Giáo án Công nghệ Lớp 9 - Bài 10: Thực hành lắp mạch điện một công tắc ba cực điều khiển hai đèn (Bản đẹp)

Tuần 26: Ngày soạn : 19/ 02/ 2012 Ngày dạy : 21/ 02/ 2012 Bài 10 : THỰC HÀNH : LẮP MẠCH ĐIỆN MỘT CÔNG TẮC BA CỰC ĐIỀU KHIỂN HAI ĐÈN ( Tiết 1 ) I. Mục tiêu: - Hiểu được nguyên lý làm việc của mạch điện dùng 1 công tắc 3 cực điều khiển 2 đèn . - Vẽ được sơ đồ lắp đặt mạch điện 1 công tắc 3 cực điều khiển 2 đèn . - Lắp đặt được mạch điện đúng quy trình, đảm bảo yêu cầu kĩ thuật . - Làm việc khoa học, cẩn thận, biết tiết kiệm nguyên vật liệu, đảm bảo an toàn điện . II. Chuẩn bị : - Nội dung bài học SGK, bảng mạch điện mẫu (MĐ thấp sáng luân phiên) - Dụng cụ – Thiết bị và Tranh vẽ và Quy trình lắp đặt các mạch điện . III. Hoạt động dạy và học : Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Nội dung Hoạt động 1 : Kiểm trabài cũ ( 8 ph ) + GV : kiểm tra 2 HS : 1/. Vẽ lại sơ đồ lắp đặt mạch điện 2 công tắc 3cực điều khiển 1 đèn. 2/. Trình bày quy trình lắp đặt mạch điện 2 công tắc 3 cực điều khiển 1 đèn . . + GV : nhận xét, cho điểm . + HS1 : Vẽ lại sơ đồ lắp đặt. + HS2: Trình bày quy trình lắp đặt : Vạch dấuàKhoan lỗà Lắp thiết bị điện của bảng điệnàNối dây mạch điệnàKiểm tra + Lớp nhận xét. + Sơ đồ lắp đặt mạch điện 1đèn sử dụng 2 công tắc 3 cực. + Quy trình lắp đặt. Hoạt động 2 : Chuẩn bị và nêu mục tiêu bài học ( 7 ph ) + GV giới thiệu bài: Ở bài này chúng ta cũng dùng công tắc 3 cực nhưng lại điều khiển 2 đèn riêng biệt với mục đích khác nhau : ( Còn gọi là MĐ thấp sáng luân phiên chuyển đổi 2 đèn ) . + kiểm tra sự chuẩn bị dụng cụ – vật liệu - thiết bị + Giáo viên nhấn mạnh mục tiêu bài thực hành. + Lớp chú ý nghe GV giới thiệu nôi dung bài. + HS giúp GV kiểm tra sự chuẩn bị của các tổ. + Các nhóm phân chia và hoạt động theo mục tiêu bài học + Giới thiệu bài. I /- Dụng cụ – vật liệu – thiết bị : + Dụng cụ : + Vật liệu :SGK tr 43 + T / Bị : Hoạt Động 3: Vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện ( 15 ph ) + Giáo viên cho HS đọc thông tin SGK – Trang 43 và quan sát hình SĐ nguyên lý. + Giáo viên hỏi và diễn giải thêm về nguyên lý làm việc của mạch điện trên . + Mạch điện trên dùng để điều khiển 2 đèn như thế nào? + 2 công tắc 3 cực được mắc với 2 đèn như thế nào ? + Mối liên hệ của 2 đèn với công tắc 3 cực là thế nào ? + Nguyên lý làm việc của công tắc 3 cực ? b /- Vẽ sơ đồ lắp đặt : + GV: cho HS thảo luận nhóm để tìm hiểu sơ đồ lắp đặt. + Gọi lần lượt các nhóm vẽ hình sơ đồ lắp đặt mạch điện trên . + Gọi HS nêu mối liên hệ điện giữa các thiết bị trên bảng điện .. + HS đọc thông tin và quan sát hình vẽ SĐ N / Lý . + HS lắng