Giáo án Đại số 10 nâng cao năm học 2010- 2011 Tiết 18 Hàm số bậc nhất

Tuần: Ngày dạy : Tiết:18 HÀM SỐ BẬC NHẤT I. Mục tiêu. Qua bài học học sinh cần nắm được: 1/ Về kiến thức: · Hiểu được sự biến thiên và đồ thị của hàm số bậc nhất. · Hiểu được cách vẽ đồ thị hàm số bậc nhất, đồ thị hàm số hằng y = b và đồ thị hàm số y = êxú, Biết được đồ thị hàm số y = êxú nhận Oy làm trục đối xứng. 2/ Về kỹ năng: · Thành thạo việc xác định chiều biến thiên và vẽ đồ thị hàm số bậc nhất. · Vẽ được đồ thị hàm số y = b, y = êxú . · Biết tìm tọa độ giao điểm của 2 đường thẳng có phương trình cho trước. 3/ Về tư duy: · Hiểu được các dạng đồ thị hàm số bậc nhất, hàm số y = b, y = êxú · Biết cách vận dụng chiều biến thiên và đồ thị hàm số để giải bài tập. 4/ Về thái độ: · Cẩn thận, chính xác. · Tích cực hoạt động; rèn luyện tư duy khái quát, tương tự. II. Chuẩn bị. · Hsinh chuẩn bị thước kẻ, kiến thức về hàm số bậc nhất đã học ở lớp 9, thao tác vẽ đồ thị trên phần mềm toán học: AutoGraph... · Giáo án, phiếu học tập, các thiết bị hỗ trợ: MVT, projector,... III. Phương pháp. Dùng phương pháp gợi mở vấn đáp, sử dụng phần mềm thông qua các hoạt động để điều khiển tư duy. IV. Tiến trình bài học và các hoạt động. 1/Ổn định: Kiểm tra sĩ số 2/ Kiểm tra bài cũ: HĐ1: Xét sự biến thiên của các.hàm số: y = 3x +2 ; y = -3x +2 Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Tóm tắt ghi bảng -Viết chiều biến thiên của hàm số cho bởi công thức và lập BBT như đã làm ở bài trước. - Hs trả lời: Dự đoán về chiều biến thiên của hàm số bậc nhất y= ax + b - Gv hướng dẫn Hs xét chiều biên thiên theo cách sử dụng tỷ số và lập BBT. - H1? Vấn đề " hàm số bậc nhất y = ax + b (a ¹ 0) đồng biến và nghịch biến trong các trường hợp nào? 3/ Bài mới: HĐ 3: Khảo sát sự biến thiên của hàm số bậc nhất.. Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Tóm tắt ghi bảng Học sinh chú ý lắng nghe và trả lời. (Xem SGK) Gv gọi HS phát biểu về: - Hàm số bậc nhất là gi? - Các bước khảo sát hàm số bậc nhất. Hướng dẫn CM sự đồng biến nghịch biến của hàm số bậc nhất như HĐ1. §2 HÀM SỐ y= ax + b I. ÔN TẬP VỀ HÀM SỐ BẬC NHẤT: (SGK) HĐ 4: Lập bảng biến thiên. Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Tóm tắt ghi bảng - Hs trả lời: *Với a>0: x tăng Þ y tăng x giảm Þ y giảm *Với a<0: x tăng Þ y giảm x giảm Þ y tăng - Gv cho học sinh nhận xét về sự phụ thuộc của 2 đại lượng x và y trong cá trường hợp a>0, a<0 và kiểm chứng thông qua đồ thị ở HĐ2. - Gv đưa ra kết quả thành BBT. (SGK) HĐ 5: Vẽ đồ thị của hàm số bậc nhất Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Tóm tắt ghi bảng - Đồ thị hàm số là một đường thẳng không song song và cuãng không trùng với các trục tọa độ. - Cách vẽ: + Lấy 2 điểm A(0; b), B(-b/a, 0). + Nối 2 điểm A, B. + Kết luận - Gv yêu cầu Hs nhắc lại dạng đồ thị hàm số bậc nhất. - Gv hướng dẫn Hs cách vẽ đồ thị của hàm số bậc nhất - Cho Hs áp dụng vẽ đồ thị các hàm số: y = 3x + 2, (SGK) HĐ 6: Đồ thị của hàm số hằng Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Tóm tắt ghi bảng - Hs thao tác trên phần mềm và cho nhận xét: các đồ thị không đồng biến cũng không nghịch biến - Hs kết luận về đồ thị của hàm số hằng y = b. Cách vẽ đồ thị của hàm số hằng. - Gv cho Hs dùng phần mềm AutoGraph để vẽ đồ thị các hàm số sau và cho nhận xét: y = 1, ,y = -2, y = 0... - Gv cho Hs khái quát về hàm số hằng y = b. II. HÀM SỐ HẰNG y = b: (SGK) HĐ 7: Đồ thị của hàm số y = êxú Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Tóm tắt ghi bảng - Ta viết: - Hs thao tác trên phần mềm và cho nhận xét: đồ thị là sự lắp ghép đồ thị y=x (chỉ lấy phần ứng với x³0) và đồ thị y=-x (chỉ lấy phần ứng với x<0) - Gv cho Hs dùng Đ/n GTTĐ để viết lại hàm số y = êxú . - Gv cho Hs dùng phần mềm AutoGraph để vẽ đồ thị hàm số và cho Hs nhận xét. - Dựa vào đồ thị hãy cho Hs lập BBT và tìm GTNN. Gv tóm tắc kết quả. III. HÀM SỐ y = êxú: (SGK) 4.Củng cố : · Xác định chiều biến thiên và vẽ đồ thị hàm số bậc nhất. · Vẽ được đồ thị hàm số y = b, y = êxú . · Biết tìm tọa độ giao điểm của 2 đường thẳng có phương trình cho trước. Phiếu học tập : Câu 1: Cho hàm số y=mx - 2 (d). Hãy ghép mỗi ý ở cột thứ nhất với một ý ở cột thứ hai để được kết quả đúng: Cột thứ 1 Cột thứ 2 a) m=0 b) m¹0 c) m>0 d) m<0 1) (d) là hàm số vừa đồng biến vừa nghịch biến 2) (d) là hàm số nghịch biến. 3) (d) là hàm số hằng. 4) (d) là hàm số đồng biến. 5) (d) là hàm số bậc nhất. Câu 2: Chọn phương án đúng: Tọa độ giao điểm của 2 đồ thị: 1) y = 3x+5 và y = -1 là: a) không có b) (-2; 1) c) (2; -1) d) (-2; -1) 2) y = 3x+1 và y = 3x - 1 là: a) không có b) (-2; 0) c) (2; 0) d) (0; 0) 5.Hướng dẫn học ở nhà : Giải bài 1, 2, 3,4 SGK trang 42. V/ RÚT KINH NGHIỆM: -Nội dung: -Phương pháp: -Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học: Tuần: 7 Ngày dạy : Tiết 19. LUYỆN TẬP I. Mục tiêu: 1) Kiến thức: Củng cố các kiến thức về: - Hàm số bậc nhất. - Hàm số bậc nhất trên từng khoảng. - Đồ thị của hàm số bậc nhất. 2) Kĩ năng: Rèn luyện các kĩ năng: - Vẽ đồ thị của hàm số. - Tịnh tiến đồ thị của hàm số. - Vẽ đồ thị hàm số trên từng khoảng, từ đó nêu được các tính chất của hàm số. 3) Tư duy: - Biết cách giải quyết các bài toán tương tự . 