Giáo án Đại số 10 nâng cao - Tiết 14: Đại Cương Về Hàm Số

Ngày sọan:04/10/2007 Ngày giảng:06/10/2007 Tiết soạn: 14 Tên bài: Đại cương về hàm số I, Mục tiêu: 1, Về kiến thức: - Nắm vững khái niệm về hàm số và đồ thị của hàm số. - Biết cách cho hàm số bằng biểu thức. 2, Về kỹ năng: - Biết cách tìm TXĐ của hàm số. - Biết cách tìm GT của hàm số tại một điểm cho trước thuộc TXĐ. - Biết cách kiểm tra xem một điểm có toạ độ cho trước có thuộc đồ thị của hàm số hay không. 3, Về tư duy: - Phát triển khả năng tư duy lô gíc trong học tập bộ môn. 4, Về thái độ: - Nghiêm túc, tự giác, tích cực trong các hoạt động. - Rèn luyện tính tỷ mỉ, chính xác, làm việc khoa học. - Thấy được ý nghĩa của hàm số và đồ thị trong thực tế đời sống. II, Chuẩn bị phương tiện dạy học: 1, Thực tiễn: - Học sinh đã học khái niệm hàm số từ lớp 9. - Đã biết cách vẽ đồ thị hàm số y=ax+b và y = ax2 2, Phương tiện: - Thầy: GA, SGK, thước kẻ, các bảng phụ, bút dạ. - Trò : Kiến thức cũ liên quan, SGK, vở ghi, đồ dùng học tập. 3, Phương pháp: - Đàm thoại gợi mở thông qua các ví dụ, hoạt động. III, Tiến trình bài dạy và các hoạt động. A, Các tình huống dạy học: Tình huống 1: Kiểm tra bài cũ (HĐ1). Tình huống 2: Xây dựng KN hàm số. (HĐ2) Tình huống 3: PP cho hàm số bằng biểu thức. (HĐ 3,4) Tình huống 4: Vễ đồ thị của một hàm số cho trước. (HĐ 5) Tình huống 5: Củng cố toàn bài dạy (HĐ6) B, Tiến trình bài dạy: 1, Kiểm tra bài cũ: (5’) Hoạt động 1: Câu hỏi 1: Nêu một vài loại hàm số đã học. Câu hỏi 2: Tìm TXĐ của hàm số 2, Dạy bài mới: I. Khái niệm hàm số. 1. Hàm số: Hoạt động 2: GV treo bảng phụ số 1. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Giải thích ý nghĩa của bảng phụ. ? Nếu ta chọn gửi tiền ở một loại kỳ hạn nào đó thì có mấy mức tính lãi cuối kỳ? ? Ta có các loại kỳ hạn nào? ? Ta có các mức lĩnh lãi nào? Ta thấy rằng, với mỗi loại kỳ hạn gửi là x ta có tương ứng một cách lĩnh lãi cuối kỳ là y. Tập hợp {1;2;3;6;9;12 }được gọi là tập nguồn hay tập xác định, tập hợp {6.60; 7.56; 8.28; 8.52; 8.88; 9.00}được gọi là tập đích hay tập giá trị. Mỗi tương ứng như trên được gọi là mọt hàm số. ? Hãy phát biểu định nghĩa hàm số? GV Hướng dẫn, chỉ rõ kí hiệu hàm số: Hàm số f còn được viết là y = f(x), hay đầy đủ hơn là: f: D R x y=f(x) HS lắng nghe và trả lời các câu hỏi. - Với mỗi loại kỳ hạn chỉ có một cách tính lãi cuối kỳ duy nhất. - Các loại kỳ hạn là: 1,2,3,6,9,12 tháng. - Các mức lĩnh lãi là: 6.60; 7.56; 8.28; 8.52; 8.88; 9.00. - Phát biểu định nghĩa hàm số (SGK Trang 25) 2. Hàm số cho bằng biểu thức: Hoạt động 3: GV treo bảng phụ số 2. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nêu yêu cầu cho HS thực hiện: ? Với GT nào của x thì biểu thức đã cho không tìm được giá trị tương ứng? ? Hãy tính giá trị của biểu thức ( ghi vào dòng dưới) tương ứng với mỗi gt của x (cho ở dòng trên)? - GV ghi kết quả vào bảng. ? Vậy, thế nào là một hàm số được cho bằng biểu thức? ? Với hàm số được cho bằng biểu thức thì TXĐ của hàm số là tập hợp nào? - GV phân tích sử dụng kí hiệu x và y khi cho hàm số bằng biểu thức. Nghe, hiểu và nhận nhiệm vụ. - Biểu thức khôngcó nghĩa khi x=0. - Từng nhóm thực hiệm nhiệm vụ. (Đứng tại chỗ trả lời kết quả). - Học sinh suy nghĩ và trả lời: Nếu f(x) là một biểu thức của biến x thì với mỗi giá trị của biến x ta tính được một giá trị tương ứng duy nhất của f(x) (Nếu nó xác định). Do đó, ta có hàm số y=f(x). Và ta nói rằng hàm số đó được cho bằng biểu thức f(x). TXĐ của hàm số được cho bằng biểu thức là tập hợp gồm tất cả các số thực x sao cho giá trị của biểu thức f(x) được xác định. Hoạt động 4: Củng cố cho HS nắm vững khái niệm TXĐ và tìm TXĐ của hàm số thông qua trong SGK trang 36. 3. Đồ thị của hàm số: Hoạt động 5: GV treo bảng phụ số 3: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nêu nhiệm vụ cho HS: Vẽ đồ thị của hàm số y= 2x-3 Gọi một HS thực hiện yêu cầu đã nêu ( GV phân tích và sủa lỗi ). GV: Với cách nối các điểm đã xác định trên mặt phẳng tọa độ Oxy như vậy ta được đồ thị của hàm số đã cho. ? Vậy đồ thị của hàm số y=f(x) là gì? ? Nếu ta sử dụng ký‏‎ hiệu toán học, ta có thể tóm tắt định nghĩa ntn? - HS chú ý nghe và hiểu nhiệm vụ. - Một HS lên bảng thực hiện. HS suy nghĩ và trả lời. Trong mặt phẳng tọa độ Oxy, tập hợp (G) các điểm có tọa độ (x;f(x)) với , gọi là đồ thị của hàm số f(x). Hoạt động 6: Củng cố kiến thức toàn bài thông qua ví dụ tổng hợp. Ví dụ: Cho hàm số a, Tìm tập xác định của hàm số. b. Trên hệ trục tọa độ Oxy, Hãy vẽ đồ thị của hàm số đã cho. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi ví dụ lên bảng. Phân tích yêu cầu và nêu nhiệm vụ cho HS. ? Nêu tập xác định của hàm số? ? Để vẽ được đồ thị của hàm số đã cho ta phải thực hiện lần lượt các bước nào? (lập các bảng giá trị của hàm số tùy theo các gt của biến x) ? Em có nhận xét gì về đồ thị của hàm số trên các khoảng . ? Vậy ta cần vẽ đồ thị như thế nào? Yêu cầu HS vẽ ĐT hàm số: - HS chú ý nghe và hiểu nhiệm vụ. - Trả lời câu hỏi và làm theo hướng dẫn, yêu cầu của GV. a. TXĐ R. b. * Vói x>1 ta có: x 1.2 1.5 2 3 4 y - 0.6 0 1 3 5 * Với , ta có: x -2 -1 0 1 y 4 3 0 - 1 Trên khoảng đồ thị hàm số là cung Parabol. Trên khoảng đồ thị hàm số là đường thẳng. 3, Giao bài tập về nhà: - Yêu cầu HS về nhà ôn bài cũ. - Giải bt : 7, 8, 9, 10, 11 SGK trang 45,46. - Đọc trước bài mới: Phần 2 Sự biến thiên của hàm số. Các bảng phụ Bảng phụ số 1: Trích bảng thông báo lãi suất tiết kiệm của một ngân hàng Loại kỳ hạn (Tháng) 1 2 3 6 9 12 VND (%/năm) Lĩnh lãi cuối kỳ áp dụng từ 08-11-1005 6.60 7.56 8.28 8.52 8.88 9.00 Bảng phụ số 2: Cho biểu thức: . x . -2 -1 0,5 1 2 . GT của biểu thức . . Bảng phụ số 3: Bảng giá trị x -1 0 1 2 3 4 y Đồ thị: