kĩ năng quan sát, tìm sự liên hệ giữa kiến thức và ứng dụng kĩ thuật. 3. Thái độ:Nghiêm túc, tích cực; có tinh thần hợp tác tốt trong nhóm học tập. II/CHUẨN BỊ: 1. Nội dung: SGK, SGV. 2. Đồ dùng dạy học: GV: - Bảng phụ. - 1nguồn điện 6V, 1mô hình động cơ điện một chiều có thể hoạt động được với nguồn điện 6V - Hình vẽ 28.2 SGK phóng to 3. Phương pháp dạy học: Dạy học nêu vấn đề, vấn đáp,0 thí nghiệm, thảo luận nhóm. III/TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC: 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: -Phát biểu quy tắc bàn tay trái -Chữa bài tập 27.3 SBT. Có lực từ tác dụng lên cạnh BC của khung dây không ? Vì sao? HSTL: như sgk 3. Bài mới: TRỢ GIÚP CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS GHI BẢNG HOẠT ĐỘNG1 TỔ CHỨC TÌNH HUỐNG HỌC TẬP Đặt vấn đề như SGK HOẠT ĐỘNG 2 TÌM HIỂU NGUYÊN TẮC CẤU TẠO CỦA ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU -GV phát mô hình động cơ điện một chiều cho HS -Yêu cầu HS đọc SGK phầnI kết hợp với quan sát mô hình trả lời câu hỏi Chỉ ra các bộ phận của động cơ điện một chiều Nội dung tích hợp : - Khi động cơ điện một chiều hoạt động, tại các cổ góp (chỗ đưa điện vào roto của động cơ) xuất hiện các tia lửa điện kèm theo không khí có mùi khoi. Các tia lửa điện này là tác nhân sinh ra khí NO, NO2, có mùi hắc. Sự hoạt động của động cơ điện một chiều cũng ảnh hưởng đến hoạt động của các thiết bị điện khác (nếu cùng mắc vào mạng điện) và gây nhiễu các thiết bị vụ tuyến truyền gần đó. GV : Nêu các biện pháp dể bảo vệ môi trường? HOẠT ĐỘNG 3 NGHIÊN CỨU NGUYÊN TẮC HOAT ĐỘNG CỦA ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU -Yêu cầu HS đọc phần thông báo và nêu nguyên tắc hoạt động của động cơ điện một chiều -Yêu cầu HS vận dụng quy tắc bàn tay trái xác định lực điện từ tác dụng lên đoạn AB và CD của khung dây, biểu diễn cặp lực từ đó trên hình vẽ -Gợi ý: Cặp lực từ vừa vẽ được có tác dụng gì đối với khung dây ? -Yêu cầu HS làm TN để kiểm tra dự đoán -Theo dõi HS làm TN và yêu cầu HS báo cáo kết quả TN cho biết dự đoán đúng hay sai ? -Nêu câu hỏi: Động cơ điện một chiều có các bộ phận chính là gì ? Nó hoạt động theo nguyên tắc nào ? HOẠT ĐỘNG 4 PHÁT HIỆN SỰ BIẾN ĐỔI NĂNG LƯỢNG TRONG ĐỘNG CƠ ĐIỆN -Nêu câu hỏi : Khi hoạt động, động cơ điện chuyển hoá năng lượng từ dạng nào sang dạng nào ? -Giúp HS hoàn chỉnh nhận xét, rút ra kết luận HOẠT ĐỘNG 6(10PH) VẬN DỤNG -Tổ chức cho HS làm việc cá nhân trả lời câu hỏi C5, C6, C7 vào vở học tập -Hướng dẫn HS trao đổi trên lớp ÒĐáp án đúng -Với C7, HS thường kể các ứng dụng của động cơ điện xoay chiều trong thực tế, có thể gợi ý HS lấy thêm thí dụ về ứng dụng của động cơ điện một chiều HĐ1 -HS dưới lớp chú ý lắng nghe. HĐ2 Cá nhân HS làm việc với SGK, kết hợp với nghiên cứu hình vẽ 28.1 và mô hình động cơ điện 1chiều nêu được các bộ phận chính của động cơ điện -HS : Thảo luận, cử đại diện trả lời. HĐ3 -Từng cá nhân HS nghiên cứu SGK thực hiện C1: Xác định lực điện từ tác dụng lên đoạn AB và CD của khung dây dẫn có dòng điện chạy qua -HS thực hiện C2 nêu dự đoán hiện tượng xảy ra với khung dây -HS tiến hành TN kiểm tra dự đoán câu C3 . Đại diện HS báo cáo kết quả, so sánh với dự đoán ban đầu -HS trao đổi và rút ra kết luận về cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của động cơ điện 1 chiều HĐ4 -Cá nhân HS nêu nhận xét về sự chuyển hoá năng lượng trong động cơ điện -HS nêu được : Khi động cơ điện một chiều hoạt động, điện năng được chuyển hoá thành cơnăng HĐ6 -Cá nhân HS trả lời câu hỏi C5, C6, C7 vào vở -HS tham gia thảo luận trên lớp hoàn thành các câu hỏi, sửa chữa vào vở nếu sai I/NGUYÊN TẮC CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐỘNG CƠ ĐIỆN 1 CHIỀU 1.Các bộ phận chính của ĐC điện một chiều Gồm 2 bộ phận chính là nam châm và khung dây dẫn.Ngoài ra còn có bộ góp điện - Biện pháp bảo vệ môi trường: + Thay thế các động cơ điện một chiều bằng động cơ điện xoay chiều. + Tránh mắc chung động cơ điện một chiều với các thiết bị thu phát sóng điện từ. 2.Hoạt động của động cơ điện một chiều Dựa trên tác dụng của từ trường lên khung dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường C1  C2 Khung dây quay do tác dụng của hai lực. C3 3.Kết luận SGK III/SỰ BIẾN ĐỔI NĂNG LƯỢNG TRONG Đ/CƠ ĐIỆN Khi động cơ điện một chiều hoạt động điện năng được chuyển hoá thành cơ năng IV/VẬN DỤNG +C5: Quay ngược chiều kim đồng hồ +C6: Vì nam châm vĩnh cửu không tạo ra từ trường mạnh như nam châm điện +C7: Đ/cơ điện có mặt trong các dụng cụ gia đình phần lớn là Đ/cơ điện xoay chiều như quạt điện, máy bơm, động cơ trong máy khâu trong tủ lạnh, máy giặt... Ngày nay Đ/cơ điện một chiều có mặt trong phần lớn các bộ phận quay của đồ chơi trẻ em 4. Củng cố: GV gọi HS trả lời câu hỏi : - Nêu cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều ? - Trong động cơ điện có sự chuyển hóa như thế nào ? 5. Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc phần ghi nhớ - Làm bài tập 28.1 Ò 28.4 SBT - Tham khảo thêm mục "Có thể em chưa biết" - Xem trước bài 30