Đề tài Một số kinh nghiệm giúp học sinh lớp 7 học tốt các bài thực hành môn vật lí

LÔØI NOÙI ÑAÀU Lí học là bộ môn khoa học thực nghiệm. Việc dạy và học bộ môn vật lí ở trường phổ thông phải gắn liền với thí nghiệm. Toàn bộ chương trình vật lí 7 gồm có ba chương. Trong đó chỉ có chương ba có hai bài thực hành đó là bài hai mươi bảy và bai hai mươi tám. Mặt dù chỉ có hai bài thực hành, giáo viên và học sinh chỉ học trong hai tiết nhưng kiến thức trong hai bài thực hành này rút ra được từ các thí nghiệm lại là rất quan trọng: Áp dụng vào làm bài tập, giải thích hiện tượng thực tế, cơ sở về phần điện học mà các em sẽ gặp lại ở lớp 9. Học sinh sẽ hứng thú học tập bộ môn vật lí và kiến thức của các em sẽ được khắc sâu khi các em được tự tay thực hiện các thí nghiệm vật lí. Việc dạy học đầy đủ và có chất lượng các bài thực hành còn nhiều khó khăn đối với nhiều trường Trung học cơ sở còn nhiều khó khăn. Về phía giáo viên: Chưa biết sửa chữa các dụng cụ đả hỏng hoặc kém chất lượng. Học sinh bố trí trên lớp ở một số trường quá đông nên việc bao quát, giúp đỡ học sinh thực hiện tốt các bài thực hành là một việc làm không dễ. Mặt khác đa số các học sinh chưa tự ý thức tự mình phải tranh thủ thực hiện các bài thực hành để khắc sâu kiến thức của mình hơn và là cơ sở , nền tản của thực tiễn công việc… Về phía học sinh: Các em còn nhiều hãn chế trong việc thực hành, chưa biết kết hợp giữa kiến thức lý thuyết và thực hành, chưa biết vận dụng kiến thức lý thuyết vào giải thích các hiện tượng, kết quả của các bài thực hành, chưa biết vận dụng kiến thức các bài thực hành vào làm các bài tập có lien quan,…Phần thực hành theo nhóm chỉ tập trung một số học sinh khá-giỏi, các học sinh trung bình, yếu, kém ngại thực hiện các thí nghiệm. Đây là một số nguyên nhân cơ bản làm giảm hiệu quả giảng dạy của giáo viên. Để phần nào giúp bản thân và các em học sinh lớp 7 trường THCS-THPT Hậu Thạnh Đông dạy và học tốt các bài thực hành môn vật lí tôi đã tìm ra một số biện pháp và đúc kết thành đề tài: “ Một số kinh nghiệm giúp học sinh lớp 7 học tốt các bài thực hành môn vật lí” Qua tìm hieåu theâm ôû saùch baùo, hoïc hoûi ôû ñoàng nghieäp vaø qua thöïc tieãn giaûng daïy các bài thực hành trong chương ba, tôi đã đúc kết thành sáng kiến kinh nghiệm và đã áp dụng cho học sinh trường THCS-THPT Hậu Thạnh Đông năm học 2006-2007. Việc nâng cao chất lượng thực hành môn vật lí ở học sinh lớp 7 có nhiều vấn đề liên quan mà ta không thể không kể đến đó là: Cơ sở vật chất trường, chất lượng trang thiết bị dạy học, kĩ năng thực hành của học sinh, … Bản thân giáo viên cũng còn hạn chế như: Ngại cho học sinh thực hành, Đỗ lỗi cho thiết bị kém chất lượng nên không sử dụng,…Đề tài này không đề cập đến những vấn đề đó mà chủ yếu đi sâu vào những giải pháp giúp các em học sinh lớp 7 học tốt các bài thực hành môn vật lí trong chương ba mà thôi. Phaàn I: THÖÏC TRAÏNG ÑEÀ TAØI ÔÛ tröôøng THCS hoïc sinh