Giáo án Công nghệ Lớp 9 - Phần: Trồng cây ăn quả - Tiết 1-35 - Nguyễn Thị Vân Anh

Ngày soạn: 13/ 08/ 2012 Ngày giảng: 17/08/2012 Tiết 1- Bài 1: Giới thiệu nghề trồng cây ăn quả. i/ Mục tiêu : Sau khi học xong bài này, học sinh cần: 1. Kiến thức: - Biết được vai trũ, vị trớ của nghề trồng cõy ăn quả trong đời sống và nền kinh tế va đời sống. 2. Kĩ năng: - Biết được cỏc đặc điểm, yờu cầu và triển vọng của nghề trồng cõy ăn quả. 3. Thỏi độ: - Yờu thớch nghề trồng cõy ăn quả, cú ý thức tham gia phỏt triển cõy ăn quả trong vườn của gia đỡnh nhằm cải thiện đời sống và tăng thu nhập. 4. Trọng tõm: Đặc điểm, yờu cầu và triển vọng của nghề trồng cõy ăn quả. Ii/ Chuẩn bị : Chuẩn bị nội dung: Sgk, sgv. Tài liệu: Phát triển VAC, trồng cây ăn quả Chuẩn bị đồ dùng dạy học: - Tranh vẽ có nội dung liên quan đến bài học. - Bảng số liệu về phát triển trồng cây ăn quả trong nước và ở địa phương. III/ Tiến trình dạy học: 1. Tổ chức: sĩ sụ́ Lớp 9A: Lớp 9B: Lớp 9C: 2. Kiểm tra bài cũ: Không 3. Bài mới: Giới thiệu bài :Trồng cây ăn quả là một nghề góp phần nâng cao chất lượng bữa ăn hàng ngày, cung cấp nguyên liệu cho chế biến, là nguồn thu nhập đáng kể Vậy, nghề trồng cây ăn quả có những đặc điểm gì? Yêu cầu đối với người làm nghề và triển vọng của nghề này ra sao? Chúng ta cùng tìm hiểu bài 1: “Giới thiệu nghề trồng cây ăn quả”. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò */ HĐ1: Tìm hiểu vai trò, vị trí của nghề trồng cây ăn quả: - Hãy kể các giống cây ăn quả ở nước ta mà em biết? - Vai trò: - Vị trí của nghề trồng cây ăn quả trong đời sống và nền kinh tế quốc dân. */ HĐ2: Tìm hiểu đặc điểm của nghề và những yêu cầu đối với người làm nghề trồng cây ăn quả: - Nghề trồng cây ăn quả có đặc điểm gì? ?.Đối tượng lao động của nghề là gỡ? Vớ dụ? ?.Qua kiến thức Cụng nghệ 7 đó học, em hóy cho biết trồng cõy ăn quả bao gồm những khõu nào? ?.Để tiến hành được những cụng việc đú, cần những dụng cụ lao động nào? ?.Người trồng cõy ăn quả thường xuyờn phải làm việc ở đõu? ?.Người làm nghề trồng cõy ăn quả thỡ tư thế làm việc sẽ như thế nào? Cho vớ dụ cụ thể ? ?.Kết quả cuối cựng mà người trồng cõy ăn quả mong muốn là gỡ? ?. Cần phải cú những yờu cầu gỡ đối với người trồng cõy ăn quả ? ?.Tại sao nghề trồng cõy ăn quả lại cú những yờu cầu như vậy? ?.Theo em trong những yờu cầu đú, yờu cầu nào là quan trọng nhất? Tại sao? GV nhận xột và giải thớch: Yờu cầu nào cũng quan trọng và rất cần thiết, khụng thể thiếu một yờu cầu nào nếu muốn cú kết quả trồng tốt nhất. Tuy nhiờn phải yờu nghề, yờu thiờn nhiờn, cần cự, chịu khú, ham học hỏi, năng động sỏng tạo thỡ mới cú thể theo nghề trồng cõy ăn quả và trồng cú kết quả được, nếu khụng yờu nghề thỡ chẳng bao giờ cú sỏng tạo hay học hỏi thỡ dự cú tri thức vẫn khụng thể trồng cho kết quả tốt nhất được. - Để đỏp ứng được cỏc yờu cầu của nghề, nhiệm vụ của em phải làm gỡ? */ HĐ3: Tìm hiểu triển vọng của nghề trồng cây ăn quả: GV:Giới thiệu:Hiện nay, nghề trồng cõy ăn quả đang được khuyến khớch phỏt triển, tạo thờm cụng ăn việc làm và thu nhập cho người lao động, tăng thờm nguồn ngoại tệ cho đất nước GV:Cho HS xem bảng 1 ?.Em hóy nhận xột triển vọng phỏt triển cõy ăn quả trong thời gian tới? GV kết luận: ?.