Chuyên đề Giáo dục ý thức chủ quyền quốc gia cho học sinh thông qua chương trình giảng dạy môn Lịch sử ở bậc THCS

CHUYấN ĐỀ THÁNG 11 GIáO DụC ý THứC CHủ QUYềN QuốC GIA CHO HọC SINH THÔNG QUA CHƯƠNG TRìNH GIảNG DạY MÔN LịCH Sử ở BậC THCS I. Đặt vấn đề: 1/Lý do chọn đề tài: -Lịch sử là môn khoa học xã hội thuộc khối khoa học xã hội nhân văn vô cùng quan trọng đối với tất cả các bậc học nói chung, đặc biệt là bậc THCS nói riêng.Vì vậy việc dạy tốt, học tốt môn lịch sử dưới trường THCS là điều rất cần thiết. Nghị quyết trung Ương II lần thứ 8 đã xác định mục tiêu chủ yếu của giáo dục là: Thực hiện giáo dục toàn diện, đức dục, trí dục, thể dục, mỹ dục ở tất cả các bậc học; Trước hết là coi trọng giáo dục chính trị, tư tưởng, nhân cách khả năng tư duy sáng tạo và năng lực thực hành.Với mục tiêu trên, việc coi trọng giáo dục chính trị tư tưởng, nhân cách cho học sinh là một việc làm hết sức có ý nghĩa nhằm xây dựng con người mới toàn diện. Để đạt được mục tiêu trên vai trò người giảng dạy môn lịch sử là hết sức quan trọng, giáo dục học sinh lòng ham hiểu biết, tình yêu quê hương đất nước cũng như trách nhiệm bảo vệ chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ quốc gia trong mỗi học sinh. Để góp phần vào việc xây dựng và bảo vệ vững chắc tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa bằng cả tấm lòng và tinh thần trách nhiệm chúng tôi đã chọn đề tài: “Giaó dục ý thức chủ quyền quốc gia cho học sinh thông qua giảng dạy bộ môn lịch sử ở bậc THCS.” 2/ Cơ sở lý luận: - Hiện nay,vấn đề độc lập tự chủ, toàn vẹn lãnh thổ trên đất liền cũng như biển đảo nước ta là vấn đề sống còn của dân tộc ta, mỗi người dân Việt Nam phải ý thức được điều đó. Giang sơn này “các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước “(Hồ Chí Minh). Bảo vệ chủ quyền quốc gia là quyền lời và nghĩa vụ của mỗi công dân, là biểu hiện tư tưởng đạo đức tiếp nối truyền thống yêu tổ quốc, yêu đồng bào của cha ông. Học sinh là thế hệ tương lai của đất nước cần hiểu biết tường tận sâu sắc lịch sử dân tộc, quá trình mở nước của cha ông, bờ cõi phờn dậu của tổ quốc tới những đâu, chủ quyền quốc gia đến đõu, để mai này trở thành chủ nhân của đất nước có trách nhiệm và biết quý trọng từng tấc đất của cha ông để lại. 3/ Thực trạng vấn đề: Việc học lịch sử hiện nay ít có học sinh quan tâm, mặn mà, nó là môn học phụ, kể về chuyện xưa cũ, không hiện đại ít hấp dẫn nhiều so với sự quan tâm của giới trẻ trước những vấn đề khác hấp dẫn hơn nhiều của xã hội đương đại. Giaó viên chỉ cần dạy đúng đủ nội dung theo sách giáo khoa, học sinh học và thuộc bài là có điểm và điểm cao cũng chẳng để làm gì sau đó là quên lóng vì không thi cử cuối cấp, chuyển bậc học, thực trạng này tồn tại như sự an bài của số phận dành cho môn học này. Là những người giáo viên tâm huyết, chúng tôi muốn đẩy lùi tư duy trí tuệ, lệch lạc này, trả lại giá trị đích thực cho môn học này. Nó là niềm hứng thú cho những ai biết trân trọng giá trị những trang sử được ghi lại, nếu không có môn lịch sử và tài liệu lịch sử thì tất cả bị lãng quên, lộn xộn mơ hồ về mọi thứ, thiếu quá khứ, hành động đúng ở hiện tại, định hướng rõ hơn về tương lai. Truyền cho mỗi thế hệ học sinh đi qua trong đời dạy học của chúng tôi ngọn lửa nhiệt tình niềm đam mê, ham hiểu biết về lịch sử, ý thức trách nhiệm bản thân làm được gì cho đất nước, cho nhân dân. Muốn lên đường đi xa, muốn trở thành người chiến thắng phải biết lịch sử. (Một danh nhân thành đạt người Hàn Quốc đã nói lên như vậy) Lịch sử là môn học tái tạo, dựng lại những sự kiện đúng như nó đã diễn ra. Vì thế việc đảm bảo, tính chân thật của lịch sử là vô cùng cần thiết. Cho nên chúng tôi thấy trách nhiệm giáo dục cho học sinh việc ý thức được chủ quyền quốc gia cho Tổ Quốc Việt Nam của chúng ta thông qua môn lịch sử là rất phù hợp, cơ hội tốt cho chúng tôi thực hiện được nghĩa vụ công dân với đất nước mình. II/Nội dung nghiên cứu: -Để giáo dục ý thức chủ quyền quốc gia cho học sinh thông qua gỉang dạy bộ môn lịch sử bậc THCS, chúng tôi thực hiện các biện pháp sau: +Biện pháp 1: -Khơi gợi cảm xỳc, suy nghĩ, tình cảm của các em học sinh đối với gia đình, cha mẹ, người thân, hàng xóm, quê hương rộng ra là đất nước, tổ quốc của các em và ý thức giữ gìn, bảo vệ những giá trị vật chất và tinh thần ấy khi có ai đó xâm phạm, lấy đi thì các em có suy nghĩ, hành động như thế nào? Qua loạt bài quá trình dựng nước và giữ nước của cha ông. a/Chương trỡnh lịch sử lớp 6: bài 26,bài 27: hơn 1000 năm đụ hộ của cỏc triều đại phong kiến phương Bắc, cha ụng ta vẫn kiờn cường, bất khuất từng bước nổi dậy giành quyền tự chủ chuẩn bị cho bước tiếp theo giành quyền độc lập, tự do hoàn toàn toàn ở giai đoạn tiếp theo của dõn tộc. b/Chương trỡnh lịch sử 7: Cỏc triều đại Ngụ, Đinh, Lý, Trần, Lờ kiờn quyết bảo vệ nền độc lập tự chủ của quốc gia Đại Việt, chống trả đến cựng cỏc đế quốc hựng mạnh của thời đú, tiếp tục mở rộng bờ cừi của đất nước. Khảng khỏi, tự tin khẳng định bằng “Bài phỳ tuyờn ngụn” của Lý Thương Kiệt. “Sụng nỳi nước Nam vua Nam ở Rành rành định phận ở sỏnh trời Cớ sao lũ giặc sang xõm phạm Chỳng bay sẽ bị đỏnh tơi bời ” c/Chương trỡnh lịch sử 8:Bài 25, 26,27, từ lịch sử cận đại của nước ta, học sinh thấy được quỏ tỡnh dẫn đến mất nước, trỏch nhiệm của nhà Nguyễn đối với tiến trỡnh phỏt triển về phớa trước của dõn tộc. d/Chương trỡnh lịch sử 9: í thức độc lập dõn tộc, hũa bỡnh, toàn vẹn lónh thổ của dõn tộc Việt Nam trước sau như một, kiờn cường, bền bỉ, chịu đựng hy sinh, đỏnh bại những tờn đế quốc sừng sỏ nhất của thời đại hiện nay. +Biện pháp 2: - Phối hợp với các bộ môn xã hội khác như địa lý, văn học để biết tường tận diện tích đất liền, biển đảo cùng giới hạn của nó là chủ quyền của chúng ta. Những bài văn thơ của cha ông những lần đi kinh lý qua những vựng đất đú. - Đất nước ta cú đường biờn giới đất liền rất dài với cỏc nước Trung Quốc, Lào, Cam-pu-chia. Việc phõn định xỏc định chủ quyền quốc gia trờn đất liền cơ bản đó ổn định, cỏc nước liờn quan tụn trọng chủ quyền biờn giới của nhau. Cũn biờn giới biển: vựng đất nước nội thủy, lónh hải, vựng trời bờn trờn, vựng đỏy biển, lũng đất dưới đỏy biển, cỏc đảo và quần đảo trờn biển Đụng cũn là vấn đề nan giải. Nổi cộm lờn là tranh chấp biển, đảo giữa cỏc nước và vựng lónh thổ xung quanh biển Đụng