Đề kiểm tra học kì I - Năm học 2007_2008 môn ngữ văn _ khối 10 ban khoa học tự nhiên

Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Sơn La Trường THPT Chuyên Sơn La ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ I - NĂM HỌC 2007_2008 Môn Ngữ văn _ Khối 10 ban KHTN Thời gian: 90 phút I.Trắc nghiệm: (2 đ) 1. Thể loại văn học nào sau đây là thể loại văn học dân tộc : a.Phú b. Kí sự c.Ngâm khúc d. Thơ Đường luật 2. Tập thơ nào được coi là tập thơ Nôm sớm nhất của nước ta: a. Thiên Nam ngữ lục b.Ức Trai thi tập c. Quốc âm thi tập d. Truyện Kiều 3. Giai đoạn được mệnh danh là" Giai đoạn văn học cổ điển" của văn học trung đại Việt Nam là: a.Từ thế kỉ X- XIV b.Từ thế kỉ XV- XVII c.Từ thế kỉ XIII-nửa đầu XIX d. Nửa cuối thế kỉ XIX 4. Về phương diện nội dung, văn học yêu nước nửa cuối thế kỉ XIX mang âm hưởng : a. Hào hùng b.Bi tráng c. Tự hào d. Ngợi ca 5. Tác giả văn học yêu nước lớn nhất của giai đoạn nửa cuối thế kỉ XIX là: a. Nguyễn Thông b. Nguyễn Đình Chiểu c. Nguyễn Xuân Ôn d. Phan Văn Trị 6. Văn học viết về thế sự phát triển nhất ở: a.Thế kỉ XV- XVII b. Thế kỉ XVII- XVIII c. Thế kỉ XVIII- XIX d. Cuối thế kỉ XIX 7. Văn học trung đại Việt Nam chịu ảnh hưởng sâu sắc nhất của: a. Phật giáo b. Đạo giáo c. Nho giáo d. Thiên chúa giáo 8. Đặc điểm nào sau đây không phải là đặc điểm lớn về nghệ thuật của văb học trung đại Việt Nam: a. Tính quy phạm b. Tính sùng cổ c. Tính quần chúng d. Tính ước lệ, tượng trưng II. Làm văn: (2 đ) Hãy tóm tắt ngắn gọn truyện thơ "Tiễn dặn người yêu" dựa theo nhân vật chàng trai. III. Tự luận: (6 đ) Cảm nhận của em về lối sống "nhàn" của Nguyễn Bỉnh Khiêm thể hiện qua bài thơ " Nhàn ". Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Sơn La Trường THPT Chuyên Sơn La ĐÁP ÁN KIỂM TRA HỌC KÌ I - NĂM HỌC 2007 _2008 Môn Ngữ văn _ Khối 10 ban KHTN Thời gian: 90 phút I.Trắc nghiệm: - Mỗi câu đúng được 0,25 đ - Các đáp án đúng : 1c, 2c, 3c, 4b, 5b, 6c, 7c, 8c II. Làm văn(2đ): 1. Yêu cầu chung: - Tóm tắt được nội dung cơ bản của truyện thơ "Tiễn dặn người yêu" - Tóm tắt phải hướng vào nhân vật chàng trai - Bản tóm tắt không quá dài 2. Yêu cầu cụ thể: Học sinh phải đảm bảo các ý cơ bản sau: - Chàng trai là bạn thân của cô gái từ thủa nhỏ, họ đã gần gũi, gắn bó và có những kỉ niệm êm đềm bên nhau. - Lớn lên, hai người yêu nhau tha thiết nhưng vì chàng trai nghèo nên bố mẹ cô gái từ chối gả con gái cho chàng và gả cô cho một người giàu có. - Phẫn chí, chàng trai trao cho người yêu một chiếc đàn môi làm tin rồi hẹn đi buôn trở về sẽ giành lại cô. - Khi chàng giàu có trở về thì đã quá muộn, cô gái phải về nhà chồng, chàng trai đã tiễn dặn cô bằng những lời yêu thương, hẹn ước. - Cuộc đời cô gái trải qua nhiều thăng trầm, đau khổ, cuối cùng cô bị mang ra chợ bán với giá một cuộn dong và người đổi được cô lại chính là chàng trai. - Chàng trai lúc này đã có vợ và không nhận ra cô gái trong bộ dạng tiều tụy, rách rưới. - Một buổi chiều mưa nghe tiếng đàn môi của cô gái, chàng trai đã nhận ra người yêu cũ. Chàng quyết định sẻ đôi tài sản tiễn vợ về nhà cha mẹ và cưới cô gái đúng như lời hẹn ước năm xưa. III. Tự luận(6đ): 1. Đề: Cảm nhận của em về lối sống "nhàn" của Nguyễn Bỉnh Khiêm thể hiện qua bài thơ "Nhàn". 