Đề tài Tốt nghiệp lớp quản lí giáo dục

MỤC LỤC NỘI DUNG TRANG Lời nói đầu 2 PHẤN THỨ NHẤT: Những vấn đề chung 4 1. Lý do chọn đề tài 4 2. Mục đích nghiên cứu 5 3. Nhiệm vụ nghiên cứu 5 4. Đối tượng nghiên cứu 6 5. Khách thể nghiên cứu 6 6. Phương pháp nghiên cứu 6 PHẤN THỨ HAI: Nội dung và kết quả nghiên cứu 7 Chương I: Cơ sở lý luận và cơ sở pháp lý của công tác quản lý CSVC - TBGD 7 1. Cơ sở lý luận 7 1.1/ Một số vấn đề cơ bản về CSVC - TBGD 1.2/ Một số vấn đề cơ bản về quản lý CSVC - TBGD 2. Cơ sở pháp lý của công tác quản lý CSVC - TBGD Chương II: Thực trạng của công tác quản lý CSVC- TBGD ở trường THCS Buôn Trấp, huyện Krông Ana. 1. Vài nét sơ lược về trường THCS Buôn Trấp, huyện Krông Ana. 2. Thực trạng của công tác quản lý CSVC- TBGD ở trường THCS Buôn Trấp, huyện Krông Ana 3. Một số vấn đề đặt ra cho quá trình quản lý CSVC - TBDH Chương III: Những biện pháp quản lý CSVC - TBGD ở trường THCS Buôn Trấp, huyện Krông Ana 1. Nâng cao nhận thức về lý luận thực tiễn cho cán bộ quản lý về công tác quản lý CSVC - TBGD 2. Nâng cao kỹ năng quản lý về công tác CSVC - TBGD 3. Nâng cao khả năng quản lý CSVC - TBGD về mọi mặt cho CBQL. 3.1/ Quản lý CSVC – TBGD 3.2/ Biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng CSVC – TBGD 3.3/ Biện pháp nâng cao hiệu quả việc bảo quản, sửa chữa CSVC – TBGD PHẤN THỨ BA: Kết luận và kiến nghị 1. Kết luận. 2. Một số kiến nghị. LỜI NÓI ĐẦU Như chúng ta đã biết để quá trình dạy học có chất lượng và hiệu quả cao, từ xa xưa con người đã tìm ra và sử dụng nhiều phương pháp khác nhau cho mục đích này và theo đó, cơ sở vật chất và thiết bị giáo dục phục vụ cho phương pháp dạy học cũng ra đời và phát triển. Mục tiêu và nội dung dạy học trong nhà trường phụ thuộc vào mục tiêu kinh tế xã hội vĩ mô, còn sách giáo khoa và thiết bị giáo dục một mặt phụ thuộc vào mục tiêu kinh tế xã hội, mặt khác còn chịu nhiều ảnh hưởng của khoa học công nghệ đương thời. Ngày nay, khi khoa học và công nghệ trong xã hội tiến bộ vượt bậc thì sự tiến bộ đó cũng được phản ánh vào hệ thống cơ sở vật chất và thiết bị dạy học của nhà trường. Cơ sở vật chất và thiết bị giáo dục đóng vai trò hỗ trợ tích cực cho quá trình Dạy – Học. Bởi vì có thiết bị dạy học tốt thì chúng ta mới có thể tổ chức được quá trình dạy học khoa học, huy động được đa số người học tham gia thực sự vào quá trình này, họ tự khai thác và tiếp nhận tri thức dưới sự hướng dẫn của người dạy một cách tích cực. Như vậy thì thiết bị dạy học phải đủ và phù hợp mới triển khai được các phương pháp dạy học một cách hiệu quả. Nên cơ sở vật chất và thiết bị dạy học là bộ phận quan trọng của nội dung và phương pháp, chúng có thể vừa là phương tiện để nhận thức, vừa là đối tượng chứa nội dung cần nhận thức. Hiện nay CSVC - TBDH được xem như một trong những điều kiện quan trọng để thực hiện nhiệm vụ Giáo dục - Đào tạo. Sự phát triển nhanh chóng của cơ sở vật chất và thiết bị dạy học đã và đang tạo ra tiềm năng sư phạm to lớn cho quá trình dạy học và việc giảng dạy có hiệu quả. Các phương tiện dạy học hiện đại đã đem lại chất lượng mới cho các phương pháp dạy học. Để đạt được mục tiêu nêu trên trong thực tế các trường THCS nói chung và trường THCS Buôn Trấp, huyện Krông Ana nói riêng: vấn đề CSVC - TBDH đã được quan tâm song vẫn còn có nhiều bất cập và khó khăn. Việc đánh giá thực trạng những vấn đề đã làm được và những khó khăn đặt ra, cần phải có những giải pháp cụ thể để các nhà trường làm tốt hơn nữa công tác quản lý, đồng thời phát huy có hiệu quả về CSVC - TBDH hiện có ở các nhà trường chính là lý do chọn đề tài: “Các biện pháp quản lý cơ sở vật chất và thiết bị giáo dục ở trường THCS Buôn Trấp, huyện Krông Ana”, để nghiên cứu và viết tiểu luận tốt nghiệp lớp Quản lý giáo dục tại huyện Krông Ana. Trong bài viết này chắc chắn không thể tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế do điều kiện thời gian và năng lực cá nhân. Kính mong các thầy giáo, cô giáo thông cảm và tạo điều kiện giúp đỡ, góp ý để bài tiểu luận của em được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn. PHẦN THỨ NHẤT: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG 1/. Lý do chọn đề tài : Công tác quản lý và sử dụng cơ sở vật chất - thiết bị giáo dục (CSVC - TBGD) trong các trường THCS hiện đang là một trong những vấn đề được các cấp, các ngành quan tâm; từ trung ương đến địa phương. Đặc biệt là các cấp lãnh đạo ngành Giáo dục - Đào tạo. Trước đây trong điều kiện kinh tế còn gặp nhiều khó khăn, việc sử dụng thiết bị dạy học trong quá trình giảng dạy của giáo viên còn rất nhiều hạn chế; Giáo viên chủ yếu là dạy chay hoặc sử dụng những thiết bị, đồ dùng cũ, lạc hậu không phù hợp hoặc đồ dùng tự làm. Điều đó ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giờ dạy và việc tiếp thu kiến thức của học sinh. Trong giai đoạn hiện nay, xu thế đổi mới phương pháp dạy học ngày càng diễn ra mạnh mẽ, cho nên CSVC - TBGD được xem như là một trong những điều kiện quan trọng để thực hiện nhiệm vụ Giáo dục - Đào tạo nhằm đáp ứng được những đòi hỏi trước mắt và lâu dài của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trong báo cáo của ban chấp hành trung ương Đảng khóa VIII được trình bày tại đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX có đoạn: “Tăng cường cơ sở vật chất và từng bước hiện đại hóa nhà trường, lớp học, sân chơi, bãi tập, thiết bị giảng dạy và học tập hiện đại … “ và “Đổi mới phương pháp dạy học, phát huy tư duy sáng tạo và năng lực tự đào tạo người học, coi trọng thực hành, thực nghiệm, ngoại khóa, làm chủ kiến thức, tránh nhồi nhét, học vẹt, học chay”… Đồng thời văn kiện đại hội Đảng IX đã khẳng định: … “Tăng ngân sách nhà nước cho giáo dục - đào tạo theo nhịp độ tăng trưởng kinh tế” … Trong thực tế nhà nước đã từng bước tăng ngân sách đầu tư cho giáo dục: (Năm 2000 nước ta đã tăng ngân sách đầu tư cho giáo dục là 15%; hiện nay là » 18% và phấn đấu đến năm 2010 tăng vốn đầu tư cho giáo dục là 20%) . Cùng với việc tăng đầu tư ngân sách cho giáo dục, Đảng và nhà nước ta còn khuyến khích mạnh mẽ các thành phần kinh tế đầu tư phát triển giáo dục ở tất cả các bậc học, cấp học. Các trường phổ thông trên địa bàn Thị xã Hòa Bình trong đó có trường THCS Buôn Trấp, huyện Krông Ana cũng đã được Đảng và nhà nước quan tâm cấp vốn đầu tư để xây dựng CSVC - TBGD nhằm thực hiện tốt mục tiêu