tạo nờn tranh chấp đa phương và song phương, chứa đựng cỏc mõu thuẫn cả về quốc phũng, kinh tế và đối ngoại. Thậm chớ cũn cú nước cú động thỏi mới nhằm đẩy mạnh tốc độ độc chiếm Biển Đụng. Đặt chỳng ta trước tỡnh hỡnh mới phải khẩn trương cú chiến lược đỳng đắn, để khẳng định chủ quyền bất khả xõm phạm của cỏc quần đảo ngoài khơi biển Đụng như quần Đảo Hoàng Sa và Trương Sa. 1/Vị trớ địa lý,điều kiện tự nhiờn của 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Quần đảo Hoàng Sa nằm trong khoảng vĩ độ 15o 45’ đến 17o 15’ Bắc; kinh độ 111o đến 113o Đụng, ỏn ngữ ngang cửa vĩnh Bắc Bộ, cỏch đảo Lý Sơn (Cự Lao Rộ) Quảng Ngói hơn 120 hải lý, cỏch đảo Hải Nam (Trung Quốc)khoảng 140 hải lý. Quần đảo gồm trờn 30 hũn đảo, đỏ cồn, san hụ, bói cỏt nằm rải rỏc trờn một vựng biển rộng từ Tõy sang Đụng khoảng 100 hải lý, từ Bắc xuống Nam khoảng 85 hải lý, chiếm một diện tớch khoảng 15.000km2. Quần đảo Trường Sa nằm về phớa Đụng Nam nước ta trong khoảng vĩ độ 6o30’ đến 12o00 Bắc; kinh độ 111o 30’đến 117o 30’Đụng, gồm khoảng hơn 100 hũn đảo, đỏ, cồn san hụ và bói san hụ, nằm rải trờn một vựng biển rộng từ Tõy sang Đụng khoảng gần 350 hải lý, chiếm một diện tớch biển khoảng 160.000 đến 180.000 km2. Đảo gần đất liền nhất là đảo Trường Sa cỏch vịnh Cam Ranh ( Khỏnh Hũa) khoảng 250 hải lý, cỏch hũn đảo ở gần đảo Hải Nam (Trung Quốc) nhất khoảng 600 hải lý và cỏch đảo Đài Loan khoảng 960 hải lý. 2. Quỏ trỡnh xỏc lập chủ quyền của Việt Nam trờn hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa là cỏc hũn đảo vụ chủ cho đến thế kỷ 17, vào nửa đầu thế kỷ 17 Chỳa Nguyễn tổ chức “Đội Hoàng Sa” lấy Người từ xó An Vĩnh, huyện Bỡnh Sơn, phủ Quảng Ngói ra quần đảo Hoàng Sa thõu lượm hàng húa, )... Hiến phỏp cỏc năm 1980, 1992, Luật Biờn giới năm 2003 , tuyờn bố của chớnh phủ ngày 12/11/1977 về lónh hải vựng tiếp giỏp, vựng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, Tuyờn bố của chớnh phủ ngày 12/11/1982, về đường cơ sở dựng để tớnh chiều rộng lónh hải Việt Nam để khẳng định hai quần đảo là một bộ phận của lónh thổ Việt Nam cú cỏc vựng biển riờng sẽ được quy định cụ thể trong cỏc văn bản tiếp theo. +Biện pháp 3: -Nghiên cứu tài liệu sách giáo khoa, sách hướng dẫn, những bộ sử cổ của các nhà sử học thời trước qua thông tin đại chúng, qua Internet, nghiền cứu tài liệu liên quan đến bộ môn để chứng minh cho học sinh, thấy được chủ quyền thực sự của chúng ta trên đất nước này. - Việt Nam đến thời Nguyễn là một quốc gia thống nhất từ Bắc chớ Nam gồm 30 tỉnh và 1 phủ trực thuộc, một đảo và quần đảo trờn biển Đụng. 1. Phủ Thừa Thiờn, Tỉnh Quảng Nam, Tỉnh Quảng Ngói, Bỡnh Định, Phỳ Yờn, Khỏnh Hũa, Bỡnh Thuận, Biờn Hũa, Phiờn An, Định Tường, Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiờn, Quảng Trị, Quảng Bỡnh, Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Húa, Ninh Bỡnh, Nam Định, Hưng Yờn, Hải Dương, Hà Nội, Bắc Ninh, Sơn Tõy, Quảng Yờn, Thỏi Nguyờn, Lạng Sơn, Hưng Húa, Tuyờn Quang, Cao Bằng. +Biện pháp 4: -Phối hợp với đơn vị kết nghĩa là lữ đoàn Công binh 270 để kể chuyện truyền thống, lịch sử hoặc giúp đỡ cho nhà trường các tài liệu, tranh ảnh, thời sự về