4) Thái độ: - Cẩn thận, chính xác khi vẽ đồ thị. II. Chuẩn bị phương tiện dạy học: 1) Thực tiễn: - Các em đã nắm cách lập bảng biến thiên và vẽ đồ thị của hàm số bậc nhất trên tập xác định hay trên một khoảng. - Các em đã nắm cách vẽ đồ thị bằng các phép tịnh tiến. 2) Phương tiện: - Bảng phụ: vẽ các đồ thị 21, 22, 23, 25, 26. - Để mô tả trực quan việc lấy đối xứng đồ thị, giáo viên vẽ một đường thẳng trên 1 tờ giấy trong, đặt lên 1 hệ trục tọa độ vẽ riêng, sau đó gấp tờ giấy trong theo nếp gấp trùng với trục hoành. - Giấy kẻ carô để vẽ đồ thị (hs chuẩn bị). - Thước kẻ, phấn màu. III. Chuẩn bị phương pháp dạy học: Gợi mở - vấn đáp. IV. Tiến trình bài học 1/Ổn định: Kiểm tra sĩ số 2/ Kiểm tra bài cũ: Hoạt động 1: Ôn lại cách khảo sát hàm số bậc nhất Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung ghi bảng - Nêu các bước khảo sát một hàm số bậc nhất. - Hãy khảo sát hàm số: y = 2x + 5 - Học sinh hoạt động. + Tìm tập xác định. + Lập bảng biến thiên. + Vẽ đồ thị - Học sinh hoạt động. ( Một em lên bảng trình bày) 3/ Bài mới: Hoạt động 2: Đồ thị của hàm số. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung ghi bảng * - Có phải mỗi đường thẳng trong mp tọa độ đều là đồ thị của một hàm số nào đó không? Vì sao? - Tìm hàm số f(x) biết đồ thị của nó là đường thẳng đi qua 1 điểm A(xA; yA) và có hệ số góc k. -Yêu cầu học sinh làm bài 21 * Tổ chức hs làm bài 22. - Vẽ 4 đường thẳng thỏa yêu cầu bài toán. - cạnh hình vuông song song với đường phân giác y = ± x. - 2 cạnh hình vuông đi qua A(3; 0). - Không vì các đường thẳng song song với trục tung không là đồ thị của một hàm số nào cả. - Do đồ thị hàm số là đường thẳng nên hàm số có dạng y = ax + b và có hệ số góc k nên phương trình có dạng y = kx + b vì đồ thị qua A nên: yA = kxA + b Þ b - học sinh hoạt động. - Học sinh hoạt động: y = x ± 3 y = - x ± 3 x y y = x y = -x A O Hoạt động 3: Tịnh tiến đồ thị hàm số. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung ghi bảng - Gọi một học sinh lên bảng vẽ đths y = 2x. - Có nhận xét gì về hàm số y = 2|x|, từ đó suy ra đồ thị hàm số. - Nêu cách vẽ đồ thị. - Khi tịnh tiến đồ thị (G) lên 3 đơn vị, ta được đths nào? - Tương tự, gv tổ chức cho học sinh làm các câu b, c. - Gv treo bảng phụ đồ thị hàm số y = | x - 2| (G) và đồ thị hàm số y = |x| - 3. Yêu cầu học sinh nhận xét. - Học sinh hoạt động. - Hàm số chẵn nên đồ thị của hàm số nhận trục tung làm trục đối xứng. - Giữ nguyên đồ thị hàm số y = 2x ứng với x ³ 0, bỏ phần x < 0. Sau đó lấy đối xứng đồ thị trên qua trục tung thì ta sẽ được đồ thị cần vẽ. - y = 2|x| + 3. (học sinh vẽ đồ thị) - y = 2|x + 1| - y = 2|x - 2| -1 - Tịnh tiến đồ thị (G) sang trái 2 đơn vị (được đồ thị hàm số y = |x| rồi tịnh tiến xuông dưới 3 đơn vị ta được đồ thị hàm số y = |x| - 3. Hình vẽ: 0 2 x y -1 4.Củng cố : 1) Cách xác định phương trình đường thẳng. 2) Đặc điểm của đồ thị của một hàm số chẵn, hàm số lẻ. Cách vẽ đồ thị hàm số chẵn, hàm số lẻ. 3) Tịnh tiến đồ thị song song với các trục tọa độ. 5.Hướng dẫn học ở nhà : Giải Bài SGK. V/ RÚT KINH NGHIỆM: -Nội dung: -Phương pháp: -Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học: