Đề thi chọn học sinh giỏi cấp THCS năm học 2011-2012 môn thi: Địa lý thời gian: 150 phút (không kể thời gian giao đề)

Phòng GD&ĐT huyện lục yên đề thi chọn học sinh giỏi cấp THCS năm học 2011-2012 Môn thi: Địa lý Thời gian: 150 phút (không kể thời gian giao đề) Câu 1 (4 điểm) a. Một trận bóng đá được tổ chức và truyền hình trực tiếp tại Nam Phi (múi giờ số 2) vào lúc 18 giờ 30 phút ngày 13/10/2010. Tính giờ truyền hình trực tiếp tại các quốc gia sau: Việt Nam (múi giờ số 7) và Anh (múi giờ số 0). b. Trên Trái Đất có những loại gió chính nào thổi quanh năm theo một hướng? Trình bày và giải thích hướng gió Tín phong ở hai nửa cầu? Câu 2 (4 điểm) Dựa vào kiến thức đã học hãy kể tên các môi trường địa lí trên Trái Đất và cho biết môi trường hoang mạc được hình thành ở những vị trí nào? Tại sao? Câu 3 (4 điểm) Dựa vào át lát địa lí Việt Nam và kiến thức đã học, hãy: a. Cho biết nguyên nhân nước ta có tính chất khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm? b. Phân tích sự tác động của địa hình đến sự phân hóa khí hậu của nước ta? Câu 4 (4 điểm) Dựa vào át lát địa lí Việt Nam và kiến thức đã học, hãy: a. Cho biết hình dạng lãnh thổ có ảnh hưởng như thế nào tới hoạt động giao thông vận tải của nước ta? b. Đọc tên các thị xã, thành phố có quốc lộ số 1A đi qua? c. Nêu vai trò của tuyến giao thông này đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của cả nước? Câu 5:(4 điểm) Dựa vào át lát địa lí Việt Nam và kiến thức đã học, hãy: Phân tích những thuận lợi và khó khăn về điều kiện tự nhiên đối với sự phát triển kinh tế – xã hội của vùng Trung du và miền núi Bắc bộ. ----------------- Hết ----------------- (Thí sinh được sử dụng át lát địa lí Việt Nam của nhà xuất bản giáo dục để làm bài) Phòng GD&ĐT huyện lục yên hướng dẫn chấm thi chọn học sinh giỏi cấp THCS năm học 2011-2012 Môn thi: Địa lý Câu 1 (4 điểm) a. * Nam Phi thuộc múi giờ số 2, Anh thuộc múi giờ số 0 => chênh nhau 2 giờ (0,5 điểm) Khi Nam phi là 18 giờ 30 phút ngày 13/10/2010 thì Anh sẽ là: 18 giờ 30 – 2 = 16 giờ 30 phút cùng ngày. (0,5 điểm) * Nam Phi thuộc múi giờ số 2, Việt Nam thuộc múi giờ số 7 => chênh nhau 5 giờ (0,5 điểm) Khi Nam phi là 18 giờ 30 phút ngày 13/10/2010 thì Việt Nam sẽ là: 18 giờ 30 phút + 5 = 23 giờ 30 phút cùng ngày. (0,5 điểm) b. * Trên Trái Đất có 3 loại gió chính thổi quanh năm theo một hướng: - Gió Tín phong (0,25 điểm) - Gió Tây ôn đới (0,25 điểm) - Gió Đông cực (0,25 điểm) * Hướng gió Tín phong ở hai nửa cầu: - Gió Tín phong từ đai áp cao (khoảng vĩ độ 300 Bắc và Nam) về Xích đạo và có hướng đối lập nhau ở hai nửa cầu: (0,25 điểm) + Hướng Đông bắc ở nửa cầu Bắc (0,25 điểm) + Hướng Đông nam ở nửa cầu Nam - Nguyên nhân: + Do vận động tự quay quanh trục của trái đất đã làm lệch hướng gió thổi. (0,25 điểm) + Nhìn xuôi theo hướng gió thì: Bắc bán cầu lệch về bên phải, Nam bán cầu lệch về bên trái. (0,5 điểm) Câu 2 (4 điểm) - Các môi trường địa lí trên trái đất: + Môi trường đới nóng + Môi trường đới ôn hòa + Môi trường đới lạnh (0,5 điểm) + Môi trường hoang mạc + Môi trường vùng núi - Môi trường hoang mạc trên trái đất được hình thành ở những vùng có khí hậu khắc nghiệt, nóng và khô hạn: (0,5 điểm) + Dọc hai bên đường chí tuyến là khu vực ít mưa của trái đất (trung bình dưới 500 mm) (1 điểm) + ở sâu trong nội địa, xa biển nên nhận được ít hơi nước do gió mang đến. (1 điểm) + Gần các dòng biển lạnh nơi có nhiệt độ thấp nước khó bốc hơi và khó gây mưa. (1 điểm) Câu 3 (4 điểm) a. Nguyên nhân nước ta có khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm: - Nằm hoàn toàn trong vùng nội chí tuyến nên quanh năm nhận được nhiều ánh sáng mặt trời, lượng nhiệt trung bình cao. (0,5 điểm) - Nằm ở trung tâm khu vực Đông Nam á là