tình hình bảo vệ chủ quyền quốc gia nơi biên giới, hải đảo hiện nay. - Giỏo dục cho học sinh ý thức tỡm hiểu về lịch sử, chủ quyền biển đảo qua cỏc tài liệu, sỏch bỏo, phim ảnh để từ đú cỏc em hiểu thờm truyền thống lịch sử cũng như trỏch nhiệm của cỏc thế hệ trẻ ngày mai đối với đất nước. +Biện pháp 5: -Nội dung các bài kiểm tra bao giờ cũng lồng ghép 1-2 câu hỏi mở để các em học sinh nói lên suy nghĩ, tư duy vấn đề về ý thức chủ quyền quốc gia trong bản thân mỗi học sinh, để rồi sau đó đến lúc trả bài, giáo viên đọc lên trước tập thể học sinh những suy nghĩ có chiều sâu trí tuệ, tinh thần trách nhiệm công dân đổi với tổ quốc mình, từng bước, từng ngày gieo vào lòng các em hạt giống tình yêu quờ hương đất nước và trách nhiệm với tổ quốc, nhân dân với mỗi bản thân chỳng ta. Vớ dụ: Lịch sử 6 tiết 13 bài 12 “Nước Văn Lang”Bỏc Hồ núi: “Cỏc vua Hựng đó cú cụng dựng nước, Bỏc chỏu ta phải cựng nhau giữ lấy nước”. Em hiểu như thế nào về lời của Bỏc ? HS tự duy suy nghĩ, cỏc em nhận ra rằng đú là ý thức trỏch nhiệm giữ gỡn Tổ quốc này được trường tồn mói mói. Lịch sử 8: tiết 36, 37, 38, 39, 43. Bài 24, 25, 28. Sai lầm của Triều Nguyễn đó dẫn đến mất nước. Theo em ta rỳt ra được bài học gỡ từ quỏ khứ? HS suy nghĩ nhận ra rằng:học tập nổ lực khụng ngừng để hiểu biết về mọi mặt thỡ mới canh tõn phỏt triển đất nước theo kịp thời đại,mới bảo vệ được đất nước. III/Kết quả nghiờn cứu: Dưới đõy là số liệu thống kờ chất lượng dạy học mụn lịch sử ở Trường THCS Nguyễn Văn Trỗi trong 3 năm học gần đõy: Mụn 2008-2009 2009-2010 2010-2011(HKI) Lịch sử Chất lượng bộ mụn học lịch sử năm sau cao hơn năm trước chứng minh tớnh thực tiễn hiệu quả từ đề tài, chỳng tụi chọn ỏp dụng thực tế nõng cao chất lượng bộ mụn, gúp phần nõng cao giỏo dục toàn diện, để cỏc em trưởng thành, trở thành những cụng dõn tốt, cú tỡnh yờu đất nước Tổ quốc, quờ hương mỡnh và gúp phần xõy dựng và bảo vệ Tổ quốc. IV. Kết luận: “Trường học thõn thiện, học sinh tớch cực” Trường học là ngụi nhà lớn của học sinh, trong đú mỗi thầy cụ giỏo là người tổ chức, hướng dẫn cho cỏc em học tập và rốn luyện từng bước tiếp thu tri thức, xõy dựng phỏt triển và hoàn thiện nhõn cỏch của cỏc em. Trỏch nhiệm của thầy cụ giỏo hết sức lớn lao nờn chỳng tụi xỏc định nhiệm vụ dạy học là vụ cựng khú, nhưng khụng được nản chớ mà phải kiờn trỡ nhất là đối với cỏc bộ mụn cỏc em chưa quan tõm nhiều. Vỡ thế truyền thụ cho cỏc em niềm đam mờ học tập là điều vụ cựng quan trọng, chỳng tụi quyết tõm thực hiện được điều này, đề tài mà chỳng tụi chọn nghiờn cứu là một trong những điều chỳng tụi thể hiện quyết tõm trờn. Vỡ vậy dự khú khăn bao nhiờu chỳng tụi cũng chỳng tụi cũng biến quyết tõm của mỡnh thành hiện thực. -Dù không phải là người chiến sỹ nơi biên giới,hải đảo trực tiếp ngày đêm bảo vệ biên cương chủ quyền quốc gia. Chúng tôi là những thầy cô giáo trong lĩnh vực giáo dục, dạy chữ dạy người, ý thức được khả năng và trách nhiệm của mình trong việc giáo dục học sinh ý thức chủ quyền quốc gia thông qua giảng dạy môn lịch sử, góp phần vào việc bảo vệ sự trường tồn, toàn vẹn lãnh thổ Việt Nam giữ lại cho con cháu muôn đời sau mảnh đất yêu