Giảng văn Tiết 16: Tâm tư trong tù (Tố Hữu)

o¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 16. Gi¶ng v¨n T©m t­ trong tï ( Tè H÷u) A/ PhÇn chuÈn bÞ: I/ Yªu cÇu: 1. Gióp häc sinh: - c¶m nhËn ®­îc ph­¬ng diÖn rÊt ®Ñp cña t©m hån con ng­êi CM trÎ tuæi: g¾n bã víi c/® b»ng nh÷ng t×nh c¶m thiÕt tha vµ trong s¸ng. - HiÓu ®­îc c¶m xóc quanh ta tuy thËt v« cïng gi¶n dÞ vµ qt, nh­ng khi thiÕu v¾ng xa c¸ch nã míi thÊy ®Ñp biªt bao, quÝ biÕt bao, ®¸ng n©ng nui vµ tr©n träng biÕt bao -> ph¶i biÕt sèng s©u s¾c nh÷ng gi©y phót ®­îc sèng víi c/® b×nh dÞ nµy, víi nh÷ng con ng­êi, c¶nh vËt thiªn nhiªn gÇn gòi quanh ta. - C¶m nhËn ®­îc t©m hån tinh tÕ cña nhµ th¬ khi l¾ng nghe nh÷ng ©m thanh cña cuéc sèng hµng ngµy... - RLKN ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vµ c¶m thô mét bµi th¬ ch÷ t×nh CM .2/ GDHS lßng tr©n träng tµi n¨ng th¬ Tè H÷u vµ båi d­ìng lßng say mª. II/ ChuÈn bÞ: ThÇy: ®äc tµi liÖu GVCLVHVN, ph©n tÝch b×nh gi¶ng TPV12, so¹n, so¹n gi¸o ¸n. Trß: §äc v¨n b¶n vµ so¹n bµi theo c©u hái SGK. B/ PhÇn thÓ hiÖn trªn líp: æn ®Þnh t/c líp: I/ KiÓm tra bµi cò: 5' ( miÖng ) ? §äc thuéc lßng bµi th¬" Míi ra tï tËp leo nói" vµ nªu kh¸i qu¸t gt ND,NT cña bµi th¬. ` §¸p ¸n: - Häc sinh ®äc thuéc lßng d/c¶m. - G trÞ , NT, BP th¬ ®­êng nhuÇn nhÞ, k/cÊu v÷ng ch·i, bót ph¸p chÊm ph¸... -ND:+ T/thÇn ®/tranh anh dòng, v­ît mäi khã kh¨n gian khæ cña ng­êi c/sÜ +TÊm lßng yªu n­íc nång nµn cña HCM. II/ Bµi míi: * Lêi vµo bµi: 1' Tr­íc CM Tè H÷u lµ l¸ cê ®Çu tiªu biÓu cho dßng v¨n häc CM. Tè H÷u kh«ng ph¶i'' B©ng khu©ng.....'', 17 tuæi b¾t gÆp lÝ t­ëng CS cña §¶ng. N¨m 1939-1940 bÞ b¾t giam trong nhµ tï. Bµi th¬''T©m t­..'' ra ®êi trongh/c¶nh nµy. I/ Nh÷ng vÊn ®Ò chung: 5' 1.XuÊt xø: ?H·y nªu xuÊt xø bµi th¬? (vÒ t/gi¶ vµ tËp th¬''Tõ Êy'' xem phÇn sau.) SGK GV: N¨m 1939 bÞ ®Þch b¾t- tõ ®©y chÆng ®­êng qua c¸c nhµ tï ®ñ gian lao thö th¸ch. -ViÕt ngµy 29/4/1939- trong nh÷ng ngµy bÞ giam cÇm ë nhµ lao Thõa Thiªn HuÕ. -Bµi më ®Çu phÇn ''XiÒng XÝch'' cña tËp th¬''Tõ ¢ý''- phÇn th¬ më ra 1 chÆng ®­êng míi cho th¬ TH. 2. Bè côc: ?H·y x¸c ®Þnh bè côc cña bµi th¬/ ý mçi ®o¹n? 3 ®o¹n 1.Tõ ®Çu...®Õn 'ngµn ngµy(c¶m xóc cña nhµ th¬ ) 2. TiÕp ®Õn ''bao giê'' ( L¾ng ®äng vµo lÝ trÝ ) 3. PhÇn cßn l¹i(Kh¸t väng hµnh ®éng ) II/Ph©n tÝch: (28') 1.Hai m­¬i t­ c©u ®Çu: ? H·y ®äc khæ th¬ ®Çu/ C¶m nghÜ cña em vÒ 4 c©u më ®Çu ®­îc lÆp l¹i 2 lÇn? ?Qua h/¶nh nµo? ?G¾n bã víi ®êi b»ng c¸ch nµo? ? Tõ ''n¸o nøc'' ®Ó l¹i cho em Ên t­îng g×? GV: Kh«ng gian- c¶nh th©n tï lµ hÑp; ë ngoµi kia lµ réng> gi÷a 2 kh«ng gian: t©m hån. ?T©m tr¹ng c« ®¬n ®­îc gîi lªn qua nh÷ng tõ, h/¶nh nµo? ? Nhµ th¬ t­ëng t­îng c/sèng bªn ngoµi trªn c¬ së g×? 24 dßng: 9 ch÷ nghe cã ý nghÜa g× ? ? Hai c©u th¬ hay nhÊt trong bµi th¬? h·y b×nh? ?ThÓ hiÖn NTN? T¹i sao nãi lµ ©m thanh t©m t­ëng? ? Tõ ''m¬ hå'' gîi cho E suy nghÜ g×? ? BiÓu hiÖn cña ©m thanh t©m t­ëng? ? NX, ®¸nh gi¸ cña E vÒ t/tr¹ng nhµ th¬? * Bèn c©u ®Çu: -NhÊn m¹nh t/tr¹ng: c« ®¬n> < c¶nh bªn ngoµi. -Võa- nçi buån, c« ®¬n cña ng tï bÞ t¸ch rêi c/sèng -Th¸i ®é tÝch cùc dèi víi ®êi. -B»ng-ThÝnh gi¸c: tai më réng- l¾ng nghe tiÕng ®êi. -t©m hån t/c¶m: Lßng s«i r¹o rùc ( N¸o nøc ) ''N¸o nøc''- ©m thanh cña c/sèng -....... .. trong lßng nhµ th¬. -> T/c¶m cña nhµ th¬ trÎ. Ph¶i cã tÊm lßng s«i r¹o rùc, 1 niÒm tha thiÕt l¾ng nghe, nh÷ng ©m thanh kh«ng cã g× ®Æc biÖt trë thµnh tiÕng ®êi l¨n n¸o nøc. *T©m tr¹ng c« ®¬n: c¶nh th©n tï -§©y ©m u -> g¬i: t¨m tèi vÒ ¸nh s¸ng. -L¹nh lÏo...... .. tª buèt vÒ kh«ng khÝ. -Kh¾c khæ... ... sù s¬ x¸c vÒ ®iÒu kiÖn sèng. -> BÊt h¹nh bi ®¸t. * T©m tr¹ng yªu ®êi: Khao kh¸t tù do -¢m thanh cô thÓ §iÖp tõ ''nghe'': chim reo; véi v· r¬i chiÒu; l¹c ngùa; tiÕng guèc.- >9 ch÷ nghe nh­ 1 chïm ¨ng ten ph¸t sãng t©m hån. -''Nghe l¹c ngùa rïng ch©n bªn giÕng l¹nh'' gîi: ©m thanh ; h×nh ¶nh; c¶m gi¸c. -D­íi ®­êng xa...- hay nhÊt. Bëi: ©m thanh con ng­êi gîi kh«ng khÝ phè HuÕ. -¢m thanh t©m t­ëng: V¾ng vÎ: tiÕng guèc míi vang -> th©n mËt gÇn gòi -> rÊt quen thuéc. TÊm lßng yªu c/sèng b»ng trÝ t­ëng t­îng. Tõ '' m¬ hå''- kh«ng ph¶i ©m thanh cô thÓ -C¶m nhËn bªn trong- > ©m thanh ®êi va ®Ëp vµo t©m hån t/gi¶- > déi l¹i thµnh ©m thanh t©m t­ëng Nghe -C¶m- ®ang rÝu rÝt; dang hót mËt; h­¬g tù do. -->diÔn t¶ sù t¨ng cÊp t©m tr¹ng ng tï- nhµ th¬. Tãm l¹i: T©m tr¹ng yªu ®êi, kh¸t khao tù do c¶ ng tï, cña nhµ th¬ CM trong h/c¶nh c« ®¬n, kh«ng sa vµo bi luþ mµ h­íng vµo c/®êi víi nhÞp vËn ®éng thËt r¹o rùc, hån nhiªn khác kho¾n vµ trÎ trung. 2. §o¹n 2( 12 c©u tiÕp )- LÝ trÝ: ?T¹i sao nhµ th¬ l¹i nãi....? ? §o¹n 2 t/gi¶ nghÜ g× ? ? Nhµ th¬ nhËn ra ®iÒu g× ? -D¸ng vÎ cña 1 b¶n tù kiÓm ®iÓm ch©n thµnh.''ë ngoµi kia biÕt bao th©n tï h·m''> c¶m xóc l¾ng ®äng vµo lÝ trÝ- nhµ th¬ nghÜ vµ nhËn ra: khi §N n« lÖ th× lµm g× cã sù vui s­íng bÊt k× ®©u. -MQH c¸ nh©n - x· héi > biÖn luËn. T«i -chiÒu nay; chØ 1 > l¸y ®i l¸y l¹i dån dËp nh­ muèn ®Èy lïi, tiªu diÖt c¸i nhËn thøc ng©y th¬ , m¬ hå, non nít vµ sai tr¸i ®· muèn t¸ch c¸i t«i nhá bÐ ra khái loµi ng ®au khæ; mu«n ng­êi ( nhµ th¬ lµ con chim non, t©m hån ng©y th¬ ) -NhËn ra:c¶ XH lµ 1 nhµ tï lín. -NiÒm tù hµo ch©n thùc, nhiÖt t×nh vÒ lÝ t­ëng cña m×nh. T­ thÕ cña ng CM tr­íc m¸u löa + VÉn ®øng th¼ng.. +Ch©n kiªu c¨ng... Tãm l¹i.... 3 §o¹n 3: Kh¸t väng hµnh ®éng ? H·y ®äc? Suy nghÜ cña E vÒ ®o¹n th¬ ? ? C©u kÕt gîi em suy nhgÜ g× ? - Ta b¾t gÆp c¸i '' T«i'' quen thuéc cña TH trong Tõ ©ý. Mét c¸i t«i say mª lÝ t­ëng. S½n sµng x¶ th©n v× CM trªn t/thÇn l¹c quan chiÕn th¾ng. +T©m hån trong s¸ng +NhiÖt thf CM, say mª chiÕn ®Êu. - C©u kÕt: 1 tiÕng cßi thoi thóc vang väng. §©y lµ ©m thanh cuèi cïng trong bµi th¬ nh­ng l¹i më ra h/¶nh nh÷ng ®oµn tµu ®­a t©m hån ng c/sÜ n¸o nøc l¨n b¸nh vµo b·o t¸p CM. >Víi cßi tµu §T Êy, râ rµng 4 bøc t­êng tï ngôc ®Õ quèc ®· bÊt lùc tr­íc t/thÇn ng c/sÜ. IV/ Tæng kÕt: (3') 1. NghÖ thuËt: ? §Æc s¾c vÒ NT ? - §iÖp tõ, h/¶nh -Giäng th¬ tr÷ t×nh. C¸i t«i c¸ nh©n. 2.Néi dung: - T©m tr¹ng khao kh¸, yªu ®êi. -ý chÝ quyÕt t©m kh«ng lay chuyÓn khi b­íc vµo cuéc ch/®Êu khèc liÖt trong nhµ tï. * Cñng cè: 2' ? Häc xong bµi em thÝch nhÊt khæ th¬ nµo, v× sao? §¸p : tuú h/s lùa chän. Cã thÓ: 2 khæ th¬ ®Çu, v× : -T©m tr¹ng c« ®¬n khi ph¶i t¸ch biÖt víi thÕ giíi bªn ngoµi ( NT t­¬ng p¶n ) -Lßng yªu tù do, th/®é tÝch cùc, g¨n sbã víi c/®êi, b»ng thÝnh gi¸c, trÝ t­ëng t­îng....... III/ H­íng dÉn h/s häc vµ lµm bµi ë nhµ: 1' 1.Bµi cò: - Häc thuéc bµi th¬- 24 c©u ®Çu. -N¾m ND bµi häc. - P/tÝch t/tr¹ng NV tr÷ t×nh trong 24 c©u ®Çu. 2.Bµi míi: -So¹n bµi v¨n häc sö'' Kh¸i qu¸t vÒ VHVN Tõ 45- 75''