Giáo án Đại số 9 Học kì 2 - Nguyễn Văn Tha

Ngày soạn: 30/12 /2013 TIẾT: 37 GIẢI HỆ PT BẰNG PHƯƠNG PHÁP THẾ Ngày giảng: 08 /01 / 2014 I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: HS hiểu được cách biến đổi hệ phương trình bằng phương pháp thế. 2. Kỹ năng: HS có kỹ năng giải hệ phương trình bằng phương pháp thế. 3. Thái độ: HS không bị lúng túng khi gặp các trường hợp đặc biệt (Hệ vô nghiệm hoặc hệ có vô số nghiệm). II. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: Bảng phụ ghi sẵn quy tắc thế, chú ý và cách giải mẫu một số HPT 2. Học sinh: Xem trước bài học III. PP GIẢNG DẠY: Đàm thoại, thuyết trình.TÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh. IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: I. Ổn định: Kiểm tra sỉ số lớp, trực nhật II. Kiểm tra bài cũ: Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Ghi b¶ng Ho¹t ®éng 1: Quy tắc thế: -Giáo viên giới thiệu quy tắc gồm hai bước thông qua ví dụ 1. Xét hệ PT: -Từ PT (1) hãy biểu diễn x theo y? -Tiếp đó, thay hệ thức vừa tìm được vào PT (2) còn lại. à2 bước giảiHPT bằng PP thế. Ví dụ 1: Xét hệ phương trình: Vậy hệ phương trình đã cho có nghiệm duy nhất là (-13;-5). 1/.Quy tắc thế: Quy tắc thế dùng để biến đổi một hệ phương trình thành hệ phương trình tương đương. Ho¹t ®éng 2: ¸p dông -HS làm ví dụ 2. -Yêu cầu học sinh làm ?1. àChú ý. -Yêu cầu học sinh làm ví dụ 3. -Yêu cầu học sinh làm ?2. -Yêu cầu học sinh làm ?3. ?1: 2/. Áp dụng: Ví dụ 2:Giải hệ phương trình … Vậy HPT có nghiệm duy nhất (2;1) Chú ý: Tóm tắt:(sgk) Ví dụ 3: ó Vậy HPT đã cho có vô số nghiệm. Công thức nghiệm tổng quát: Ho¹t ®éng 3 : Cñng cè -Các bài tập 12a,b, 13a trang 15 Gäi 2 HS lªn b¶ng tr×nh bµy bµi 12a,b -Các bài tập 12a,b, 13a trang 15 4.- Hướng dẫn học tập ở nhà: -Làm bài tập 14à18 trang 15, 16. ó ………… -Nhận xét -Dặn dò về nhà làm BT trong VBT để nắm vững kiến thức và chuẩn bị giờ sau:luyện tập. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Ngày soạn: 31/ 12/2013 Ngày dạy: 08/01/2014 Tiết 38: LUYỆN TẬP A. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Vận dụng cách biến đổi hệ phương trình bằng quy tắc thê'. Nắm vững cách giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn bằng phương pháp thế. 2. Kỹ năng: Vận dụng tốt khi gặp các trường hợp đặc biệt (hệ vô nghiệm hoặc hệ có vô số nghiệm). + Luyện tập kĩ năng giải hệ phương trình bằng phương pháp thế 3. Thái độ: Tích cực học tập B. P. PHÁP GIẢNG DẠY: Đàm thoại gợi mở, vấn đáp, hoạt động nhóm C. CHUẨN BỊ: 1. G viên: Hệ thống câu hỏi luyện tập, bảng phụ. 2. H sinh: Trả lời câu hỏi luyện tập D. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: I. Ổn định: Kiểm tra sỉ số lớp, trực nhật II. Kiểm tra bài cũ: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: quy tắc thế - Cho HS ôn lại quy tắc thế - Nội dung câu hỏi ? Hoạt động 2:Luyện tập -Chiếu nội dung câu hỏi lên mc. GV: Trong trường hợp này ta làm thế nào ? -Gọi một HS lên bảng làm - Cả lớp làm vào vỡ Bài b, c cho HS làm tương tự. -Gọi một HS lên bảng làm - Cả lớp làm vào vỡ GV nhận xét.bài 16 -Nêu hướng