quý này. ” Người thực hiện: Nguyễn Thị Phú Thỏng 11 - 2011 PHềNG GD&ĐT PHÚ NINH TRƯỜNG THCS NGUYỄN VĂN TRỖI GIáO DụC ý thức chủ quyền quốc gia cho học sinh thông qua chương trình giảng dạy môn lịch sử ở bậc thcs Người thực hiện: Nguyễn Thị Phú Nguyễn Thị Huế Tổ: Sử- Địa Thỏng 11 năm 2010 PHềNG GD&ĐT PHÚ NINH TRƯỜNG THCS NGUYỄN VĂN TRỖI CHUYÊN Đề DạY HọC LịCH Sử THEO CHUẩN KIếN THứC Kỹ NĂNG Người thực hiện: nhóm sử Tổ: sử- địa TIẾT 24 Ngày soạn:5/11/2010 Ngày dạy: 10 /11/2010 BAỉI 14 BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG – NGUYEÂN THEÁ KYÛ XIII A/ MUẽC TIEÂU BAỉI HOẽC: 1/ Veà Kieỏn thửực: Giuựp hoùc sinh naộm ủửụùc - Sửù chuaồn bũ cuỷa quaõn Moõng Coồ trong laàn xaõm lửụùc thửự nhaỏt, quyeỏt taõm cuỷa nhaứ Traàn - naộm ủửụùc dieón bieỏn cụ baỷn cuỷa cuoọc khaựng chieỏn laàn thửự nhaỏt, nguyeõn nhaõn thaộng lụùi vaứ yự nghúa cuỷa cuoọc khaựng chieỏn laàn thửự nhaỏt 2/ Veà Tử tửụỷng: Boài dửụừng naờng cao loứng caờm thuứ quaõn xaõm lửụùc Naờng cao loứng yeõu nửụực, nieàm tửù haứo daõn toọc, loứng bieỏt ụn caực anh huứng daõn toọc 3/ Veà kyừ naờng: Bieỏt sửỷ duùng baỷn ủoà trong khi nghe giaỷng, taỷ lụứi caõu hoỷi vaứ khi hoùc ụỷ nhaứ Bieỏt phaõn tớch,so saựnh,ủoỏi chieỏu B/ ẹOÀ DUỉNG – PHệễNG TIEÄN: Lửụùc ủoà khaựng chieỏn laàn thửự nhaỏt, Phoựng to hỡnh SGK C/ HOAẽT ẹOÄNG DAẽY VAỉ HOẽC: I/ Kieồm tra baứi cuừ: Chớnh saựch, bieọn phaựp, chuỷ trửụng xaõy dửùng quaõn ủoọi cuỷa nhaứ Traàn II/ Giụựi thieọu baứi mụựi: - Nhaọn xeựt baứi cuừ vaứ giụựi thieọu baứi mụựi III/ Daùy vaứ hoùc baứi mụựi: I / CUOÄC KHAÙNG CHIEÁN LAÀN THệÙ NHAÁT CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG COÅ ( 1258 ) HOAẽT ẹOÄNG CUÛA THAÀY VAỉ TROỉ NOÄI DUNG GHI BAỉI - Giụựi thieọu veà quaõn Moõng Coồ qua 2 bửực tranh SGK - Hoùc sinh ủoùc: ” Tửứ ủaàu ủeỏn........ ủaùi Vieọt ” 1) naờm 1257 Moõng Coồ coự muùc ủớch vaứ aõm mửu gỡ ? 2) Moõng Coồ xaõm lửụùc ủaùi Vieọt nhaốm muùc ủớch gỡ ? Haứnh ủoọng cuỷa chuựng khi chuaồn bũ xaõm lửụùc ủaùi Vieọt ? 3) Vieọc baột troựi sửự giaỷ cuỷa Nhaứ Traàn noựi leõn ủieàu gỡ ? 4) Nhaõn daõn nhaứ Traàn bửụực vaứo cuoọc khaựng chieỏn laàn thửự nhaỏt vụựi tinh thaàn vaứ khớ theỏ nhử theỏ naứo ? - Hoùc sinh dửùa vaứo SGK ủeồ trỡnh baứy - Hoùc sinh ủoùc SGK“ Tửứ 1/1258 ủeỏn heỏt ” - GV ủửa lửụùc ủoà trỡnh baứy dieón bieỏn qua lửụùc ủoà. - GV chia baỷng laứm 2 coọt roài vửứa khai thaực lửụùc ủoà vửứa cho hoùc sinh ghi baứi ? 5) Trửụực theỏ giaởc maùnh nhử vaọy vua Traàn ủaừ laứm gỡ ? 6) Haứnh ủoọng cuỷa quaõn Moõng Coồ sau khi vaứo Thaờng Long theồ hieọn ủieàu gỡ ? - GT Veà Traàn Thuỷ ủoọ vaứ caõu noựi cuỷa OÂng 7) Vua Toõi Nhaứ Traàn ủaừ tieõu dieọt quaõn Moõng Coồ nhử theỏ naứo ? Keỏt quaỷ? 8) Thaỷo luaọn: Neõu nhửừng sửù kieọn cuù theồ bieỷu hieọn tinh thaàn quyeỏt taõm choỏng giaởc cuỷa nhaõn daõn ta? - Luyeọn taọp voừ ngheọ, saỹn saứng chieỏn ủaỏu - Thửùc hieọn nghieõm tuực leọnh sụ taựn cuỷa Trieàu ẹỡnh - Choỏng traỷ quyeỏt lieọt khi quaõn giaởc cửụựp phaự kinh thaứnh - Truy kớch, chaởn ủaựnh quaõn giaởc khi chuựng ruựt quaõn..... 