giáo dục, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội. Tuy nhiên để đạt được mục tiêu đã nêu trên, ngoài yếu tố khách quan thì công tác quản lý CSVC - TBGD trong các nhà trường đóng một vai trò hết sức quan trọng. Trong thực tế ở các nhà trường phổ thông nói chung và ở trường THCS Buôn Trấp, huyện Krông Ana nói riêng, vấn đề quản lý CSVC - TBGD đã được chú ý song vẫn còn nhiều bất cập. Do vậy, nó ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng, hiệu quả giáo dục - đào tạo của các nhà trường. Vấn đề này làm cho những người quản lý, nhà giáo dục phải có những suy nghĩ, trăn trở về trách nhiệm của mình trong công tác quản lý CSVC - TBGD. Trong khuôn khổ cuốn đề tài này, tôi chỉ xin được đề cập đến một số giải pháp đã và đang vận dụng để quản lý CSVC - TBGD ở trường THCS Buôn Trấp, huyện Krông Ana. Các giải pháp trình bày trong cuốn đề tài này đã được lựa chọn để phù hợp với các nhà trường có quy mô nhỏ, số lượng giáo viên, học sinh ít và có điều kiện về cơ sở vật chất khó khăn, trên địa bàn. Từ những vấn đề nêu trên là lý do chính để chọn đề tài: “Các biện pháp quản lý cơ sở vật chất - thiết bị giáo dục ở trường THCS Buôn Trấp, huyện Krông Ana”. 2/. Mục đích nghiên cứu: Tìm hiểu thực trạng công tác quản lý CSVC - TBGD. Nhằm đề xuất và lý giải các biện pháp quản lý CSVC - TBGD ở trường THCS Buôn Trấp, huyện Krông Ana, góp phần vào việc nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý CSVC - TBGD của các nhà trường phổ thông. 3/. Nhiệm vụ nghiên cứu : Nghiên cứu đề tài này, tôi xác định ba nhiệm vụ cơ bản là: +/ Xác định cơ sở lý luận và cơ sở pháp lý của công tác quản lý CSVC - TBGD. +/ Đánh giá thực trạng về công tác quản lý CSVC - TBGD ở trường THCS Buôn Trấp, huyện Krông Ana trong giai đoạn hiện nay. +/ Đề xuất và lý giải những biện pháp quản lý CSVC - TBGD nhằm góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý CSVC - TBGD của trường THCS Buôn Trấp, huyện Krông Ana. 4/. Đối tượng nghiên cứu : Đối tượng nghiên cứu đề tài là: công tác quản lý CSVC - TBGD của trường THCS Buôn Trấp, huyện Krông Ana. 5/. Khách thể nghiên cứu: Là cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, học sinh trường THCS Buôn Trấp, huyện Krông Ana. 6/. Phương pháp nghiên cứu: Khi nghiên cứu đề tài này tôi sử dụng 3 nhóm phương pháp sau: 6.1/ Nhóm phương pháp nghiên cứu tài liệu lý luận. Bao gồm các phương pháp cụ thể như: Nghiên cứu các văn kiện, tài liệu, SGK … có liên quan. 6.2/ Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn. Bao gồm các phương pháp cụ thể như: Phỏng vấn, điều tra, khảo sát, trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp, tổng kết kinh nghiệm … về công tác quản lý CSVC - TBGD. 6.3/ Nhóm các phương pháp hỗ trợ. Gồm có các phương pháp như: Toán học, thống kê, bảng biểu … PHẦN THỨ HAI : NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Chương I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ PHÁP LÝ CỦA CÔNG TÁC QUẢN LÝ CƠ SỞ VẬT CHẤT - THIẾT BỊ GIÁO DỤC 1/. Cơ sở lý luận: 1/. Một số vấn đề cơ bản về CSVC - TBGD: 1.1.1/ Khái niệm về CSVC - TBGD: Cơ sở vật chất - thiết bị giáo dục là hệ thống các phương tiện vật chất và kỹ thuật