Giáo án Đại số 10 Chương I Tập hợp – mệnh đề

Tuần dạy: 1 Tiết dạy : 1 Chöông I: TAÄP HÔÏP – MEÄNH ÑEÀ §1. MEÄNH ÑEÀ I. Muïc tieâu: 1. Veà kieán thöùc: Biết thế nào là một mệnh đề, mệnh đề phủ định, mệnh đề chứa biến. Biết kí hiệu phổ biến và kí hiệu tồn tại . Biết được mệnh đề kéo theo, mệnh đề tương đương. Phân biệt được điều kiện cần và điều kiện đủ, giả thiết và kết luận. 2.Veà kyõ naêng: Biết lấy ví dụ về mệnh đề, mệnh đề phủ định của một mệnh đề, xác định được tính đúng sai của một mệnh đề trong những trường hợp đơn giản. Nêu được ví dụ mệnh đề kéo theo và mệnh đề tương đương. Biết lập mệnh đề đảo của một mệnh đề cho trước. 3.Veà tö duy: Bieát tö duy linh hoaït trong vieäc xaùc ñònh meänh ñeà, phaùt bieåu meänh ñeà 4. Veà thaùi ñoä: Reøn luyeän tính caån thaän, tích cöïc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh, lieân heä ñöôïc kieán thöùc vaøo trong thöïc teá. II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø: Giaùo vieân: giaùo aùn, SGK, phaán... Hoïc sinh: xem baøi trước, SGK, viết… III. Phöông phaùp daïy hoïc: Vaán ñaùp gôïi môû, neâu vaán ñeà, ñan xen caùc hoaït ñoäng nhoùm. IV. Tieán trình cuûa baøi hoïc: 1. OÅn ñònh lôùp: (1phuùt) 2. Kieåm tra baøi cuõ: 3. Baøi môùi: Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Nội Dung HÑ1: Giôùi thieäu khaùi nieäm meänh ñeà. Cho ví duï: “9 chia heát cho 3”. “12 laø soá nguyeân toá”. “Haø Noäi laø thuû ñoâ cuûa nöôùc Vieät Nam”. “Ngaøy mai trôøi seõ möa”. “Ai daïy baïn moân toaùn?” Hoûi: Trong caùc caâu treân, caâu naøo ñuùng, sai hoaëc khoâng xaùc ñònh ñöôïc tính ñuùng sai? Noùi: a, b, c, goïi laø meänh ñeà. d, e, khoâng phaûi laø meänh ñeà Hoûi: Vaäy 1 caâu nhö theá naøo ñgl meänh ñeà? -Nêu khái niệm mệnh đề (SGK). *Củng cố khái niệm .. Yeâu caàu: Hoïc sinh cho 1 vaøi ví duï veà meänh ñeà (ñuùng, sai), 1 vaøi ví duï caâu khoâng laø meänh ñeà. K: a, c ñuùng. b sai. d, e khoâng xaùc ñònh ñöôïc tính ñuùng sai. J :Caâu xaùc ñònh ñöôïc: Noù ñuùng hoaëc sai ñgl meänh ñeà. Hoïc sinh thöïc hieän theo yeâu caàu cuûa giaùo vieân. I. Meänh ñeà – Meänh ñeà chöùa bieán: 1) Meänh ñeà: Mỗi mệnh đề phải hoặc đúng hoặc sai. Một mệnh đề không thể vừa đúng, vừa sai. VD: “Haø Noäi laø thuû ñoâ cuûa nöôùc Vieät Nam”. Ñuùng “7 chia heát cho 2” laø meänh ñeà sai. “Maáy giôø roài?” Khoâng phaûi laø meänh ñeà HÑ2: Khaùi nieäm meänh ñeà chöùa bieán. Cho “x3” Hoûi: Ta coù bieát ñöôïc khaúng ñònh treân laø ñuùng hay sai khoâng? Cho x = 1, 6, 8, … thì sao? Neáu ta gaùn cho x nhöõng giaù trò cuï theå thì ta coù ñöôïc mñeà ñuùng hoaëc mñeà sai, ta noùi x3 laø meänh ñeà chöùa bieán. Traû lôøi: khoâng khaúng ñònh ñöôïc ñuùng hay sai. x = 13 laø meänh ñeà sai. x = 63 laø meänh ñeà ñuùng. 2) Meänh ñeà chöùa bieán: Ví duï: *Xét câu “3-2n=5” -Với n=1 ta được mđ  “3 - 2=5” (Sai) Với n=-1 ta được mđ “3+2=5” (Đúng) -Ta nói câu trên là 1 vd về mđ chứa biến.  