khu vực có gió mùa hoạt động nên trong năm chịu tác động của các loại gió hoạt động theo mùa. (0,5 điểm) - Nằm giáp Biển Đông, đường bờ biển dài chịu tác động sâu sắc cùa biển, có độ ẩm và lượng mưa lớn. (0,5 điểm) b. Phân tích sự tác động của địa hình đến sự phân hóa khí hậu của nước ta: - Khí hậu nước ta có sự phân hóa theo độ cao, theo hướng từ Đông sang Tây, từ Bắc xuống Nam do tác động của địa hình. (0,5 điểm) - Tính phân bậc của địa hình làm thay đổi nhiệt độ không khí từ thấp lên cao làm lượng mưa cũng thay đổi theo. (0,5 điểm) - Hướng của địa hình làm thay đổi khí hậu giữa Đông và Tây: (0,5 điểm) + Khu vực Tây bắc và Đông bắc do tác động chắn Gió mùa Đông bắc của dãy núi Hoàng Liên Sơn cùng với tác động hút gió của các dãy núi cánh cung. (0,25 điểm) + Gữa sườn Tây và Đông của dãy Trường Sơn có tác đông chắn gió Phơn Tây nam. (0,25 điểm) - Giữa miền khí hậu phía Bắc và phía Nam do tác động của các dãy núi hướng Tây Đông như dãy Hoành Sơn, Bạch Mã chắn gió mùa Đông bắc. (0,5 điểm) Câu 4 (4 điểm) a. Hình dạng lãnh thổ Việt Nam ảnh hưởng đến hoạt động giao thông vận tải: - Hình dạng kéo dài, hẹp ngang của phần đất liền cùng với bờ biển uốn khúc hình chữ S dài trên 3260 km đã góp phần tạo điều kiện thuận lợi để nước ta phát triển nhiều loại hình giao thông vận tải: Đường bộ, đường sắt, đường biển, đường hàng không. (1 điểm) - Giao thông vận tải còn gặp nhiều trở ngại khó khăn, nguy hiểm do hình dạng lãnh thổ kéo dài, hẹp ngang, nằm sát biểu nên các tuyến đường dễ bị chia cắt bởi thiên tai. (0,5 điểm) - Đặc biệt tuyến đường giao thông Bắc – Nam thường bị bão, lũ, nước biển phá hủy gây ách tắc giao thông. (0,5 điểm) b. Quốc lộ 1A là tuyến đường quốc lộ dài nhất theo chiều Bắc - Nam từ Lạng Sơn đến Cà Mau, đi qua 6/7 vùng kinh tế của cả nước. (0,5 điểm) - Các thị xã, thành phố có quốc lộ 1A đi qua: Lạng Sơn, Bắc Giang, Hà Nội, Ninh Bình, Thanh Hóa, Vinh, Hà Tĩnh, Đồng Hới, Đông Hà, Huế, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Nha Trang... Cà Mau. (0,5 điểm) - Vai trò của đường quốc lộ 1A: + Nối các vùng kinh tế và các vùng kinh tế trọng điểm của cả nước (trừ Tây Nguyên). (0,25 điểm) + Đi qua hầu hết các điểm tập trung đông dân. (0,25 điểm) + Vân chuyển được khối lượng lớn hàng hóa, hành khách ... (0,25 điểm) + Góp phần thúc đẩy sự phân công lao động theo lãnh thổ. (0,25 điểm) Câu 5 (4 điểm) - Thuận lợi: + Địa hình, đất feralit trên đá vôi, đá khác... phân bố trên địa hình đồi núi thấp và núi trung bình, xen kẽ các thung lũng thuận lợi cho phát triển các vùng chuyên canh cây công nghiệp, xây dựng các khu công nghiệp, khu đô thị... (0,5 điểm) + Khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm, có một mùa đông lạnh, khí hậu phân hóa theo mùa, theo độ cao, thuận lợi cho phát triển cây công nghiệp, dược liệu, rau quả cận nhiệt và ôn đới. (0,5 điểm) + Tài nguyên nước: Sông ngòi dày đặc, nguồn nước phong phú có tiềm năng thủy điện lớn như Sông Đà, Sông Chảy... phục vụ làm thủy lợi và sinh hoạt. (0,5 điểm) + Tài nguyên khoáng sản phong phú: than, sắt, apatit, đá vôi, thuận lợi phát triển các ngành công nghệp. (0,5 điểm) + Tài nguyên sinh vật: tài nguyên rừng, đồng cỏ thuận lợi phát triển lâm nghiệp và chăn nuôi đại gia súc. (0,5 điểm) + Có thế mạnh về du lịch sinh thái: Sapa, hồ Ba bể ... (0,25 điểm) + Tài nguyên biển: thủy sản, giao thông vận tải biển, du lịch biển ... (0,25 điểm) - Khó khăn: + Địa hình cao, bị chia cắt... (0,25 điểm) + Có nhiều thiên tai (lũ lụt, lũ quét, sương muối, sạt lở đất). (0,25 điểm) + Khoáng sản nhiều loại có trữ lượng nhỏ, phân bố ở những nơi khó khăn trong khai thác. (0,25 điểm) + Tài nguyên đất, rừng đang bị suy thoái ... (0,25 điểm) ----------------- Hết -----------------