khác nhau được sử dụng vào việc giảng dạy - học tập và các hoạt động mang tính giáo dục khác để đạt được mục đích giáo dục. CSVC - TBGD bao gồm các công trình xây dựng (lớp học, phòng thí nghiệm …), sân chơi, bãi tập, trang thiết chuyên dùng, thiết bị dạy học của các môn học, các phương tiện nghe, nhìn … . Đây chính là hệ thống đa dạng về chủng loại và có một số bộ phận tương đối phức tạp về mặt kỹ thuật. Tính đa dạng, phong phú của hệ thống này tạo ra không ít trở trong công tác quản lý và sử dụng. 1.1.2/ Nội dung CSVC - TBGD: CSVC-TBGD bao gồm: trường học, sách và thư viện trường học, TBGD. +/ Trường học: là công trình văn hóa – giáo dục có mức đầu tư lớn và thời gian sử dụng lâu dài; là nơi thực hiện việc giáo dục, dạy học tập trung; là nơi thầy và trò phải được bảo vệ an toàn. Vì vậy: quản lý trường học là tính đến việc đảm bảo các yêu cầu về vệ sinh học đường, an toàn các mặt cũng như đảm bảo tốt quá trình cơ bản ở nhà trường cùng các mặt hoạt động khác. +/ Sách và thư viện trường học: Đây là loại CSVC trọng yếu, là phương tiện cần thiết, phục vụ cho việc dạy và học; Đồng thời là nguồn tri thức quan trọng của giáo viên và học sinh. Sách giáo khoa và sách tham khảo là thành phần chính của thư viện trường học. Do vậy việc quản lý thư viện (các loại sách) nhằm phục vụ có hiệu quả dạy học của nhà trường. +/ TBGD gồm: thiết bị dạy học và thiết bị giáo dục (theo nghĩa hẹp) bao gồm cá thiết bị trực quan và thiết bị kỹ thuật. Nhờ có thiết bị giáo dục mà một lượng thông tin lớn của bài học có thể hình ảnh hóa, mô hình hóa, trực quan hóa, phóng to, thu nhỏ, làm cho nhanh hơn hay chậm lại … đem lại cho người học một không gian học tập mang tính mục đích hiệu quả cao. Vì vậy việc quản lý các thiết bị giáo dục nhằm nâng cao hiệu quả của thiết bị giáo dục đối với việc thực hiện mục đích giáo dục. 1.1.3/ Vai trò của CSVC - TBGD: a) CSVC - TBGD là một bộ phận của nội dung và phương pháp dạy học: Lý luận dạy học đã khẳng định quá trình dạy học là một quá trình trong đó hoạt động dạy và hoạt động học phải là những hoạt động khăng khít giữa các đối tượng xác định và các mục đích giáo dục. Để quá trình dạy học có chất lượng và hiệu quả cao, từ xa xưa con người đã tìm ra và sử dụng nhiều phương pháp khác nhau cho mục đích này và theo đó, CSVC - TBGD phục vụ cho phương pháp dạy học cũng ra đời và phát triển; và dĩ nhiên các yếu tố của quản lý giáo dục cũng xuất hiện. Mục tiêu và nội dung học tập trong nhà trường phụ thuộc vào mục tiêu kinh tế xã hội vĩ mô. Còn sách giáo khoa và TBGD một mặt phụ thuộc vào mục tiêu kinh tế xã hội, mặt khác còn chịu nhiều ảnh hưởng của khoa học công nghệ đương thời. Ngày nay, khi khoa học và công nghệ trong xã hội tiến bộ vượt bậc, sự tiến bộ đó cũng được phản ánh vào hệ thống CSVC - TBGD của nhà trường. Đứng về mặt nội dung và phương pháp dạy học thì CSVC - TBGD đóng vai trò hỗ trợ tích cực. Vì có TBGD tốt thì ta mới có thể tổ chức được quá trình dạy học khoa học, đưa người học tham gia thực sự vào quá trình này, tự khai thác và tiếp nhận tri thức dưới sự hướng dẫn của người dạy. TBGD phải đủ và phù hợp mới triển khai được các phương pháp dạy học một cách có hiệu