1/ AÂm mửu xaõm lửụùc ẹaùi Vieọt cuỷa Moõng Coồ: *Aõm mửu: - Xaõm lửụùc ẹaùi Vieọt, duứng ẹaùi Vieọt laứm baứn ủaùp ủeồ taỏn coõng Nam Toỏng, nhaốm thửùc hieọn yự ủoà thoỏng trũ ẹaùi Vieọt vaứ Toaứn boọ TQ * Haứnh ủoọng: - Cho sửự giaỷ ủửa thử duù haứng, ủe doaù Vua Traàn 2/ Nhaứ Traàn chuaồn bũ vaứ tieỏn haứnh khaựng chieỏn choỏng xaõm lửụùc Moõng Coồ: a/ Nhaứ Traàn chuaồn bũ: - Thaứnh laọp caực ủoọi daõn binh, saộm sửừa vuừ khớ -Quaõn ủoọi luyeọn taọp ngaứy ủeõm, saỹn saứng chieỏn ủaỏu b/ Dieón bieỏn: Moõng Coồ Nhaứ Traàn - 1/1258: 3 vaùn quaõn vaứo nửụực ta tửứ soõng Thao => Baùch Haùc=> Bỡnh Leọ Nguyeõn - Keựo vaứo Thaờng Long taứn phaự kinh thaứnh, sau laõm vaứo tỡnh caỷnh khoự khaờn - 29/1/1258 phaỷi ruựt quaõn leõn phớa baộc -Chaởn ụỷ Bỡnh leọ Nguyeõn sau ruựt quaõn veà Thieõn Maùc. Sụ taựn thaờng Long - Mụỷ cuoọc taỏn coõng ụỷ ẹoõng Boọ ẹaàu ( Haứng Than – Haứ Noọi ) c/ Keỏt quaỷ: - Chửa ủaày 1 thaựng cuoọc khangc chieỏn keỏt thuực thaộng lụùi IV/ Kieồm tra hoaùt ủoọng nhaọn thửực Giaựo vieõn toựm taột nhửừng yự chớnh vaứ ủaởt caõu hoỷi Cuoọc khaựng chieỏn laàn thửự nhaỏt thaộng lụùi coự yự nghú lũch sửỷ nhử theỏ naứo ? Goùi hoùc sinh leõn trỡnh baứy dieón bieỏn qua lửụùc ủoà. Caõu hoỷi traộc nghieọm: Naờm 1257 Vua Moõng Coồ quyeỏt ủũnh mụỷ coca taỏn coõng lụựn vaứo nửụực naứo ? a; ẹaùi Vieọt b; Nam Toỏng – Trung Quoỏc c; Thaựi Lan d; Chaờm Pa V/ Caõu hoỷi vaứ baứi taọp: 1/ Vỡ sao quaõn Moõng Coồ maùnh hụn maứ vaón bũ ta ủaựnh baùi? 2/ Laứm baứi taọp lich sửỷ trong vụỷ baứi taọp vaứ xem trửụực phaàn II *************************** Tiết 25 Ngày soạn: 10/11/2010 Ngày dạy: 15/11/2010 BAỉI 14 ( tt ) BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG – NGUYEÂN THEÁ KYÛ XIII A/ MUẽC TIEÂU BAỉI HOẽC: 1/ Veà Kieỏn thửực: Giuựp hoùc sinh naộm ủửùụùc Sửù chuaồn bũ cuỷa quaõn Nguyeõn trong laàn xaõm lửụùc laàn thửự hai kyừ hụn laàn 1 quyeỏt taõm cuỷa Nhaứ Traàn cuừng cao hụn theồ hieọn qua vieọc chuaồn bũ chu ủaựo cuỷa Vua Toõi Nhaứ Traàn Naộm ủửùục dieón bieỏn, nguyeõn nghaõn thaộng lụùi vaứ yự nghúa cuỷa cuoọc khaựng chieỏn laàn thửự hai 2/ Veà Tử tửụỷng: Boài dửụừng naờng cao loứng caờm thuứ quaõn xaõm lửụùc Naờng cao loứng yeõu nửụực, nieàm tửù haứo daõn toọc, loứng bieỏt ụn caực anh huứng daõn toọc 3/ Veà kyừ naờng: Bieỏt sửỷ duùng baỷn ủoà trong khi nghe giaỷng, taỷ lụứi caõu hoỷi vaứ khi hoùc ụỷ nhaứ Bieỏt phaõn tớch,so saựnh,ủoỏi chieỏu B/ ẹOÀ DUỉNG – PHệễNG TIEÄN: Lửụùc ủoà khaựng chieỏn laàn thửự hai, Phoựng to hỡnh SGK, thụ vaờn coự lieõn quan C/ HOAẽT ẹOÄNG DAẽY VAỉ HOẽC: I/ Kieồm tra baứi Cuừ: Trỡnh baứy toựm taột dieón bieỏn cuoọckhangc chieỏn laàn thửự nhaỏt qua lửụùc ủoà ? Vỡ sao quaõn giaởc maùnh hụn maứ vaón bũ ta ủaựnh baùi? II/ Giụựi thieọu baứi mụựi: Sau 30 naờm quaõn Moõng Coồ ủaừ maùnh leõn chuựng chieỏm ủửụùc TQ laọp ra nhaứ Nguyeõn, thửùc hieọn aõm mửu xaõm lửụùc ẹaùi Vieọt Moọt laàn nửừa. Nhaõn daõn ẹaùi Vieọt laùi tieỏp tuùc cuoọc khaựng chieỏn laàn thửự 2. Vaọy cuoọc khaựng chieỏn laàn naứy coự thaứnh coõng khoõng ? ta cuứng tỡm hieồu tieỏp qua baứi 14 ( TT ) III/ Daùy vaứ hoùc baứi mụựi: CUOÄC KHAÙNG CHIEÁN LAÀN THệÙ HAI CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC NGUYEÂN ( 1285) HOAẽT ẹOÄNG CUÛA THAÀY VAỉ TROỉ NOÄI DUNG GHI BAỉI - Hoùc sinh ủoùc tửứ ủaàu ủeỏn Phớa Baộc 1) Quaõn Nguyeõn cho quaõn ủaựnh Chaờm Pa vaứ ẹaùi Vieọt nhaốm muùc ủớch gỡ ? Vỡ sao ủaựnh Chaờm Pa trửụực ? 