Để đỏp ứng yờu cầu phỏt triển, cần thực hiện tốt những cụng việc nào? ?.Thế nào là chuyờn canh, thõm canh? ?.Xõy dựng cỏc chớnh sỏch phự hợp, đẩy mạnh đào tạo, huấn luyện cỏn bộ kỹ thuật nhằm mục đớch gỡ? I/ Vai trò, vị trí của nghề trồng cây ăn quả: - Quan sát H1(5- sgk) (vải thiều (Lục Ngạn); nhãn lồng (hưng Yên); bưởi (Đoan Hùng)) - Vai trò, vị trí: + Cung cấp cho người tiêu dùng. + Cung cấp nguyên liệu cho Công Nghệ chế biến đồ hộp, nước giải khát + Xuất khẩu. II/ Đặc điểm và những yêu của nghề: Đọc mục II (6- sgk). Đặc điểm của nghề: Đối tượng lao động: Cây ăn quả lâu năm có giá trị dinh dưỡng và kinh tế cao. VD: Cõy mớt, xoài, nhón.... Nội dung lao động: Công việc: Nhân giống, làm đất, gieo trồng, chăm bón, thu hoạch, bảo quản, chế biến. c. Dụng cụ lao động: Cuốc, xẻng, cày. d. Điều kiện lao động: - Thường xuyờn làm việc ngoài trời chịu tỏc động trực tiếp của cỏc yếu tố khớ hậu, tiếp xỳc trực tiếp với hoỏ chất, tư thế làm việc luụn thay đổi theo tớnh chất cụng việc. e. Sản phẩm: Là những loại quả: Cam, chanh, mít, nhãn, vải, xoài 2. Yêu cầu của nghề đối với người lao động: - Phải có tri thức về các ngành khoa học có liên quan (sinh, hoá, KTNN) và có kỹ năng cơ bản về nghề trồng cây ăn quả. - Phải yờu nghề, cần cự, chịu khú, ham học hỏi, năng động, sỏng tạo. - Phải cú sức khoẻ tốt, khéo léo HS: Cần cố gắng học thật tốt lý thuyết, nắm chắc kỹ thuật trồng cõy ăn quả, phải yờu nghề, luụn rốn luyện sức khoẻ để đỏp ứng cho việc làm việc ngoài trời và cỏc yờu cầu khỏc của nghề. III/ Triển vọng của nghề: HS: Ngày càng phỏt triển. - Nghề trồng cõy ăn quả đang được khuyến khớch phỏt triển mạnh. - Để thực hiện được các nhiệm vụ, vai trò của nghề trồng cây ăn quả, phải làm tốt một số công việc sau: + Xây dựng và cải tạo vườn CAQ theo hướng thâm canh, chuyên canh. + áp dụng các tiến bộ kĩ thuật. + Xây dựng các chính sách phù hợp, đẩy mạnh đào tạo, huấn luyện cán bộ kĩ thuật. HS: - Chuyờn canh: trồng một loại cõy ăn quả trờn một vựng đất - Thõm canh: Áp dụng những tiến bộ KHKT: giống, phõn bún, thuốc bảo vệ thực vật... vào trồng trọt để nõng cao năng suất và chất lượng nụng sản. HS: Tạo điều kiện thuận lợi nhất để nghề trồng cõy ăn quả phỏt triển mạnh, người dõn an tõm sản xuất. 4. Củng cố: - Gọi 1- 2 học sinh đọc: “Ghi nhớ”. - Nêu câu hỏi củng cố bài. 1.Nghề trồng cõy ăn quả cú vai trũ gỡ đối với đời sống và kinh tế? 2.Em hóy nờu cỏc yờu cầu đối với người làm nghề trồng cõy ăn quả và phõn tớch ý nghĩa của chỳng? - Đánh giá mức độ đạt được của bài học. 5. Hướng dẫn về nhà: - Học bài và trả lời các câu hỏi cuối bài. - Đọc trước và chuẩn bị nội dung bài 2. ------------------------------------------------------- Ngày soạn:27/08/12 Ngày giảng:29/08/12 Tiết 2- Bài 2 : Một số vấn đề chung về cây ăn quả . i/ Mục tiêu : Sau T1 của bài học này, học sinh: 1. Kiến thức: - Biết được giỏ trị của việc trồng cõy ăn quả. - Biết được đặc điểm thực vật và yờu cầu ngoại cảnh của cõy ăn quả. 2. Kĩ năng: - Kỹ năng nhận biết cỏc đặc điểm thực vật của cõy ăn quả