nghe và trả lời . + Dùng để điều khiển 2 đèn thấp sáng luân phiên với nhau . ( chuyển đổi 2 đèn hoặc 1 cụm đèn nhiều hơn ) . + HS: nêu cách mắc: - Cực tĩnh 1 của công tắc 3 cực nối với đèn 1 à Dây nguội - Cực tĩnh 2 của công tắc 3 cực nối với đèn 2 à Dây nguội + HS: là mối liên hệ điện trực tiếp, mắc nối tiếp nhau. + HS: nêu nguyên lý làm việc: Là điều khiển 2 đèn thấp sáng luân phiên nhau theo mục đích riêng biệt . + Các nhóm thảo luận theo hình vẽ SĐLĐ . + Đại diện các nhóm nhận xét . + HS: nêu mối liên hệ điện: Cầu chì + nối tiếp công tắc 2 cực + nối tiếp chấu chung của công tắc 3 cực rồi đi lên đèn 1 và đèn 2 . II /- NỘI DUNG VÀ TRÌNH TỰ THỰC HÀNH : 1 ). Vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện : a /- Tìm hiểu sơ đồ nguyên lý : Nguyên lý làm việc : - Mạch điện dùng để chuyển đổi thấp sáng luân phiên 2 đèn hoặc ( cụm đèn) b /- Vẽ sơ đồ lắp đặt : Hình vẽ SGK trang 44 . Hoạt Động 4: Lập bảng dự trù ( 8 ph ) + Giáo viên cho các nhóm lập bảng dự trù theo sơ đồ lắp đặt . + Gọi HS nêu tên các thiết bị điện và số lượng , yêu cầu KT ( Tương tự như bài 9 ) + HS thảo luận nhóm để lập bảng dự trù vật liệu , thiết bị .. + HS: đọc bảng dự trù của nhóm mình. + HS lớp nhận xét, bổ sung. + 2. Lập bảng dự trù : 1- Bút thử điện: 1 cái 2- CTắc 3 cực: 1 cái 3- Bóng đèn: 2 cái 4- Dây điện đôi:1 mét 5- Ctắc 2 cực: 1 cái 6 -Bđiện lớn(30x40): 1 Hoạt Động 5: Củng cố ( 5 ph ) + Cho HS nhắc lại thế nào là sơ đồ nguyên lý và sơ đồ lắp đặt mạch điện 1 công tắc 3 cực điều khiển 2 đèn. + GV: Chú ý nhấn mạnh cách vẽ hình sơ đồ lắp đặt và các đầu dây nối của thiết bị điện trong mạch điện . + 2 HS đứng tại chỗ nhắc lại ý nghĩa 2 loại sơ đồ theo yêu cầu của GV. + Lớp chú theo dõi, ghi chú. + Sơ đồ nguyên lý. + Sơ đồ lắp đặt. + Chú ý các qui ước cần nhớ khi vẽ sơ đồ. + Ký duyệt của Tổ Trưởng. Hoạt Động 6 : Tổng kết – dặn dò : ( 2 đ ) - Xem tiếp phần 2 của bài 10 ( Mạch điện 1 công tắc 3 cực - Nhắc nhở các nhóm chuẩn bị dụng cụ - thiết bị để tiết sau tiếp tục nghiên cứu quy trình lắp đặt MĐ trên. IV /- Rút kinh nghiệm bổ sung : Tuần 27: Ngày soạn : 26/ 02/ 2012 Ngày dạy : 28/ 02/ 2012 Bài 10 : THỰC HÀNH : LẮP MẠCH ĐIỆN MỘT CÔNG TẮC BA CỰC ĐIỀU KHIỂN HAI ĐÈN ( Tiết 2 ) I. Mục tiêu: - Hiểu được nguyên lý làm việc của mạch điện dùng 1 công tắc 3 cực điều khiển 2 đèn . - Vẽ được sơ đồ lắp đặt mạch điện 1 công tắc 3 cực điều khiển 2 đèn . - Lắp đặt được mạch điện đúng quy trình, đảm bảo yêu cầu kĩ thuật . - Làm việc khoa học, cẩn thận, biết tiết kiệm nguyên vật liệu, đảm bảo an toàn điện . II. Chuẩn bị : - Nội dung bài học SGK, bảng mạch điện mẫu (MĐ thấp sáng luân