2) Cuoọc kkhaựng chieỏn cuỷa Chaờm Pa ra sao ? Aõm mửu cuỷa quaõn Nguyeõn coự thaứnh coõng khoõng ? - Giaựo vieõn giaỷng treõn baỷn ủoà veà dieỏn bieỏn 3) Vỡ sao aõm mửu duứng Chaờm Pa laứm baứn ủaùp taỏm coõng ẹaùi Vieọt cuỷa quaõn Nguyeõn thaỏt baùi ? 4) ẹeồ chuaồm bũ cho cuoọc khaựng chieỏn laàn 2 nhaứ Traàn ủaừ chuaồn bũ nhửừng gỡ ? vỡ sao laùi phaỷi chuaồn bũ kyừ nhử vaọy ? - Giụựi thieọu hoọi nghũ Vửụng Haàu vaứ Dieõn Hoàng - Giụựi thieọu veà Traàn Quoỏc Tuaỏn vaứ nhửừng vieọc laứm cuỷa Õng. 5) Nhaứ Traàn toồ chửực Hoọi nghũ Vửụng Haàu vaứ Dieõn Hoàng nhaốm muùc ủớch gỡ ? YÙ nghúa, taực duùng cuỷa 2 hoọi nghũ naứy ? - Giaựo vieõn tớch 1 ủoaùn Hũch tửụựng sú 6) Dieón bieỏn cuoọc khaựnh chieỏn laàn 2 dieón ra vaứ keỏt quaỷ nhử theỏ naứo ? - Giaựo vieõn duứng baỷng phuù ủeồ vửứa khai thaực dieón bieỏn treõn baỷn ủoà vửứa ghi nhửừng yự chớnh vaứo baỷng (khoõng caàn cho hoùc sinh ghi) Quaõn nguyeõn Nhaứ Traàn - 1/1285 Thoựa Hoan chổ huy 50 vaùn quaõn taỏn coõng - TQT cho chaởn ụỷ bieõn giụựi sau lui veà Vaùn kieỏp - Thaựot Hoan Taỏn coõng Vaùn Kieỏp - Ta lui veà Thieõn Trửụứng, sụ taựn Thaờng Long - Thoaựt Hoan vaứo Thaờng Long - Cho Toa ẹoõ ủaựnh tửứ CP ủaựnh leõn, TH tửứ phớa Nam ủaựnh xuoỏng - Ta gaởp nhieàu khoự khaờn - Ruựt quaõn khoỷi Thieõn Trửụứng cuỷng coỏ lửùc lửụùng - Laõm vaứo khoự khaờn - 5/1258 phaỷn coõng ụỷ nhieàu nụi, giaỷi phoựng Thang Long - Giaựo vieõn chuự yự phaõn tớch lửùc lửụùng quaõn Nguyeõn, caựch ủoựi phoự cuỷa ta, tỡnh hỡnh quaõn giaởc khi vaứo Thaờng Long, Aõm mửu cuỷa Thoaựt Hoan, Bieọn phaựp ủoỏi phoự cuỷa TQT. 7) Thaỷo luaọn: Vỡ sao lửùc lửụùng cuỷa quaõn Nguyeõn ủoõng hụn ta gaỏp nhieàu laàn maứ vaón bũ ta ủaựnh baùi ? 1/ Aõm mửu xaõm lửụùc Chaờm Pa vaứ ẹaùi Vieọt cuỷa nhaứ Nguyeõn a/ Aõm mửu: - Xaõm lửụùc Chaờm Pa laứm baứn ủaùp taỏn coõng phớa nam ẹaùi Vieọt - Xaõm lửụùc Chaờm Pa vaứ ủaùi Vieọt ủeồ laứm caàu noỏi thoõn tớnh caực nửụực phớa nam TQ b/ Cuoọc taỏn coõng xaõm lửụùc Chaờm Pa: * Dieón Bieỏn ( SGK) * Keỏt quaỷ: - Keỏ hoaùch phoỏi hụùp duứng Chaờm Pa laứm baứn ủaùp taỏn coõng ẹaùi Vieọt cuỷa quaõn Nguyeõn bửụực ủaàu tan vụừ 2/ Nhaứ Traàn chuaồn bũ khaựng chieỏn: - Toồ chửực hoọi nghũ Vửụng haàu, quan laùi ụỷ Bỡnh Than( Chớ linh –Haỷi Dửụng) baứn keỏ ủaựnh giaởc - Cửỷ Traàn Quoỏc Tuaỏn laứm chổ huy khaựng chieựn - Mụỷ Hoọi nghũ dieõn Hoàng ủeỷ baứn caựch vaứ thoỏng nhaỏt yự chớ ủaựnh giaởc. - toồc chửực taọp traọn, duyeọtbinh, chia quaõn ủoựng giửừu nhửừng nụi hieồm yeỏu - Caỷ nửụực nhaọn leọnh saỹn saựng ủaựnh giaởc. 3/ Dieón bieỏn vaứ keỏt quaỷ cuỷa cuoọc khaựng chieỏn a/ Dieón bieỏn: Saựch giaựo khoa b/ Keỏt quaỷ: Sau 2 thaựng ta ủaựnh baùi 50 vaùn quaõn xaõm lửụùc, caỷ daõn toọc ca khuực ca khaỷi hoaứn IV/ Kieồm tra hoaùt ủoọng nhaọn thửực: duứng baứi taọp ủeồ cuỷng coỏ- goùi hoùc sinh trỡnh baứy laùi dieón bieỏn Caõu Hoỷi Traộc Nghieọm: Trung Quoỏc bũ Moõng Coồ thoỏng trũ vaứo naờm naứo ? a; 1278 b; 1279 c; 1276 d; 1275 V/ Caõu hoỷi vaứ baứi taọp: 1/ Vieọc nhaứ Traàn chuaồn bũ khaựng chieỏn choỏng quaõn xaõm lửụùc coự taực duùng nhử theỏ naứo ủoỏi vụựi cuoọc khaựng chieỏn ? 