2. Yêu cầu: * Yêu cầu chung: - Nội dung: Phân tích phải thấy được lối sống "nhàn" của Nguyễn Bỉnh Khiêm, đánh giá và cảm nhận về lối sống ấy. - Thể loại: Phân tích tác phẩm trữ tình kết hợp phát biểu cảm xúc. * Yêu cầu cụ thể: - Đánh giá chung: Nhưng biểu hiện của chữ "nhàn" trong thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm khá phong phú: thân nhàn, phận nhàn, thanh nhàn. Bản chất của chữ "nhàn" ở Nguyễn Bỉnh Khiêm là sống theo tự nhiên, lánh xa danh lợi. Với Nguyễn Bỉnh Khiêm, "nhàn" đã trở thành lối sống, thành triết lí sống. - Lối sống "nhàn" thể hiện trong bài thơ: Hai câu đề: Một mai, một cuốc, một cần câu Thơ thẩn dầu ai vui thú nào + Mở đầu bài thơ là sự lặp lại ba lần số từ "một", đằng sau nó là danh từ chỉ công cụ lao động quen thuộc trong cuộc sống của người thôn quê: mai, cuốc, cần câu. + Sau khi giã từ quan trường, cụ trạng tìm về sống giữa thôn quê như một "Lão nông tri điền" - cuộc sống chất phác, bình dị của người nông dân. + Hai chữ "thơ thẩn" nói lên trạng thái thảnh thơi, vô tư của con người trong sáng, không vướng bụi trần. + Cụm từ "dầu ai vui thú nào" nói lên ý thức kiên định với lối sống đã lựa chọn của tác giả. Hai câu thực: Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ Người khôn, người đến chốn lao xao + Ở hai câu này, tác giả bàn về chữ "dại" và chữ "khôn". + Tác giả tự nhận mình là người "dại" vì mình không ra đua tranh với đời mà tìm về "nơi vắng vẻ" - nơi tĩnh tại, thảnh thơi. + "Người đến chốn lao xao" là đến chốn danh lợi, chốn phồn hoa ấy giàu sang, phú quý nhưng cũng đầy thủ đoạn và sự bon chen. Tác giả gọi đó là những "người khôn". + Đây là cách nói ngược của tác giả, nói mình là "dại" nhưng lại tự hào kín đáo về sự lựa chọn cách sống của mình, cách sống thanh cao, không màng bon chen danh lợi. + Cách sống "nhàn" này không đối lập với quan niệm về chữ "danh". Nam nhi xưa lập công danh là để giúp dân, giúp nước, trong hoàn cảnh triều đình ngột ngạt thì nhà nho chân chính nên tìm về ở ẩn để giữ trọn danh tiết. Đó là cách xử sự tích cức. Hai câu luận: Thu ăn măng trúc, đông ăn giá Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao + Cuộc sống của Nguyễn Bỉnh Khiêm đạm bạc mà thanh cao, đạm bạc là ở những thức ăn quê mùa, dân dã - mùa nào thức ấy, đó là cuộc sống trở về với tự nhiên. + Về mặt tinh thần, cuộc sống như thế cho phép con người tự do, tự tại, không phải ràng buộc vào bất cứ khuôn phép nào. Hai câu kết: Rượu, đến cội cây ta sẽ uống Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao + Câu thơ thứ bẩy như tạc nên một tư thế: tác giả tìm đến "say" nhưng lại là để "tỉnh", muốn uống rượu nhưng không bừa bãi mà chừng mực, có nguyên tắc. + Nguyễn Bỉnh Khiêm nhận thấy rằng: công danh, của cải chỉ là giấc chiêm bao, đẹp nhưng mau tàn, chính vì vậy tác giả đã từ bỏ chốn quyền quý để đến chốn thanh cao. + Nguyễn Bỉnh Khiêm đề cao lối sống thư thái, ung dung, hòa nhập với tự nhiên, quay lưng lại với danh lợi, vật chất. 3. Biểu điểm: - Điểm 6: Nắm sâu sắc nội dung bài thơ, diễn đạt lưu loát, có sáng tạo, lời văn giàu cảm xúc, không mắc lỗi câu, lỗi diễn đạt, hàng văn trong sáng. - Điểm 4: Đảm bảo nội dung tác phẩm, đưa ra những nhận xét, đánh giá của bản thân, diễn đạt tương đối lưu loát, không mắc lỗi câu. - Điểm 2: Bài viết còn thiếu ý, kĩ năng làm văn chưa thật tốt, chưa biết lồng cảm nghĩ vào phần phân tích, còn mắc lỗi diễn đạt, câu, dùng từ, chính tả. - Điểm 0: Không làm bài. Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Sơn La Trường THPT Chuyên Sơn La ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ I - NĂM HỌC 2008_2009 Môn Ngữ văn _ Khối 11 ban KHTN Thời gian: 90 phút Caâu1:( 3ñ) H·aõy vieát moät baûn tin thöôøng ñeå thoâng baùo veà moät hoaït ñoäng baûo veä moâi tröôøng do lôùp em toå chöùc. Caâu 2: (7ñ) Phaân tích böùc tranh ñôøi soáng cuûa phoá huyeän ngheøo ñöôïc Thaïch Lam mieâu taû trong truyeän ngaén " Hai ñöùa treû" vaø phaùt bieåu caûm nhaän cuûa mình. Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Sơn La Trường THPT Chuyên Sơn La ĐÁP ÁN KIỂM TRA HỌC KÌ I - NĂM HỌC 2008 _2009 Môn Ngữ văn _ Khối 11 ban KHTN Thời gian: 90 phút Caâu 1: Hoïc sinh phaûi ñaûm baûo nhöõng yeâu caàu sau: _ Tin phaûi coù tieâu ñeà, tieâu ñeà phaûi haáp daãn, gaây ñöôïc söï chuù yù cuûa ngöôøi ñoïc _ Dung löôïng tin vöøa phaûi _ Noäi dung tin: Tuøy thuoäc vaøo söï löïa choïn cuûa hoïc sinh song phaûi ñaûm baûo nhöõng yeáu toá caàn thieát: Thôøi gian, ñòa ñieåm, söï kieän, dieãn bieán, keát quaû. Caâu 2: A. Yeâu caàu chung: _ Noäi dung: Caûnh phoá huyeän ngheøo trong taùc phaåm " Hai ñöùa treû"( Thaïch Lam) vaø caûm nhaän cuûa baûn thaân. _ Theå loaïi: Phaân tích + Phaùt bieåu caûm nghó. _ Phaïm vi kieán thöùc: Taùc phaåm " Hai ñöùa treû" B. Yeâu caàu cuï theå: Hoïc sinh coù theå trình baøy theo nhieàu caùch nhöng phaûi ñaûm baûo caùc yù cô baûn sau: - "Hai ñöùa treû" laø moät truyeän khoâng coù chuyeän. Hai ñöùa treû ngoài treân chieác choõng tre tröôùc cöûa haøng cuûa moät phoá ù huyeän ngheøo , ngaém caûnh phoá xaù; khi ñaõ muoän, hai chò em vaãn coá thöùc ñôïi chuyeán taøu ñi qua roài môùi nguû… - Tuy khoâng coù chuyeän nhöng taùc phaåm khoâng heà nhaït nheõo, voâ vò maø traùi laïi, raát thaám thía, nhieàu