Chủ đề 1: Ôn tập về phép cộng, trừ số hữu tỉ

Ngµy so¹n: 28/ 09/ 2011 Ngµy gi¶ng 7A1; A2: 04/ 10 Chñ ®Ò 1 ¤n tËp vÒ phÐp Céng, trõ sè h÷u tØ A. Môc tiªu cÇn ®¹t *KiÕn thøc: HS n¾m v÷ng c¸c qui t¾c céng, trõ sè h÷u tØ(SHT), biÕt qui t¾c chuyÓn vÕ trong tËp hîp sè h÷u tØ. *KÜ n¨ng: Thùc hiÖn tèt c¸c phÐp céng, trõ sè h÷u tØ nhanh vµ ®óng *Th¸i ®é: Chñ ®éng, tÝch cùc trong viÖc céng, trõ c¸c con sè to¸n häc. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS *GV: B¶ng ghi c«ng thøc céng, trõ SHT, qui t¾c “chuyÓn vÕ” vµ qui t¾c “dÊu ngoÆc” *HS: ¤n l¹i qui t¾c chuyÓn vÕ vµ qui t¾c dÊu ngoÆc to¸n häc. C. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc I. æn ®Þnh tæ chøc(1 phót) II. KiÓm tra(kh«ng kiÓm tra) III. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiÕn thøc Ho¹t ®éng 1(15 phót) GV: Ta ®· biÕt mäi sè h÷u tØ ®Òu viÕt ®­îc d­íi d¹ng ph©n sè víi a, b z b0. VËy ®Ó cã thÓ céng trõ 2 SHT ta cã thÓ lµm ntn? Bµi häc h«m nay chóng ta «n l¹i c¸ch céng, trõ 2 SHT. ? Nªu qui t¾c céng 2 ph©n sè cïng mÉu, kh¸c mÉu? 1HS: Nªu qui t¾c.... GVTB: Víi 2 SHT bÊt k× ta viÕt chóng d­íi d¹ng 2 ph©n sè cã cïng mÉu d­¬ng råi ¸p dông qui t¾c céng, trõ ph©n sè cïng mÉu. HS: Ghi l¹i d¹ng TQ phÐp céng, trõ 2 SHT ? Em h·y nh¾c l¹i tÝnh chÊt cña phÐp céng ph©n sè? HS: TÝnh chÊt giao ho¸n, kÕt hîp, céng víi sè 0. GV: Cho HS lµm c¸c bµi tËp theo d¹ng tæng qu¸t... 2HS: Lªn b¶ng lµm bµi tËp, c¶ líp lµm vµo vë. GV: NhËn xÐt c¸c b­íc lµm, bæ sung (nÕu cã). *BT3: Hoµn thµnh phÐp tÝnh sau: a. + – = + – = b. + – = = c. + – = = d. – – = = HS: Lªn b¶ng ®iÒn, c¶ líp lµm vµo vë... Ho¹t ®éng 2(15 phót) ? T×m sè nguyªn x biÕt x + 5 = 19 ? Qua bµi tËp trªn h·y nh¾c l¹i QT chuyÓn vÕ trong Z? HS: Nªu qui t¾c.... GVTB : T­¬ng tù ta còng cã qui t¾c chuyÓn vÕ trong Q. 1HS ®äc qui t¾c sgk - tr9. GV : Nªu VD sgk ? Yªu cÇu HS lµm bµi tËp sau : 2 HS lªn b¶ng thùc hiÖn, c¶ líp lµm vµo vë... GV: Cho HS nhËn xÐt c¸c b­íc lµm vµ söa sai(nÕu cã) GV: Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 9/a, c, d sgk - tr10. 3HS: Lªn b¶ng thùc hiÖn, c¶ líp lµm vµo vë. 1. Céng, trõ 2 sè h÷u tØ x + y =+= x - y= - = Víi x =; y = (a, b, mz ; m > 0) Ta cã *Bµi tËp 1. TÝnh a. 0,6 + b. c. d. 3,5- *Bµi tËp 2. Thùc hiÖn phÐp tÝnh a. = = b. = = *Bµi tËp 3. a. + – = + – = = = b. + – = = c. + – = = d. – – = = 2. Qui t¾c(chuyÓn vÕ) *Qui t¾c(sgk - tr9) Víi mäi x, y, z Q x +y = z x = z - y TQ: *Bµi tËp T×m x biÕt a. b. Þ c. Þ *Bµi tËp 9(sgk - tr10) a. x = c. x = d. x = IV. Cñng cè kiÕn thøc(5 phót) GV cho HS lµm c¸c bµi tËp: *Bµi 1. Thùc hiÖn phÐp céng c¸c ph©n sè sau: a. b. c. *Bµi 2. T×m x biÕt: a. b. - Kh¾c s©u qui