HÑ3: Tìm phuû ñònh cuûa moät meänh ñeà. Cho 2 meänh ñeà : A: “9 laø soá chaún” B :“ 5 laø soá nguyeân toá” Hoûi: Coù theå phaùt bieåu laïi ñeå meänh ñeà sai trôû thaønh meänh ñeà ñuùng, vaø ñuùng thaønh sai? Noùi :Ta noùi C laø mñeà phuû ñònh cuûa mñeà A, kí hieäu laø coøn D laø mñeà phuû ñònh cuûa mñeà B, kí hieäu laø Yeâu caàu: cho 1 ví duï veà meänh ñeà vaø tìm phuû ñònh cuûa noù. Nhaán maïnh: Tính ñuùng-sai cuûa meänh ñeà Yeâu caàu: hoïc sinh thaûo luaän nhoùm HÑ 4 ôû saùch. GV ñieàu khieån HÑ cuûa HS Traû lôøi: C: ”9 laø soá leû” D: “5 khoâng phaûi laø snt ” ví duï P:3 laø soá nguyeân toá :3 khoâng laø soá nguyeân toá Hoïc sinh thaûo luaän nhoùm HÑ4 ñaïi dieän nhoùm trình baøy II.Phuû ñònh cuûa moät meänh ñeà: Kí hiệu mđ phủ định của P là ,ta có: đúng khi P sai. sai khi P đúng VD:cho P:3 laø soá nguyeân toá :3 khoâng laø soá nguyeân toá. HÑ4: Khaùi nieäm meänh ñeà keùo theo Cho P: “rABC ñeàu” Q: “rABC caân ” Hoûi : Haõy söû duïng caùc lieân töø ñeå noái hai phaùt bieåu treân ñeå ñöôïc caâu coù nghóa. Nhaán maïnh : Phaùt bieåu daïng “neáu P thì Q“ hoaëc “vì P neân Q“ ñgl meänh ñeà keùo theo GV minh hoaï baèng VD4 ñöa ra meänh ñeà keùo theo sai khi naøo Noùi : Khi P sai thì meänh ñeà “P Þ Q” luoân ñuùng. Do ñoù, ta chæ caàn xeùt tính ñuùng-sai cuûa mñeà khi P ñuùng,töùc laø: Neáu P ñuùng, Q ñuùng thì P Þ Q laø mñeà ñuùng; P ñuùng, Q sai thì P Þ Q laø mñeà sai. Yeâu caàu: HS thöc hieän HÑ6 theo nhoùm vaø goïi ñaïi dieän trình baøy Traû lôøi : “Neáu rABC ñeàu thì rABC caân” “Vì rABC ñeàu neân rABC caân” “rABC caân vì rABC ñeàu “rABC caân bôûi rABC ñeàu” Hs thöïc hieän theo nhoùm, ñaïi dieän moät nhoùm trình baøy III. Meänh ñeà keùo theo: Mệnh đề “Nếu P thì Q” đgl mđ kéo theo, kí hiệu . Mệnh đề còn được phát biểu là “P kéo theo Q” hay “Từ P suy ra Q”. Meänh ñeà P ÞQ chæ sai khi P ñuùng Q sai Ví duï : a)“-2 < -1 Þ (-2)2 < (-1)2” laø meänh ñeà Sai b)“Neáu rABC ñeàu thì rABC caân”. Ñuùng Các định lí toán học là những mệnh đề đúng và thường có dạng PQ P là giả thiết, Q là kết luận của định lí hoặc P là đk đủ để có Q, hoặc Q là đk cần để có P. Cuûng coá: Theá naøo laø meänh ñeà ,meänh ñeà chöùa bieán, meänh ñeà keùo theo? Giaùtrò cuûa meänh ñeà phuû ñònh a/Trong các câu sau câu nào là mđ, câu nào không là mđ? a.Ăn bún rất ngon. b.Số 12 chia hết cho 3. c.2+3x=5 b/Cho P:”Tứ giác ABCD là hình bình hành”;Q:”ABCD có 2 đường chéo vuông góc”.Lập mệnh đề P 5. Daën doø: Laøm baøi taäp 1, 2, 3 SGK trang 9. Veà xem tieáp baøi “Meänh ñeà”. §1. MEÄNH ÑEÀ (tt) Tieát : 2 I. Muïc tieâu: 1. Veà kieán thöùc: Biết thế nào là một mệnh đề, mệnh đề phủ định, mệnh đề chứa biến. Biết kí hiệu phổ biến và kí hiệu tồn tại . Biết được mệnh đề kéo theo, mệnh đề tương đương. Phân biệt được điều kiện cần và điều kiện đủ, giả thiết và kết luận. 2.Veà kyõ naêng: Biết lấy ví dụ về mệnh đề, mệnh đề phủ định của một mệnh đề, xác định được tính đúng sai của một mệnh đề trong những trường hợp đơn giản. Nêu được ví dụ mệnh đề kéo theo và mệnh đề tương đương. Biết lập mệnh đề đảo của một mệnh đề cho trước. 