thành thạo. 3. Thỏi độ: - Yờu thớch cụng việc của việc trồng cõy ăn quả, cỏc đặc điểm thực vật của cõy ăn quả thành thạo. 4. Trọng tõm: Giỏ trị của việc trồng cõy ăn quả. Ii/ Chuẩn bị : Chuẩn bị nội dung: Đọc kĩ nội dung bài học trong sgk. Thu thập thêm thông tin trong các tài liệu. Chuẩn bị đồ dùng dạy học: Tranh ảnh để minh hoạ. iII/ Tiến trình dạy học: 1. Tổ chức: sĩ sụ́ 2. Kiểm tra: ?. Nghề trồng cây ăn quả có vai trò gì đối với đời sống và kinh tế? ?. Nờu cỏc yờu cầu với người làm nghề trồng cõy ăn quả?Yờu cầu nào là quan trọng nhất? Vỡ sao? HS: - Cú tri thức kỹ năng về KHKT nụng nghiệp. - Cú sức khoẻ tốt. - Cú lũng yờu nghề. - Yờu cầu lũng yờu nghề là quan trọng nhất vỡ đú mới là động cơ giỳp người trồng cõy ăn quả rốn luyện, học tập tốt để đạt kết quả cao 3. Bài mới: Giới thiệu bài: CAQ là cây có giá trị dinh dưỡng và kinh tế cao được nhân dân trồng từ lâu đời và có nhiều kinh nghiệm. Trong quá trình sinh trưởng và phát triển của CAQ, các yếu tố ngoại cảnh và kĩ thuật trồng, chăm sóc có ảnh hưởng rất lớn đến năng suất và chất lượng các loại quả Hụm nay chỳng ta sẽ cựng tỡm hiểu giỏ trị cựng đặc điểm thực vật và yờu cầu ngoại cảnh của cõy ăn quả qua tiết thứ nhất của bài 2. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò */HĐ1: Tìm hiểu về giá trị của việc trồng cây ăn quả: ? Phần lớn cỏc loại quả cung cấp cho con người những chất dinh dưỡng nào? ?.Nờu một vài vớ dụ về cụng dụng làm thuốc của cõy ăn quả? ?.Nờu vài vớ dụ cho thấy cõy ăn quả cú giỏ trị kinh tế cao? ?.Tại sao núi cõy ăn quả gúp phần bảo vệ mụi trường sinh thỏi? GV Giải thớch thờm: Ngoài giỏ trị về kinh tế, cõy ăn quả cũn cú tỏc dụng chống xúi mũn, bảo vệ đất. Hiện nay du lịch sinh thỏi người ta cũn chỳ trọng đến cỏc vườn cõy ăn quả, do đú cõy ăn quả cũn cú ý nghĩa phục vụ du lịch. CH: Túm lại, cõy ăn quả cú những giỏ trị nào? GV kết luận: ?. Trong cỏc giỏ trị đú giỏ trị nào là quan trọng? */ HĐ2: Tìm hiểu về đặc điểm thực vật và yêu cầu ngoại cảnh của cây ăn quả: ?.Thực vật cú những loại rễ nào? GV Giới thiệu: cõy ăn quả cú rễ cỏi cú thể xuống sõu 1à10m giỳp cõy đứng vững và hỳt nước, chất dinh dưỡng, rễ con tập trung ở lớp đất mặt cú độ sõu từ 0,1à10m cú nhiệm vụ hỳt nước, chất dinh dưỡng cho cõy - Rễ CAQ có mấy loại? Đó là những loại nào? Cho VD? Chúng có đặc điểm và nhiệm vụ gì? GV kết luận ?.Theo em, cõy ăn quả thường cú dạng thõn nào là chủ yếu? - Thân cây có tác dụng gì? Cành cây phân bố làm mấy cấp độ? Cấp độ mấy thì mang quả? GV nhận xết và kết luận: ?.Thực vật thường cú những loại hoa nào? GV lấy Vớ dụ hoa lưỡng tớnh cú ở xoài, chụm chụm, nhón, vải. ?, Cõy ăn quả thường cú những dạng quả nào? ?. Số lượng hạt trong một quả thỡ như thế nào? ?.Dựa vào kiến thức mụn Địa lý, em hóy giới thiệu sơ lược về khớ hậu ở nước ta? ?.Cõy ăn quả chịu tỏc động của những yếu tố ngoại cảnh nào? ?.Cõy ăn quả ở nước ta thớch hợp ở nhiệt độ như thế nào? Tại sao? ?.Phần lớn cõy ăn quả chịu độ ẩm khụng khớ và lượng mưa như thế nào ở nước ta? ?.Cõy ăn quả nào khụng thớch ỏnh sỏng mạnh ở nước ta? ?.Theo em biết, trong quỏ trỡnh trồng cõy ăn quả, nhu cầu phõn bún ở