quả. Tuy nhiên, đứng trên góc độ khác thì CSVC - TBGD còn là một bộ phận không thể thiếu được của nội dung và phương pháp dạy học. Thật vậy, CSVC - TBGD mà hầu hết là các sản phẩm khoa học kỹ thuật có chức năng xác định và mang tính mục đích sư phạm rất cao, chúng chứa đựng một tiềm năng tri thức to lớn đồng thời đóng vai trò là đối tượng nhận thức. Như vậy, CSVC - TBGD là bộ phận của nội dung và phương pháp. Chúng có thể vừa là phương tiện để nhận thức, vừa là đối tượng chứa nội dung cần nhận thức. b) CSVC - TBGD và việc đảm bảo chất lượng dạy và học: Xuất phát từ đặc trưng tư duy hình ảnh, tư duy cụ thể của con người, trong quá trình dạy và học, sự trực quan đóng vai trò quan trọng đối với việc tự lĩnh hội kiến thức của người học; Đặc biệt quan trọng là kênh nhìn (Theo VAT project : khả năng của các giác quan trong việc duy trì học tập được chia theo tỷ lệ như sau: Nhìn: 81%; Nghe: 11%; Các giác quan khác: 9%). Không ít nội dung học tập phức tạp cần đến sự hỗ trợ tích cực của phương tiện trực quan mới giải quyết được như: chứng minh các định lý, định luật, hiện tượng trừu tượng trong khoa học tự nhiên, toán học, tin học … học sinh rất cần được trực tiếp làm thực nghiệm, được lắp ráp, thao tác, quan sát, nhận xét bằng việc sử dụng các dụng cụ, phương tiện cụ thể. Nghĩa là học bằng tất cả giác quan, huy động mọi tiềm năng để nhận thức. Để học tập khoa học theo phương pháp đã khám phá, chứng minh kiến thức, thể hiện tường minh phương pháp nghiên cứu và kỹ năng thì các phương tiện, dụng cụ phòng thí nghiệm có vai trò, tiềm năng to lớn. Yêu cầu trực quan cao trong việc quan sát, trình diễn vận hành của cơ chế, cấu trúc, vận động, mô hình, mô phỏng thì các phương tiện nghe - nhìn có ưu thế rõ rệt. Những phương tiện như vậy cho phép khai thác sâu sắc nội dung sự vật, hiện tượng khoa học trong tài liệu học tập. Như vậy CSVC - TBGD cho phép: - Thực hiện “Nguyên tắc trực quan” trong dạy học (“Trực quan” được hiểu theo nghĩa rộng: liên quan đến mọi giác quan của con người). - Góp phần đảm bảo chất lượng kiến thức theo những đặc trưng cơ bản như: Tính chính xác; Tính khoa học; Tính tổng quát; Tính hệ thống; Tính chuyển hóa; Tính thực tiễn; Tính bền vững; vận dụng được. - Dạy phương pháp học tập, nghiên cứu khoa học, làm việc – bộ phận không tách rời của các kiến thức. - Rèn luyện kỹ năng nhiều mặt cho người học. c) Vai trò của phương tiện kỹ thuật (PTKT): Trong hệ thống CSVC - TBGD hiện đại, phương tiện kỹ thuật dạy học có vai trò quan trọng đặc biệt trong việc tạo khả năng xây dựng, hình thành, củng cố, hệ thống hóa, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Bằng những phương tiện hiện đại, người ta đã tổ chức được các hội thảo, hội nghị, các lớp học theo phương thức giáo dục từ xa, các lớp học qua vệ tinh. Việc học tập, làm việc tại gia đình cho người lớn tuổi cũng được một số nước áp dụng và sẽ mở rộng trong những năm tới. Hiện tại đã có nhiều phương tiện kỹ thuật mới được ứng dụng, sử dụng trong dạy học, giáo dục; Đặc biệt là việc ứng dụng tin học. Với sự tiến bộ nhanh chóng của khoa học và công nghệ, PTKT được sử dụng trong trường học ngày càng nhiều sẽ làm thay đổi một