t¾c céng, trõ SHT vµ qui t¾c chuyÓn vÕ qua bµi tËp. V. H­íng dÉn häc ë nhµ(1 phót) - Häc vµ ghi nhí kiÕn thøc bµi häc *BTVN: T×m x - ¤n l¹i qui t¾c nh©n, chia ph©n sè trong Z *Rót kinh nghiÖm giê gi¶ng ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Ngµy so¹n: 18/ 09/ 2011 Ngµy gi¶ng 7A1; A2: 28/ 09 Chñ ®Ò 2 ¤n tËp vÒ phÐp Nh©n, chia sè h÷u tØ A. Môc tiªu cÇn ®¹t *KiÕn thøc: HS n¾m v÷ng qui t¾c nh©n, chia sè h÷u tØ *KÜ n¨ng: Cã kü n¨ng nh©n chia sè h÷u tØ nhanh vµ ®óng. *Th¸i ®é: Chñ ®éng, tÝch cùc trong viÖc thùc hiÖn phÐp tÝnh nh©n, chia SHT. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS *GV: B¶ng ghi c«ng thøc nh©n, chia SHT, c¸c phÐp tÝnh cña phÐp nh©n SHT, ®Þnh nghÜa tØ sè cña 2 sè, bµi tËp. *HS: ¤n l¹i qui t¾c nh©n, chia ph©n sè, ®Þnh nghÜa tØ sè (líp 6) C. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc I. æn ®Þnh tæ chøc(1 phót) II. KiÓm tra(5 phót) ? Muèn céng, trõ 2 SHT x, y ta lµm ntn? ViÕt c«ng thøc tæng qu¸t? a. b. ? Ph¸t biÓu c«ng thøc chuyÓn vÕ vµ ghi c«ng thøc? III. Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiÕn thøc Ho¹t ®éng 1(15 phót) §V§: Trong tËp hîp Q c¸c sè h÷u tØ còng cã phÐp nh©n, chia 2 sè h÷u tØ. VD: -0,2.em sÏ thùc hiÖn ntn? HS: Ta viÕt c¸c SHT d­íi d¹ng ph©n sè, råi ¸p dông qui t¾c nh©n ph©n sè. GV: Tæng qu¸t x = ; y= (b, d 0) th× x.y =? GV cho HS lµm bµi tËp sau : ¸p dông d¹ng TQ cña phÐp nh©n 2 SHT h·y tÝnh : HS : Lªn b¶ng thùc hiÖn bµi tËp GV: Cho HS nhËn xÐt bµi lµm, l­u ý khi nh©n 2 SHT cïng dÊu, tr¸i dÊu. ? PhÐp nh©n ph©n sè cã tÝnh chÊt g×? HS : TÝnh chÊt giao ho¸n, kÕt hîp, nh©n víi 1, ph©n phèi cña phÐp nh©n ®èi víi phÐp céng, c¸c sè kh¸c 0 ®Òu cã sè nghÞch ®¶o. GVTB : PhÐp nh©n sè h÷u tØ còng cã c¸c tÝnh chÊt nh­ vËy(b¶ng phô). Ho¹t ®éng 2(15 phót) ? Víi x = ; y = (y 0) ¸p dông qui t¾c chia ph©n sè, h·y viÕt c«ng thøc chia x cho y ? 1HS : Lªn viÕt d¹ng TQ... GV cho HS lµm bµi tËp sau: 2HS: Lªn b¶ng thùc hiÖn phÐp tÝnh... GV: Cho HS nhËn xÐt c¸c b­íc lµm vµ kÕt qu¶... GV: Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 13 sgk 3HS: Lªn b¶ng thùc hiÖn phÐp tÝnh... GV: Cho HS nhËn xÐt c¸c b­íc lµm vµ kÕt qu¶... GV: L­u ý cho HS thø tù thùc hiÖn phÐp to¸n tõ tr¸i sang ph¶i, rót gän tõng ph©n sè. ? Nªu kh¸i niÖm tØ sè cña 2 sè h÷u tØ. HS ®äc chó ý sgk. GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp sau: T×m x biÕt: a. x: 0,16 = 9 Þ x = 1,44 b. c. d. x GV: HDHS tõng b­íc trong mçi phÐp tÝnh.... 1. Nh©n 2 sè h÷u tØ TQ. Víi x = ; y = (b;d 0) x.y =. = Ta cã *Bµi tËp a. b. c. 0,24.= d. (-2). e. = -20 * TÝnh chÊt cña phÐp nh©n sè h÷u tØ Víi x, y, z Î Q +/ x.y =y. x +/ (x.y ). z =x.