từng thời kỳ ra sao? Chỳng ta cần bún phõn gỡ ở từng thời kỳ đú? ?.Cõy ăn quả thớch hợp với những loại đất nào? ?.Túm lại cõy ăn quả thớch hợp với điều kiện ngoại cảnh như thế nào? GV kết luận: I/ Giá trị của việc trồng cây ăn quả: HS: Chất bộo, vitamin, đường... HS: Quả quất cú thể ngõm mật ong để trị ho. HS: Khi ta trồng xoài, nhón cú thể bỏn tăng thờm thu nhập cho gia đỡnh. HS: Giữ cho mụi trường trong lành. HS: Trả lời, Ghi vở -Giá trị dinh dưỡng. -Có khả năng chữa được một số bệnh. -Là nguồn nguyên liệu cung cấp cho các nhà máy chế biến. -Bảo vệ môi trường sinh thái, chống xói mòn, bảo vệ đất HS: - Giỏ trị dinh dưỡng - Là nguyờn liệu cho nhà mỏy chế biến nụng sản II/ Đặc điểm thực vật và yêu cầu ngoại cảnh của cây ăn quả: 1.Đặc điểm thực vật: a. Rễ: HS: Rễ cọc và rễ chựm - Rễ cọc: Mọc thẳng xuống đất, sâu 1- 10 mét giúp cây đứng vững, hút nước, chất dinh dưỡng. - Rễ chùm: Mọc ngang. Sâu 0,1- 10 mét, giúp cây hút nước, chất dinh dưỡng. b. Thân: HS: Phần lớn là thõn gỗ. - Thân gỗ: Làm giá đỡ cho cây. - Cành cấp I, II, III, IV, V, VI. Cành cấp V mang quả. c. Hoa: HS: Hoa đực, hoa cỏi và hoa lưỡng tớnh. - Hoa đực: Nhị phát triển, nhuỵ không phát triển. - Hoa cái: Nhuỵ phát triển, nhị không phát triển. - Hoa lưỡng tính:Nhị, nhuỵ cùng phát triển. d. Quả và hạt: HS: Quả hạch, quả mọng và quả cú vỏ cứng. - Quả hạch: Đào, mận, mơ; quả mọng: cam, quýt; quả có vỏ cứng; Dừa.... - Hạt: Số lượng, hình dạng, màu sắc phụ thuộc vào loại quả. 2. Yêu cầu ngoại cảnh: HS: khớ hậu nhiệt đới, ụn đới, cận nhiệt đới. HS: Nhiệt độ, độ ẩm, lượng mưa, ỏnh sỏng, đất. HS: Tuỳ từng loại cõy yờu cầu nhiệt độ khỏc nhau. Vỡ nước ta cú khớ hậu đa dạng. HS: Khoảng 80- 90% độ ẩm khụng khớ và 1000-2000mm HS: Cõy dõu tõy, dứa.. HS; Tuỳ theo từng thời kỡ mà nhu cầu bún phõn khỏc nhau. Ta cần bún đủ N,P,K HS: Thớch hợp trờn nhiều loại đất nhưng thớch hợp nhất là đất phự sa ven sụng. a. Nhiệt độ: Tuỳ thuộc vào từng thời kì sinh trưởng của mỗi loại cây. VD: Chuối: 25- 300C; cam, quýt: 25- 270C. b. Độ ẩm, lượng mưa: - Độ ẩm không khí:80- 90%. - Lượng mưa: 1000- 2000 mm. c. ánh sáng: - Hầu hết cây ăn quả là cây ưa ánh sáng. - Một số cây chịu bóng râm ( dứa). d. Chất dinh dưỡng: - Phân hữu cơ, phân vô cơ. - Phân chuồng bón lót. - Ưu tiên bón thúc đạm, lân vào thời kì đầu, Kali vào thời kì cuối của giai đoạn ra hoa, tạo quả. e. Đất: Tầng đất dày, kết cấu tốt, nhiều dinh dưỡng, ít chua, dễ thoát nước. 4.Củng cố Giáo viên tóm tắt lại kiến thức cơ bản của bài. GV: Cho HS chơi trũ chơi: yờu cầu cỏc nhúm kể tờn cỏc loại cõy ăn quả mà em biết ( Chia làm 2 nhúm ) Nhúm nào trả lời được nhiều hơn sẽ chiến thắng. Đánh giá tiết học. 5. Hướng dẫn về nhà: -Yêu cầu hs về nhà học bài và trả lời câu hỏi 1-2 (15- sgk). -Đọc trước mục III (1, 2, 3), bài 2. Ngày soạn: 05/ 09/ 12 Ngày giảng:06/09/12 Tiết 3- Bài 2:Một số vấn đề chung về cây ăn quả (T2). i/ Mục tiêu : Sau T2 của bài học này, học sinh: 1. Kiến thức: - Qua phần này HS nắm được kĩ thuật trồng cõy ăn quả 2. Kĩ năng: - Nắm được cỏc bước trong quy trỡnh trồng cõy ăn quả. 3. Thỏi độ: - Yờu thớch say mờ đối với nghề trồng cõy