3.Veà tö duy: Bieát tö duy linh hoaït trong vieäc xaùc ñònh meänh ñeà, phaùt bieåu meänh ñeà 4. Veà thaùi ñoä: Reøn luyeän tính caån thaän, tích cöïc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh, lieân heä ñöôïc kieán thöùc vaøo trong thöïc teá. II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø: Giaùo vieân: giaùo aùn, SGK, phaán... Hoïc sinh: xem baøi trước, SGK, viết… III. Phöông phaùp daïy hoïc: Vaán ñaùp gôïi môû, neâu vaán ñeà, ñan xen caùc hoaït ñoäng nhoùm. IV. Tieán trình cuûa baøi hoïc: OÅn ñònh lôùp. Kieåm tra baøi cuõ: (2 phuùt) Caâu hoûi: Theá naøo laø meänh ñeà, giaù trò cuûa meänh ñeà phuû ñònh? Trong caùc phaùt bieåu sau, phaùt bieåu naøo laø meänh ñeà, tìm meänh ñeà phuû ñònh cuûa noù: a) laø moät soá höõu tæ. b) Thaønh phoá Hoà Chí Minh laø thuû ñoâ nöôùc Vieät Nam c) 1794 khoâng chia heát cho 3 Giaùo vieân nhaän xeùt vaø cho ñieåm. Baøi môùi: Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi Dung HÑ1: Khaùi nieäm meänh ñeà ñaûo, hai meänh ñeà töông ñöông Yeâu caàu:1hs thöïc hieän HÑ 7a 1 hs thöïc hieän HÑ 7b GV:meänh ñeà QÞ P laø meänh ñeà ñaûo cuûa meänh ñeà PÞ Q Yeâu caàu:HS haõy xaùc ñònh meänh ñeà PÞ Q vaø QÞ P ôû HÑ 7b vaø chæ ra tính Ñuùng-Sai cuûa noù ? Noùi: khi ñoù ta coù meänh ñeà PÞQ ñgl meänh ñeà töông ñöông vaø ñoïc laø P töông ñöông Q Yeâu caàu: hs xem ví duï 5 laø caùc meänh ñeà töông ñöông Noùi: vaäy ta noùi P laø ñieàu kieän caàn vaø ñuû ñeå coù Q , hoaëc P khi vaø chæ khi Q Hoïc sinh thöïc hieän HÑ7 trong saùch 7a. Mđ QP:“NếuABC là 1 cân thì ABC là 1 đều” (Mđ này sai) 7b. Mđ QP: “Nếu ABC là 1 cân và có 1 góc bằng 600 thì ABC là 1 đều” (Mđ này đúng) Traû lôøi :PÞ Q vaø QÞ P ñeàu ñuùng Hoïc sinh xem ví duï 5 Hoïc sinh ghi vaøo vôû IV. Meänh ñeà ñaûo-hai meänh ñeà töông ñöông: Meänh ñeà QÞ P goïi laø meänh ñeà ñaûo cuûa PÞ Q Neáu caû hai meänh ñeà PÞ Q vaø QÞ P ñeàu ñuùng thì P vaø Q goïi laø hai meänh ñeà töông ñöông KH:PÛQ(P töông ñöông Q) Khi ñoù P laø ñieàu kieän caàn vaø ñuû ñeå coù Q vaø ngược laïi P khi vaø chæ khi Q PÛQ ñuùng khi caû hai cuøng sai hoaëc cuøng ñuùng. HÑ2: Giôùi thieäu kí hieäu ",$ Yeâu caàu : hoïc sinh xem ví duï 6 SGK. GV neâu leân kí hieäu " cho hoïc sinh ghi vaøo vô.õ Yeâu caàu : hoïc sinh thaûo luaän nhoùm ñeå phaùt bieåu thaønh lôøi meänh ñeà “"nÎ Z : n + 1 > n” Vaø xeùt tính ñuùng-sai cuûa noù. GV goïi ñaïi dieän 1 nhoùm leân phaùt bieåu. GV söûa sai. Yeâu caàu : hoïc sinh xem ví duï 7 SGK. GV chæ ra kí hieäu $ Yeâu caàu : hoïc sinh thaûo luaän nhoùm ñeå phaùt bieåu thaønh lôøi meänh ñeà “$n Î Z : x2 = x” Vaø xeùt tính ñuùng-sai cuûa noù. GV goïi ñaïi dieän 1 nhoùm leân phaùt bieåu. Hoïc sinh xem ví duï 6 Hoïc sinh thaûo luaän nhoùm Ñaïi dieän nhoùm phaùt bieåu Hoïc sinh xem ví duï 7 Hoïc sinh thaûo luaän nhoùm Ñaïi dieän phaùt bieåu V. Kí hieäu ",$: * Kí hieäu " ñoïc laø “vôùi moïi” VD: “"x Î R, x2 > 0” “Bình phöông cuûa moïi soá thöïc ñeàu lôùn 0” : laø meänh ñeà Sai. Vì : 02 = 0 * Kí hieäu $ ñoïc laø “coù moät” (toàn taïi moät). VD: “$n Î N : n2 =2” Coù moät soá töï nhieân sao cho bình phöông cuûa noù baèng 2 Laø meänh ñeà Sai HÑ3: Tìm meänh ñeà phuû ñònh cuûa meänh ñeà coù chöùa kí hieäu ", $. * Caùch tìm meänh ñeà phuû ñònh cuûa meänh ñeà coù chöùa kí hieäu ", $. -Đổi kí hiệu : " « $ -Đổi tính chất của mệnh ñề: coù «khoâng; nhỏ « lớn hôn hoaëc baèng ; .... VD: P: “"xÎR : x³ 0” : “$xÎR : x< 0” 4. Cuûng coá: (2 phuùt) Hai meänh ñeà töông ñöông. Phuû ñònh cuûa meänh ñeà coù chöùa kí hieäu $, ". Caâu 1:Lập mệnh đề phủ định của mệnh đề :P: “2 là 1 số nguyên” Câu 2: Xét tính đúng – sai của các mệnh đề sau: Câu 3: Cho mệnh đề P: Mệnh đề phủ định của mệnh đề P là: Hãy chon kết quả đúng. 5. Daën doø: (1 phuùt) Laøm baøi taäp coøn laïi SGK trang 9 Tieát : 3 BAØI TAÄP MEÄNH ÑEÀ I)Muïc tieâu: Veà kieán thöùc: Giuùp hoïc sinh naém caùch xaùc ñònh meänh ñeà ,meänh ñeà chöùa bieán Bieát phaùt bieåu meänh ñeà ñaûo,meänh ñeà keùo theo ,töông ñöông Bieát söû duïng ñieàu kieän caàn ,ñuû, caàn vaø ñuû,vaø caùc kí hieäu. Veà kyõ naêng: Reøn luyeän hoïc sinh kyõ naêng phaùt bieåu meänh ñeà theo nhieàu daïng Söû duïng kí hieäu, phaùt bieåu meänh ñeà phuû ñònh Veà tö duy: Giuùp phaùt trieån tö duy linh hoaït, saùng taïo trong vieäc phaùt bieåu meänh ñeà vaø tìm meänh ñeà phuû ñònh. Veà thaùi ñoä: Tích cöïc trong caùc hoaït ñoäng, lieân heä ñöôïc toaùn hoïc vaøo trong thöïc teá . II) Chuaån bò cuûa thaày vaø troø: Giaùo vieân: giaùo aùn, phaán maøu…. Hoïc sinh: laøm baøi trước III) Phöông phaùp daïy hoïc: Vaán ñaùp gôïi môû, neâu vaán ñeà, ñan xen caùc hoaït ñoäng nhoùm. IV) Tieán trình cuûa baøi hoïc : 1. OÅn ñònh lôùp : (1 phuùt ) 2. Kieåm tra baøi cuõ : (5’) Caâu hoûi: Theá naøo laø meänh ñeà ? Thöïc hieän baøi taäp 3 trang 9. 3. Söûa baøi taäp: Hoaït ñoäng cuûa thaày Hoaït ñoäng cuûa troø Noäi Dung HÑ1: baøi taäp 1,2 Gvieân cho hoïc sinh söûa nhanh caùc baøi taäp 1 Hoûi: ñaâu laø meänh ñeà , meänh ñeà chöùa bieán? Gvieân goïi töøng hoïc sinh traû lôøi caâu hoûi sau ñoái vôùi tuøng caâu. Hoûi: meänh ñeà treân ñuùng hay sai vaø tìm meänh ñeà phuû ñònh? Hoïc sinh thöïc hieän nhanh baøi taäp 1 Hoïc sinh laàn löïôt traû lôøi vôùi töùng caâu 1. Caâu a,d laø meänh ñeà. Caâu b, c laø meänh ñeà chöùa bieán. 2. Meänh ñeà a,c ñuùng Meänh ñeà b,d sai Meänh ñeà phuû ñònh laø a.1794 khoâng chia heát cho 3 b. laø soá voâ tæ c. p >3,15. d. ½-125½³ 0. HÑ2: baøi taäp 3 Gv cho hoïc sinh laøm theo nhoùm Yeâu caàu: Nhoùm 1,2 laøm caâu a Nhoùm 3,4 laøm caâu b Nhoùm 5,6 laøm caâu c. Gv goi ñaïi dieän nhoùm laøm töøng caâu Gv nhaän xeùt vaø söûa sai Hoïc sinh laøm baøi theo nhoùm 1 hoïc sinh ñaïi dieännhoùm 1,2 laøm caâu a 1 hoïc sinh ñaïi dieän nhoùm 3,4 laøm caâu b 1 hoïc sinh ñaïi dieän nhoùm 4,5 laøm caâu c 3. a. Meänh ñeà ñaûo laø +Nếu a+b chia hết cho c thì a và b chia hết cho c. +Các số chia hết cho 5 đều có tận cùng bằng 0. +có 2 trung tuyến bằng nhau là cân. + Hai có diện tích bằng nhau thì bằng nhau. b. “Điều kiện đủ” là +Đk đủ để a+b chia hết cho c là a và b chia hết cho c. +Đk đủ để 1số chia hết cho 5 là số đó có tận cùng bằng 0. + Đk đủ để một có 2 trung tuyến bằng nhau là đó cân + Đk đủ để hai có diện tích bằng nhau là chúng bằng nhau. b. “Điều kiện cần” là +Đk cần để a và b chia hết cho c là a+b chia hết cho c . +Đk cần để 1số có tận cùng bằng 0 là số đó chia hết cho 5. + Đk cần để mộtcân là 2 trung tuyến của nóbằng nhau + Đk cần hai tam giác bằng nhau là diện tích chúng bằng nhau. HÑ3: baøi taäp 5 Gv goïi hoïc sinh nhaéc laïi kí hieäu " , $ Yeâu caàu: hoïc sinh leân baûng thöïc hieän caâu a , caâu b , caâu c. Gv nhaän xeùt vaø cho ñieåm Hoïc sinh nhaéc laïi " laø vôùi moïi giaù trò $ laø ít nhaát 1 giaù trò HS 1 thöïc hieän caâu a HS 2 thöïc hieän caâu b HS 3 thöïc hieän caâu c 5.Vieát meänh ñeà baèng kí hieäu", $ a. "x Î R : x.1=x b. $xÎ R :x+x=0 c. "xÎ R: x+(-x)=0 HÑ4: baøi taäp 6 Yeâu caàu: hoïc sinh leân baûng thöïc hieän caâu a,b,c,d. Gv nhaän xeùt vaø cho ñieåm HS 1 thöïc hieän caâu a HS 2 thöïc hieän caâu b HS 3 thöïc hieän caâu c HS 4 thöïc hieän caâu d 6. a.Bình phương mọi số thực đều dương.(Mđ sai). b.Tồn tại số tự nhiên n mà bình phương của nó bằng chính nó. Mđ đúng. c.Mọi số tự nhiên n đều không vượt quá 2 lần nó.(Mđ đúng). d.Tồn tại số thực x nhỏ hơn nghịch đảo của nó(Mđ đúng) HÑ4: baøi taäp 7 Gv goïi hoïc sinh nhaéc laïi caùch laäp meänh ñeà phuû ñònh Yeâu caàu: moãi hoïc sinh thöïc hieän moät caâu goïi leân baûng Gv nhaän xeùt vaø cho ñieåm Hoïc sinh nhaéc laïi: laäp meänh ñeà phuû ñònh laø laäp meänh ñeà coù giaù trò ngöôïc lai. 4 hoïc sinh leân baûng thöïc hieän 7. a. n khoâng chia heát cho n (Ñ) b. (Ñ) c. (S) d. Cuûng coá: + Theá naøo laø meänh ñeà ,meänh ñeà chöùa bieán, meänh ñeà keùo theo? + Gía trò cuûa meänh ñeà phuû ñònh + Hai meänh ñeà töông ñöông. + Phuû ñònh cuûa meänh ñeà coù chöùa kí hieäu $, ". Daën doø: Xem lại lý thuyết. Xem lại BT đã giải , xem trước bài mới “ Tập hợp”. Tuaàn: Tieát : 4 §2. TAÄP HÔÏP I. Muïc tieâu: Veà kieán thöùc: HIỂU được khái niệm tập hợp, tập hợp con, hai tập hợp bằng nhau. HIỂU các phép toán: giao, hợp của hai tập hợp; phần bù của một tập con. Veà kyõ naêng: Sử dụng đúng các kí hiệu: BIẾT cho tập hợp bằng cách liệt kê các phần tử của tập hợp hoặc chỉ ra tính chất đặc trưng của các phần tử của tập hợp. Vận dụng được các khái niệm tập hợp con, tập hợp bằng nhau và giải bài tập. Thực hiện được các phép toán lấy giao của hai tập hợp, hợp của hai tập hợp, hiệu của hai tập hợp, phần bù của một tập con. BIẾT dùng biểu đồ Ven để biểu diễn giao của hai tập hợp, hợp của hai tập hợp. Veà tö duy: Phaùt trieån tö duy linh hoaït saùng taïo trong vieäc hình thaønh khaùi nieäm vaø vaän duïng lyù thuyeát vaøo giaûi baøi taäp. Veà thaùi ñoä: Hoïc sinh tích cöïc chuû ñoäng trong caùc hoaït ñoäng, lieân heä ñöôïc toaùn hoïc vaøo trong thöïc teá II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø: Giaùo vieân: giaùo aùn, phaán maøu. Hoïc sinh: xem baøi trước, bảng phụ theo nhoùm. III. Phöông phaùp daïy hoïc: Vaán ñaùp gôïi môû, neâu vaán ñeà, ñan xen caùc hoaït ñoäng nhoùm. IV . Tieán trình cuûa baøi hoïc : 1. OÅn ñònh lôùp : 2. Kieåm tra baøi cuõ: 3. Baøi môùi: Hoïat ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung HÑ1:Giôùi thieäu khaùi nieäm taäp hôïp -Học sinh nêu vd về tập hợp. -Mỗi Học sinh gọi là gì của tập hợp? Hoûi: Khi naøo duøng kí hieäu , Yêu cầu:Dùng các kí hiệu để viết các mđ: a.3 là 1 số nguyên. b.không phải là 1 số hữu tỉ. Yêu cầu:Học sinh làm HĐ2, HD3. -Nêu 2 cách xác định tập hợp Noùi: Ta thường minh họa tập hợp bằng 1 hình phẳng được bao quanh bởi 1 đường kín gọi là biểu đồ Ven. Yeâu caàu : Tìm phaàn töû cuûa taäp hôïp A = Noùi: Ta nói tập hợp các nghiệm của pt là tập hợp rỗng. -Nêu tập hợp rỗng và kí hiệu (SGK). -Nếu A không phải là tập hợp rỗng thì A chứa ít nhất mấy phần tử? -Tập hợp các Học sinh của lớp 10D1, tập hợp giáo viên trong trường. -Mỗi Học sinh là 1 phần tử của tập hợp. a.3Z b.Q A={1,2,3,5,6,10,15,30} B={1;} - Ghi bài - Nếu A không phải là tập hợp rỗng thì A chứa ít nhất 1 phần tử. I. Khaùi nieäm taäp hôïp: 1.Tập hợp và phần tử: Taäp hôïp laø moät khaùi nieäm cô baûn cuûa toaùn hoïc, khoâng ñònh nghóa. KH: A,B,C,… 2. Cách xác định tập hợp: +Lieät keâ(VD:A= +Neâu tính chaát (VD: Biểu đồ Ven A * Taäp roãng: Taäp roãng laø taäp khoâng coù phaàn töû naøo KH: HÑ2:Hình thaønh knieäm taäp con. Yeâu caàu: hoïc sinh vieát taäp A caùc soá töï nhieân laø öôùc cuûa 6, B laø öôùc cuûa 12. Noùi: Taäp A nhö vaäy ñgl taäp con cuûa taäp B. Vaäy khi naøo taäp A ñgl taäp con cuûa taäp B? GV: Minh hoaï baèng bieåu ñoà Ven A B vaø A B Hoûi: vaäy A coù laø con cuûa A hay khoâng? * Neáu A Bvaø B C thì A vaø C coù quan heä gì? * Taäp coù laø con A hay khoâng (A baát kì)? GV: Goïi hoïc sinh traû lôøi vaø giaûi thích. TL:A= B= TL: A ñöôïc goïi laø con B khi moïi phaàn töû cuûa A ñeàu naèm trong B. TL:A A TL: A C TL: A , A II. Taäp con: ÑN: Neáu moïi phaàn töû cuûa A ñeàu laø phaàn tử cuûa B thì ta noùi A laø moät taäp hôïp con cuûa B KH: A B hay B A Ñoïc laø A chöùa trong B hay B bao haøm A Tính chaát: A A , A Neáu A B vaø B C thì A C A , A HÑ3: Hình thaønh khaùi nieäm taäp hôïp baèng nhau Yeâu caàu: Hoïc sinh thöïc hieän theo nhoùm HÑ6(SGK-trang12) trong 2 phuùt Hoûi: Coù nhaän xeùt gì veà quan heä giöõa taäp A vaø B? Noùi: Khi ñoù ta noùi taäp A=B Vaäy A=B khi naøo? GV chính xaùc cho hoïc sinh ghi Thöïc hieän HÑ6 theo nhoùm moät hoïc sinh ñaïi dieän nhoùm leân trình baøy TL: caùc phaàn töû cuûa A ñeàu thuoäc B vaø ngöôïc laïi A=B khi AB vaø BA III. Taäp hôïp baèng nhau: ÑN: Khi AB vaø BA ta noùi taäp hôïp A baèng taäp hôïp B KH: A=B HÑ4: thöïc hieän baøi taäp + Cho hoïc sinh laøm theo nhoùm btaäp 1a, 1b vaø Goïi ñaïi dieän nhoùm leân baûng trình baøy GV chính xaùc vaø söûa sai +Cho hoïc sinh töï laøm baøi 2a,3a sau ñoù goïi leân baûng thöïc hieän. Gvsöûa sai vaø cho ñieåm *HS laøm baøi 1a,b theo nhoùm 1hs ñaïi dieän trình baøy 1a 1hs ñaïi dieän trình baøy 1b 1hs ñaïi dieän trình baøy 2a 1hs ñaïi dieän trình baøy 3a Baøi taäp1 A= B= Baøi taäp2 a. ; Vì Baøi taäp3 3a. , , ,A 4. Cuûng coá - Neâu caùch vieát taäp hôïp. - Theá naøo laø taäp con? Hai taäp hôïp baèng nhau? 5. Daën doø: - Laøm baøi taäp 2b, 3b SGK trang 13. - Xem tieáp baøi “Caùc pheùp toaùn treân taäp hôïp”. Tuaàn: Tieát: 5 §3. CAÙC PHEÙP TOAÙN TREÂN TAÄP HÔÏP. BAØI TAÄP I. Muïc tieâu: Veà kieán thöùc: Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc caùc pheùp toaùn veà giao, hôïp cuûa hai taäp hôïp, phaàn buø cuûa taäp con Veà kyõ naêng: Hoïc sinh bieát thöïc