hoïc nhieàu moân, trong ñoù moân vaät lí laø moân hoïc khoù vaø coù nhieàu öùng duïng trong cuoäc soáng. Hôn theá nöõa hai baøi thöïc haønh phaàn ñieän hoïc coù nhieàu öùng duïng trong thöïc teá trong cuoäc soáng. Qua thöïc teá giaûng daïy cho thaáy: Trong ña soá caùc tieát hoïc phaàn “Ñieän hoïc” giaùo vieân cuøng hoïc sinh chæ khai thaùc ñöôïc một soá kó naêng thöïc haønh cô baûn trong một thí nghieäm cuï theå, giaùo vieân chöa coù thôøi gian ñeå reøn luyeän kó naêng thöïc haønh cho taát caû ñoái töôïng hoïc sinh. Maët khaùc caùc em coøn luùng tuùng, chöa bieát töï tieán haønh laøm thí nghieäm, ña soá chôø söï höôùng daãn cuûa hoïc sinh vaø trong thí nghieäm ôû baøi hoïc haàu heát caùc thí nghieäm chỉ coù một soá hoïc sinh ham tìm tòi tieán haønh laøm, caùc em coøn laïi trong nhoùm thuï ñoäng. Nói về vần đề này tôi xin nêu ra một sồ thuận lợi và khó khăn trong thực tế giảng dạy của tôi cụ thể như sau: Về thuận lợi: Đa số các thí nghiệm ở các bài học đều thực hiện được vì trang thiết bị dạy học cung cấp đủ, đa phần các thí nghiệm phần điện học có thể dùng chung thiết bị của lớp 9. Mặt khác cán bộ thiết bị biết tự mình khắc phục được các mạch điện, các ampe kế, von kế hỏng mạch điện. Một số thuận lợi trên góp phần nâng cao hiệu quả của việc dạy và học của học sinh và giáo viên trường THCS-THPT Hậu Thạnh Đông. Về khó khăn: Trường chưa có phòng thực hành bộ môn nên việc thực hiện các bài thực hành cũng có phần chưa thuận tiện. Trang thiết bị dạy học kém chất lượng cũng là vấn đề mà chúng ta không thể không quan tâm. Mặt khác còn hạn chế ở việc cung cấp trang thiết bị hàng năm. Từ những thuận lợi và khó khăn trên, nhaèm ñaùnh giaù keát quaû hoïc taäp töøng phaàn cuûa hoïc sinh, ñeå töø ñoù ñöa ra giaûi phaùp thích hôïp để giuùp caùc em naâng cao keát quaû hoïc taäp moät caùch toát nhaát neân sau khi hoïc xong baøi 26 “ Hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu duïng cuï duøng ñieän” toâi tieán haønh phuï ñaïo cho hoïc sinh moãi lôùp moät tieát vôùi noâi dung tieát hoïc nhö sau: Thöù nhaát: Caùc em haõy neâu caùch maéc ampe keá vaø voân keá vaøo nguoàn ñieän. .(1 ñieåm) Thöù hai: Cho caùc em maéc maïch ñieän theo sô ñoà maïch ñieän giaùo vieân veõ saün ôû baûng phuï (ñoaïn maïch song song vaø ñoaïn maïch noái tieáp). (6 ñieåm) Thöù ba: Trình baøy laïi caùch laøm cuûa mình.(2 ñieåm) Thöù tö: Neâu moät soá löu yù trong tieát hoïc.(1 ñieåm) Vôùi noäi dung tieát hoïc nhö treân toâi tieán haønh cho hoïc sinh thöïc hieän theo nhoùm trong 30 phuùt, aùp duïng trong naêm hoïc 2005-2006 cho ñöôïc keát quaû sau. Ña soá hoïc sinh chæ laøm ñöôïc phaàn thöù nhaát. Theo thoáng keâ sô boä toâi thu ñöôïc baûng keát quaû sau: Naêm hoïc Lôùp Sæ soá Gioûi Khaù Trung bình Yeáu- keùm TB Trôû Leân SL TL% SL TL% SL TL% SL TL% SL TL% 2005-2006 71,2,3 123 9 7,32 29 23,58 45 36,59 40 32,52 83 67,48 Qua baûng thoáng keâ keát quaû treân cho thaáy tæ leä hoïc sinh ñaït ñieåm yeáu-keùm coøn cao, traùi laïi tæ leä hoïc sinh ñaït ñieåm töø trung bình trôû leân coøn haïn cheá so vôùi yêu caàu. Cuï theå soá hoïc sinh ñaït ñieåm yeáu - keùm laø 40/123 em,chieám tæ leä 32,52%, keát quaû hoïc sinh ñaït ñieåm töø trung bình trôû leân laø 83/123 em, chieám tæ leä 67,48%. Vôùi keát quaû treân so vôùi möùc ñoä noäi dung kieán thöùc yeâu caàu thaáy coøn thaáp. Keát quaû thaáp laø do ñaâu? Ta phaûi laøm gì ñeå giuùp hoïc sinh naâng cao keát quaû hoïc taäp, cuï theå laø keát quaû caùc baøi thöïc haønh. Ñi saâu vaøo tìm hieåu vaø phaân tích toâi nhaän thaáy keát quaû khaûo saùt thaáp laø do moät soá nguyeân nhaân cô baûn sau: Thöù nhaát : Do caùc em khoâng tích cöïc trong caùc giôø hoïc coù thí nghieäm tröôùc ñoù. Sở dĩ các em chưa được tích cực là do các em chưa quen với các thiết bị, chưa tích cực học hỏi, thời gian dành cho thí nghiệm ít chưa đủ cho tất cả các em trong nhóm thực hành, có thể là do học sinh bố trí trên nhóm đông. Thöù hai : Hoïc sinh chöa coù yù thöùc töï hoïc vaø reøn luyeän kó naêng thöïc haønh. Các em còn quan niệm thực hành chỉ mang tính minh họa lại những việc đã nói trong sách giáo khoa mà thôi. Thöù ba : Moân hoïc boá trí ít caùc tieát thöïc haønh neân giaùo vieân chöa coù ñuû thôøi gian reøn luyeän kó naêng thöïc haønh cho caùc ñoái töôïng hocï sinh. Trong một bài thực hành chí có 45 phút mà bố trí có tới hai thí nghiệm và một số câu hỏi lý thuyết cần phải hoàn chỉnh trong mẫu báo cáo đối với học sinh lớp 7 là hơi nhiều, nhất là các em học sinh vùng khó khăn. Chuùng ta cuõng khoâng theå phuû nhaän nguyeân nhaân chuû quan laø baûn thaân giaùo vieân chöa coù ñieàu kieän hoaëc khoâng theå bao quaùt lôùp heát trong caùc tieát hoïc coù caùc noäi dung thí nghieäm hoïc sinh thöïc hieän theo nhoùm. Treân ñaây laø moät soá vaán ñeà nan giaûi maø baûn thaân toâi vaø caùc anh (chò) ñoàng nghieäp ñaõ vaø ñang tìm giaûi phaùp thích hôïp nhaèm giuùp caùc em höùng thuù, say meâ hoïc boä moân lí noùi chung, naém vaø vaän duïng kieán thöùc lyù thuyeát vaøo thöïc thöïc hieän toát hai baøi thöïc haønh ôû chöông ba (baøi 27, baøi 28) noùi rieâng. Duø ñaõ traûi qua 9 naêm giaûng daïy treân lôùp toâi vaãn thaáy raèng mình caàn phaûi tìm toøi, ñaøo saâu kieán thöùc chuyeân moân nghieäp vuï nhieàu hôn nöõa ôû saùch vôû, ñoàng nghieäp…Rieâng baûn thaân luoân phaûi suy nghó tìm ra nhöõng giaûi phaùp hay, môùi, phuø hôïp vôùi töøng ñoái töôïng hoïc sinh vaø quan troïng hôn caû laø töï nhôù phaûi ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc keát hôïp vaän duïng moät caùch linh hoaït caùc phöông phaùp daïy hoïc ñeå phuø hôïp vôùi töøng ñoái töôïng hoïc sinh nhaèm ñem laïi keát quaû hoïc taäp cao nhaát cho hoïc sinh. Phaàn II : CAÙC GIAÛI PHAÙP Để giuùp hoïc sinh lớp 7 học tốt các bài thực hành môn vật lí bản thân tôi đã áp dụng một số giải pháp cụ thể sau: 2.1. Phaùt huy noäi löïc cuûa baûn thaân giaùo vieân tröïc tieáp daïy moân vaät lí lôùp 7. Muoán naâng cao chaát löôïng caùc baøi thöïc haønh khoâng theå boû qua söï chuaån bò , söï nhieät tình, tinh thaàn traùch nhieäm,... cuûa giaùo vieân daïy lôùp. Trong chöông trình saùch giaùo khoa cuõ, ñieàu kieän thieát bò tröôøng hoïc nhöõng naêm tröôùc ñaây thì vieäc daïy vaø hoïc cuûa thaày vaø troø coøn nhieàu haïn cheá. Hieän nay trang thieát bò tröôøng hoïc, saùch giaùo khoa môùi thì vieäc daïy vaø hoïc cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh gaëp nhieàu thuaän lôïi hôn. Vaäy ñeå phaùt huy toát vai troø cuûa thieát bò daïy hoïc baûn thaân toâi thöïc hieän moät soá coâng vieäc cô baûn sau: Thöù nhaát : Toâi keát hôïp giaùo vieân thieát bò söûa laïi caùc thieát bò caàn thieát cho caùc baøi thöïc haønh ñaõ bò hoûng nhö: Coâng taéc (khoùa K), nguoàn ñieän, voân keá, ampe keá,… Thöù hai : Tham öu vôùi hieäu tröôûng cung caáp soá löôïng pin haøng năm ñuû ñeå phuïc vuï cho caùc tieát thöïc haønh. Thöù ba: Keát hôïp söû duïng caùc thieát bò moân vaät lí khoái 9 nhö: bieán theá nguoàn, boùng neon, boä nguoàn ñiện, dây daãn, khoùa K,… Qua vieäc aùp duïng giaûi phaùp naøy toâi nhaän thaáy caùc tieát hoïc thöïc haønh ñöôïc chuaån bò chu ñaùo, chaéc chaén seõ goùp phaàn khoâng nhoû trong vieäc naâng cao keát quaû hoïc taäp cuûa hoïc sinh. Xong keát quaû baøi thöïc haønh muoán ñaït keát quaû toát khoâng theå chæ coù söï chuẩn bò cuûa giaùo vieân maø coøn phaûi keå ñeán söï chuaån bò cuûa hoïc sinh. 2.2 . Höôùng daãn caùc em chuaån bò baøi ôû nhaø thaät toát. Trong quaù trình hoïc taäp, hoïc sinh vöøa laø ñoáâi töôïng vöøa laø chuû theå cuûa söï lónh hoäi caùc tri thöùc. Vieäc hoïc taäp cuûa hoïc sinh khoâng nhöõng laø một quaù trình tieáp thu, ghi nhôù caùc söï kieän, hieän töôïng, khaùi nieäm,... ñöôïc giaùo vieân truyeàn ñaït maø coøn phaûi laø một quaù trình chuû ñoäng tích cöïc lónh hoäi tri thöùc, một quaù trình chæ coù theå ñaït ñöôïc keát quaû cao do caùc em nghieàn ngaãm taøi lieäu vôùi moät söï vieäc töï löïc naêng noå. Höôùng daãn hoïc sinh hoïc ôû nhaø laø một ñieàu hết söùc cần thieát vaø noù cần thieát hôn caû trong caùc tieát thöïc haønh. Khoâng coù một daïng laøm vieäc naøo cuûa hoïc sinh maø laïi khoâng ñoøi hoûi söï höôùng daãn tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp cuûa giaùo vieân. Trong laàn laøm thí nghieäm maéc maïch ñieän ôû baøi 25 vôùi caâu hoûi cuûa giaùo vieân ñaët ra nhö sau: Caùc thieát bò trong hình 25.3 saùch giaùo khoa lí 7 caùc thieát bò ñöôïc maéc nhö theá naøo? Vôùi caâu hoûi naøy toâi thu thaäp keát quaû töø phía caùc em hoïc sinh lôùp 71 coù ba nhoùm yù kieán: Nhoùm thöù nhaát: Caùc em cho raèng caùc thieát bò trong hình 25.3 ñöôïc maéc lieân tuïc nhau. Nhoùm thöù hai: Caùc em cho raèng caùc thieát bò trong hình 25.3 ñöôïc mắc khoâng lieân tuïc nhö hình 24.1 ôû baøi 24. Nhoùm thöù ba: Caùc em khoâng có yù kieán. Sôû dó coù keát quaû treân laø do caùc em hoïc sinh chöa coù söï chuẩn bò toát ôû nhaø. Ruùt kinh nghieäm töø laàn naøy toâi ñaõ aùp duïng một soá bieän phaùp giuùp caùc em chuẩn bò baøi ôû nhaø toát hôn. Ví duï: Sau khi hoïc xong baøi 26, ñeán baøi 27 laø baøi “ Thöïc haønh: Ño cöôøng ñoä doøng ñieän vaø hieäu ñieän theá ñoái vôùi ñoaïn maïch noái tieáp” toâi höôùng daãn hoïc sinh chuaån bò ôû nhaø moät soá noäi dung sau: Caùc em veà nhaø keû tröôùc maãu baùo caùo ra giaáy. Vì ñaây laø baøi thöïc haønh laáy ñieåm kieåm tra heä soá 1 neân caùc em seõ chuaån bò kó vaø laøm ra giaáy noäp laïi cho giaùo vieân sau tieát thöïc haønh. Höôùng daãn hoïc sinh hoaøn thaønh phaàn 1 tröôùc ôû nhaø ñeå ñôõ maát thôøi gian treân lôùp, thôøi gian treân lôùp cuûa tieát thöïc haønh chuû yeáu giaønh cho thöïc haønh, haïn cheá maát thôøi gian oân laïi lyù thuyeát. Yeâu caàu caùc em veõ vaø nghieân cöùu sô ñoà maïch ñieän hình 27.1a vaø 27.2 tröôùc ôû nhaø thaät kó ñeå khi vaøo lôùp caùc em nhaän duïng cuï nhìn giaùo vieân höôùng daãn laø caùc em phaûi bieát maéc maïch ñieän theo sô ñoà ngay. Ñaây laø moät phaàn quan troïng goùp phaàn naâng cao ñieåm baøi thöïc haønh. Qua vieäc aùp duïng giaûi phaùp naøy toâi nhaän thaáy giaùo vieân ñôõ vaát vã trong tieát thöïc haønh vaø keát quaû baøi thöïc haønh cuûa caùc em seõ toát hôn. Qua ñaây giaùo vieân giaùo duïc ñöôïc yù thöùc hoïc taäp cuûa caùc em. Keát quaû cuûa baøi thöïc haønh ngoaøi vieäc phuï thuoäc vaøo söï chuaån bò veà thieát bò cuûa giaùo vieân, chaát löôïng thieát bò, söï chuẩn bò baøi ôû nhaø cuûa hoïc sinh,... coøn phuï thuoäc vaøo kó naêng thöïc haønh cuûa hoïc sinh. 2.3. Giuùp hoïc sinh naém vöõng kieán thöùc, kó naêng caàn thieát coù lieân quan ñeán baøi thöïc haønh. Vieäc naém vöõng kieán thöùc lyù thuyeát coù lieân quan ñeán baøi thöïc haønh, kó naêng thöïc haønh ôû hoïc sinh trong caùc tieát thöïc haønh laø ñieàu khoâng theå thieáu. Ñeå giuùp caùc em naém vöõng kieán thöùc veà caùch laép caùc thieát bò ñieän trong maïch ñieän toâi thöïc hieän nhö sau: Thöù nhaát: Trong caùc tieát hoïc ôû baøi 19, 22, 24, 25, 26 toâi höôùng daãn hoïc sinh caùch maéc maïch ñieän theo sô ñoà thaät kó. Ví duï: Khi maéc ampe keá, voân keá vaøo maïch ñieân thì caàn maéc ñuùng choát (+) cuûa thieát bò vaøo cöïc (+) cuûa nguoàn ñieän. Khi hoïc sinh hoaøn thaønh vieäc maéc maïch ñieänn theo yeâu caàu cuûa giaùo vieân phaûi baùo cho giaùo vieân kieåm tra tröôùc khi ñoùng coâng taéc, ñeå traùnh hieän töôïng hoïc sinh maéc sai gaây hoûng thieát bò. Thöù hai: Ñeán tieát thöïc haønh toâi luoân coù chuaån bò hai baûng phuï. Baûng phuï 1: Giaùo vieân ghi toùm löôïc laïi caùc böôùc thöïc haønh cuûa töøng phaàn. Baûng phuï 2: Toâi veõ sô ñoà maïch ñieän ñeå höôøng daãn hoïc sinh. Ví duï: Vaøo tieát thöïc haønh baøi 27: “Thöïc haønh: Ño cöôøng ñoä doøng ñieän vaø hieäu ñieän theá ñoái vôùi ñoaïn maïch noái tieáp” Baûng phuï 1: Toâi ghi noäi dung sau: 1/ Maéc noái tieáp hai boùng ñeøn: Maéc maïch ñieän nhö hình 27.1a 2/ Ño cöôøng ñoä doøng ñieän ñoái vôùi ñoaïn maïch noái tieáp: Ñoùng coâng taéc, ghi giaù trò I1vaøo baûn baùo caùo. Maéc ampe keá vaøo vò trí 2, ghi giaù trò I2 vaøo baûng baùo caùo. Maéc ampe keá vaøo vò trí 3, ghi giaù trò I3 vaøo baûng baùo caùo. 3/ Ño hieäu ñieän theá ñoái vôùi ñoaïn maïch noái tieáp: Maéc voân keá vaøo hai ñieåm 1 vaø 2, ghi giaù trò U12 vaøo baûng baùo caùo. Maéc voân keá vaøo hai ñieåm 2 vaø 3, ghi giaù trò U23 vaøo baûng baùo caùo. Maéc voân keá vaøo hai ñieåm 1 vaø 3, ghi giaù trò U13 vaøo baûng baùo caùo. Baûng phuï 2: Veõ sô ñoà maïch ñieän hình 27.1a vaø hình 27.2 Thöù ba: Tröôùc khi cho hoïc sinh thöïc haønh theo nhoùm toâi luoân goïi 2-3 hoïc sinh nhaéc laïi caùch maéc ampe keá vaø voân keá vaøo maïch. Trong khi hoïc sinh phaùt bieåu toâi ghi nhaän toùm yù leân baûng. Sau cuøng giaùo vieân nhaán maïnh moät soá ñieåm caàn löu yù cho hoïc sinh nhö: Trong giôø thöïc haønh phaûi coù tính hôïp taùc, nghieâm tuùc. Khoâng ñöôïc maéc choát (+) cuûa ampe keá, voân keá vaøo cöïc (-) cuûa nguoàn ñieän ñeå traùnh thieát bò hoûng. Khoâng ñöôïc maéc ampe keá tröïc tieáp vaøo hai cöïc cuûa nguoàn ñieän. Khi maéc maïch ñieän xong phaûi baùo cho giaùo vieân kieåm tra tröôùc khi ñoùng coâng taéc. Qua vieäc aùp duïng giaûi phaùp naøy toâi nhaän thaáy coù raát nhieàu öu ñieåm : Hoïc sinh thaáy ñöôïc tính logic giöõa kieán thöùc lyù thuyeát vaø kó naêng thöïc haønh cuûa boä moân vaät lí. Taïo tieàn ñeà cho tieát thöïc haønh baøi 28, laáy ñieåm heä soá hai. Taäp thoùi quen chuaån bò chu ñaùo cho moân hoïc tröôùc khi vaøo tieát hoïc. Treân ñaây laø moät soá naêng löïc cuûa baûn thaân , keát quaû baøi thöïc haønh caøng cao, caøng chính xaùc khoâng theå khoâng keå ñeán söï trôï giuùp cuûa hoïc sinh. 2.4 . Nhôø söï trôï giuùp cuûa hoïc sinh Ñaây laø giaûi phaùp toâi ñaõ aùp duïng nhaän thaáy raát coù hieäu quaû, taïo nieàm tin cao cho hoïc sinh vì töø caùc baïn cuøng lôùp höôùng daãn laøm thuùi nghieäm ñeå ruùt ra keát luaän cho baøi hoïc. Nhöng ñeå thöïc hieän giaûi phaùp naøy cần phaûi coù thôøi gian daøi vaø söï chuẩn bò töø tröôùc cuûa giaùo vieân, hoïc sinh, söï keát hôïp chaët cheõ cuûa giaùo vieân vaø moät soá hoïc sinh ñöôïc giaùo vieân choïn. Ñeå thöïc hieän giaûi phaùp naøy toâi thöïc hieän nhö sau: Ñaàu tieân toâi choïn ôû moãi lôùp hai hoïc sinh coù keát quaû hoïc taäp boä moân töông ñoái, daïn dó, nhaø gaàn tröôøng, yeâu thích boä moân,... Sau khi choïn hoïc sinh xong toâi taäp trung caùc em tröôùc khi hoïc baøi 19 vaøo phoøng thieát bò cuûa tröôøng ñeå cuøng giaùo vieân laøm quen daàn vôùi vieäc soaïn thieát bò daïy hoïc vaø töøng böôùc hình thaønh caùc thao taùc thöïc haønh töø caùc thí nghieäm baøi 22, 24, 25, 26. Trong khi höôùng daãn caùc em thöïc haønh giaùo vieân keát hôïp boài döôõng kó naêng dieãn ñaït cho caùc em. Vaøo caùc tieát hoïc coù tieán haønh thí nghieäm, giaùo vieân yeâu caàu caùc em naøy hoã trôï giaùo vieân trong vieäc höôùng daãn caùc baïn trong lôùp tieán haønh thí nghieäm trong baøi hoïc, giuùp giaùo vieân bao quaùt lôùp trong caùc thí nghieäm thöïc hieän theo nhoùm. Vai trò caùc em theå hieän taàm quan troïng hôn trong caùc tieát thöïc haønh ôû baøi 27 vaø baøi 28. Ñeán tieát thöïc haønh chính caùc em naøy hoã trôï giaùo vieân höôùng daãn caùc baïn laàn hai sau khi giaùo vieân ñaõ höôùng daãn laàn một, giuùp giaùo vieân bao quaùt lôùp, ghi nhaän thao taùc, keát quaû thí nghieäm, ... cuûa caùc baïn trong moãi nhoùm. Ví duï: Ñaàu giôø thöïc haønh baøi 27: “ Thöïc haønh: Ño cöôøng ñoä doøng ñieän vaø hieäu ñieän theá ñoái vôùi ñoaïn maïch noái tieáp”toâi phaân coâng moãi em seõ phuï traùch hai nhoùm. Hai em naøy nhaän phieáu höôùng daãn ghi nhaän moät soá yù theo höôùng daãn cuûa giaùo vieân nhö: ghi nhaän thao taùc thöïc haønh, tính hôïp taùc nhoùm, keát quaû thí nghieäm, ... giaùo vieân laøm nhieäm vuï phuï traùch theo doõi, ñaùnh giaù chung. Qua vieäc aùp duïng giaûi phaùp naøy toâi nhaän thaáy coù caùc öu ñieåm ñieån hình nhö: Taïo nguoàn hoïc sinh thöïc haønh cho boä moân vaät lí. Taïo nieàm tin trong hoïc sinh. Giuùp giaùo vieân ñaùnh giaù keát quaû baøi thöïc haønh töông ñoái chính xaùc hôn. Phaàn III : KEÁT QUAÛ Qua vieäc aùp duïng caùc giaûi phaùp treân vaøo thöïc teá giaûng daïy trong naêm hoïc 2006-2007 ôû lôùp 71, 72, 73 toâi nhaän thaáy hoïc sinh coù phaàn naøo höùng thuù hoïc boä moân hôn, ñoàng thôøi phaùt huy ñöôïc tính naêng ñoäng, saùng taïo, ham tìm toøi, hoïc hoûi trong hoïc taäp. Töø ñoù giuùp caùc em naâng cao keát quaû baøi thöïc haønh boä moân. Ñieàu naøy theå hieän cuï theå qua baûng thoáng keâ keát quaû ñieåm soá baøi thöïc haønh tính ñieåm heä soá hai (baøi 28) naêm hoïc 2006-2007 nhö sau: Naêm hoïc Lôùp Sæ soá Gioûi Khaù Trung bình Yeáu- keùm TB Trôû Leân SL TL% SL TL% SL TL% SL TL% SL TL% 2006-2007 71,2,3 120 20 16,7 33 27,5 61 50,8 6 5 115 95 Qua baûng keát quaû treân cho thaáy : Tæ leä hoïc sinh trung bình, khaù, gioûi taêng leân, ñoàng thôøi soá hoïc sinh yeáu – keùm giaûm ñi roõ reät. Soá hoïc sinh ñaït ñieåm töø trung bình trôû leân qua laàn khaûo saùt trong hai naêm hoïc 2006-2007 laø 115/120 hoïc sinh, chieám tæ leä 95%. Vôùi keát quaû naøy so vôùi naêm hoïc ñoù taêng 27,52%. Soá hoïc sinh ñaït ñieåm yeáu–keùm trong naêm hoïc 2005-2006 laø 40/123 hoïc sinh chieám tæ leä 32,52%. Soá hoïc sinh ñaït ñieåm yeáu – keùm trong naêm hoïc 2006-2007 laø 6/120 hoïc sinh, chieám tæ leä 5%, so vôùi hai naêm hoïc tröôùc ñoù giaûm 27,52%. Maëc duø keát quaû cuûa vieäc aùp duïng caùc giaûi phaùp treân chöa cao, nhöng cuõng ñaõ chöùng toû moät soá bieän phaùp thöïc hieän ñaõ mang laïi keát quaû khaû quan. KEÁT LUAÄN Keát quaû hoïc taäp cuûa hoïc sinh ñöôïc ñaùnh giaù döïa treân nhieàu maët : Keát quaû töø caùc baøi kieåm tra thöôøng xuyeân, kieåm tra ñònh kì, vieäc ghi cheùp baøi,…. Beân caïnh ñoù keát quaû hoïc taäp cuûa caùc em hoïc sinh coøn phaûi tính ñeán keát quaû ñieåm soá caùc baøi thöïc haønh cuûa boä moân. Ñeå giuùp hoïc sinh lôùp 7 ñaït ñöôïc keát quaû cao trong caùc baøi thöïc haønh moân lí toâi aùp duïng moät soá giaûi phaùp cô baûn sau: Tröôùc tieân baûn thaân toâi phaûi phaùt huy naêng löïc cuûa mình ñeå giaûng daïy caùc em. Vì toâi cho raàng ñaây laø moät giaûi phaùp goùp phaàn khoâng nhoû vaøo vieäc naâng cao chaát löôïng trong giaûng daïy. Keá ñeán toâi phaûi höôùng daãn caùc em chuaån bò baøi toát ôû nhaø tröôùc khi ñeán giôø thöïc haønh. Vì höôùng ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc laø laáy hoïc sinh laøm trung taâm, hoïc sinh phaûi chuaån bò baøi toát ôû nhaø thì vieäc tieáp thu baøi trong lôùp môùi coù keát quaû cao. Moät vieäc cuõng khoâng keùm phaàn quan troïng nöõa laø giuùp hoïc sinh naém vöõng kieán thöùc lyù thuyeát coù lieân quan ñeán baøi thöïc haønh. Thoâng qua giaûi phaùp naøy giaùo vieän ñaõ giuùp hoïc sinh hoaøn thaønh phaàn kieán thöùc lyù thuyeát trong maãu baùo caùo yeâu caàu. Beân caïnh ñoù coøn giuùp hoïc sinh coù böôùc chuaån bò veà maët thao taùc lyù thuyeát, ñeå töø ñoù hoïc sinh töï hình dung ra thao taùc thöïc haønh khi coù duïng cuï. Neáu chuùng ta thöïc hieän giaûi phaùp naøy toát thì seõ giuùp cho caùc em thaáy ñöôïc tính logic giöõa kieán thöùc lyù thuyeát vaø phaàn thöïc haønh trong moân hoïc. Moät giaûi phaùp khoâng keùm phaàn quan troïng ñoù laø nhôø söï trôï giuùp cuûa hoïc sinh. Giaûi phaùp naøy toâi thöïc hieän thaáy mang laïi hieäu quaû cao, vì thoâng qua vieäc thöïc hieän giaûi phaùp naøy giaùo vieân ñaõ moat phaàn taïo ñöôïc nieàm tin vaøo moân hoïc ôù caùc em. Moät phaàn nöõa laø taïo ñieàu kieän cho caùc em coù naêng löïc coù theå phaùt huy naêng löïc cuûa mình trong caùc kì thi thöïc haønh moân hoïc ôû lôùp 9. Vieäc aùp duïng moät soá giaûi phaùp treân toâi nhaän thaáy coù phaàn naøo giuùp hoïc sinh khoái 7 tröôøng THCS-THPT Haäu Thaïnh Ñoâng hoïc toát hôn caùc baøi thöïc haønh trong moân vaät lí 7. Treân ñaây laø nhöõng kinh nghieäm nho nhoû cuûa baûn thaân toâi. Ñeå thöïc hieän ñöôïc ñeà taøi naøy toâi phaûi daøy cong tham khaûo yù kieán cuûa ñoàng nghieäp, baïn beø vaø ñaëc bieät coù söï coäng taùc cuûa caùc em hoïc sinh lôùp 7 tröôøng THCS-THPT haäu Thaïnh Ñoâng. Taát nhieân khi thöïc hieän ñeà taøi coøn raát nhieàu thieáu soùt raát mong söï giuùp ñôõ, xaây döïng vaø ñoùng goùp chaân thaønh cuûa caùc thaày (coâ) vaø caùc anh chò ñoàng nghieäp. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Tieán só : Buøi vaên Sôm “ Höôùng daãn caùn boä quaûn lí tröôøng hoïc vaø giaùo vieân vieát saùng kieán kinh nghieäm” NXB TP.HCM, naêm 2005. Nguyeãn Phöông Hoàng “ SGK Vaät lí 7” NXB GD naêm 2007. Nguyeãn Phöông Hoàng “ SGV Vaät lí 7” NXB GD naêm 2003. MUÏC LUÏC Noäi dung Trang Lôøi noùi ñaàu 1 Thöïc traïng 3 Caùc giaûi phaùp 7 Keát quaû 14 Keát luaän : 15 Taøi lieäu tham khaûo 17