(y.z) +/ x.1 = 1. x +/ x. =1 +/ x.(y+z) = x. y + x. z 2. Chia 2 sè h÷u tØ Víi x =; y= ( y0) x: y =:=.= Ta cã *Bµi tËp 1. Thùc hiÖn phÐp tÝnh a. b. = . = *Bµi tËp 13(sgk - tr12) KÕt qu¶ a. -7 b. 2 c. * Chó ý Víi x; y Q; y 0 tØ sè cña x vµ y kÝ hiÖu lµ hay x : y *Bµi tËp. T×m x biÕt a. x: 0,16 = 9 Þ x = 1,44 b. : x = Þ x = : hay x = c. Þ x = hay x = -5 d. x Þ x: = x = . Þ x = IV. Cñng cè kiÕn thøc(3 phót) - Kh¾c s©u qui t¾c nh©n, chia SHT. Bài 1. TÝnh a. b. c. d. Bài 2. TÝnh nhanh a. b. c. d. e. f. g. 0,4.3 + 5. ( -0, 4) – ( -0,4) .( -8 ) V. H­íng dÉn häc ë nhµ(1 phót) - Häc vµ ghi nhí kiÕn thøc bµi häc - ¤n l¹i qui t¾c nh©n, chia ph©n sè trong Z *BTVN: TÝnh hîp lÝ nÕu cã thÓ a. b. c. d. e. *Rót kinh nghiÖm giê gi¶ng ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ Ngµy so¹n: 12/ 10/ 11 Ngµy gi¶ng: / 10/ 11 Chñ ®Ò 3 ¤n tËp Gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña mét sè h÷u tØ A. Môc tiªu cÇn ®¹t *KiÕn thøc: HS hiÓu kh¸i niÖm gi¸ trÞ tuyªt ®èi(GTT§) cña mét sè h÷u tØ. X¸c ®Þnh ®­îc gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña mét sè h÷u tØ. BiÕt c¸ch céng, trõ, nh©n, chia sè thËp ph©n. *KÜ n¨ng: VËn dông kh¸i niÖm vÒ gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña mét SHT gi¶i tèt c¸c bµi tËp vÒ GTT§, cã kÜ n¨ng gi¶i tèt vÒ to¸n gi¸ trÞ tuyÖt ®èi. *Th¸i ®é: Cã ý thøc vËn dông tÝnh chÊt c¸c phÐp to¸n vÒ sè h÷u tØ ®Ó tÝnh to¸n mét c¸ch hîp lý. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS *GV: B¶ng phô, th­íc cã chia kho¶ng. *HS: ¤n gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña sè nguyªn, quy t¾c céng trõ, nh©n. chia sè thËp ph©n, c¸ch viÕt sè thËp ph©n d­íi d¹ng ph©n sè thËp ph©n vµ ng­îc l¹i, biÓu diÔn sè h÷u tØ trªn trôc sè. C. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc I. æn ®Þnh tæ chøc(1 phót) II. KiÓm tra(5 phót) ? Gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña mét sè nguyªn a lµ g×? T×m ê15ê; ê-3ê; ê0ê. T×m x biÕt êxê =2 ? H·y biÓu diÔn trªn trôc sè c¸c sè h÷u tØ 3,5 ; ; -2 III. Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiÕn thøc Ho¹t ®éng 1(30 phót) GV: T­¬ng tù nh­ víi GTT§ cña 1 sè nguyªn, GTT§ cña 1 SHT x lµ kho¶ng c¸ch tõ ®iÓm x ®Õn ®iÓm 0 trªn trôc sè. 1HS: Nh¾c l¹i ®Þnh nghÜa GTT§ cña 1 SHT ? Dùa vµo ®/n h·y t×m ê3,5ê; ; ê0ê; ê-2ê GV nªu c«ng thøc x¸c ®Þnh GTT§ cña SHT x (c«ng thøc nµy t­¬ng tù nh­ ®èi víi sè nguyªn): GV: Cho HS lµm miÖng bµi tËp sau ®óng hay sai? a. êxê 0 víi mäi x Q (§) b. êxê x víi mäi x Q (§) c. êxê = -2 Þ x= -2 (S) d. êxê= - ê-xê (S) e. êxê= -x Þ x 0 (§) tõ ®ã rót ra nhËn xÐt HS: §iÒn ®óng, sai vµo b¶ng GV: NhÊn m¹nh l¹i nhËn xÐt trªn, cñng