Giáo án Đại số 7 Tiết 33 – Hà Ngải

Ngày soạn: Ngày dạy Tiết 33: Đồ thị hàm số y = ax (a0) 1.Mục tiờu. a.Về kiến thức. - Hiểu được khỏi niệm đồ thị của hàm số, đồ thị của hàm số y = ax. - Biết được ý nghĩa của đồ thị trong thực tiễn và trong nghiờn cứu hàm số. b.Về kĩ năng. - Biết cỏch vẽ đồ thị hàm số y = ax. c.Về thỏi độ. - Rốn ý thức cẩn thận, chớnh xỏc, tỉ mỉ. - Học sinh yờu thớch mụn học 2.Chuẩn bị của GV&HS. a.Chuẩn bị của GV. - Giỏo ỏn + Tài liệu tham khảo + Đồ dựng dạy học + Bảng phụ. b.Chuẩn bị của HS. - Đọc trước bài mới + ụn tập cỏc kiến thức liờn quan. 3.Tiến trỡnh bài dạy. a.Kiểm tra bài cũ (khụng kiểm tra) * Đặt vấn đề (1’) Chỳng ta đó biết nhờ cú mặt phẳng toạ độ chỳng ta biểu diễn được tất cả cỏc điểm. Hàm số là sự phụ thuộc của hai đại lượng. Vậy ta cú thể sử dụng mặt phẳng toạ độ để biểu diễn được trực quan mối quan hệ giữa hai đại lượng của đồ thị hay khụng? Ta vào bài học hụm nay. b.Bài mới. Hoạt động của thầy - trũ Học sinh ghi * Hoạt động 1: Đồ thị hàm số là gỡ? (10') 1. Đồ thị hàm số là gỡ? GV Yờu cầu học sinh làm ? 1 (Sgk - 69) ? 1 (Sgk - 69) HS Đứng tại chỗ thực hiện cõu a Giải ? Để đỏnh dấu cỏc điểm trờn mặt phẳng toạ độ ta làm như thế nào? x 0 3 2 1 -1 -2 -2 2 1 R N M P Q y a.{(-2;3); (-1;2); (0;-1); (0,5;1); (1,5;-2) } HS Để đỏnh dấu cỏc điểm A(x; y) trờn mặt phẳng toạ độ ta làm như sau: + Từ điểm x trờn trục hoành kẻ đường thẳng song song với trục tung. + Từ điểm y trờn trục tung kẻ đường thẳng song song với trục hoành. + Giao điểm của 2 đường thẳng này chớnh là điểm A. b. GV Cỏc điểm M, N, P, Q, R biểu diễn cỏc cặp số của hàm số y = f(x). Tập hợp cỏc điểm đú gọi là đồ thị của hàm số y = f(x) đó cho. K? Vậy thế nào là đồ thị của hàm số y = f(x) đó cho? HS Đồ thị của hàm số y = f(x) đó cho là tập hợp cỏc điểm {M, N, P, Q, R} Tb? Vậy đồ thị hàm số y = f(x) là gỡ? * Định nghĩa (Sgk - 69) HS Đọc lại định nghĩa (Sgk - 69) ? Xột vớ dụ 1: Vẽ đồ thị của hàm số y = f(x) đó cho trong ? 1 * Vớ dụ 1 (Sgk - 69) Giải GV Cho học sinh nghiờn cứu đọc vớ dụ 1, quan sỏt hỡnh 23 + Cỏch vẽ: - Vẽ hệ trục toạ độ Oxy ? Qua nghiờn cứu hóy cho biết để vẽ đồ thị hàm số y = f(x) ta phải làm những bước nào? - Xỏc định trờn mp toạ độ cỏc điểm biểu diễn cỏc cặp giỏ trị tương ứng (x; y) của hàm số. HS + Vẽ hệ trục toạ độ Oxy + Xỏc định trờn mp toạ độ cỏc điểm biểu diễn cỏc cặp giỏ trị tương ứng (x; y) của hàm số. + Vẽ đồ thị (Sgk - 70 - H.23) GV Vậy đồ thị hàm số y = f(x) cú dạng như thế nào ta sang phần 2. * Hoạt động 2: Đồ thị hàm số y = ax (a0) (24') 2. Đồ thị hàm số y = ax (a0) GV Xột hàm số y = 2x, cú dạng y = ax với a = 2 ? Hàm số này cú bao nhiờu cặp số (x; y) HS Hàm số này cú vụ số cặp số (x; y) GV Chớnh vỡ hàm số y = 2x cú vụ số cặp số (x;y) nờn ta khụng thể liệt kờ hết được cỏc cặp số của hàm số. Ta thử vẽ 1 số điểm thuộc đồ thị của nú và qua đú xột xem đồ thị cú hỡnh dạng như thế nào. Ta làm ? 