hieän caùc pheùp toaùn cô baûn nhö laáy giao, hôïp, hieäu cuûa hai taäp hôïp, chæ ra phaàn buø cuûa taäp con, veõ ñöôïc bieåu ñoà ven ñeå minh hoaï cho giao,hôïp hai taäp hôïp. Veà tö duy: Giuùp phaùt trieån tö duy linh hoaït trong vieäc hình thaønh khaùi nieäm giao, hôïp, hieäu vaø vaän duïng lyù thuyeát vaøo giaûi baøi taäp. Veà thaùi ñoä: Hoïc sinh caån thaän, tích cöïc chuû ñoäng trong caùc hoaït ñoängheà, trong lónh hoäi kieán thöùc cuõng nhö trong thöïc haønh giaûi toaùn. II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø Giaùo vieân: giaùo aùn, phaán maøu. Hoïc sinh: xem baøi trước, bảng phụ theo nhoùm. III. Phöông phaùp daïy hoïc: Vaán ñaùp gôïi môû, neâu vaán ñeà, ñan xen caùc hoaït ñoäng nhoùm. IV. Tieán trình cuûa baøi hoïc: 1. OÅn ñònh lôùp: 2. Kieåm tra baøi cuõ: Caâu hoûi: Cho A = ï n laø Ö (12) B = ï n laø Ö (18) Lieät keâ caùc phaàn töû cuûa taäp A, B Lieät keâ caùc phaàn töû cuûa taäp C laø ÖC(12,18) 3. Baøi môùi: Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi Dung HÑ1: Hình thaønh pheùp toaùn giao cuûa hai taäp hôïp. Hoûi: Töø caùc taäp hôïp A, B, C vöøa tìm ñöôïc em coù nhaän xeùt gì veà phaàn töû cuûa taäp C vôùi 2 taäp A, B? Noùi: Taäp C nhö vaäy ñgl giao cuûa hai taäp A, B. Vaäy theá naøo laø giao cuûa hai taäp A vaø B? Nhaán maïnh:Vaäy giao cuûa 2 taäp A vaø B laø 1 taäp C goàm caùc phaàn töû vöøa thuoäc A, vöøa thuoäc B GV Cho hoïc sinh ghi vaøo vôû vaø veõ bieåu ñoà Ven minh hoaï. Yeâu caàu: Hoïc sinh duøng kí hieäu ñeå dieãn ñaït laïi ñònh nghóa TL: phaàn töû cuûa taäp C vöøa thuoäc taäp A vöøa thuoäc taäp B. TL:Taäp giao cuûa hai taäp A vaø B laø taäp goàm caùc phaàn töû vöøa thuoäc A, vöøa thuoäc B HS thöïc hieän I. Giao cuûa hai taäp hôïp: ÑN: Taäp hôïp C goàm caùc phaàn töû vöøa thuoäc A vöøa thuoäc B ñöôïc goïi laø giao cuûa A vaø B. KH: VD: C= HÑ2: Hình thaønh pheùp toaùn hôïp cuûa 2 taäp hôïp. GV neâu HÑ2 – SGK trang14 Yeâu caàu: Hoïc sinh thaûo luaän nhoùm tìm taäp C trong 2 phuùt. GV Goïi ñaïi dieän 2 nhoùm leân trình baøy roài nhaän xeùt vaø söûa sai. Hoûi: coù nhaän xeùt gì veà phaàn töû cuûa taäp C vôùi phaàn töû cuûa taäp A vaø B? Noùi: taäp C nhö theá ñgl hôïp cuûa hai taäp hôïp A vaø B. Vaäy theá naøo laø hôïp cuûa 2 taäp hôïp? Nhaán maïnh: hôïp cuûa 2 taäp Avaø B laøtaäp goàm caùc phaàn töû thuoäc A hoaëc thuoäc B. GV cho hoïc sinh ghi vaøo vôû. Hoïc sinh xem HÑ2 ôû SGK vaø thaûo luaän theo nhoùm 2 hoïc sinh ñaïi dieän 2 nhoùm leân trình baøy TL:caùc phaàn töû cuûa C hoaëc thuoäc A hoaëc thuoäc B TL:hôïp cuûa taäp A vaø B laø caùc phaàn töû thuoäc A hoaëc thuoäc B - Ghi baøi II. Hôïp cuûa hai taäp hôïp: ÑN: Taäp C goàm caùc phaàn töû thuoäc A hoaëc thuoäc B ñöôïc goïi laø hôïp cuûa A vaø B KH: C= A B VD: A= B= C=AÈB= Vaäy: HÑ3:Hình thaønh pheùp toaùn hieäu vaø phaàn buø cuûa hai taäp hôïp. GV Cho A= B= Yeâu caàu: hoïc sinh tìm taäp C caùc phaàn töû thuoäc A nhöng khoâng thuoäc B. Noùi: taäp C nhö vaäy ñgl hieäu cuûa 2 taäp A vaø B Yeâu caàu:hoïc sinh neâu ñònh nghóa taäp hieäu. Gv chính xaùc cho hoïc sinh ghi vaøo vôû A B A\B CAB B