dö vò. - Truyeän môû ra baèng caûnh chieàu muoän ôû moät laøng queâ" moät chieàu eâm aû nhö ru". Roài maøn ñeâm daàn buoâng xuoùng,"moät ñeâm muøa haï eâm nhö nhung vaø thoaûng qua gioù maùt"… Döôiù ngoøi buùt cuûa Thaïch Lam, böùc tranh queâ hieän leân bình dò maø thaân thieát, neân thô. - Nhöng taùc phaåm khoâng chæ laø böùc tranh thieân nhieân maø tröôùc heátù laø böùc tranh ñôøi soáng con ngöôøi. Ñoù laø böùc tranh phoá huyeän ngheøo luùc chieàu toái vaø ñeâm xuoáng, ñöôïc quan saùt, caûm nhaän qua taâm hoàn ngaây thô, nhaïy caûm cuûa coâ beù Lieân. - Böùc tranh phoá huyeän ñöôïc baét ñaàu töø caûnh chôï taøn.Buoåi chôï" ñaõ vaõn töø laâu"."Ngöôøi veà heát vaø tieáng oàn aøo cuõng maát".Caûnh chôï taøn caøng phôi baøy söï ngheøo naøn ,xô xaùc cuûa ñôøi soáng phoá huyeän ngheøo:" Treân ñaát chæ coøn raùc röôûi, voû böôûi, voû thò, laù nhaõn vaø baõ mía".Vaø chò em Lieân coøn caûm nhaän thaáy caû moät muøi aâm aåm boác leân maø Lieân caûm töôûng laø"muøi rieâng cuûa ñaát, cuûa queâ höông naøy". - Trong khung caûnh tieâu ñieàu, buoàn baõ aáy, hình aûnh nhöõng con ngöôøi ngheøo khoå, lam luõ, nheách nhaùc cuûa phoá huyeän daàn hieän ra: + "maáùy ñöùa treû con nhaø ngheøo ôû ven chôï cuùi lom khom treân maët ñaát ñi laïi tìm toøi.Chuùng nhaët nhaïnh thanh nöùa, thanh tre hay baát cöù caùi gì coù theå duøng ñöôïc cuûa caùc ngöôøi baùn haøng ñeå laïi" + Meï con chò Tí leã meã ñoäi choõng,xaùch ñieáu ñoùm ra doïn haøng, "ngaøy chò moø cua baét teùp,toái ñeán chò môùi doïn caùi haøng nöôùc naøy"naøo chò cuõng doïn haøng" töø chaäp toái ñeán ñeâm'' maø vaãn"chaû kieám ñöôïc bao nhieâu" + Hoaøn caûnh cuûa hai chò em Lieân cuõng ñaùng thöông. Chuùng ñöôïc meï giao troâng coi moät" cöûa haøng taïp hoùa nhoû xíu". Caùi cöûa haøng eá aåm," ngaøy phieân cuõng chaúng baùn ñöôïc laø bao". + Hình aûnh baø cuï Thi hôi ñieân, mua röôïu uoáng vaø cöôøi khanh khaùch roài "laûo ñaûo ñi vaøo boùng toái" ñaõ ñeå laïi cho ngöôøi ñoïc nhieàu aùm aûnh vaø xoùt thöông veà moät cuoäc ñôøi xeá boùng. + Gia ñình baùc xaåm môùi thaät laø theâ löông. Hai vôï choàng" ngoài treân manh chieáu, caùi thau saét ñeå ôû tröôùc maët","thaèng con boø ra ñaát, nghòch nhaët nhöõng raùc baån vuøi trong caùt beân ñöôøng".Cuoäc soáng cuûa caû gia ñình thaät mong manh, ngheøo khoå. - Qua con maét coâ beù Lieân,taát caû cuoäc soáng phoá huyeän chìm daàn trong ñeâm toái meânh moâng.Ngoïn ñeøn con cuûa chò Tí, ngoïn ñeøn vaën nhoû cuûa Lieân, beáp löûa baùc Sieâu…chæ laø nhöõng ñoám saùng tuø muø.Nhöõng ñoám löûa nhoû nhoi aáy chaúng laøm cho phoá huyeän trôû neân saùng suûa maø chæ caøng ñaëc taû boùng toái daøy ñaëc nôi phoá huyeän. - Hình aûnh ngoïn ñeøn con nôi haøng nöôùc chò Tí" chæ chieáu saùng moät vuøng ñaát heïp" aáy trôû ñi trôû laïi tôùi 7 laàn trong taùc phaåm laø hình aûnh ñaày aùm aûnh vaø coù söùc gôïi veà nhöõng kieáp soáng nhoû nhoi, leo leùt, muø toái trong ñeâm toái meânh moâng cuûa xaõ hoäi cuõ. - Caûnh phoá huyeän chieàu toái nay cuõng gioáng nhö hoâm qua vaø seõ laëp laïi trong ngaøy mai. Bôûi vì chieàu toùi naøo cuõng vaäy, meï con chò Tí laïi doïn haøng, chi em Lieân laïi ñeám nhöõng phong thuoác laøo, nhöõng baùnh xaø phoøng vaø"ngoài treân chieác choõng tre döôùi goác baøng", toái naøo baùc phôû Sieâu cuõng laïi gaùnh haøng ra vaø thoåi löûa…Moïi ngöôøi laïi chôø ñôïi nhöõng ñieàu moïi ngaøy hoï vaãn chôø ñôïi.Nhòp soáng aáy cöù laëp ñi laëp laïi ngaøy naøy sang thaùng khaùc,ñôn ñieäu, ueå oaûi, buoàn teû. - Theá nhöng nhöõng con ngöôøi aáy vaãn hy voïng, hy voïng ñeå coù theå tieáp tuïc soáng, ñoù chính laø neùt ñeïp laõng maïn cuûa caâu chuyeän."Chöøng aáy ngöôøi trong boùng toái mong ñôïi moät caùi gì töôi saùng cho söï soáng ngheøo khoå haøng ngaøy cuûa hoï".Coù ñieàu, söï mong ñôïi aáy thaät mô hoà, toäi nghieäp. - Hai ñöùa treû chöa theå coù yù thöùc roõ reät veà tình caûnh tuø ñoïng, buoàn chaùn, beá taéc maø chuùng ñang soáng, cuõng nhö nhöõng khaùt voïng tinh thaàn mô hoà cuûa mình.Song vôùi taâm hoàn ngaây thô nhöng nhaïy caûm , coâ beù Lieân ñaõ caûm nhaän thaám thía tuy chæ laø voâ thöùc tình caûnh ñoù.Chính vì khao khaùt ñöôïc thoaùt khoûi caûnh tuø ñoïng , muø toái aáy maø Lieân ñeâm ñeâm coá thöùc ñeå ñôïi xem chuyeán taøu ñi qua. - Hình aûnh chuyeán taøu ñeâm raàm roä vôùi " caùc toa ñeøn saùng tröng" laø hình aûnh cuï theå cuûa " moät caùi gì töôi saùng" maø coâ mong ñôïi." Con taøu nhö ñaõ ñem moät chuùt theá giôùi khaùc ñi qua.Moät theá giôùi khaùc haún ñoái vôùi Lieân, khaùc haún caùi quaàng saùng cuûa ngoïn ñeøn chò Tí Vaø aùnh löûa cuûa baùc Sieâu" III. Bieåu ñieåm: - Ñieåm 7: Noäi dung ñaày ñuû, saâu saéc,coù nhöõng daãn chöùng caàn thieát, bieát ñöa ra nhöõng caûm nhaän xuùc ñoäng, chaân thaønh.Haønh vaên löu loaùt, dieãn ñaït toát, khoâng maéc loãi caâu, duøng töø , trình baøy saïch ñeïp. - Ñieåm 5: Ñuû yù, coù nhöõng daãn chöùng quan troïng, coøn thieáu moät soá daãn chöùng phuï, bieát caùch neâu caûm nhaän cuûa baûn thaân. Dieãn ñaït töông ñoái löu loaùt, khoâng maéc loãi caâu, coù theå maéc moät soá loãi veá duøng töø, trình baøy. - Ñieåm 3: Chöa ñuû taát caû caùc yù song ñaõ ñaûm baûo nhöõng yù cô baûn vaø nhöõng daãn chöùng quan troïng nhaát.Phaàn phaùt bieåu caûm nhaän coøn sô saøi, chöa roõ reät. Coøn maéc loãi dieãn ñaït, duøng töø , ñaët caâu, kó naêng phaân tích yeáu. - Ñieåm 1: Naém taùc phaåm sô saøi, hôøi hôït, chöa ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cuûa ñeà, chæ neâu ñöôïc moät soá yù, haàu nhö chöa coù daãn chöùng, dieãn ñaït luûng cuûng, maéc nhieàu loãi caâu, duøng töø , dieãn ñaït, coù loãi chính taû. - Ñieåm 0 : Khoâng laøm baøi.