cè l¹i toµn bé vÒ GTT§ cña SHT qua VD sau: ? Em h·y t×m x trong c¸c tr­êng hîp trªn? 2HS: Lªn b¶ng thùc hiÖn, c¶ líp lµm vµo vë. GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp sau: 1/ H·y khoanh trßn vµo c¸c c©u em cho lµ ®óng: a. ç4,5ç= 4,5 ; b. ç-4,5ç= - 4,5  c. ç-4,5ç= -(-4,5)  d. ç-4,5ç= 4,5 GV cho HS lµm bµi tËp. T×m x Î Q biÕt: a. ê2,5 - xê= 1,3 b. çx – 1,4ç = 2,6 HDHS c¸ch t×m x trong 2 tr­êng hîp trªn theo tõng b­íc .... ? Muèn tÝnh gi¸ trÞ biÓu thøc trong bµi tËp trªn ta lµm ntn? HS: Ta viÕt sè h¹ng cña biÓu thøc ra ngoµi dÊu GTT§ råi thùc hiÖn phÐp tÝnh theo thø tù ? H·y thùc hiÖn c¸c b­íc tÝnh theo thø tù? 3HS: Lªn b¶ng thùc hiÖn ... GV: NhËn xÐt c¸c b­íc lµm cña HS, söa sai nÕu cã... GV cho HS lµm bµi tËp sau: ? Muèn t×m x trong biÓu thøc trªn ta lµm ntn? HD: ¸p dông d¹ng TQ vÒ GTT§ cña 1 SHT thùc hiÖn t×m x GV: HDHS c¸c b­íc thùc hiÖn theo c«ng thøc ... GV: L­u ý cho HS c¸ch tÝnh gi¸ trÞ x theo GTT§. 1. Gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña mét sè h÷u tØ * §Þnh nghÜa(sgk - tr13) *VD. a. ê3,5ê=3,5; =; ê0ê= 0; ê-2ê= 2 b. NÕu x > 0 th× êxê = x NÕu x = 0 th× êxê = 0 NÕu x < 0 th× êxê = -x x nÕu x ³ 0 êxê= -x nÕu x < 0 Ta cã * VD x = th× êxê = x = -5,75 th× êxê=ê-5,75ê =5,75 * NhËn xÐt Víi mäi x Î Q ta cã êxê 0; êxê= ê-xêvµ êxê x *VD a. x = - th× êxê =(v× -< 0) b. x = th× êxê= (v× > 0) c. x = - th× êxê = d. x = 0 th× êxê= 0 *Bµi tËp 1 1. C¸c c©u ®óng: a, ®óng d, ®óng 2. T×m x biÕt: a. êxê= Þ x = b. êxê= 0,37 Þ x = 0,37 c. êxê= 0 Þ x = 0 d. êxê= Þ x = *Bµi tËp 2 T×m x Î Q biÕt a. ê2,5 - xê= 1,3 ta cã 2,5 - x = 1,3 -x = -2,5 + 1,3 -x = -1,2 hay x = 1,2 hoÆc 2,5 - x = -1,3 -x = (-2,5) + (-1,3) -x = -3,8 hay x = 3,8 b. çx – 1,4ç = 2,6 x - 1,4 = 2,6 Þ x = 4 x - 1,4 = -2,6 Þ x = -1,2 *Bµi tËp 3: Tính gi¸ trÞ biÓu thøc a. ç-0,75ç- = 0,75 - = - = 1- b. ç-2,5ç+ç-13,4ç- ç9,26ç = 2,5 + 13,4 - 9,26 = 6,64 c. ç-4 ç+ç-3 ç+ ç-2 ç+ ç-1 ç-ç1 ç- ç2 ç- ç3 ç+ ç4 ç= 4 + 3 + 2 + 1 - 1 - 2 - 3 - 4 = 0 *Bài tËp. T×m x a. çx + ç- = 0 +/ x + = Þ x = - +/ x + = - Þ x = - b. Þ .x = x = : = c. Þ çxç= - çxç= Þ x = ± IV. Cñng cè kiÕn thøc(8 phót) HÖ thèng c¸c kiÕn thøc cÇn ghi nhí trong bµi häc +/ GTT§ cña 1 SHT Bài tËp. T×m y a. 0,5 y - b. c. d. V. H­íng dÉn häc ë nhµ(1 phót) - Häc vµ ghi nhí d¹ng tæng qu¸t cña GTT§ cña 1 SHT. *BTVN: T×m x biÕt a/ b/ çx – 2ç = x - 2 *Rót kinh nghiÖm giê gi¶ng ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ..............................................................................................................................................................................................................