cách căn bản về mặt phương pháp: làm cho quá trình giáo dục sinh động và hiệu quả hơn. TBGD và PTKT chẳng những tạo điều kiện đi sâu vào các đề tài nghiên cứu, mà còn cho phép trình bày các vấn đề trừu tượng một cách sinh động, do khả năng sư phạm to lớn hỗ trợ cho giáo viên và học sinh như: Tăng tốc độ truyền tải thông tin mà không làm giảm chất lượng của thông tin; Thực hiện các phương pháp dạy học trực quan, thực nghiệm, tạo những “vùng hợp tác” giữa thầy và trò, tạo ra khả năng thực hành, củng cố kiến thức, rèn luyện kỹ năng làm việc, học tập, sự khéo léo chân tay, bồi dưỡng khả năng tự học, tự chiếm lĩnh tri thức, tạo ra sự hứng thú, lôi cuốn khi học, tiết kiệm thời gian trên lớp, cải tiến các hình thức lao động sư phạm, tạo khả năng tổ chức một cách khoa học và điều khiển hoạt động giáo dục. 1.1.4/ Yêu cầu và tính chất của CSVC - TBGD: a) Yêu cầu: CSVC - TBGD phải đảm bảo các yêu cầu sau: - Phù hợp đối tượng: Phải xem xét đặc điểm tâm, sinh lý lứa tuổi, khi tổ chức và thiết kế cơ sở hạ tầng, lựa chọn các mẫu TBGD, lựa chọn nguyên vật liệu phù hợp cho công tác giảng dạy, học tập. - Phù hợp khả năng và đặc điểm tư duy của học sinh: Trong quá trình học tập, học sinh thường gặp khó khăn ở vấn đề trừu tượng, đó là lúc cần đến sự hỗ trợ của TBGD để vấn đề phức tạp trở nên dễ hiểu. Có hai loại TBGD cho hai mục đích là chứng minh (biểu diễn) và thực hành. Dụng cụ chứng minh thường có kích thước lớn, TBGD thực hành nhỏ hơn. Nếu TBGD chứng minh được sử dụng vào mục đích tìm ra kiến thức mới thì hoạt động thực hành như là phương thức hiệu quả trong việc củng cố kiến thức và rèn luyện kỹ năng cho học sinh. Nếu chọn mục tiêu là nguyên lý khoa học hoặc mô tả định tính không cần vận hành thì TBGD chỉ cần thiết kế đơn giản có thể dùng những vật liệu như: bìa, giấy, chi tiết máy hỏng, chai không, lõi chỉ, … cũng có thể đem lại lợi ích về mặt sư phạm, khoa học và kinh tế. Ưu điểm của con đường này là vật liệu như thế thường có sẵn tại chỗ. Việc trang bị, mua sắm TBGD còn bị hạn chế bởi giá cả: giá thành cao của TBGD chính quy đã làm nảy sinh xu hướng tìm đến các TBGD kiểu đơn giản, hạ giá thành cho các trường học. Tuy nhiên những TBGD này thường có chất lượng thấp. b) Tính chất: CSVC - TBGD phải đảm bảo các tính chất sau: - Tính khoa học: Là mức độ chuẩn xác trong việc phản ánh hiện thực. - Tính sư phạm: Là sự phù hợp với các yêu cầu về mặt sư phạm như: độ rõ, kích thước, màu sắc, dễ sử dụng, phù hợp với tâm, sinh lý của học sinh … - Tính kinh tế: Là giá thành tương xứng với hiệu quả GD - ĐT. CSVC – TBGD cũng được đánh giá theo một số tiêu chuẩn trên. Công thức ước lệ sau đây thể hiện sự đánh giá chung nhất với một TBGD: Hiệu quả đầu tư = Hiệu quả sư phạm Giá thành TBGD Như vậy, TBGD có thể đơn giản hay hiện đại nhưng qua sử dụng nó phải cho kết quả khoa học, đảm bảo yêu cầu về mặt mỹ quan, sư phạm, an toàn và giá cả hợp lý tương xứng với hiệu quả mà nó mang lại và không nhất thiết là những thiết bị phải đắt tiền. 1.2/. Một số vấn đề cơ bản về quản lý CSVC - TBGD: 1.2.1/ Khái niệm, yêu cầu và nguyên tắc quản lý CSVC - TBGD: a) Khái niệm: - Quản lý nói chung là sự tâc động có thức của chủ thể quản lý nhằm chỉ huy, điều hành, hướng dẫn các quá trình xã hội và hành vi của cá nhân hướng đến mục đích hoạt động chung và phù hợp vói quy luật khách quan. - Quản lý CSVC - TBGD là tác động có mục đích của người quản lý nhằm xây dựng, phát triển và sử dụng có hiệu quả hệ thống CSVC - TBGD, phục vụ đắc lực cho công tác GD - ĐT. Nội dung CSVC - TBGD mở rộng đến đâu thì tầm quản lý cũng phải rộng và sâu tương ứng. Kinh nghiệm thực tiễn đã chỉ ra rằng: CSVC - TBGD chỉ phát huy được tác dụng tốt trong việc GD - ĐT khi được quản lý tốt. Do đó đi đôi với việc đầu tư, trang bị thì điều quan trọng hơn là phải chú trọng đến việc quản lý CSVC - TBGD trong nhà trường. Do CSVC - TBGD là một lĩnh vực vừa mang đặc tính kinh tế - giáo dục; vừa mang đặc tính khoa học - giáo dục nên việc quản lý một mặt phải tuân thủ các yêu cầu chung về quản lý kinh tế, khoa học; Mặt khác, cần tuân thủ các yêu cầu quản lý chuyên ngành giáo dục. Như vậy có thể nói quan lý CSVC - TBGD là một trong những công việc của người cán bộ quản lý, là đối tượng quản lý trong nhà trường. Do vai trò quan trọng của công tác quản lý mà gần đây, trong việc chỉ đạo hoạt động ngành GD, Bộ GD&ĐT đã coi việc đổi mới quản lý trường học là một trong những biện pháp cơ bản để nâng cao chất lượng GD - ĐT. b) Yêu cầu của việc quản lý, sử dụng CSVC - TBGD: Tất cả TBGD của một cơ sở giáo dục phải được sắp đặt khoa học, dễ sử dụng và có các phương tiện bảo quản (tủ, giá, hòm), vật che phủ, phương tiện chống ẩm, chống mối, mọt, dụng cụ phòng chữa cháy. Tùy theo tính chất, quy mô của thiết bị mà bố trí diện tích phòng và địa điểm thích hợp, bảo đảm cho giáo viên và học sinh thao tác, đi lại thuận tiện và an toàn khi sử dụng. Các thí nghiệm có độc hại, gây tiếng ồn phải được bố trí và xử lý theo tiêu chuẩn quy định để dẩm bảo an toàn lao động và vệ sinh môi trường. TBGD phải được sử dụng có hiệu quả cao nhất, đáp ứng các yêu cầu về nội dung và phương pháp được quy định trong chương trình giáo dục. TBGD phải được làm sạch và bảo quản ngay sau khi sử dụng; định kỳ bảo dưỡng, bổ xung phụ tùng, linh kiện, vật tư tiêu hao. Hàng năm phải tiến hành kiểm kê theo đúng quy định của Nhà nước về quản lý tài sản. Việc kiểm kê bất thường phải được tiến hành trong các trường hợp sau: +/ Khi thay đổi Hiệu trưởng hoặc người phụ trách công tác TBGD. +/ Khi thay đổi địa điểm, sáp nhập, chia tách, đình chỉ hoạt động, giải thể trường. +/ Khi xảy ra thiệt hại do thiên tai, hỏa hoạn, trộm cắp. +/ Khi cơ quan quản lý giáo dục có thẩm quyền yêu cầu. Trong công tác quản lý CSVC - TBGD, người quản lý cần nắm vững: - Cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác quản lý. - Các chức năng và nội dung quản lý, biết phân lập và phối hợp các nội dung quản lý, các mặt quản lý (Trường học, sách – thư viện, TBGD) - Hiểu rõ đòi hỏi của chương trình giáo dục và những điều kiện vật chất để thực hiện chương trình. - Có ý tưởng đổi mới và thực hiện ý tưởng bằng một kế hoạch khả thi. - Biết huy động mọi tiềm năng có thể của tập thể sư phạm và cộng đồng cho công việc. - Có biện pháp tập trung mọi tiềm năng vật chất vào một hướng thống nhất là đảm bảo CSVC - TBGD để nâng