A Gv mimh hoaï baèng bieåu ñoà Ven leân baûng taäp A\B vaø CB leân baûng TL: C = TL: hieäu cuûa 2 taäp A vaø B laø taäp goàm caùc phaàn töû thuoäc A nhöng khoâng thuoäc B III.Hieäu vaø phaàn buø cuûa hai taäp hôïp: ÑN: taäp C goàm caùc phaàn töû thuoäc A nhöng khoâng thuoäc B goïi laø hieäu cuûa A vaø B KH:C= A\B Vaäy: * Ñaëc bieät : khi B Athì A\B goïi laø phaàn buø cuûa B trong A KH: CB HÑ4: baøi taäp 3 (trang15) Goïi laàn löôït 2 hoïc sinh leân baûng Yeâu caàu: HS1 laøm BT3a HS2laøm BT3b Gv nhaän xeùt ,söûa sai vaø cho ñieåm 2 hoïc sinh leân baûng thöïc hieän. Chuù yù Baøi 3 a. Số bạn hoặc học giỏi, hoặc có hạnh kiểm tốt là 15 + 20 -10 = 25 b. Số bạn hoặc chưa học giỏi, hoặc chưa có hạnh kiểm tốt là 45-25 = 20 HÑ5: baøi taäp 4 (trang15) Gv goïi hoïc sinh xaùc ñònh vaø giaûi thích Hoïc sinh thöïc hieän A A= ?, A È A=? A =?, A =? C A=?, C =? Baøi 4: A A= A ,A È=A A A=A, A = C A=, C =A 4. Cuûng coá: (3’) - Neâu caùch tìm giao, hôïp ,hieäu cuûa hai taäp hôïp - Cho A= B= . Tìm A B, A B, A\B 5. Daën doø: (1’) - Hoïc baøi - Xem tröôùc baøi: “ Caùc Taäp Hôïp Soá”. Tuần: Tieát: 5 §4: CAÙC TAÄP HÔÏP SOÁ I. Muïc tieâu: Veà kieán thöùc: HIỂU được các kí hiệu và mối quan hệ giữa các tập hợp đó. HIỂU đúng các kí hiệu: (, [, ), ], (a ; b), [a ; b], (a ; b], [a ; b), (-∞ ; a), (-∞ ; a], (a ; +∞), [a ; +∞), (-∞ ; +∞). BIẾT khái niệm số gần đúng, sai số. Veà kyõ naêng: BIẾT biểu diễn các khoảng, đoạn trên trục số. Viết được số quy tròn của một số căn cứ vào độ chính xác cho trước. BIẾT sử dụng máy tính bỏ túi để tính toán với các số gần đúng. Veà tö duy: Giuùp hoïc sinh tö duy linh hoaït trong vieäc nhôù laïi caùc taäp hôïp soá ñaõ hoïc, vaø lieân heä ñöôïc kieán thöùc ñaõ hoïc vôùi kieán thöùc môùi Veà thaùi ñoä: Hoïc sinh tích cöïc chuû ñoäng trong caùc hoaït ñoäng, caån thaän chính xaùc trong vieäc tìm giao, hôïp, hieäu cuûa caùc khoaûng, ñoaïn treân truc soá II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø: Giaùo vieân: giaùo aùn, phaán maøu, baûng phuï caùc khoaûng ñoaïn, thöôùc Hoïc sinh: xem baøi tröôùc III. Phöông phaùp daïy hoïc: Vaán ñaùp gôïi môû, neâu vaán ñeà, ñan xen caùc hoaït ñoäng nhoùm. IV. Tieán trình cuûa baøi hoïc : 1. OÅn ñònh lôùp : 2. Kieåm tra baøi cũ: 3. Baøi môùi: Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi Dung HÑ1: Nhaéc laïi caùc taäp soá ñaõ hoïc Töø caùc taäp soá hoïc sinh vöøa neâu, gv chính xaùc laïi cho hoïc sinh ghi. Gv giaûi thích theâm taäp R chöùa taát caû caùc taäp soá ñaõ hoïc Hoïc sinh nhôù laïi caùc taäp soá ñaõ hoïc vaø ghi vaøo vôû I.Các tập hợp số thường gặp. 1)Tập hợp các số tự nhiên 2)Tập hợp các số nguyên Tập hợp gồm các số tự nhiên và các số nguyên âm. 3)Tập hợp các số hữu tỉ : 4)Tập hợp các số thực : *Ta có bao hàm thức: HÑ2:Giôùi thieäu caùc taäp con cuûa taäp R Noùi: Kí hieäu : + laø döông voâ cuøng - laø aâm voâ cuøng ( ) laø khoaûng [ ] laø ñoaïn Yeâu caàu: Neâu tính chaát nhöõng giaù trò naèm trong (0;2) töø ñoù khaùi quaùt trong (a;b) Yeâu caàu töông töï nhö treân ñoái vôùi caùc khoaûng ñoaïn coøn laïi nhö SGK TL: x (0;2) 0<x&