Bài soạn môn Vật lý lớp 9 - Tiết 38: Thực hành: Vận hành máy phát điện và máy biến thế

Soạn : THỰC HÀNH : VẬN HÀNH MÁY PHÁT ĐIỆN VÀ MÁY BIẾN THẾ Mục tiêu : 1.Kiến thức : àLuyện tập vận hành máy phát điện xoay chiều ; Nhận biết loại máy ( nam châm quay hay cuộn dây quay ) các bộ phận chính của máy ; Cho máy hoạt động nhận biết hiệu quả tác dụng của ddòng điện do máy phát ra không phụ thuộc vào chiều quay ( Đèn sáng , chiều quay củ kim vôn kế xoay chiều ) ; Càng quay nhanh thì hiệu điện thế giữa giữa hai đầu cuộn day càng cao . àLuyện tập vận hành máy biến thế ; Nghiệm lại công thức ; Tìm hiểu hiệu điện thế ở hai đầu cuộn thứ cấp khi mạch hở ; Tìm hiểu tác dụng của lõi sắt . 2.kĩ năng : 3.Thái độ : Chuẩn bị : 1.Giáo viên : cho mỗi nhóm : 1máy phatù điện xoay chiều nhỏ ;1bóng đèn 3V có đế ; 1máy biến thế nhỏ các cuộn có ghi số vònglõi sắt có thể tháo được ;1nguồn điện xoay chiều 3vôn , một vôn kế xoay chiều 0-15V ,6 sợi dây dẫn 30 cm 2.học sinh : Xem trước bài và lập bảng báo cáo TN C.Hoạt động dạy học : Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Hoạt động 1( phút ) kiểm tra bài cũ – gíới thiệu bài mới -Tập trung nghe nội dung yêu cầu của GV -Hai em lần lượt lên bản trả lời -Hs khác tập trung chú ý và nhận xét trả lời của bạn -Nghe nội dung GV đặt vấn đề -Có thể đề xuất phương án giải quyết vấn đề 1.Kiểm tra : HS1: HS2: 2. Giới thiệu bài mới : Hoạt động 2 ( phút ) Oân lại cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều và máy biến thế Trả lời câu hỏi của GV *Nêu câu hỏi kiểm tra nhanh -Nêu cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều ? -Nêu cấu tạo và hoạt động của biến thế ? *Nêu mục đích bài thực hành , lưu ý hs tìm hiểu thêm một số tính chất của hai loại máy này chưa học trong bài lí thuyết . Hoạt động 2 ( phút ) Vận hành máy phát điện xoay chiều . Tìm hiểu thêm một số tính chất của máy phát điện xoay chiều . Aûnh hưởng của chiều quay của máy , tốc độ quay của máy đến hiệu điện thế ở đầu ra của máy . Mỗi cá nhân tự tay vận hạnh máy , thu thập thông tin để trả lời C1 , C2 C1: Khi cuộn dây của máy phát điện quay càng nhanh thì hiệu điện thế càng lớn . Hiệu điện thế lớn nhất là . Vôn. .C2:Đổi chiều quay của cuộn dây đèn vẫn sáng , vôn kế hoạt động bình thường . Yêu cầu hs ghi kết quả vào bảng báo cáo * Phân phối máy phát điện và các phụ kiện cho các nhóm (bóng đèn , dây dẫn , vôn kế ) . * Theo dõi giúp đỡ các nhóm gặp khó khăn .Hướng dẫn như sau : - yêu cầu hs quan sát hình 38.1 - căn cứ vào hình vẽ yêu cầu ha mắc mạch điện như hình vẽ . - Dùng tay quay đêu dặn đồng thời quan sát mức độ sáng của bóng đen kết hợp với đọc số chỉ của Ampekế - Căn cứ vào thí nghiệm yêu cầu hs trả lời lệnh C1 - yêu cầu hs đổi chiều quay quan sát xem đèn có sáng không ? và tiến hành trả lời C2 Hoạt động 3 ( phút )Vận hành máy biến thế a) Tiến hành TN lần 1 : cuộn sơ cấp 500vòng , cuộn thứ cấp 1000 vòng và mắc mạch điện như hình 38.2 SGK ghi kết quả đo vào bảng 1 b) Tiến hành TN lần 2 : cuộn sơ cấp 1000 vòng , cuộn thứ cấp 500 vòng ghi kết quả đo vào bảng 1 ,tiến hành TN như lần 1 c) Tiến hành TN lần 3 : cuộn sơ cấp 1500 vòng , cuộn thứ cấp 500 vòng ghi kết quả đo vào bảng 1 ,tiến hành TN như các lần trước . Thiết lập mối liên hệ số đo các hiệu điện thế và số vòng của các cuộn dây ( Trả lời C3 ) àSố đo của các hiệu điện thế tỉ lệ với số vòng của các cuộn dây ( với một sai số nhỏ ) * phân phối máy phát điện và các phụ kiện (nguồn điện xoay chiều , vôn kế xoay chiều , dây nối ) cho các nhóm . *Hướng dẫn và kiểm tra hs việc lấy điện vào nguồn điện xoay chiều của từng nhóm trước trước khi hs sử dụng ( vào máy biến thế ) * Nhắc nhở hs chỉ lấy được dòng điện xoay chiều từ máy biến thế ra , với hiệu điện thế 3V-6V . Dặn dò hs tuyệt đối không lấy hiệu điện thế 220V ở phòng học . * Hướng dẫn làm TN cụ thể : Yêu cầu hs quan sát hình 38.2 và tiến hành lắp mạch điện như hình vẽ -Dùng cuộn dây 500 vòng làm cuộn sơ cấp và cuộn 1000 vòng làm cuộn thứ cấp của máy biến thế + Mắc vào hiệu điện thế xoay chiều 6V dùng vôn kế xoay chiều để đo hiệu điện thế U1 ở cuộn sơ cấp và U2 ở cuộn thứ cấp - Dùng cuộn dây 1000 rồi 1500 vòng làm cuộn sơ cấp và cuộn 500 vòng làm cuộn thứ cấp của máy biến thế + Mắc vào hiệu điện thế xoay chiều 6V dùng vôn kế xoay chiều để đo hiệu điện thế U1 ở cuộn sơ cấp và U2 ở cuộn thứ cấp - Căn cứ vào kết quả đo ở trên yêu cầu hs thiết lập mối liên hệ số đo các hiệu điện thế va 2số vòng của các cuộn dây ( Trả lời C3 ) Hoạt động 4 ( phút )Cá nhân hoàn thành báo cáo và nộp -Hoàn thành báo cáo và nộp Yêu cầu cá nhân hoàn thành báo cáo và nộp Hoạt động 5 ( phút ) Tổng kết buổi thực hành Thực hiện theo các yêu cầu của GV - Thu báo cáo thực hành của hs ;- Đánh giá tiết thực hành - Kiểm tra, thu gom dụng cụ TN .;- Yêu cầu hs vệ sinh bàn ghế , lớp học E. Rút kinh nghiệm