2 GV Yờu cầu học sinh làm ? 2 ? 2 (Sgk - 70) GV Cho học sinh hoạt động nhúm làm ? 2 vào giấy kẻ ụ vuụng (trong 6') Giải a. Năm cặp số là: (-2;-4); HS Đại diện cỏc nhúm trỡnh bày: Nhúm 1: Cõu a; Nhúm 2: Cõu b; Nhúm 3: Cõu c y (-1;-2); (0;0); (1;2); (2;4) x 0 4 2 1 -2 -2 2 1 b. GV Chốt lại: Cỏc điểm biểu diễn cỏc cặp số của hàm số y = 2x ta nhận thấy cựng nằm trờn một đường thẳng qua gốc toạ độ. GV Treo bảng phụ mp toạ độ biểu diễn cỏc điểm thuộc đồ thị hàm số y = 2x (số điểm tăng lờn). Người ta đó chứng minh được rằng đồ thị của hàm số y = ax (a0) là một đường thẳng đi qua gốc toạ độ. K? Nhắc lại kết luận về đồ thị hàm số y = ax (a0) * Kết luận: (Sgk - 70) K? Từ khẳng định trờn để vẽ được đồ thị h/s y=ax (a0) ta cần biết mấy điểm của đồ thị. ? 3 (Sgk - 70) HS Để vẽ được đồ thị của hàm số y = ax (a0) ta cần biết 2 điểm phõn biệt của đồ thị. ? 4 (Sgk - 70) Cho hàm số y = 0,5x GV Yờu cầu làm ? 4 Giải HS Hoạt động nhúm làm ? 4 (Sgk - 70) x 0 y 2 1 A -2 2 1 a. A(2;1) HS Tự chọn điểm A A(4;2) hoặc A(2;1) ... b. ? Đường thẳng OA cú phải là đồ thi j hàm số y = 0,5x hay khụng? HS HS Đọc nhận xột (Sgk - 71) Đường thẳng OA là đồ thị hàm số y = 0,5x. * Nhận xột (Sgk - 71) K? Hóy nờu cỏc bước vẽ đồ thị hàm số y=ax * Vớ dụ 2 (Sgk - 71) Vẽ đồ thị hàm số y = -1,5 x HS ? HS + Vẽ hệ trục toạ độ Oxy + Xỏc định thờm 1 điểm thuộc đồ thị hàm số khỏc điểm O. Chẳng hạn A(2; -3) + Vẽ đường thẳng OA, đường thẳng đú là đồ thị hàm số y = ax Để xỏc định một điểm thuộc đồ thị hàm số y = ax và khỏc điểm O ta làm ntn? Cho x một giỏ trị khỏc 0 và tỡm giỏ trị tương ứng của y. Giải Vẽ hệ trục toạ độ Oxy. Với x = -2 thỡ y = 3 Cú A(-2;3) thuộc đồ thị của hàm số y = -1,5x. 3 x 0 y 2 1 -2 2 1 Vậy đường thẳng OA là đồ thị của hàm số đó cho. K? HS Hóy vẽ đồ thị hàm số y = -1,5x Lờn bảng vẽ đồ thị hàm số y = -1,5x c.Củng cố - Luyện tập. (8') 3. Luyện tập ? + Đồ thị hàm số là gỡ? + Vẽ đồ thị hàm số là làm những cụng việc gỡ? + Đồ thị hàm số y = ax (a0) là gỡ? + Để vẽ đồ thị hàm số y = ax (a0) ta làm như thế nào? Cú cỏch nào vẽ nhanh nhất. Bài tập: + Đồ thị hàm số y = x là đường thẳng đi qua điểm O(0;0) và điểm A(1;1). + Đồ thị hàm số y = -2x là đường thẳng đi qua điểm O(0;0) và B(1;-2) Gv Cho học sinh làm bài tập sau: Vẽ đồ thị hàm số y = x và y = - 2x trờn cựng 1 mặt phẳng toạ độ. y x 0 2 1 -2 B A 1 Hs Lờn bảng trỡnh bày d.Hướng dẫn HS tự học ở nhà. (2') - Nắm vứng cỏc kết luận và cỏch vẽ đồ thị hàm số y = ax (a0) - Bài tập về nhà: Bài 39, 40, 41, 42, 43 (Sgk - 72, 73) - Hướng dẫn bài 42: Xỏc định hệ số a ta phải xỏc định được (x;y) trờn mặt phẳng tọa độ. Thay x, y vào cụng thức y = ax để tớnh a. - Chuẩn bị tiết sau luyện tập.