ăn quả. 4. Trọng tõm: Kĩ thuật, quy trỡnh trồng cõy ăn quả. i/ Chuẩn bị : Chuẩn bị nội dung: Đọc kĩ nội dung bài học trong sgk. Thu thập thêm thông tin trong các tài liệu. Chuẩn bị đồ dùng dạy học: Tranh ảnh để minh hoạ. Tranh vẽ H3 (14- sgk). III/ Tiến trình dạy học: 1. Tổ chức: sĩ sụ́ Lớp 9A: Lớp 9B: Lớp 9C: 2. Kiểm tra: ? Hóy trỡnh bày giỏ trị của việc trồng cõy ăn quả? Đỏp ỏn: Giỏ trị của việc trồng cõy ăn quả: - Giỏ trị dinh dưỡng: chứa nhiều đường, đạm, bộo, khoỏng, vitamin - Là nguyờn liệu cho nhà mỏy chế biến nụng sản - Làm thuốc chữa bệnh - Bảo vệ mụi trường sinh thỏi Hãy nêu các yêu cầu ngoại cảnh của cây ăn quả? 3. Bài mới: GV nờu: Cõy ăn quả là cõy cú giỏ trị dinh dưỡng và kinh tế cao được nhõn dõn trồng từ lõu và cú nhiều kinh nghiệm . Trong quỏ trỡnh sinh trưởng và phỏt triển cõy ăn quả , cần phải hiểu được quy trỡnh trồng cõy ăn quả. Chỳng ta cựng nghiờn cứu tiết học ngày hụm nay. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò */ HĐ: Tìm hiểu kĩ thuật trồng cây ăn quả: Phân tích những cơ sở khoa học của các biện pháp kĩ thuật chung trong việc trồng và chăm sóc cây ăn quả. Nêu các loại CAQ đang được trồng ở nước ta và phân loại chúng vào 3 nhóm cây được ghi trong bảng 2 (11- sgk). - Người ta dùng phương pháp nào để nhân giống cây ăn quả? (Dùng kiến thức sinh 6, công nghệ 7 để gợi ý học sinh trả lời). ?.Trồng cõy ăn quả phải cú những kỹ thuật trồng nào?. ?.Hóy nờu quy trỡnh trồng cõy ăn quả ?. ?.Yờu cầu HS đọc kỹ những lưu ý khi trồng cõy ăn quả . ?.Tại sao phải trồng dày, hợp lý?. ?.Tại sao phải để lớp đất mặt riờng khi đào hố?. ?.Tại sao phải trồng cõy cú bầu đất?. ?.Tại sao khụng trồng cõy khi giú to , giữa trưa nắng?. GV nhận xột cõu trả lời của HS và kết luận. - Nhấn mạnh đến thời vụ, khoảng cách trồng, quy trình trồng và những điều cần chú ý khi trồng cây ăn quả. - Phân tích, làm rõ cơ sở khoa học và ý nghĩa thực tế của các yêu cầu kĩ thuật đó. ?Cõu hỏi THBVMT: Ảnh hưởng của phõn bón với mụi trường? - Tại sao phải trồng cây có bầu đất? + Nêu, giải thích và phân tích những điểm cần chú ý khi trồng cây? III/ Kĩ thuật trồng cây ăn quả: 1. Giống cây: - Cây ăn quả nhiệt đới: Chuối, dứa, mít, xoài, dừa, hồng xiêm, ổi, na, sầu riêng, khế - Cây ăn quả á nhiệt đới: Cam, quýt, chanh, bưởi, vải, nhãn, bơ, hang, mơ - Cây ăn quả ôn đới: Táo tây, lê, đào, mận, nho 2. Nhân giống: - Phương pháp hữu tính: Gieo hạt. - Phương pháp vô tính: Giâm, chiết, ghép, nuôi cấy mô tế bào, tách chồi 3. Trồng cây ăn quả: HS: - Chọn thời vụ , khoảng cỏch trồng , quy trỡnh trồng. HS: Quy trỡnh: Đào hố búc vỏ bầu đặt cõy vào hố lấp đất tưới nước. HS thảo luận trả lời cõu hỏi của GV . HS: Tận dụng được đất và tiện chăm súc. HS: Để tiện trộn với phõn bún. HS: Khả năng cõy sống sẽ thấp... HS: Cõy khụng đảm bảo sống với điều kiện như vậy a. Thời vụ: - Miền Bắc: + Vụ xuân: Tháng 2- 4. + Vụ thu: Tháng 8- 10. - Miền Nam: Đầu mùa mưa (tháng 4- 5). b. Khoảng cách trồng: - Trồng dày hợp lý: Tận dụng đất, dễ chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, dễ thu hoạch, cây phát triển tốt, cho sản lượng cao. c. Đào hố, bón phân lót: - Đào hố trước khi trồng 15- 30 ngày. - Kích thước hố tuỳ thuộc vào loại cây. - Để riêng lớp đất mặt và lớp đất dưới đáy. Trộn phân bón với lớp đất mặt rồi cho vào hố, lấp đất. =>Có thờ̉ gõy ụ nhiờ̃m MT nước,khụng khí,và có thờ̉ làm thay đụ̉i tính chṍt MT đṍt d. Trồng cây: Quy trình: Đào hố trồng ăBóc vỏ bầu (Trồng cây có bầu) ăĐặt cây vào hố ă Lấp đất ă Tưới nước. 4.Củng cố: - Yêu cầu học sinh đọc “Ghi nhớ” (15- sgk). Giáo viên tóm tắt lại kiến thức cơ bản của bài. ?. Cú mấy phương phỏp nhõn giống cõy? ?. Nờu quy trỡnh trồng cõy ăn quả ?. Đánh giá tiết học. 5. Hướng dẫn về nhà: Yêu cầu hs về nhà học bài. - Đọc trước mục III.4 và phần IV SGK -------------------------------------------------------- Ngày soạn: 05/ 09/ 12 Ngày giảng:06/09/12 Tiết 4- Bài 2:Một số vấn đề chung về cây ăn quả (T3). i/ Mục tiêu : Sau T2 của bài học này, học sinh: 1. Kiến thức: - Qua phần này HS nắm được kĩ thuật chăm súc ăn quả. - HS nắm được kĩ thuật trong thu hoạch, bảo quản, chế biến. 2. Kĩ năng: - Nắm được cỏc bước trong quy trỡnh chăm súc cõy ăn quả và thu hoạch, bảo quản, chế biến. 3. Thỏi độ: - Yờu thớch say mờ đối với nghề trồng cõy ăn quả. 4. Trọng tõm: Quy trỡnh chăm súc cõy ăn quả và thu hoạch, bảo quản, chế biến. i/ Chuẩn bị : Chuẩn bị nội dung: Đọc kĩ nội dung bài học trong sgk. Thu thập thêm thông tin trong các tài liệu. Chuẩn bị đồ dùng dạy học: Tranh ảnh để minh hoạ. Tranh vẽ H3 (14- sgk). III/ Tiến trình dạy học: 1. Tổ chức: sĩ sụ́ Lớp 9A: Lớp 9B: Lớp 9C: 2. Kiểm tra: ?. Hóy trỡnh bày cỏc phương phỏp nhõn giống cõy ăn quả? Đỏp ỏn: - Nhõn giống bằng phương phỏp hữu tớnh như gieo hạt. - Nhõn giống bằng phương phỏp vụ tớnh như giõm cành, chiết cành, tỏch chồi, nuụi cấy mụ tế bào . 3. Bài mới: GV nờu: Cõy ăn quả là cõy cú giỏ trị dinh dưỡng và kinh tế cao được nhõn dõn trồng từ lõu và cú nhiều kinh nghiệm . Trong quỏ trỡnh sinh trưởng và phỏt triển cõy ăn quả , cần phải hiểu được quy trỡnh chăm súc, thu hoạch, bảo quản,chế biến. Chỳng ta cựng nghiờn cứu tiết học ngày hụm nay. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò */ HĐ1: Tìm hiểu các biện pháp chăm sóc cây ăn quả: ? Mục đớch, tỏc dụng của việc làm cỏ vun xới ? Bún phõn thỳc như thế nào - Bón phân thúc vào thời kì nào? Cách bón: Bón phân thúc cho CAQ, không bón vào gốc cây mà bón theo hình chiếu của tán cây, do rễ cây hút chất dinh dưỡng lan rộng trong lớp đất mặt theo tán cây. GV giải thớch thờm: Bún phõn đỳng yờu cầu kĩ thuật, phõn hữu cơ đó hoai mục, vựi trong đất trỏnh gõy ụ nhiễm mụi trường. Bún thờm bựn khụ, phự sa cung cấp chất dinh dưỡng cho cõy và gúp phần cải tạo đất. ? Tưới nước như thế nào là hợp lý? ? Vai trò của nước đối với sự sinh trưởng, phát triển của cây? ? Cõu hỏi THBVMT: Biện pháp nào để giữ ẩm, hạn chế xói mòn, cỏ dại? ? Mục đớch và thời kỡ tạo hỡnh, sửa cành?. - Tác dụng của việc tạo hình, sửa cành và thực hiện nó như thế nào? - Phòng trừ sâu bệnh là khâu quan trọng cần được coi trọng. ? Cõy ăn quả thường cú loại bệnh nào? - Phân tích tác hại của sâu bệnh và việc sử dụng các phương pháp phòng trừ thích hợp. ? Biện phỏp phũng trừ? *THBVMT : Coi trọng phương pháp phòng trừ bằng kĩ thuật canh tác, sinh vật, hạn chế dùng thuốc hoá học để giảm ô nhiễm môi trường, gây độc hại cho người và các sinh vật khác. ? Sử dụng chất điều hũa sinh trưởng cú ý nghĩa gỡ? */ HĐ2: Tìm hiểu kĩ thuật thu hoạch, bảo quản, chế biến: ? Theo em cõy ăn quả thu hoạch tốt nhất vào thời điểm nào? Đặc điểm sản phẩm cây ăn quả là các loại quả chứa nhiều nước, vỏ mỏng nên dễ dập nát, cần lưu ý trong thu hoạch, bảo quản. * THBVMT: Thu hoạch cõ̀n đảm bảo đúng thời gian cách li.Sử dụng các chṍt bảo quản đúng hàm lượng quy định vờ̀ vợ̀ sinh an toàn thực phõ̉m,tránh gõy ụ nhiờ̃m MT xung quanh ? Bảo quản như thế nào? GV giải thớch thờm: Sử dụng chất bảo quản, chất phụ gia trong bảo quản và chế biến đỳng quy định vệ sinh an toàn thực phẩm. ? Nờu cỏc cỏch chế biến? 4.Chăm sóc: a. Làm cỏ, vun xới: Để diệt cỏ dại, làm mất nơi ẩn náu của sâu bệnh, làm cho đất tơI xốp. b. Bón phân thúc: HS: Bún theo hỡnh chiếu của tỏn cõy. - Bún phõn thỳc vào 2 thời kỡ: + khi cây chưa hoặc đã ra hoa, quả. + Sau khi thu hoạch. - Loại phân bón: phân chuồng, phân hoá học, bùn ao, phù sa... - Cách bón: (Sgk). c. Tưới nước: HS: Tuỳ theo tựng thời kỡ phỏt triển của cõy mà ta tưới nước sao cho hợp lớ. Giỳp cõy phỏt triển cõn đối Tưới nước tuỳ theo yêu cầu của cây (Thời kì ra hoa, quả). Thời kì sắp thu hoạch không cần tưới. - Nước hoà tan chất dinh dưỡng trong đất để cõy được hỳt dễ dàng, tham ra vận chuyển chất dinh dưỡng ở trong cõy. Do vậy nước là 1 yếu tố ảnh hưởng rất lớn đến sự sinh trưởng, phỏt triển của cõy. (Phủ rơm rạ, tán PE quanh gốc cây, trồng xen cây ngắn ngày và trồng cây chắn gió). d. Tạo hình, sửa cành: - Tạo hỡnh: Là làm cho cõy cú thế đứng và bộ khung khoẻ, cành phõn phối đều trong tỏn cõy để cú thể mang 1 khối lượng quả lớn. - Sửa cành: Là loại bỏ những cành nhỏ, cành vượt, cành bị sõu bệnh, gỳp cho cõy thụng thoỏng và giảm sõu bệnh. - Tiến hành tạo hỡnh, sửa cành vào 3 thời kỡ: + Cõy non: Đốn tạo hỡnh + Cõy đứng tuổi: Đốn tạo quả + Cõy già: Đốn phục hồi e. Phòng trừ sâu bệnh: HS: Bệnh thỏn thư, bệnh mốc sương, bệnh vàng lỏ... - Các loại sâu đục thân hoa, quả; rầy, rệp, bọ xít; sâu cắn lá. Bệnh; Mốc sương, vàng lá, thối ngọn... HS: Biện phỏp canh tỏc, sinh học, thủ cụng, hoỏ học... - Tiến hành phũng trừ sõu bệnh kịp thời như: Phũng trừ bằng kĩ thuật canh tỏc, sinh học, thủ cụng, sử dụng thuốc hoỏ học đỳng kĩ thuật để giảm ụ nhiễm mụi trường trỏnh gõy độc hại cho người và vật nuụi. Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. g. Sử dụng chất điều hoà sinh trưởng: - Kích thích ra mầm hoa, tăng tỉ lệ đậu quả, làm thay đổi kích cỡ, màu sắc quả... - Sử dụng với nồng độ nhỏ, thời gian nhất định tuỳ thuộc vào loại cây. - Đõy là biện phỏp kĩ thuật đang được ỏp dụng rộng. IV/ Thu hoạch, bảo quản, chế biến: Thu hoạch: HS: Vào sỏng sớm hoặc chiều tối. - Cỏc loại cõy ăn quả chứa nhiều nước, vỏ mỏng nờn dể bị dập nỏt. Vỡ vậy khi thu hoạch phải nhẹ nhàng, cẩn thận, đỳng độ độ chớn. Thu hoạch quả lỳc trời mỏt. Quả hỏi về phải được làm sạch, phõn loại và để ở nơi rõm mỏt. 2. Bảo quản: HS: Bảo quản trong kho lạnh.... - Quả phải được xử lớ bằng húa chất, chiếu tia phúng xạ, gúi giấy mỏng, đưa vào kho lạnh, khụng chất đống quả khi bảo quản. 3. Chế biến: HS: Sấy khụ, làm xirụ, làm mứt... Tuỳ mỗi loại cây, quả được chế biến thành: xirô quả, sấy khô, làm mứt quả.... 4.Củng cố: - Yêu cầu học sinh đọc “Ghi nhớ” (15- sgk). Giáo viên tóm tắt lại kiến thức cơ bản của bài. ?. Nờu cỏc biện phỏp chăm súc cõy ăn quả ? ?. Cỏch bảo quản và chế biến quả?. Đánh giá tiết học. 5. Hướng dẫn về nhà: Yêu cầu hs về nhà học bài. Đọc trước bài 3 chuẩn bị cho giờ sau –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––- Ngày soạn:11/09/11 Ngày giảng:12/09/11 Tiết 5- Bài 3:Các phương pháp nhân giống cây ăn quả . I/ Mục tiêu: Sau T1 của bài học này, học sinh: Biết được những yêu cầu kĩ thuật xây dung vườn ươm cây ăn quả. Hiểu được đặc điểm và yêu cầu kĩ thuật của phương pháp nhân giống hữu tính. Có hứng thú tìm tòi trong học tập. II/ Chuẩn bị: Chuẩn bị nội dung: Đọc kĩ nội dung bài học trong sgk. Thu thập thêm thông tin trong các tài liệu. Chuẩn bị đồ dùng dạy học: Tranh ảnh về các phương pháp nhân giống cây ăn quả (giâm, chiết, ghép). Mẫu vật về cành chiết, cây đã ghép hoàn chỉnh. III/ Tiến trình dạy học: 1.Tổ chức: sĩ sụ́ Lớp 9A: Lớp 9B: Lớp 9C: 2.Kiểm tra: Nêu vai trò của giống, phân bón, nước đối với sự sinh trưởng, phát triển của cây ăn quả? Những yêu cầu về thu hoạch, bảo quản, chế biến các loại quả? 3.Bài mới: - Giới thiệu bài: Muốn phát triển nghề trồng CAQ nhanh, đạt kết quả kinh tế cao phảI cung cấp nhiều giống cây tốt, khoẻ mạnh, sạch bệnh với chất lượng cao. Muốn vậy phải coi trọng xây dung vườn ươm ở trung ương và địa phương. Tiến hành áp dụng các phương pháp nhân giống cổ truyền tiên tiến để cung cấp kịp thời các giống tốt cho sản xuất. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò */ HĐ1: Tìm hiểu về việc xây dựng vườn ươm cây ăn quả: - Giúp học sinh hiểu vai trò của vườn ươm: + Là nơi chọn lọc, bồi dưỡng những giống tốt. + Là nơi sử dụng các phương pháp nhân giống để sản xuất nhiều cây giống có chất lượng cao cho sản xuất. - Cho biết loại đất nào thích hợp cho việc trồng CAQ? (Đất đỏ, đất phù sa ven sông). - Phân tích tác dụng của tong khu trong vườn ươm. Trong hai khu cây giống và nhân giống thì khu nhân giống có diện tích lớn hơn. Trong khu nhân giống được chia làm nhiều khu nhỏ. Khu luân canh được trồng cây họ đậu để nâng cao độ phì của đất và sử dụng để luân phiên cho các khu nhân giống vì hàng năm việc xuất cây giống đã làm mất lớp đất mặt, làm cho đất vườn ươm xấu dần, cần được cải tạo. */ HĐ2: Tìm hiểu phương pháp nhân giống hữu tính (Nhân giống bằng hạt). - Nhấn mạnh ý nghĩa thực tiễn của phương pháp. - Cho học sinh they được phương pháp nhân giống bằng hạt không được ứng dụng rộng rãi mà chỉ bó hẹp trong các trường hợp sau: + Gieo hạt lấy cây làm gốc ghép. + Gieo hạt đối với những giống cây chưa coa phương pháp nhân giống tốt hơn. + Đối với giống cây đa phôi (Cam, quýt, xoài, bơ...) gieo hạt để chọn cây giống giữ được đặc tính của cây mẹ. I/ Xây dựng vườn ươm cây ăn quả: Chọn địa điểm: - Tìm hiểu các yêu cầu và ý nghĩa thực tế của các yêu cầu