2/ Trỡnh baứy caực caựch ủaựnh cuỷa nhaứ Traàn trong cuoọc khaựng chieỏn laàn 2 vaứ xem trửụực phaàn III TIẾT 26 Ngày soạn: 14/11/2010 Ngày dạy: 17/11/2010 BAỉI 14 (tt) BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG – NGUYEÂN THEÁ KYÛ XIII A/ MUẽC TIEÂU BAỉI HOẽC: 1/ Kieỏn thửực: Giuựp hoùc sinh naộm ủửụùc - Sửù chuaồn bũ kyừ hụn cuỷa nhaứ Traàn trong cuoọc khaựng chieỏn laàn thửự 3 – Quyeỏt taõm cuỷa nhaõn daõn ta - Naộm ủửụùc toựm taột dieỏn bieỏn, nguyeõn nhaõn thaộng lụùi, yự nghúa lũch sửỷ cuỷa cuoọc khaựng chieỏn 2/ Tử tửụỷng: - Tieỏp tuùc boài dửụừng loứng caờm thuứ giaởc - Boài dửụừng loứng yeõu nửụực,tửù haứo daõn toọc 3/ Kyừ naờng: - Reứn kyừ naờng sửỷ duùng baỷn ủoà, tranh aỷnh tử lieọu - Reứn kyừ naờng ủoỏi chieỏu, so saựnh giửừa 3laàn khaựng chieỏn B/ ẹOÀ DUNG – PHệễNG TIEÄN: - Lửụùc ủoà khaựnh chieỏn laàn 3, lửụùc ủoà chieỏn thaộng Baùch ẹaống 1288 - Tử lieọu lũch sửỷ lieõn quan C/ HOAẽT ẹOÄNG DAẽY VAỉ HOẽC: I/ Kieồm tra baứi cuừ: 1/Nguyeõn nhaõn thaộng lụùi cuỷa cuoọc khaựng chieỏn choỏng quaõn Nguyeõn laàn thửự hai? 2/ Trỡnh baứy caực caựch ủaựnh cuỷa nhaứ Traàn trong cuoọc khaựng chieỏn laàn thửự hai ? II/ Giụựi thieọu baứi mụựi: Sau khi thaỏt baùi troùng cuoọc xaõm lửụùc laàn hai vua Nguyeõn quyeỏt ủũnh traỷ thửứ baống caựch ủỡnh chổ cuoọc taỏn coõng xaõm lửụùc Nhaọt Baỷn taọp trung lửùc lửụùng ủaựnh ẹaùi Vieọt. Vaọy vụựi laàn xaõm lửụùc thửự 3 naứy quaõn Nguyeõn ủaừ chuaồn bũ nhử theỏ naứo? Ta coự ủaựnh baùi ủửụùc chuựng khoõng ? ta tieỏp tuùc tỡm hieồu baứi 14. III/ Daùy vaứ hoùc baứi mụựi: III: CUOÄC KHAÙNG CHIEÁN LAÀN THệÙ BA CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC NGUYEÂN ( 1287 – 1288) HOAẽT ẹOÄNG CUÛA THAÀY VAỉ TROỉ NOÄI DUNG GHI BAỉI 1) Quaõn Nguyeõn ủaừ chuaồn bũ cho laàn xaõm lửụùc laàn thửự 3 naứy nhử theỏ naứo ? - Hoùc sinh ủoùc SGK “Trong laàn.. Khinh thửụứng” - Neõu lửùc lửụùng cuỷa quaõn Nguyeõn 2) Em coự nhaọn xeựt gỡ veà sửù chuaồn bũ cuỷa Quaõn Nguyeõn ? 3) Qua lửụùc ủoà hỡnh 32 trỡnh baứy dieón bieỏn giai ủoaùn ủaàu cuỷa cuoọc khaựnh chieỏn laàn thửự 3 cuỷa nhaứ Traàn ? 4) Vỡ sao Traàn Khaựnh Dử laùi quyeỏt ủũnh mai phuùc ủoaứn thuyeàn lửụng cuỷa Trửụng Vaờn Hoồ ụỷ Vaõn ẹoàn ? 5) Em haừy tửụứng thuaọt laùi dieón bieỏn traọn Vaõn ẹoàn ? YÙ nghúa ? 6) Sau traọn Vaõn ẹoàn so saựnh lửùc lửụùng, tinh thaàn cuỷa cuỷa ta vaứ ủũch coự gỡ thay ủoồi ? 7) Tỡnh hỡnh cuỷa quaõn Nguyeõn khi vaứo Thaờng Long? - Hoùc sinh ủoọc tửứ “ Cuoỏi thaựng ..thuỷy boọ ” 8) Nhaứ Traàn chuaồn bũ keỏ hoaùch ủoựi phoự khi chuựng ruựt quaõn nhử theỏ naứo ? 9) Dửùa vaứo lửụùc ủoà em haừy trỡnh baứy dieón bieỏn traọn Baùch ẹaống 4/ 1288? 10) Thaỷo luaọn: Caựch ủaựnh giaởc cuỷa nhaứ Traàn trong cuoọc khaựng chieỏn laàn thửự 3 coự gỡ gioỏng vaứ khaực so vụựi laàn thửự 2 ? yự nghúa cuỷa chieỏn thaộng Baùch Daống naờm 1288? 1/ Nhaứ Nguyeõn xaõm lửụùc ẹaùi Vieọt: * Lửùc lửụùng quaõn Nguyeõn: - Quaõn boọ 30 vaùn: Thoaựt Hoan chổ huy - Quaõn thuỷy: Haứng traờm thuyeàn chieỏn OÂ Maừ Nhi chổ huy - Quaõn lửụng: Trử