cao chất lượng giáo dục. c) Nguyên tắc quản lý CSVC - TBGD: Trong công tác quản lý CSVC - TBGD, người quản lý phải quán triệt các nguyên tắc sau: - Trang bị đầy đủ và đồng bộ các CSVC - TBGD (Đồng bộ giữa trường sở - phương thức tổ chức dạy học; chương trình, SGK và TBGD; trang thiết bị và điều kiện sử dụng; trang bị và bảo quản giữa các thiết bị với nhau …). - Tạo môi trường sư phạm thuận lợi cho các hoạt động giáo dục. - Bố trí hợp lý các CSVC trong khu trường, trong lớp học, trong phòng thực hành, thí nghiệm, phòng bộ môn … - Tổ chức bảo quản trường sở và các phương tiện vật chất, kỹ thuật của nhà trường. 1.2.2/ Nội dung quản lý CSVC - TBGD: a) Nội dung cơ bản của quản lý CSVC - TBGD: */ Xây dựng và bổ xung thường xuyên để hình thành một hệ thống hoàn chỉnh CSVC – TBGD (Trường sở, sách, thư viện và TBGD). - Xây dựng trường sở với các khối công trình đặc biệt là là hệ thông lớp học, phong thí nghiệm, phòng thực hành, phòng bộ môn. - Mua sắm trang thiết bị giáo dục theo yêu cầu của chương trình và kế hoạch trang bị của trường. - Tổ chức tự làm, sưu tầm TBGD. Nếu kinh phí có hạn nên lựa chọn những thứ cần thiết, cơ bản để ưu tiên trang bị trước; Cần trang bị một số phương tiện Nghe - Nhìn, đưa công nghệ thông tin vào quá trình Dạy – Học, tạo điều kiện cho giáo viên và học sinh có điều kiện tiếp cận các phương tiện Dạy – Học hiện đại, hiệu quả cao. Phải có kế hoạch xây dựng, trang bị CSVC trước mắt và lâu dài cho nhà trường bằng các nguồn lực khác nhau như: ngân sách nhà nước, đóng góp của nhân dân, tài trợ của các tổ chức xã hội, các cơ quan, xí nghiệp, giáo viên và học sinh tự làm. */ Duy trì, bảo quản CSVC - TBGD: Để bảo quản tốt CSVC - TBGD cần: - Thực hiện việc bảo quản theo chế độ quản lý tài sản của nhà nước; thực hiện chế độ trách nhiệm theo quy chế quản lý tài sản; thực hiện chế độ kiểm tra, kiểm kê … - Bảo quản theo chế độ riêng đối với các loại thiết bị như dụng cụ, vật tư khoa học kỹ thuật, hóa chất, các loại dụng cụ tinh vi, đắt tiền như: Dụng cụ quang học, điện tử, máy tính; Đồng thời cần quan tâm đến sự ảnh hưởng của thời tiết, khí hậu, môi trường cất giữ.. và phải có kế hoạch đầu tư kinh phí để mua các trang thiết bị, vật tư … phục vụ cho việc bảo quản. - Thực hiện đúng quy trình và phương pháp bảo quản TBGD theo hướng dẫn của nhà sản xuất và tuân thủ những quy định chung về bảo quản tài sản. */ Sử dụng CSVC - TBGD: Như trên đã trình bày, hiệu quả của quá trình dạy học sẽ bị hạn chế rất nhiều khi thiếu CSVC - TBGD. Tuy nhiên không phải cứ có CSVC - TBGD là tự nó sẽ phát huy được hết hiệu quả sư phạm. Thực tiễn cho thấy rằng mọi thiết bị đều phải thông qua việc sử dụng vào mục tiêu giáo dục, dạy học thì mới phát huy được hết hiệu quả của nó. Nhưng để sử dụng tốt TBGD cần phải tuân thủ một số điều kiện cơ bản sau: - CSVC - TBGD phải đủ về số lượng, tốt về chất lượng, được bảo quản tốt và đặc biệt phải được quản lý và tổ chức sử dụng một cách hợp lý, khoa học, đúng yêu cầu kỹ thuật. Việc sử dụng TBGD có liên quan đến nhận thức, trình độ chuyên môn nghiệp vụ và thói quen của người quản lý, sử dụng. Trong thực tế đã có nhiều cán bộ quản lý ở các nhà trường hầu như k