Giáo án Công nghệ 12 Chương 3 - Bài 13: Khái niệm về mạch điện tử điều khiển

Ngày soạn: Chương III: MỘT SỐ MẠCH ĐIỆN TỬ ĐIỀU KHIỂN Tiết: Bài 13: KHÁI NIỆM VỀ MẠCH ĐIỆN TỬ ĐIỀU KHIỂN I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Biết được khái niệm, công dụng và phân loại mạch điện tử điều khiển. 2. Kỹ năng: Có thể nhận biết được mạch điện tử điều khiển ứng dụng trong kỹ thuật sản xuất và đời sống. 3. Thái độ: Nghiêm túc học tập, có ý thức liên hệ thực tế. II. CHUẨN BỊ: 1. Chuẩn bị nội dung. - Nghiên cứu bài 13 SGK, SGV. - Một số ví dụ cụ thể liên quan đến từng hoạt động trong bài học. 2. Chuẩn bị phương tiện dạy học. - Tranh vẽ các hình 13 – 3, 13 – 4, SGK. - Tranh ảnh các thiết bị điều khiển bằng mạch điện tử (nếu có). III.TỔ CHỨC HOẠT DỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số: 2. Đặt vấn đề: Ở các chương trình trước, chúng ta đã nghiên cứu về một số linh kiện, một số mạch điện tử đơn giản. Các linh kiện và các mạch này mới chỉ là những linh kiện riêng lẽ, là những mạch đơn giản ta chưa thấy được tầm quan trọng và ứng dụng rộng rãi của nó. Trong chương này chúng ta sẽ tìm hiểu một số loại mạch điện tử thông dụng, thường gặp trong kỹ thuật, saûn xuaát vaf đời sống. Đó là mạch điện tử điều khiển. Ở bài đầu tiên, ta sẽ tìm hiểu xem mạch điện tử điều khiển là gì? 3. Các hoạt động dạy học: Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm về mạch điện tử điều khiển Mô tả hoạt động: Hoạt động này nhằm giới thiệu để học sinh biết được mạch điều khiển điện tử là gì? Vai trò và tầm quan trọng của mạch điện tử điều khiển trong kỹ thuật, sản xuất và đời sống. Để hỗ trợ hoạt động này có thể tham khảo hình 13-1, 13-2 để minh họa. Tg Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung - GV mở đầu: Hiện nay, hầu như tất cả các ngành kinh tế, kỹ thuật và trong đời sống điện tử đều có mặt. Trong việc điều khiển các thiết bị, máy móc, dây chuyền sản xuất, các thiết bị điều khiển bằng điện tử đang dần thay thế các thiết bị trước đây điều khiển, bằng cầu dao nút ấn. nhờ có ứng dụng điện tử vào điều khiển đã đáp ứng được, yêu cầu về khả năng tự động hóa cao của các máy móc thiết bị MĐTĐK ĐTĐK Tín hiệu vào - Học sinh lắng nghe, ghi nhớ 1. KHÁI NIỆM VỀ MẠCH ĐIỆN TỬ ĐIỀU KHIỂN - Những mạch điện tử thực hiện chức năng điều khiển được coi là mạch điện tử điều khiển. - Sơ đồ khối tổng quát của mạch điện tử điều khiển - GV trình bày khái niệm về mạch điện tử điều khiển - HS lắng nghe, tiếp thu - Một số ví dụ: + Điều khiển quạt + Máy giặt + Lò vi sóng - GV giới thiệu sơ đồ khối tổng quát của mạch điện tử điều khiển (hình 13 – 1 SGK) - GV yêu cầu học sinh quan sát hình 13 – 2 SGK và đọc phần nội dung một số thiết bị điều khiển bằng điện tử GV có thể đặt câu hỏi + Hình 13 – 2 thể hiện điều gì? + Hãy lấy một số ví dụ thực tế minh họa cho các mạch điện tử điều khiển - HS lắng nghe, quan sát hình vẽ, trả lời câu hỏi - Hình vẽ cho biết một số thiết bị điều khiển bằng điện tử GV nhận xét, bổ sung các câu trả lời và kết luận - Một số ví dụ thực tế + Điều khiển quạt + Điều khiển điều hòa + Lò vi sóng Hoạt động 2: Tìm hiểu công dụng của mạch điện tử điều khiển Mô tả hoạt động: Hoạt động này nhằm giúp cho học sinh biết được các công dụng của mạch điện tử điều khiển trong kỹ thuật, sản xuất và đời sống, cần sử dụng hình 13 – 3 để minh họa Tg Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung Yêu cầu học sinh quan sát hình 13 – 3 - Mạch điện tử điều khiển có những công dụng điển hình gì? Học sinh quan sát, trả lời II. CÔNG DỤNG: Mạch điện tử điều khiển có rất nhiều công dụng khác nhau. - Lấy một số ví dụ minh họa cho các công dụng trên GV nhận xét, bổ sung câu trả lời và kết luận - Ví dụ + Điều khiển tín hiệu như: điều khiển đèn hiệu giao thông + Điều khiển thiết bị dân dụng như điều khiển máy điều hòa không khí + Điều khiển tín hiệu như: điều khiển đèn hiệu giao thông + Tự động hóa các máy móc, thiết bị: dây chuyền lắp ráp ti vi của các công ty điện tử, - Điều khiển các thiết bị dân dụng như: Quạt, máy điều hòa - Điều khiển trò chơi, giải trí Hoạt động 3: Tìm hiểu phân loại máy điện tử điều khiển Mô tả hoạt động: Giúp học sinh biết được các cách phân loại thiết bị điện tử điều khiển theo các tiêu chí khác nhau. Cần sử dụng hình 13 – 4 để minh họa Tg Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung GV có thể giới thiệu cho HS một số tiêu chí để phân loại Yêu cầu HS đọc mục III, quan sát 13 – 4 - Hãy nêu một số cách phân loại mạch điện tử điều khiển? GV lưu ý HS các cách phân loại như SGK chưa phải là tất cả, mà chỉ là một số cách thường gặp HS đọc III, quan sát hình 13 – 4 trả lời câu hỏi - HS dựa vào hình 13 – 4 để trả lời III. PHÂN LOẠI Có nhiều cách phân loại mạch điện tử điều khiển - Phân loại theo công suất - Phân loại theo chức năng - Phân loại theo mức độ tự động hóa, GV có thể đưa ra một số cách phân loại khác như: phân loại theo linh kiện sử dụng, theo hình thức tác động của linh kiện bán dẫn và đáp ứng của tải. IV. HOẠT ĐỘNG KẾT THÚC - GV tóm tắt nội dung chính của bài. Nhấn mạnh kiến thức trọng tâm - Hướng dẫn học sinh trả lời các câu hỏi trong SGK - Yêu cầu học sinh về nhà quan sát, tìm hiểu nhận biết những thiết bị gia đình, hay những thiết bị, máy móc thường gặp có sử dụng mạch điện tử điều khiển. - Dặn dò học sinh đọc trước bài 14: MẠCH ĐIỀU KHIỂN TÍN HIỆU V. RÚT KINH NGHIỆM SOẠN CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM CHƯƠNG III Câu 1: Mạch điện tử điều khiển trong máy quạt, máy điều hòa không khí là mạch: A. Điều khiển tín hiệu B. Điều khiển các thiết bị dân dụng C. Tự động hóa các máy móc thiết bị D. Điều khiển trò chơi và giải trí Chọn câu đúng? Câu 2: Mạch điều khiển tín hiệu có ứng dụng gì trong thực tế? A. Thông báo về tình trạng hoạt động của máy móc, tình trạng của thiết bị khi gặp sự cố B. Thông báo những thông tin cần thiết cho con người thực hiện theo hiệu lệnh C. Làm các thiết bị trang trí bằng bảng điện tử D. Tất cả các ứng dụng trên ĐÁP ÁN Câu 1: B Câu 2: D