làm? -Nhận xét? -Gọi hs lên bảng làm bài. -Chiếu 2 bài 18 làm trên mc. -nhận xét? GV nhận xét, bổ sung nếu cần. -Một em trả lời quy tắc thế, và cách giải hệ PT bằng PP thế -Quan sát nội dung câu hỏi. -Thảo luận theo nhóm a) khi a = -1 ta thay vào hệ PT sau đó giải hệ đó ta được kết quả -Phân công nhiệm vụ các thành viên trong nhóm. -Một HS lên bảng làm bài -Quan sát bài làm trên mc. -Nhận xét. -Bổ sung. -HS khác lên bảng làm bài b, c. -Quan sát nội dung câu hỏi -Một HS lên bảng làm bài -Quan sát bài làm trên mc. -Một HS lên bảng làm bài -Nhận xét. -Bổ sung (Nếu bài làm sai ) -2 hs lên bảng làm , dưới lớp làm ra giấy trong. -Quan sát bài làm. -Nhận xét.Ta thay giá trị X = 1 và y = -2 vào hệ PT đã cho để giải HPT và tìm a,b. Bài 15: Giải hệ phương trình: Trong mỗi trường hợp sau: a = -1 ta có hệ PT a = 0 a = 1 Bài 16: Giải hệ phương trình: Bài 17: Giải hệ phương trình: Bài 18: Giải hệ phương trình: a) Xác định các hệ số a, b Hoạt động 3:HDVN -Nhận xét lớp học- Dặn dò tiết sau giải HPT bằng PP cộng đại số. - Ôn tập lại tất cả nội dung đã học. BTVN các bài còn lại và bài trong VBT, đọc bài mới trước khi đến lớp - Chú ý tìm hiểu cách giải toán theo PP công đại số, làm thành thạo các bước của PP thế, tùy chọn ccahs làm cho mình được nhanh chóng. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Ngày soạn: 03/01 TIẾT: 39 GIẢI HỆ PT BẰNG PP CỘNG ĐẠI SỐ Ngày giảng: 15/01/14 I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Qua bài này + Giúp HS hiểu cách biến đổi hệ phương trình bằng quy tắc cộng đại số. + HS nắm vững cách giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn bằng phương pháp cộng đại số. 2. Kỹ năng: Rèn kĩ năng giải hệ phương trình bậc nhất 2 ẩn bắt đầu nâng cao dần lên. 3. Thái độ: Hứng thú học tập II. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: B¶ng phô 2. Học sinh: Xem trước bài học III. PP GIẢNG DẠY: Đàm thoại,thuyÕt tr×nh, ®Æt vÊn ®Ò, Ho¹t ®éng nhãm. IV. TIẾN TRÌNH: I. Ổn định: Kiểm tra sỉ số lớp, trực nhật II. Kiểm tra bài cũ: Giải HPT sau bằng PP thế. Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Ghi b¶ng Ho¹t ®éng 1: Quy t¾c céng ®¹i sè GV cho HS ®äc quy t¾c trong SGK GV lÊy VD minh ho¹ quy t¾c céng ®¹i sè. GV cho HS lµm ?1 GV: Sau ®©y chóng ta sÏ t×m c¸ch sö dông quy t¾c céng ®¹i sè ®Ó gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh. C¸ch lµm nh­ vËy ®­îc gäi lµ gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh b»ng ph­¬ng ph¸p céng ®¹i sè. HS ®äc bµi HS nghe vµ ghi bµi HS lµm ?1 +) Ta cã thÓ trõ tõng vÕ cña 2 ph­¬ng tr×nh trong hÖ ta ®­îc (2x - y) - (x + y) =1 - 2 Û x - 2y = - 1 +) Dïng ph­¬ng tr×nh míi thay thÕ cho mét trong 2 ph­¬ng tr×nh ta ®­îc hÖ hoÆc 1. Quy t¾c céng ®¹i sè. Quy t¾c: SGK VD 1: XÐt hÖ ph­¬ng tr×nh (I) Lg. B­íc 1: Céng tõng vÕ cña 2 ph­¬ng tr×nh trong hÖ (I) ta ®­îc (2x - y) + (x + y) =1 + 2 Û 3x = 3 B­íc 2: Dïng ph­¬ng tr×nh míi thay thÕ cho mét trong 2 ph­¬ng tr×nh ta ®­îc hÖ hoÆc Ho¹t ®éng 2 : ¸p dông - C¸c hÖ sè cña y trong hai ph­¬ng tr×nh cña hÖ (II) cã quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo. - VËy lµm nh­ thÕ nµo ®Ó mÊt Èn y chØ cßn Èn x? GV ch HS lµm ?3 ?NX vÒ hÖ sè x trong 2 ph­¬ng tr×nh trªn. Yªu cÇu HS lªn gi¶i hÖ GV: Ta thÊy c¸c hÖ sè cña 2 Èn x vµ y trong hÖ kh«ng b»ng nhau còng kh«ng ®èi nhau ? Lµm thÕ nµo ®Ó biÕn ®æi hÖ vÒ d¹ng TH thø nhÊt Hs tr¶ lêi ?2 HÖ sè cña y trong 2 ph­¬ng tr×nh cña hÖ (II) lµ 2 sè ®èi nhau Do ®ã ta céng 2 vÕ cña 2 ph­¬ng tr×nh trong hÖ víi nhau ta ®­îc ph­¬ng tr×nh míi chØ cã Èn x. HS HÖ sè xña Èn x b»ng nhau VËy hÖ cã nghiÖm lµ (;1) HS ho¹t ®éng nhãm Tõ ®ã rót ra nhËn xÐt. 2 . ¸p dung *) TH thø nhÊt VD 2: HPT(II) Lg. VËy hÖ cã nghiÖm (3 ; -3) VD 3: XÐt hÖ ph­¬ng tr×nh ?3 (III) *) TH thø hai VD 4: XÐt hÖ ph­¬ng tr×nh (IV) Lg. HS ta nh©n pt(1) víi 2 vµ pt (2) víi 3 ta ®­îc: VËy hÖ cã nghiÖm (3 ; -1) V. LUYÖN TËP - CñNG Cè. +) H­íng dÉn Bµi 20e(SGK -Tr. 19) +) H­íng dÉn Bµi 21a(SGK -Tr. 19) Vi. h­íng dÉn vÒ nhµ. +) Häc kÜ quy t¾c vµ c¸c VD SGK. +) BTVN: trong VBT, chuẩn bị bài sau luyện tập giải hệ bằng PP cộng đại số. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Ngày soạn: 05/01 TIẾT: 40 LUYỆN TẬP Ngày giảng: 15/01/14 I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Học sinh nắm vững cách giải hệ phương trình bằng phương pháp cộng đại số 2. Kỹ năng: Học sinh có kĩ năng giải hệ phương trình bằng phương pháp cộng đại số thành thạo. Rèn luyện kỹ năng trình bày bài giải. 3. Thái độ: Tích cực học tập II. CHUẨN BỊ: 1. Gviên: Gi¸o ¸n 2. Học sinh: Cách giải hệ phương trình bằng phương pháp cộng đại số III. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY: Hỏi đáp,vấn đáp , tìm tòi, th¶o luËn nhãm. IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: I. Ổn định: Kiểm tra sỉ số lớp, trực nhật II. Kiểm tra bài cũ: Giải HPT sau bằng PP cộng đại số:) ; b) Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung kiến thức Hoạt động 1: Luyện tập Bài 24. Giải các hệ phương trình: a/ Cho HS th¶o luËn nhãm Gäi 2 nhãm d¹i diÖn lªn tr×nh bµy hai c¸c kh¸c nhau. HS thảo luận nhóm C¸ch 1 Đặt x + y = u và x – y = v, ta có hệ phương trình (ẩn u, v): C¸ch 2 Thu gän vÕ tr¸i cña hai ph­¬ng tr×nh. Bài 24. Giải các hệ phương trình: a/ Û Û Û Û vậy HPT có nghiệm là: Yªu cÇu HS vËn dông c©u a ®Ó hoµn thµnh c©u b. b/ Thu gọn vế trái của 2 phương trình ta được HPT Giải HPT như câu a. b/ Û Û Û Û Hệ PT đã cho có nghiệm là: Hoạt động 2: Bài tập 25 (17’) Bài 25/ Ta biết rằng: một đa thức bằng đa thức 0 khi và chỉ khi tất cả các hệ số của nó bằng 0. hãy tìm các giá trị của m và n để đa thức sau (với biến số x) bằng đa thức 0: P(x) = (3m – 5n + 1)x + (4m – n - 10). Hướng dẫn giải: P(x) = 0 Û Bài 25. (sgk – trang 19) giải: P(x) = (3m – 5n + 1)x + (4m – n - 10) = 0 Û Û ÛÛ Û Vậy để đa thức P(x) = 0 Û m = 3; n = 2. GV: Nêu hướng làm? GV: Gọi một học sinh lên bảng thực hiện GV nhận xét, bổ sung nếu cần HS trả lời HS dưới lớp làm vào giấy nháp HS dưới lớp nhận xét Bài 3. (bài 31 tr 9 sgk). Tìm m để nghiệm của hpt đã cho cũng là nghiệm của pt 3mx-5y = 2m +1. (*) Giải. Ta có Vì nghiệm của hpt cũng là nghiệm của pt (*) nên ta có: 3m.11 – 5.6 = 2m +1 m = 1. Vậy giá trị cần tìm là m = 1. V. Củng cố: Thông qua các bài tập trên VI. Dặn dò, hướng dẫn học sinh học tập ở nhà: Bµi tËp vÒ nhµ:26,27,28,30,32,33 SBT + Xem lại cách giải hệ phương trình bằng phương pháp thế, phương pháp cộng đại số. + Xem trước bài “Giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình.” ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Ngày soạn:10/01 TIẾT: 41 THỰC HÀNH GIẢI HPT BẰNG MÁY TÍNH CASIO Ngày giảng: 22/01/2014 I. Môc tiªu * KiÕn thøc: - Häc sinh nắm được c¸ch dïng m¸y tÝnh casio ®Ó gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn * Kü n¨ng: - HS cã kü n¨ng thµnh th¹o dïng m¸y tÝnh ®Ó gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh * Th¸i ®é: Biết nhận xét và đánh giá bài bạn cũng như tự đánh giá kết quả của mình, biết đưa những kiến thức, kĩ năng mới về kiến thức kĩ năng quen thuộc. Tich cực,hợp tác trong học tập Gi¸o dôc lßng ham mª häc bé m«n to¸n, tÝnh kiªn tr×, cÈn thËn, tích cực , yêu thích bộ môn. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS * Gi¸o viªn: - giáo án điện tử. m¸y tÝnh Casio FX- 500MS, fx- 570MS.. * Häc sinh: - B¶ng con m¸y tÝnh Casio FX- 500MS. C. Ph­¬ng ph¸p: * Ho¹t ®éng nhãm nhá, Quan s¸t, Thùc hµnh,,nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò… D.TiÕn tr×nh d¹y vµ häc. 1. Ổn đÞnh tæ chøc líp. 2. Kiểm tra bµi cũ: Gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh sau HS: Ph­¬ng ph¸p thÕ hoÆc ph­¬ng ph¸p céng ®¹i sè NhËn xÐt ®¸nh gi¸ 3. Bµi míi. Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Néi dung ghi b¶ng Ho¹t ®éng 1 kiểm tra GV: giíi thiÖu mËt sè m¸y tÝnh Chèt l¹i trong tiÕt häc nµy ta dïng m¸y tÝnh Casio fx- 500MS vµ Casio fx- 570MS, vµ c¸c m¸y cã tÝnh n¨ng t­¬ng ®­¬ng ®Ó gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh nhê ch­¬ng tr×nh cµi ®Æt s½n trong m¸y HS quan s¸t 1. Giãi thiÖu mét sè lo¹i m¸y tÝnh th­êng dïng + Casio FX- 500MS, + Casio fx- 500A + Casio fx- 570ES + ViNACAL Vn - 500MS, + ViNACAL Vn- 570MS Ho¹t ®éng 2 : C¸c b­íc sö dông GV: thao t¸c ë m¸y trªn mµn h×nh Sö dông m¸y tÝnh Casio FX- 570MS cã g× kh¸c so víi m¸y Casio FX- 500MS Hs quan s¸t nªu , c¸c b­íc ChØ kh¸c ë b­íc 1 Ên 3 lÇn mode 2. C¸c b­íc sö dông m¸y tÝnh casio Hệ phương trình dạng tổng quát a) Casio FX- 500MS, (ViNACAL Vn -500MS) B1: Ên : 2 1 MODE MODE B2: NhËp c¸c hÖ sè: a1= ,b1 = , c1 = , a2 = , b2= , c2 = B3: ®äc nghiªm x= , y = vµ kiÓm tra l¹i b) Casio FX- 570MS, (ViNACAL Vn- 570MS) MODE MODE MODE B1: Ên : 2 1 B2: NhËp c¸c hÖ sè: a1= ,b1 = , c1 = , a2 = , b2= , c2 = B3: ®äc nghiªm x= , y = vµ kiÓm tra l¹i Ho¹t ®éng 3 : Thùc hµnh Gv quan s¸t gióp ®ì hs lµm bµi, nhËn xÐt ®¸nh gi¸ Häc sinh ho¹t ®éng nhãm nhá nghi kÕt qu¶ vµo b¶ng con Hs nªn b¶ng thùc hiÖn NhËn xÐt bµi b¹n. Häc sinh ho¹t ®éng nhãm nhá nghi kÕt qu¶ vµo b¶ng con Hs nªn b¶ng thùc hiÖn NhËn xÐt bµi b¹n 2. VÝ dô 1: Gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh ó ó VÝ dô 2: Gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh ó ó 4. Cñng cè, luyÖn tËp: T×m hiÓu c¸c nhµ to¸n häc Ai là người nổi tiếng trong năm 2010 ? Ảnh của nhà toán học được che bởi 4 ô số 1,2,3,4 Ứng với mỗi ô số là một bài toán, nếu giải đúng thì ô số đó sẽ mất đi, phần bức ảnh được hiện ra. Khi cả 4 ô số đã mở em sẽ biết nhà toán học đó là ai. Chỉ được trả lời tên nhà toán học sau khi mở được ít nhất 2 ô số Bµi to¸n 1 : NghiÖm cña hÖ ph­¬ng tr×nh sau Lµ: Bµi to¸n 2 : Dïng m¸y tÝnh t×m nghiÖm cña hÖ ph­¬ng tr×nh sau NghiÖm cña hÖ ph­¬ng tr×nh lµ Bµi to¸n 3 : Dïng m¸y tÝnh t×m nghiÖm cña HPT Chèt cÇn ®­a hÖ PT vÒ d¹ng tæng qu¸t Chuẩn bị bài sau: Bài toán giải bằng cách lập HPT. Hãy đọc bài và liê hệ bài toán đã học lập PT của lớp 8, tì hiểu các bước lập PT kết hợp các PT cho ta hệ PT, sau đó gải hệ, chú ý điều kiện của nghiệm. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Ngày soạn: 12/01 TIẾT: 42 GIẢI TOÁN BẰNG PHƯƠNG CÁCH LẬP HPT Ngày giảng: 22/01/2014 I/MôC TI£U Kiến thức: - HS nắm được PP giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình bậc nhất hai ẩn . Kĩ năng: - HS có kỹ năng giải các loại toán được đề cập đến trong Sgk. phÐp viÕt sè, quan hÖ sè, to¸n chuyÓn ®éng. Thái độ: Có ý thức học tập, tinh thần tự giác học tập. II/ChuÈn bÞ GV: B¶ng phô. HS : ¤n tËp c¸c b­íc gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp ph­¬ng tr×nh. III/Ph­¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, IV/ TiÕn tr×nh d¹y häc 1. æn ®Þnh líp : 2.KiÓm tra : + Nh¾c l¹i c¸c b­íc gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp PT. + Em h·y nh¾c l¹i mét sè d¹ng to¸n vÒ gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp PT. 3. C¸c ho¹t ®éng : Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Néi dung ghi b¶ng H§1: Gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph­¬ng tr×nh. ? VÝ dô 1 thuéc lo¹i to¸n nµo? ? H·y nh¾c l¹i c¸ch viÕt 1 sè d­íi d¹ng tæng c¸c luü thõa cña 10 ?5 ?4 ? Bµi to¸n cã nh÷ng ®¹i l­îng nµo ch­a biÕt ? GV: Ta nªn chän 2 ®¹i l­îng ch­a biÕt lµm Èn. ? H·y chän Èn sè vµ ®Æt ®iÒu kiÖn cho Èn. H·y biÓu thÞ sè cÇn t×m theo Èn. GV: Qu¸ tr×nh gi¶i bµi to¸n trªn chÝnh lµ ta ®· gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph­¬ng tr×nh. ? H·y nh¾c l¹i tãm t¾t 3 b­íc gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph­¬ng tr×nh Ví dụ 2: SGK Tr 21 ? Một HS đọc đề bài toán. ? Hãy vẽ sơ đồ tóm tắt đề bài. -GV: Trước hết phải đổi: ? 1 giờ 48 phút = … giờ ? Thời gian xe khách ? Thời gian xe tải đã đi ? Yêu cầu đề bài ? Gọi x là ghì, y là gì. ? Điều kiện và đơn vị của x, y. Yªu cÇu HS gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh HS: VÝ dô 1 thuéc d¹ng to¸n viÕt sè ?3 HS Bµi to¸n cã 2 ®¹i l­îng ch­a biÕt lµ ch÷ sè hµng chôc vµ ch÷ sè hµng ®¬n vÞ. HS: Chän ch÷ sè hµng chôc lµ x vµ ch÷ sè hµng ®¬n vÞ lµ y. ®iÒu kiÖn 0 ≤ x ≤ 9; 0 ≤ y ≤ 9 HS: C¸c b­íc gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph­¬ng tr×nh lµ : +) LËp hÖ ph­¬ng tr×nh: - Chän Èn vµ ®Æt §K cho Èn. - BiÓu thÞ c¸c ®¹i l­îng ch­a biÕt theo Èn. - LËp hÖ ph­¬ng tr×nh. +) Gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh. +) §èi chiÕu §K råi kÕt HS khi 2 xe gÆp nhau th×: Xe kh¸ch ®i ®­îc: 1h48’ = 9/5h Xe t¶i ®i ®­îc: 1h +1h48’ = 14/5h Bµi to¸n yªu cÇu ta tÝnh vËn tãc cña mçi xe. HS: Û 14x + 9y = 945 Tõ ®ã ta cã hÖ ph­¬ng tr×nh: 1. Gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph­¬ng tr×nh. VÝ dô 1: Gäi ch÷ sè hµng chôc cña sè cÇn t×m lµ x, ch÷ sè hµng ®¬n vÞ lµ y. §iÒu kiÖn 0 ≤ x ≤ 9; 0 ≤ y ≤ 9 Khi ®ã, sè cÇn t×m lµ , khi viÕt theo thø tù ng­îc l¹i lµ . Theo ®Çu bµi ta cã 2y – x = 1 hay –x + 2y = 1. V× sè míi bÐ h¬n sè cò lµ 27 ®¬n vÞ nªn ta cã ph­¬ng tr×nh (10x +y) - (10y + x) = 27 Û 9x – 9y = 27 Û x – y = 3 Tõ ®ã ta cã hÖ Gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh : => sè cÇn t×m lµ 74. VÝ dô 2: TP HCM 189km CÇn th¬ Xe t¶i xe kh¸ch Gäi vËn tèc xe t¶i lµ x(km/h) VËn tèc cña xe kh¸ch lµ y (km/h), §K x > 0, y > 0 V× mçi xe kh¸ch ®i h¬n xe t¶i lµ 13km nªn ta cã PT: y – x = 13 Qu·ng ®­êng xe kh¸ch ®i ®­îc lµ: 9y/5 km Q® xe t¶i ®i ®­îc lµ: 14x/5 km V× qu·ng ®­êng TP HCM – CÇn th¬ dµi 189 km nªn ta cã pt: 14x/5 + 9y/5 = 189 V. LUYÖN TËP - CñNG Cè. Nh¾c l¹i c¸c b­íc gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph­¬ng tr×nh +) H­íng dÉn Bµi 28(SGK -Tr. 22) Gäi 2 sè tù nhiªn ph¶i t×m lµ x vµ y . §K: x,y Î N (gi¶ sö x > y) Theo ®Çu bµi ta cã: x + y = 1006 V× sè lín chia sè nhá ®­îc th­¬ng lµ 2 vµ d­ 24 nªn ta cã ph­¬ng tr×nh: x = 2y + 24 Ta cã hÖ PT (tm®k) VËy 2 sè cÇn t×m lµ 712 vµ 294 VI. h­íng dÉn vÒ nhµ. Häc kÜ lÝ thuyÕt giải toán bằng lập HPT. +) BTVN: 29,30(SGK - Tr.22). ; 35-41 (SBT -Tr.8) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… Ngày soạn: 28/01 TIẾT:43 GIẢI TOÁN BẰNG PHƯƠNG CÁCH LẬP HPT (tiếp) Ngày giảng: 12/02/2014 I/MôC TI£U 1. Kiến thức - HS nắm được cách giải bài toán bằng cách lập HPT bậc nhất hai ẩn với các dạng toán năng suất (khối lượng công việc và thời gian để hoàn thành công việc là hai đại lượng tỉ lệ nghịch ) . - HS nắm chắc cách lập HPT đối với toán năng suất trong hai trường hợp (Trong bài giải SGK và ? 7 ) 2. Kĩ năng - Rèn kĩ năng phân tích bài toán, trình bày 3. Th¸i độ - Tinh thần hoạt động tập thể, tinh thần tự giác, rèn tính chính xác. II/ ChuÈn bÞ GV: B¶ng phô. HS : Häc vµ lµm bµi tËp. Iii/ Ph­¬ng ph¸p ThuyÕt tr×nh, nªu vÊn ®Ò, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, ho¹t ®éng nhãm. IV/tiÕn tr×nh d¹y häc 1. æn ®Þnh líp : 2.KiÓm tra : GV kiÓm tra vë bµi tËp cña häc sinh Nªu c¸c b­íc gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph­¬ng tr×nh vµ ch÷a bµi tËp 30 (SGK –Tr.22) 3. C¸c ho¹t ®éng : Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Ghi b¶ng H§1: Gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph­¬ng tr×nh. ? VÝ dô 3 thuéc lo¹i to¸n nµo? GV nhÊn m¹nh l¹i néi dung - Bµi to¸n nµy cã nh÷nh ®¹i l­îng nµo? - Cïng mét khèi l­îng c«ng viÖc , thêi gian hoµn thµnh vµ n¨ng xuÊt lµ hai ®¹i l­îng cã quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo ? - GV ®­a b¶ng ph©n tÝch vµ yªu cÇu HS nªu c¸ch ®iÒn. Theo b¶ng ph©n tÝch ®¹i l­îng, h·y tr×nh bµy bµi to¸n. §Çu tiªn h·y chän Èn vµ nªu §K cña Èn. GV gi¶i thÝch: hai ®éi lµm chung HTCV trong 24 ngµy, vËy mçi ®éi lµm riªng th× ph¶i nhiÒu h¬n 24 ngµy. Sau ®ã, GV yªu cÇu nªu c¸c ®¹i l­îng vµ lËy hai ph­¬ng tr×nh cña bµi to¸n. GV yªu cÇu HS lµm ?6, ?7 - Trong bµi to¸n nµy cã thêi gian hoµn thµnh c«ng viÖc (HTCV) vµ n¨ng suÊt lµm 1 ngµy cña hai ®éi vµ riªng tõng ®éi. - Cïng mét khèi l­îng c«ng viÖc, thêi gian hoµn thµnh vµ n¨ng suÊt lµ hai ®¹i l­îng tØ lÖ nghÞch. HS lªn b¶ng ®iÒn. Mét HS tr×nh bµy miÖng vµ GV ghi lªn b¶ng. HS: Lµm ?6 §Æt (II) Û (tm ®k) x = 40 vµ y = 60 (tm®k) VÝ dô 3: Thêi gian HTCV N¨ng suÊt 1 ngµy Hai ®éi 24 ngµy §éi A x ngµy §éi B y ngµy Gäi thêi gian ®éi A lµm riªng ®Ó xong lµ x(ngµy) Vµ thêi gian ®éi B lµm riªng ®Ó xong lµ y(ngµy) §K: x, y > 24. Trong1ngµy,®éiA lµm ®­îc: Trong1ngµy,®éi B lµm ®­îc: N¨ng suÊt cña ®éi A gÊp r­ìi ®éi B nªn ta cã PT : (1) Hai ®éi lµm chung trong 24 ngµy th× HTCV, vËy 1 ngµy hai ®éi lµm ®­îc , ta cã: (2) Tõ (1) vµ (2) ta cã hÖ ph­¬ng tr×nh : (II) x = 40 vµ y = 60 (tm®k) Tr¶ lêi: §éi A lµm riªng th× xong trong 40 ngµy. §éi B lµm riªng th× xong trong 60 ngµy. Ho¹t ®éng 2: luyÖn tËp - cñng cè +) H­íng dÉn Bµi 32(SGK -Tr. 23) GV cho HS lËp b¶ng ph©n tÝch ®¹i l­îng Tõ ®ã HS ho¹t ®éng nhãm ®Ó lËp hÖ ph­¬ng tr×nh Yªu cÇu HS gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh Råi hoµn thµnh lêi gi¶i vµo vë Häc sinh hoµn thµnh b¶ng ph©n tÝch ®¹i l­îng HS lËp hÖ ph­¬ng tr×nh theo nhãm. HS gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh lËp ®­îc. (t/m®k) VËy nÕu ngay tõ ®Çu chØ më vßi thø nhÊt th× sau 8 giê sÏ ®Çy bÓ Bµi 32(SGK -Tr. 23) Thêi gian ch¶y ®Çy bÓ NS ch¶y 1 giê Hai vßi (bÓ) Vßi I x (h) (bÓ) Vßi II y (h) (bÓ) Cñng cè: HS nh¾c l¹i c¸c b­íc gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph­¬ng tr×nh. Khi gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph­¬ng tr×nh cÇn chó ý ®iÒu g×? +Chän Èn cho thÝch hîp + §iÒu kiÖn cña Èn + §èi chiÕu kÕt qu¶ víi ®iÒu kiÖn cña Èn. VI/ h­íng dÉn vÒ nhµ. +) Qua tiÕt häc h«m nay ta thÊy to¸n lµm chung lµm riªng vµ vßi n­íc ch¶y cã c¸ch ph©n tÝch ®¹i l­îng vµ gi¶i t­¬ng tù nhau. CÇn n¾m v÷ng c¸ch ph©n tÝch vµ tr×nh bµy bµi. +) BTVN: 31, 33, 34(SGK - Tr.23,24) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Ngày soạn: 29/01/2014 TIẾT: 44 LUYỆN TẬP Ngày giảng: 12/02/2014 I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: HS biết cách giải một số bài toán bằng cách lập hệ phương trình phức tạp 2. Kỹ năng: HS có kỹ năng giải thành thạo bài toán bằng cách lập hệ phương trình. 3. Thái độ: Cẩn thận, chính xác, yªu thÝch bé m«n to¸n. II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN, HỌC SINH: 1. Chuẩn bị của giáo viên: Các bài tập 2. Chuẩn bị của học sinh: Làm bài tập ở nhà III. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY: Hỏi đáp, tìm tòi , ho¹t ®éng nhãm IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. Ổn định: Kiểm tra sĩ số lớp, trực nhật 2. Kiểm tra bài cũ: Nêu các bước giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình ? 3. LuyÖn tËp: Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Ghi b¶ng Ho¹t ®éng 1: luyÖn tËp GV cho hs ®äc & tãm t¾t bt. LËp b¶ng: Thêi gian ch¶y ®Çy bÓ N.suÊt 1 giê ch¶y 2 vßi (bÓ) Vßi 1 x (giê) 1/x (bÓ) Vßi 2 y (giê) 1/y (bÓ) Tõ ®ã ta cã hÖ ph­¬ng tr×nh: GV gäi 1 hs lªn gi¶i hÖ & tr¶ lêi. GV cho hs ®äc & tãm t¾t bµi Bài tâp 30 (SGK/22) - GV ra bài tập, gọi HS đọc đề bài sau đó ghi tóm tắt bài toán . - Theo em ở bài toán này nên gọi ẩn thế nào ? - Thời gian đi từ A ® B theo vận tốc 35 km/h là bao nhiêu so với dự định thời gian đó như thế nào ? vậy từ đó ta có phương trình nào ? - Thời gian đi từ A ® B với vận tốc 50 km/h là bao nhiêu ? so với dự định thời gian đó như thế nào ? Vậy ta có phương trình nào ? - Từ đó ta có hệ phương trình nào ? Hãy giải hệ phương trình tìm x , y ? - GV cho HS giải hệ phương trình sau đó đưa ra đáp số để học sinh đối chiếu kết quả . GV hd: NÕu kh«ng cã thuÕ th× mçi mÆt hµng ta ph¶i tr¶ 100% tiÒn, nÕu cã thuÕ VAT ph¶i tr¶ thªm 10% cho mÆt hµng tøc 110% hay GV gäi hs lªn b¶ng gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh & tr¶ lêi. HS: Hai vßi (1h20’) Þ ®Çy bÓ. Vßi 1 (10’) + vßi 2 (12’) Þ bÓ. Hái më riªng tõng vßi th× thêi gian ch¶y ®Çy bÓ? 1 hs lªn b¶ng tr×nh bµy, c¸c hs kh¸c tr×nh bµy vµo vë. HS: VËy vßi 1 ch¶y riªng ®Ó ®Çy bÓ hÕt 2 giê, vßi 2 ch¶y riªng ®Ó ®Çy bÓ hÕt 4 giê. Tóm tắt : Ô tô (A ® B) . Nếu v = 35 km/h ® chậm 2 h. Nếu v = 50 km/h ® sớm 1 h . Tính SAB ? tA ? gọi quãng đường AB là x ; thời gian dự định là y từ đó lập hệ phương trình . HS giải hệ phương trình sau đó đưa ra đáp số để học sinh đối chiếu kết quả . HS: 2 lo¹i hµng Þ 2,17 triÖu kÓ c¶ thuÕ GTGT. NÕu thuÕ GTGT gi¶m 9% th× Þ tr¶ 2,18 triÖu. Kh«ng cÇn thuÕ VAT th× ng­êi ®ã ph¶i tr¶ bao nhiªu cho mçi mÆt hµng. HS: VËy nÕu kh«ng kÓ thuÕ VAT th× ng­êi ®ã ph¶i tr¶ 0,5 triÖu cho mÆt hµng thø nhÊt & 1,5 triÖu cho mÆt hµng thø 2 Bµi 38: Gäi x lµ thêi gian vßi 1 ch¶y ®Çy bÓ, y lµ thêi gian ch¶y riªng ®Çy bÓ cña vßi 2. Trong 1h vßi 1 ch¶y ®­îc 1/x bÓ, vßi 2 ch¶y ®­îc 1/y bÓ. Hai vßi ch¶y trong 1h20’ (4/3) giê th× ®Çy bÓ, nªn trong 1h hai vßi ch¶y ®­îc 3/4 bÓ, ta cã pt: Do vßi 1 ch¶y trong 10’ (1/6) giê & vßi 2 ch¶y trong 20’ (1/5) giê míi ®­îc 2/15 bÓ nªn ta cã pt: Tõ ®ã ta cã hÖ: Bài tâp 30 (SGK/22) Giải : Gọi quãng đường AB là x km ; thời gian dự định đi từ A ® B là y giờ ( x , y > 0 ) - Thời gian đi từ A ® B với vận tốc 35 km/h là : (h). Vì chậm hơn so với dự định là 2 (h) nên ta có phương trình (1) - Thời gian đi từ A ® B với vận tốc 50 km/h là : ( h). Vì sớm hơn so với dự định là 1 (h) nên ta có phương trình : (2) - Từ (1) và (2) ta có hệ phương trình : Û Vậy quãng đường AB dài 230 km và thời điểm xuất phát của ô tô tại A là 4 giờ . Bµi 39(SGK –Tr.25) Gäi sè tiÒn ph¶i tr¶ ®Ó mua mÆt hµng thø nhÊt lµ x ®ång, mua mÆt hµng thø 2 lµ y ®ång ®k: x, y >0. KÓ c¶ thuÕ GTGT 10% víi mÆt hµng thø nhÊt & 8% víi mÆt hµng thø 2 tæng céng ph¶i tr¶ 2,17 triÖu ®ång, ta cã pt: NÕu thuÕ VAT 9% víi c¶ 2 mÆt hµng th× ta ph¶i tr¶ 2,18 triÖu, nªn ta cã pt: Û x+y =2 Ta cã hÖ pt: V: HDVN: Bµi 46 (SBT- Tr.10) Thêi gian HTCV N¨ng suÊt 1 giê CÇn cÈu lín x (giê) 1/x (cv) CÇn cÈu nhá y (giê) 1/y (cv) GV cho HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi theo nhãm: Tãm t¾t ®Ò to¸n LËp b¶ng ph©n tÝch ®¹i l­îng . LËp hÖ ph­¬ng tr×nh. Gi¶i h