Giáo án Công nghệ Lớp 9 - Bài 8: Thực hành lắp mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn (Bản đẹp)

Tuần 20: Ngày soạn : 25/ 12 / 2011 Ngày dạy : 27/ 12 / 2011 Bài 8 : THỰC HÀNH : LẮP MẠCH ĐIỆN HAI CÔNG TẮC HAI CỰC ĐIỀU KHIỂN HAI ĐÈN ( Tiết 1 ) I. Mục tiêu: - Vẽ được sơ đồ lắp đặt mạch điện 2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn . - Lắp đặt được mạch điện đúng quy trình, đảm bảo yêu cầu kĩ thuật . - Làm việc khoa học, cẩn thận, biết tiết kiệm nguyên vật liệu, đảm bảo an toàn điện . II. Chuẩn bị : - Nội dung bài học SGK, tham khảo tài liệu , liên hệ thực tế . - Dụng cụ – Thiết bị và Tranh vẽ và Quy trình lắp đặt các mạch điện . III. Ho¹t ®éng d¹y vµ häc: Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Nội dung Hoạt động 1 : Giới thiệu bài : ( 8 ph ) + Mạch điện trong phịng học ta cĩ mấy bĩng đèn ? các bĩng được vận hành như thế nào ? ( treo hình vẽ lên). + Mạch điện 2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn rất phổ biến trong mạng điện sinh hoạt của gia đình. Đểà lắp đặt mạch điện 2 công tắc điều khiển 2 đèn trên đúng yêu cầu kĩ thuật, an toàn lao động, chúng ta tiến hành nghiên cứu bài học trên. + Lớp nghe GV giới thiệu bài. + Liên hệ thực tế các mạch điện trong lớp học, quan sát, ttrả lời . + Quan sát để thấy mạc điện thường cĩ các bảng điện trên đĩ cĩ nhiều cơng tắc điều khiển các bĩng đèn riêng. + HS lớp nhận xét, bổ sung. + Giới thiệu các mạch điện cĩ nhiều đèn, mỗi đèn cĩ cơng tắc điều khiển riêng. Hoạt động 2 : Chuẩn bị dụng cụ – vật liệu và thiết bị + GV: tiến hành kiểm tra sự chuẩn vật liệu của các nhóm. - Phân chia nhóm theo mục tiêu bài thực hành . + Giao việc + D/Cụ + T/Bị + Chuẩn bị mẫu báo cáo thực hành và sản phẩm thu được sau 3 tiết học . + Các nhóm tiến hành trình bày các vật liệu đã chuẩn bị; quan sát, lắng nghe và thảo luận theo gợi ý của giáo viên . + Các nhóm tự phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong nhóm theo từng công đoạn . + Các nhóm giúp GV kiẻâm tra 1 ). Dụng cụ – vật liệu và thiết bị : +Dụngcụ: Kìm điện, bút thử điện, khoan, tua vít + Thiết bị : bảng điện, ống mũ vuông, cầu chì, công tắc, ổ điện, đèn Hoạt động 3 : Nội dung và trình tự thực hành : + Cho HS các nhóm quan sát hình vẽ sơ đồ nguyên lý và hỏi ? - 2 bóng đèn được mắc với nhau như thế nào ? - Cầu chì, công tắc mắc vào dây pha hay dây trung hòa?và mắc như thế nào ? - Phương án lắp đặt các thiết bị như thế nào ? + GV: Các thiết bị phải đảm bảo yêu cầu kĩ thuật nào? + Giáo viên nhận xét, chốt lại mối quan hệ điện của các thiết bị và đồ dùng điện. + Hãy nêu sự khác nhau của sơ đồ nguyên lý và sơ đồ lắp đặt ? + GV: yêu cầu các nhóm thảo luận để hoàn thành sơ đồ lắp đặt, tiến hành vẽ theo ý thống nhất trong tổ. + GV yêu cầu các nhóm kiểm tra sơ đồ lắp đặt để kết luận và vẽ hình mạch điện thực hành . + Các nhóm quan sát và thảo luận hình vẽ .. + 2 đèn được mắc song song với nhau, mỗi nhánh gồm: 1 cầu chì, 1 công tắc, một bóng đèn. + Cầu chì, công tắc mắc vào dây pha . + Các thiết bị cầu chì 1, công tắc 1 , đèn 1 được mắc nối tiếp với nhau . + Các thiết bị được gắn cố định trên bảng điện lớn (30 cmx40 cm) và đi dây trong ống mũ vuông , có bắt vít ống. + HS: các TB phải được lắp chắc chắn, đẹp, an toàn. + Lớp nhận xét, bổ sung. + HS: khác nhau cơ bản là vị trí các thiết bị, đồ dùng phải chỉ rõ, đường dây phải thể hiện như thực tế là luồn chung vào trong 1 ống nhựa + HS các nhóm quan sát, lắng nghe và thực hiện đúng theo yêu cầu của GViên. + Các nhóm thảo luận để chỉ rõ mối liên hệ điện giữa các thiết bị, đồ dùng. + Các nhóm trình bày bảng sơ đồ lắp đặt ( kiểm tra chéo nhau để sửa chữa sai sót) . 1 ). Vẽ sơ đồ lắp đặt : a. Tìm hiểu sơ đồ nguyên lý mạch điện: + Mối liên hệ điện củacácT/Bị. + Cách mắc dây và công dụng của mạch điện . b. Vẽ sơ đồ lắp đặtù mạch điện : Hoạt động 4: lập bảng dự trù dụng cụ – thiết bị + Giáo viên cho HS nhìn vào hình vẽ SĐ lắp đặt để phát biểu nội dung bảng dự trù .. + Cho đại diện các nhóm nêu cách dự trù vật liệu của nhóm mình. + Giáo viên nhận xét, kết luận và ghi lên bảng . + HS các nhóm thảo luận, liệt kê tên các thiết bị theo SĐ lắp đặt . + HS ghi thông tin vào bảng dự trù .. + Đại diện các nhóm trình bày bảng dự trù của nhóm mình. + HS: nhận xét chéo nhau. TT Tên dụng cụ Vật liệu, TB. Số lượng Yêu cầu KT. 1 Cầu chì 1 cái 2 Công tắc 2 cái 3 Đuôi đèn 2 cái 4 Bóng đèn 2 cái 5 Dây điện 2 m 6 Oác vít 10 con 7 Oáng mũ 1 m 8 Bảng điện 1 cái 2 ). LẬP BẢNG DỰ TRÙ DỤNG CỤ – THIẾT BỊ : Hoạt động 5: Củng cố : + GV: Cho HS nhắc lại cách vẽ sơ đồ nguyên lý và sơ đồ lắp đặt mạch điện 2 công tắc ĐK 2 đèn . + Chú ý nhấn mạnh cách vẽ hình và các đầu dây nối của thiết bị điện trong mạch điện . + 2 HS nêu lại cách vẽ, chú ý nêu rõ sự khác nhau của 2 sơ đồ này. + Lớp quan sát sơ đồ và lắng nghe ý chính mà GV đã nhấn mạnh. + Ký duyệt của Tổ Trưởng: + Cách vẽ sơ đồ: Nguyên lý. Lắp đặt. + Các đặt điểm cần lưu ý khi tiến hành vẽ 2 sơ đồ này. Hoạt động 6: Tổng kết – dặn dò : - Xem lại nội dung bài học . - Xem tiếp phần 2, bài 8 ( MĐ: 2 công tắc điều khiển 2 đèn ) IV - Rút kinh nghiệm : Tuần 21: Ngày soạn : 01/ 01 / 2012 Ngày dạy : 03/ 01 / 2012 Bài 8 : THỰC HÀNH : LẮP MẠCH ĐIỆN HAI CÔNG TẮC HAI CỰC ĐIỀU KHIỂN HAI ĐÈN ( Tiết 2 ) I. Mục tiêu: - Vẽ được sơ đồ lắp đặt mạch điện 2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn . - Lắp đặt được mạch điện đúng quy trình, đảm bảo yêu cầu kĩ thuật . - Làm việc khoa học, cẩn thận, biết tiết kiệm nguyên vật liệu, đảm bảo an toàn điện . II. Chuẩn bị : - Nội dung bài học SGK, tham khảo tài liệu , liên hệ thực tế . - Dụng cụ – Thiết bị và Tranh vẽ và Quy trình lắp đặt các mạch điện . III. Ho¹t ®éng d¹y vµ häc: Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Nội dung Hoạt động 1 : Kiểm tra bài cũ ( 13 ph ) + GV : kiểm tra 3 HS. 1/. Vẽ hình sơ đồ nguyên lý mạch điện 2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn . 2/. Vẽ sơ đồ lắp đặt của mach điện dựa theo sơ đồ nguyên lý của 1 HS vừa kiêm tra. 3/. Lập bảng dự trù tên thiết bị và dụng cụ thực hành mạch điện trên . + GV : Nhận xét cho điểm, giới thiệu bài mới. + HS 1: lên vẽ sơ đồ nguyên lý mạch điện 2 đèn sử dụng công tắc riêng. + HS2: Vẽ sơ đồ lắp đặt. +HS3: lập bảng dự trù vật liệu. TT Tênï vật liệu, TB. Đồ dùng Số lượng Yêu CầuKT 1 Cầu chì 1 cái 2 Công tắc 2 cái . .. . + Lớp nhận xét. + Vẽ sơ đồ điện: Nguyên lý. Lắp đặt. + Lập bảng dự trù vật liệu. Hoạt động 2: Nội dung và trình tự thực hành ( 25 ph ) + Giáo viên yêu cầu các nhóm nghiên cứu kĩ quy trình lắp đặt ( sgk tr 38 ). + Giáo viên diễn giải thêm quy trình bài 8 gần giống như quy trình bài số 6 nhưng phải gắn thêm 1 công tắc và 2 đèn + Giáo viên nhấn mạnh mục tiêu cần đạt được của bài thực hành này ở tiết 2 . + GV vừa diễn giải , thao tác mẫu và nhấn mạnh điều kiện an toàn lao động. + Bước 1 : Vạch dấu : Chú ý chiều dài từng đoạn ống mũ vuông ( 40 cm x 15 x 15 x 15 cm ) . + Bước 2 : Khoan lỗ : * Khoan lỗ bắt vít ống mũ . * Khoan lỗ bắt vít cầu chì . * Khoan lỗ luồn dây điện . + Bước 3 : Lắp TBĐ của BĐ : Tương tự như bài 6 ( Lắp bảng điện ) + Bước 4 : Nối dây: * Nối dây từ công tắc 2 đèn . * Nối dây nguội 2 đèn * Nối dây nóng tới cầu chì + Bước 5 : Kiểm tra: * Lắp đặt đúng sơ đồ lắp đặt chưa ? * Các mối nối dây đảm bảo an toàn điện chưa ? * Mạch điện hoạt động tốt chưa ? + Lớp nghiên cứu bảng qui trình lắp đặt ( sgk ). + Các nhóm tiến hành quan sát bảng quy trình và lắng nghe để thảo luận theo gợi ý của giáo viên . + Các nhóm tự phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong nhóm theo từng bước của quy trình . + HS quan sát từng thao tác mẫu và trình bày nội dung từng bước, chú ý điều kiện an toàn lao động . + Bước 1 : Vạch dấu : * Chiều dài từng đoạn ống. * Vạch dấu các thiết bị . + Bước 2 : Khoan lỗ : * Khoan lỗ bắt vít . * Khoan lỗ luồn dây điện . + Bước 3 : Lắp TBĐ của BĐ : ( Giống các bước bài 6 ) . + Bước 4 : Nối dây mạch điện * Nối dây nóng , nguội * Nối dây ra đèn. * Nối dây tới các thiết bị + Bước 5 : Kiểm tra: * Kiểm tra theo sơ đồ. * Kiểm tra các mối nối . * Mạch điện hoạt động. + HS các nhóm nhận xét chéo nhau. 3. Quy trình lắp đặt mạch điện: + Bước 1 : Vạch dấu : - Chiều dài từng đoạn ống mũ vuông ( 40 cm x 15 x 15 x 15 cm ) . -Vạch dấu các thiết bị. + Bước 2 : Khoan lỗ : - Khoan lỗ bắt vít ống mũ . - Khoan lỗ bắt vít thiết bị. - Khoan lỗ luồn dây . + Bước 3: Lắp TBĐ của BĐ: Bắt dây vào TB điện . Bắt vít vào bảng điện . + Bước 4 : Nối dây mạch điện : Chú ý nối đúng dây Nóng và dây Nguội . Nối đúng dây công tắc và cầu chì . + Bước 5 : Kiểm tra: Kiểm tra đúng sơ đồ, đúng kĩ thuật lắp đặt. Hoạt động 3: Củng cố ( 5 ph) + Cho HS nhắc lại Cách vẽ sơ đồ nguyên lý và sơ đồ lắp đặt mạch điện 2 công tắc ĐK 2 đèn . + Chú ý nhấn mạnh cách vẽ hình và các đầu dây nối của thiết bị điện trong mạch điện + GV nhận xét, dặn dò. + HS lần lượt đứng tại chỗ trả lời các câu hỏi của GV. + Sơ đồ nguyên lí chỉ cần thể hiện mối quan hệ về điện của các phần tử, còn sơ đồ lắp đặt phải thể hiện rõ vị trí các phần tử trong mạch điện. + Lớp nhận xét, bổ sung. + Vẽ sơ đồ điện: Nguyên lý. Lắp đặt. + Lập bảng dự trù vật liệu. + Yêu cầu KT khi thực hành. Hoạt động 4: Tổng kết – dặn dò ( 2 ph ) + Ký duyệt của Tổ Trưởng. - Xem lại nội dung bài học tiếp phần 3 của bài 8 ( Mạch điện 2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn ) - Nhắc nhở các nhóm chuẩn bị dụng cụ - Thiết bị để tiết sau thực hành theo nhóm tại phòng thực hành để hoàn thành và nộp sản phẩm. IV - Rút kinh nghiệm : Tuần 22: Ngày soạn : 08/ 01 / 2012 Ngày dạy : 10/ 01 / 2012 Bài 8 : THỰC HÀNH : LẮP MẠCH ĐIỆN HAI CÔNG TẮC HAI CỰC ĐIỀU KHIỂN HAI ĐÈN ( Tiết 3 ) I. Mục tiêu: - Lắp đặt được mạch điện đúng quy trình, đảm bảo yêu cầu kĩ thuật . - Biết cách kiểm tra mạch điện hoạt động tốt , đẹp và an toàn . - Làm việc khoa học, cẩn thận. Biết cách lập bảng dự trù tiết kiệm nguyên vật liệu, đảm bảo an toàn điện . II. Chuẩn bị : - Nội dung bài học SGK, tham khảo tài liệu , liên hệ thực tế . - Dụng cụ – Thiết bị. Tranh vẽ và Quy trình , sơ đồ lắp đặt các mạch điện . III. Ho¹t ®éng d¹y vµ häc: Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Nội dung Hoạt động 1 : Kiểm tra dụng cụ, thiết bị thực hành ( 10 ph ) + GV : kiểm tra 2 HS. 1. Vẽ lại sơ đồ lắp đặt mạch điện 2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn riêng biệt. 2. Vẽ sơ đồ trình tự các bước thực hành có chú thích yêu cầu KT cho từng bước. + Tổ chức kiểm tra sự chuẩn bị các phương tiện, nguyên vật liệu, đồ dùng điện và các dụng cụ phục vụ tiết thực hành. + GV : nhận xét, cho điểm phần chuẩn bị của các tổ. + HS1: Vẽ lại sơ đồ lắp đặt. + HS2:Vẽ qui trình lắp đặt. ( theo SGK tr 38 ) * Vạch dấu: * Khoan lỗ * Lắp thiết bị điện của bảng điện. * Nối dây mạch điện: .. * Kiểm tra: + Lớp nhận xét. + Các tổ chuẩn bị thực hành. + Sơ đồ lắp đặt mạch điện 2 đèn sử dụng 2 công tắc riêng. + Qui trình thực hành lắp đặt mạch điện. Hoạt động 2: Thực hành để hoàn thành sản phẩm ( 25 ph ) + Giáo viên kiểm tra sự chuẩn bị dụng cụ, vật liệu, thiết bị của các nhóm lần cuối, cho lớp tiến hành TH lắp mạch điện dựa vào sơ đồ lắp đặt còn giữ lại trên bảng khi kiểm tra HS1. + Giáo viên nhắc lại bảng quy trình lắp đặt và nhấn mạnh an toàn lao động và quy định chỉ tiêu đánh giá sản phẩm theo các mục : * Thời gian . * Trật tự * Ý thức học tập thực hành * Kiểm tra thử mạch điện vận hành. * Chất lượng sản phẩm và liên hệ thực tế . + Giáo viên theo dõi từng nhóm thực hành và bổ sung, sửa chữa thiếu sót nếu cần thiết .. - Hết giờ thực hành, các nhóm nộp sản phẩm và tự đánh giá các sản phẩm của các nhóm .. + GV yêu cầu HS các nhóm tự đánh giá và đánh giá nhau + Giáo viên tóm lại và đánh giá nhận xét chung sản phẩm của các nhóm theo các tiêu chí đã quy định trước . + Nhận xét ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường xung quanh nơi thực hành. + Nhận xét ý thức tiết kiệm nguyên vật liệu, góp phần tiết kiệm điện năng. + GV: nhận xét chung tiết thực hành và chốt lại bài học. + HS các nhóm nhận dụng cụ thực hành và quan sát quy trình lắp đặt mạch điện . + Lớp chú ý căn dặn của GV. + Các nhóm tiến hành thực hành theo từng bước 1 . Chú ý phân chia nhau từng nhiệm vụ cho các thành viên + Thực hiện theo quy định của GV hướng dẫn, chú ý tiêu chí đánh giá chất lượng .. + HS các nhóm thực hành theo đúng quy trình, chú ý điều kiện an toàn lao động . + Các nhóm nộp sản phẩm. + Các nhóm đánh giá sản phẩm chéo nhau theo các mục : * Thời gian . * Trật tự * Ý thức học tập thực hành * Kiểm tra thử mạch điện vận hành. * Chất lượng sản phẩm và liên hệ thực tế . + Lớp ghi chú, rút kinh nghiệm qua nhận xét, đánh giá của GV. 4 ). * Quy trình lắp đặt : + Vạch dấu + Khoan lỗ + Lắp thiết bị điện của bảng điện. + Nối dây mạch điện + Kiểm tra . * Các chú ý : + Cắt 4 đoạn ống theo chiều dài BĐ . ( 40 – 10 – 10 – 10 cm ) + Khoan lỗ ống mũ và khoan lỗ thiết bị và bảng điện . + Nối dây đến các thiết bị điện . + An toàn điện ( Băng keo mối nối ) à thử mạch điện hoạt động . 5 Đánh giá sản phẩm : - Đánh giá theo quy trình lắp đặt . - Đánh giá theo các tiêu chí đã chỉ định trước khi thực hành . Hoạt động 3: Củng cố ( 8 ph ) + GV cho HS nhắc lại quy trình lắp đặt mạch điện 2 công tắc 2 đèn . + Chú ý nhấn mạnh quy trình lắp đặt và các đầu dây nối của thiết bị điện trong mạch điện phải đảm bảo an toàn điện, vận hành tốt + GV nhận xét, tuyên dương, phê bình, dặn dò. + HS lớp lần lượt đứng tại chỗ trả lời các câu hỏi của GV. + Qui trình thực hành lắp đặt mạch điện. + Các yêu cầu Kỷ thuật của 1 mạch điện trên bảng điện. + Lớp nhận xét, bổ sung. + Qui trình thực hành lắp đặt mạch điện. + Các yêu cầu Kỷ thuật của 1 mạch điện trên bảng điện. + Ký duyệt của Tổ Trưởng: Hoạt động 4: Tổng kết – dặn dò ( 2 ph ) - Xem lại nội dung bài học . - Xem trước nội dung bài 9 ( Mạch điện 2 công tắc 3 cực điểu khiển 1 đèn ) IV - Rút kinh nghiệm :