phiên). - Dụng cụ – Thiết bị và Tranh vẽ và Quy trình lắp đặt các mạch điện . III. Hoạt động dạy và học : Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Nội dung Hoạt động 1 : Kiểm tra bài cũ. ( 10 ph ) + GV : kiểm tra 3 HS : 1/. Vẽ lại sơ đồ nguyên lý mạch điện 1 công tắc 3 cực điều khiển 2 đèn. 2/. Vẽ lại sơ đồ lắp đặt mạch điện 1 công tắc 3 cực điều khiển 2 đèn. 3/. Trình bày quy trình lắp đặt mạch điện 1 công tắc 3 cực điều khiển 2 đèn . . + GV : nhận xét, cho điểm . + HS1 : Vẽ lại sơ đồ nguyên lý. + HS2 :Vẽ lại sơ đồ lắp đặt. + HS2: Trình bày quy trình lắp đặt : Vạch dấuàKhoan lỗà Lắp thiết bị điện của bảng điệnàNối dây mạch điệnàKiểm tra + Lớp nhận xét. + Sơ đồ nguyên lý. + Sơ đồ lắp đặt mạch điện 2 đèn sử dụng 1 công tắc 3 cực. + Quy trình lắp đặt. Hoạt động 2 : Quy trình lắp đặt mạch điện. ( 28 ph ) + Giáo viên treo bảng quy trình lắp đặt rồi diễn giảng từng bước 1 . - Quy trình lắp đặt MĐ trên gồm mấy bước à Kể tên + Giáo viên vừa giới thiệu từng bước của quy trình, vừa thao tác mẫu, chú ý nhấn mạnh an toàn lao động trong từng bước . + Giáo viên vừa thao tác mẫu , vừa nhắc nhở ĐK an toàn , vừa so sánh với bài học trước .. + Giáo viên nhấn mạnh tinh thần, thái độ học tập theo đúng quy trình + Bước 1 : Vạch dấu : - Không vạch dấu ống dây. - Chỉ vạch dấu các thiết bị + Bước 2 : Khoan lỗ : - Khoan lỗ bắt vít cầu chì, công tắc, đèn . - Khoan lỗ luồn dây điện của cầu chì, công tắc , đèn + Bước 3 : Lắp TBĐ của BĐ : - Lắp các thiết bị : cầu chì, công tắc, đèn . - Chú ý lắp đúng theo thứ tự như Sơ đồ lắp đặt . + Bước 4 : Nối dây: - Nối dây từ công tắcà 1 đèn - Nối dây nguội à 1 đèn - Nối dây chấu 1 của CT 1, 2 với đèn 1, 2. - Nối dây nóng à tới cầu chì + Bước 5 : Kiểm tra: - Đúng sơ đồ lắp đặt chưa ? - Dây nối đúng màu chưa ? - Các mối nối đảm bảo an toàn, kĩ thuật chưa ? + HS các nhóm quan sát và lắng nghe từng quy trình một . + HS đọc thông tin SGK rồi kể tên các bước của quy trình lắp đặt + Các nhóm tiến hành quan sát và lắng nghe để thảo luận theo gợi ý của giáo viên . + Các nhóm vừa quan sát, vừa lắng nghe và phát biểu nội dung từng bước . + HS các nhóm quan sát để nhận biết qua từng động tác mẫu của GV . + HS nhắc lại từng bước của qui trình giống như bài 9 đã học hôm trước .. + HS chú ý các thao tác mẫu. + Các tổ nhóm tự lắp ráp, thực hiện theo GV. đặc biệt là khâu an toàn trong lao động và an toàn điện .. + Các tổ nhờ GV kiểm tra bảng điện của tổ mình, sau đó vận hành mạch điện để rút kinh nghiệm. 3 ). QUY TRÌNH LẮP ĐẶT MẠCH ĐIỆN : ( S GK ). + Bước 1 : Vạch dấu : * Vạch dấu các thiết bị *Vạch dấu đường đi dây + Bước 2 : Khoan lỗ : - Khoan lỗ bắt vít. - Khoan lỗ luồn dây +Bước3:LắpTB của BĐ: * Xác định các cực của công tắc 3 cực . * Nối dây thiết bị đóng cắt, bảo vệ . * Lắp các thiết bị vào bảng điện . + Bước 4 : Nối dây: *Nối dây từ bảngđiệnà đèn * Nối dây vào đuôi đèn + Bước 5 : Kiểm tra: - Lắp đặt đúng sơ đồ . - Các mối nối đảm bảo an toàn, kĩ thuật. - Mạch điện thông mạch - Nối nguồn,vận hành. Hoạt động 3 : Củng cố ( 5 ph ) + GV: cho HS nhắc lại Quy trình lắp đặt mạch điện 1 công tắc 3 cực điều khiển .... + Chú ý nhấn mạnh an toàn lao động trong khi thực hành. + 2 HS đứng tại chỗ nhắc lại ý nghĩa 2 loại sơ đồ theo yêu cầu của GV. + Lớp chú theo dõi, ghi chú. + Quy trình lắp đặt mạch điện 1 công tắc 3 cực điều khiển 2 đèn. + An toàn điện. + Ký duyệt của Tổ Trưởng: Hoạt động 4 : Tổng kết – dặn dò : ( 2 ph ) - Xem tiếp phần 3 của bài 10 ( Mạch điện 1 công tắc 3 cực . ) - Các nhóm chuẩn bị: + Bảng điện mẫu bài 9 . + 1 mét dây đôi . + 1 công t ắc 2 cực . + 1 bóng + 1 đuôi đèn . + Dụng cụ đồ nghề thực hành IV /- Rút kinh nghiệm bổ sung : Tuần 28: Ngày soạn : 04/ 03/ 2012 Ngày dạy : 06/ 03/ 2012 Bài 10 : THỰC HÀNH : LẮP MẠCH ĐIỆN MỘT CÔNG TẮC BA CỰC ĐIỀU KHIỂN HAI ĐÈN ( Tiết 3 ) I. Mục tiêu: - Hiểu được nguyên lý làm việc của mạch điện dùng 1 công tắc 3 cực điều khiển 2 đèn . - Vẽ được sơ đồ lắp đặt mạch điện 1 công tắc 3 cực điều khiển 2 đèn . - Lắp đặt được mạch điện đúng quy trình, đảm bảo yêu cầu kĩ thuật . - Làm việc khoa học, cẩn thận, biết tiết kiệm nguyên vật liệu, đảm bảo an toàn điện . II. Chuẩn bị : - Nội dung bài học SGK, bảng mạch điện mẫu (MĐ thấp sáng luân phiên). - Dụng cụ – Thiết bị và Tranh vẽ và Quy trình lắp đặt các mạch điện . III. Hoạt động dạy và học : Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Nội dung Hoạt động 1 : Kiểm tra bài cũ ( 10 ph ) + GV : kiểm tra 3 HS : 1/. Vẽ lại sơ đồ nguyên lý mạch điện 1 công tắc 3 cực điều khiển 2 đèn. 2/. Vẽ lại sơ đồ lắp đặtù mạch điện 1 công tắc 3 cực điều khiển 2 đèn. 3/.Trình bày quy trình lắp đặt mạch điện 1 công tắc 3 cực điều khiển 2 đèn . . + GV : nhận xét, cho điểm . + HS1 : Vẽ lại sơ đồ nguyên lý. + HS2 : Vẽ lại sơ đồ lắp đặt. + HS3: Trình bày quy trình lắp đặt : Vạch dấuàKhoan lỗà Lắp thiết bị điện của bảng điệnàNối dây mạch điệnàKiểm tra + Lớp nhận xét. + Vẽ lại sơ đồ nguyên lý và sơ đồ lắp đặt mạch điện 2 đèn sử dụng 1 công tắc 3 cực. + Quy trình lắp đặt. Hoạt động 2: Thực hành để hoàn thành sản phẩm ( 20 ph ) + Giáo viên kiểm tra sự chuẩn bị dụng cụ – vật liệu - thiết bị của các nhóm. + Giáo viên nhắc lại bảng quy trình lắp đặt để nhấn mạnh an toàn lao động và quy định chỉ tiêu đánh giá sản phẩm theo các mục : + Thời gian , trật tự ,vệ sinh + Ý thức học tập thực hành tập thể, đúng kỹ thuật. + Kiểm tra thử mạch điện vận hành . + Chất lượng sản phẩm và liên hệ thực tế . - Giáo viên theo dõi từng nhóm thực hành và bổ sung, sửa chữa thiếu sót nếu cần thiết .. + GV cho HS các nhóm thực hành theo đúng quy trình, chú ý điều kiện an toàn lao động . chú ý cần phân biệt dây số 1 ( màu vàng ) với dây số 2 ( màu xanh ) + Hết giờ thực hành, các nhóm nộp sản phẩm và tự đánh giá các sản phẩm của các nhóm .. + Các nhóm đặt dụng cụ, thiết bị trước mặt để GV kiểm tra . + Các nhóm nhận dụng cụ thực hành . + Các nhóm chú ý bảng quy trình và phân công công nhiệm vụ cho các thành viên để thực hành theo các tiêu chí của GV . + HS các nhóm thực hành theo đúng quy trình, chú ý điều kiện an toàn lao động. Chú ý cần phân biệt dây số 1 ( màu vàng ) với dây số 2 ( màu xanh ) + HS các nhóm thực hành theo đúng quy trình, chú ý điều kiện an toàn lao động . 4 ). Quy trình lắp đặt : vạch dấu à khoan lỗ à lắp tbđ của bđ à nối dây mạch điện à kiểm tra . * Nhấn mạnh các ý : + Tận dụng đường ống dây của bài 9 để làm bài 10 + Khoan lỗ thiết bị và bảng điện . + Nối dây đến các thiết bị điện. Chú ý nối dây số 1 ( màu vàng ) với dây đèn số 1 , Dây số 2 ( màu xanh ) với dây đèn số 2 . + An toàn điện ( Băng keo mối nối ) à thử mạch điện hoạt động . Hoạt động 3 : Đánh giá sản phẩm ( 8 ph ) + Giáo viên tóm lại và đánh giá nhận xét chung SP của các nhóm theo các tiêu chí đã quy định trước + Đúng sơ đồ lắp đặt chưa ? + Kiểm tra dây chấu 1 với dây chấu 2 nối nhau có đúng màu chưa ? + Các mối nối đảm bảo an toàn, kĩ thuật chưa ? + Nối nguồn điện , vận hành thử mạch điện. + HS các nhóm tự đánh giá sản phẩm lẫn nhau . + Đánh giá theo yêu cầu kỹ thuật khi thực hiện các bước của quy trình + Đánh giá về KT các mối nối. + Các nhóm nối nguồn, vận hành chéo các sản phẩm của nhau.. 5). Đánh giá sản phẩm : - Đánh giá theo quy trình lắp đặt . - Các mối nối đảm bảo an toàn, kĩ thuật chưa ? - Mạch điện thông mạch - Nối nguồn, vận hành . Hoạt động 4 : Củng cố ( 5 ph ) + GV cho HS nhắc lại Quy trình lắp đặt mạch điện 1 công tắc 3 cực điều khiển 2 đèn . + Chú ý nhấn mạnh an toàn lao động trong khi thực hành. + 2 HS đứng tại chỗ nhắc lại ý nghĩa 2 loại sơ đồ theo yêu cầu của GV. + Lớp chú theo dõi, ghi chú. + Quy trình lắp đặt mạch điện 1 công tắc 3 cực điều khiển 2 đèn. + An toàn điện. + Ký duyệt của Tổ Trưởng: Hoạt động 5 : Tổng kết – dặn dò : ( 2 ph ) - Xem nội dung các bài 8, 9, 10, về lắp đặt các mạch điện. - Xem trước nội dung bài 11 : “ Lắp dặt dây dẫn của mạng điện trong nhà “. IV /- Rút kinh nghiệm :