Giáo án Đại số 9 học kỳ II Trường THCS Phùng Hưng

Tiết 36 Ngày soạn : Ngày dạy : (phần Đại số) 1. Mục tiêu - Kiến thức : + Đánh giá kết học tập của HS thông qua kết quả kiểm tra cuối năm. - Kỹ năng : + Hướng dẫn HS giải và trình bày chính xác bài làm, rút kinh nghiệm để tránh những sai sót phổ biến,những lỗi sai điển hình. - Thái độ : + Giáo dục tính chính xác, khoa học, cẩn thận cho HS. 2. Chuẩn bị Đề bài ; đáp án ; biểu điểm 3. Phương pháp : Đánh giá 4.Tiến trình dạy- học 4.1. ổn định tổ chức (1’) 4.2. KTBC: 4.3. Bài mới :(35’) • Hoạt động 1: Nhận xét, đánh giá tình hình học tập của lớp thông qua kết quả kiểm tra (10’) GV thông báo kết quả kiểm tra của lớp . HS nghe GV trình bày. Số bài từ trung bình trở lên 50 bài chiếm tỉ lệ 100% Trong đó: + Loại giỏi (9; 10): 6 bài chiếm tỉ lệ 12 %. + Loại khá (7; 8): 42 bài chiếm tỉ lệ 84 %. + Loại trung bình (5; 6): 2 bài chiếm tỉ lệ 4 %. Số bài dưới trung bình là 0 bài chiếm tỉ lệ 0% Trong đó: + Loại yếu (3; 4) : 0 bài chiếm tỉ lệ 0%. + Loại kém (0; 1; 2): 0 bài chiếm tỉ lệ 0 %. Tuyên dương những HS làm bài tốt. Nhắc nhở những HS làm bài còn kém. • Hoạt động 2. Trả bài - chữa bài kiểm tra (25’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS GV yêu cầu vài HS đi trả bài cho từng HS. GV đưa lần lượt từng câu của đề bài lên bảng, yêu cầu HS trả lời lại. ở mỗi câu, GV phân tích rõ yêu cầu cụ thể, có thể đưa bài giải mẫu, nêu những lỗi sai phổ biến, những lỗi sai điển hình để HS rút kinh nghiệm. Nêu biểu điểm để HS đối chiếu. Đặc biệt với những câu hỏi khó,GV cần giảng kĩ cho HS. Sau khi đã chữa xong bài kiểm tra, GV nên nhắc nhở HS về ý thức học tập, thái độ trung thực, tự giác khi làm bài và những điều chú ý (như cẩn thận khi đọc đề, khi trình bày, không tập trung vào các câu hỏi khó khi chưa làm xong các câu khác...) để kết quả bài làm được tốt hơn. HS xem bài làm của mình, nếu có chỗ nào thắc mắc thì hỏi GV. HS trả lời câu hỏi của đề bài theo yêu cầu của GV. HS chữa những câu làm sai. HS có thể nêu ý kiến của mình về bài làm, yêu cầu GV giải đáp những kiến thức chưa rõ hoặc đưa ra các cách giải khác. 4.4. Củng cố :(7’) - Hệ thống toàn bộ Kiến thức bài kiểm tra học kỳ - HS : phát biểu những Kiến thức đã dùng trong bài kiểm tra 4.5. Hướng dẫn về nhà (2’) - HS cần ôn lại những phần kiến thức mình chưa vững để củng cố. - HS làm lại các bài để tự mình rút kinh nghiệm. - Với HS khá giỏi nên tìm thêm các cách giải khác để phát triển tư duy. - Xem trước bài mới . 5. Rút kinh nghiệm : Ngày soạn : Tiết : 37 Ngày giảng : Đ4. ------------------------------- 1. Mục tiêu : - Kiến thức : + Giúp học sinh hiểu cách biến đổi hệ phương trình bằng quy tắc cộng đại số. Nắm được cách giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn bằng phương pháp cộng đại số. - Kỹ năng : + Rèn kĩ năng giải hệ phương trình bằng các phương pháp đã học. - Thái độ : + Học sinh có ý thức học toán trình bày bài logic , hợp lý ; chính xác. 2. Chuẩn bị: GV: + Bảng phụ . Thước thẳng, phấn màu, máy tính bỏ túi. HS: + Ôn tập lí thuyết . Bảng phụ nhóm,bút dạ, thước kẻ, máy tính bỏ túi. 3. Phương pháp : Vấn đáp ; đặt và giải quyết vấn đề , luyện tập . 4. Tiến trình dạy học : 4.1. ổn định tổ chức : (1’) 4.2. Kiểm tra bài cũ : (7’) HS1: - Nêu cách giải hệ phương trình bằng phương pháp thế? - Chữa bài 17b (SGK-16) Đáp số : ( x ; y ) = HS2: Chữa bài tập 18b (SGK- 16) Đáp số : ( a ; b ) = 4.3. Bài mới : (22’) Hoạt động 1 : Quy tắc cộng đại số (10’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng GV cho HS đọc quy tắc cộng đại số GV cho HS làm ví dụ 1 trong SGK để hiểu rõ hơn về quy tắc cộng đại số. GV yêu cầu HS cộng từng vế hai phương trình của (I) để được phương trình mới. Hãy dùng phương trình mới đó thay vào thế cho phương trình thứ hai ta được hệ nào? GV cho học sinh làm ?1. Sau đó nhận xét HS đọc các bước giải hệ phương trình bằng phương pháp cộng đại số. HS: (2x-y)-(x + y) = 1 - 2 hay x - 2y = -1 hoặc 1. Quy tắc cộng đại số : SGK VD1: Xét hệ phương trình B1: Cộng từng vế hai phương trình của (I) được (2x - y) + (x + y) = 3 hay 3x = 3 B2: Thay vào phương trình thứ nhất hoặc thứ hai, ta được: Hoạt động 2: áp dụng (12’) ? Em có nhận xét gì về các hệ số của ẩn y trong hệ phương trình? ? Vậy làm thế nào để mất ẩn y, chỉ còn ẩn x. GV nhận xét: hệ phương trình có nghiệm duy nhất là ? Hãy nhận xét về các hệ số của x trong hai phương trình của hệ (III)? ? Làm thế nào để mất ẩn x? GV gọi một HS lên bảng trình bày GV: Ta sẽ tìm cách biến đổi để đưa hệ (IV) về trường hợp thứ nhất ? Hãy biến đổi hệ (IV) sao cho các phương trình mới có các hệ số của ẩn x bằng nhau? GV gọi một HS lên bảng giải tiếp GV cho HS làm theo nhóm - GV: Nhận xét bài . HS: Các hệ số của y đối nhau HS: Ta cộng từng vế 2 phương trình của hệ sẽ được một phương trình chỉ còn ẩn x. HS: Các hệ số của x bằng nhau HS: Ta trừ từng vế hai phương trình của hệ được 5y = 5 HS: Biến đổi HS hoạt động theo nhóm, sau 5 phút đại diện nhóm trình bày 2. áp dụng a) Trường hợp thứ nhất VD2: Xét hệ phương trình Vậy hệ phương trình có nghiệm (3;-3) VD3: Xét hệ phương trình Vậy hệ phương trình đã cho có nghiệm b) Trường hợp thứ hai VD4: Xét hệ phương trình 4.4. Củng cố : (10’) Bài 19 (16-SGK) Đa thức P(x) chia hết cho x + 1 P(-1) = 0. Ta có : P(-1) = m(-1)3 + (m - 2)(-1)2 - (3m + 5)(-1) - 4n = - m + m - 2 + 3n - 5 - 4n = - n - 7 Đa thức P(x) chia hết cho x - 3 P(3) = 0 Ta có P(3) = m.33 + (m -2).32 - (3n - 5).3 - 4n = 27m + 9m - 18 - 9n + 15 - 4n = 36m - 13n - 3 Ta có hệ phương trình: Bài 20: Giải hệ phương trình bằng phương pháp cộng đại số. a) c) Đáp số e) Đáp số - Hệ thống toàn bài . 4.5. Hướng dẫn về nhà (5’) - Nắm vững cách giải hệ phương trình bằng phương pháp cộng đại số và phương pháp thế. - Làm bài tập 20 (b, d); 21, 22, 23 (SGK- 18,19). - Tiết sau luyện tập. 5. Rút kinh nghiệm :  Ngày soạn : Tiết : 38 + 39 Ngày giảng : ------------------------------- 1. Mục tiêu : - Kiến thức : + Giúp học sinh củng cố được cách giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn bằng phương pháp cộng đại số, kết hợp với phương pháp thế . - Kỹ năng : + Rèn kĩ năng giải hệ phương trình bằng các phương pháp đã học. - Thái độ : + Học sinh có ý thức học toán trình bày bài logic , hợp lý ; chính xác. 2. Chuẩn bị: GV: + Bảng phụ . Thước thẳng, phấn màu, máy tính bỏ túi. HS: + Ôn tập lí thuyết . Bảng phụ nhóm,bút dạ, thước kẻ, máy tính bỏ túi. 3. Phương pháp : Vấn đáp ; đặt và giải quyết vấn đề , luyện tập . 4. Tiến trình dạy học : 4.1. ổn định tổ chức : (1’) 4.2. Kiểm tra bài cũ : (7’) HS1: Chữa bài tập 22 a,b(SGK-19) HS2: Chữa bài tập 22 c ; 23 (SGK-19) 4.3. Bài mới :(21’) Hoạt động 1 : Chữa bài tập : (8’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng GV gọi hai học sinh lên bảng làm bài 22 ; 23 (SGK – 19) GV: Qua bài tập mà trên , các em cần nhớ khi giải một hệ phương trình mà dẫn đến một phương trình trong đó các hệ số của cả hai ẩn đều bằng 0, nghĩa là có dạng 0x + 0y = m thì hệ sẽ vô nghiệm nếu m # 0. ? Em có nhận xét gì về các hệ số của ẩn x trong hệ phương trình trên? ? Khi đó em biến đổi như thế nào? GV nhận xét và cho điểm HS1: Chữa bài tập 22 a,b(SGK-19) HS2: Chữa bài tập 22 c ; 23 (SGK-19) - HS: Trả lời - Cả lớp quan sát ; làm bài 24 (SGK – 19); nhận xét I. Chữa bài tập 1. Bài tập 22 (SGK-19) a) Nghiệm của hệ phương trình: b) Phương trình 0x + 0y = 27 vô nghiệm nên hệ phương trình vô nghiệm. c) 2.Bài 23 (19-SGK) Thay vào phương trình (2) Nghiệm của hệ phương trình là: Hoạt động 2 : Luyện tập :(14’) ? Em có nhận xét gì về hệ phương trình trên? ? P2 Giải như thế nào? GV giới thiệu cách đặt ẩn phụ - GV: Nhận xét , chốt kiến thức HS: Hệ phương trình trên không có dạng như các trường hợp đã làm. HS: Cần nhân phá ngoặc, thu gọn rồi giải GV cho HS làm bài trong ít phút rồi lên bảng trình bày - Cả lớp thực hiện , nhận xét II. Luyện tập 1. Bài 24 (19-SGK) Cách 1 : Vậy nghiệm của hệ phương trình là: Cách 2 : Đặt x + y = u và x - y = v 4.4. Củng cố :(10’) Bài 27a (20-SGK) Đặt . ĐK: x # 0; y # 0 Ta có: Vậy nghiệm của hệ phương trình là: Chọn đáp án đúng : ( GV: Treo bảng phụ ) Số nghiệm của hệ phương trình là: A. Vô số nghiệm B. Vô nghiệm C. Có một nghiệm duy nhất D. Một kết quả khác Đáp án: B. Vô nghiệm Giải hệ phương trình sau: Đáp án : 4.5. Hướng dẫn về nhà : (5’) Ôn lại các phương pháp giải hệ phương trình. Bài tập 26, 27b (SGK- 19, 20). Hướng dẫn bài 26(a) SGK Xác định a và b để đồ thị của hàm số y = ax + b đi qua hai điểm A(2;-2) và B(-1; 3) A(2;-2) ị x = 2; y = -2 thay vào phương trình y = ax + b ta được 2a + b = -2 B(-1;3) ị x = -1; y = 3 thay vào phương trình y = ax + b ta được – a + b = 3 Giải hệ phương trình ị a và b. 5. Rút kinh nghiệm : Ngày soạn : Tiết : 40 Ngày giảng : Đ5. ------------------------------- 1. Mục tiêu : - Kiến thức : + Học sinh nắm được phương pháp giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình bậc nhất hai ẩn. - Kỹ năng : + Rèn kĩ năng lập hệ phương trình ; giải hệ phương trình bằng các phương pháp đã học. - Thái độ : + Học sinh có ý thức học toán trình bày bài logic , hợp lý ; chính xác. 2. Chuẩn bị: GV: + Bảng phụ . Thước thẳng, phấn màu, máy tính bỏ túi. HS: + Bảng phụ nhóm,bút dạ, thước kẻ, máy tính bỏ túi. 3. Phương pháp : Vấn đáp ; đặt và giải quyết vấn đề , luyện tập . 4. Tiến trình dạy học : 4.1. ổn định tổ chức : (1’) 4.2. Kiểm tra bài cũ : (7’) ? ở lớp 8 các em đã giải bài toán bằng cách lập phương trình. Em hãy nhắc lại các bước giải? HS: Giải bài toán bằng cách lập phương trình có 3 bước: B1: Lập phương trình - Chọn ẩn số và đặt điều kiện thích hợp cho ẩn số - Biểu diễn các đại lượng chưa biết theo ẩn và các đại lượng đã biết - Lập phương trình biểu thị mối quan hệ giữa các đại lượng B2: Giải hệ phương trình B3: Trả lời: Kiểm tra xem trong các nghiệm của phương trình, nghiệm nào thỏa mãn điều kiện của ẩn rồi kết luận. GV: Trong tiết này chúng ta sẽ tìm hiểu về giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình. 4.3. Bài mới :(20’) Hoạt động 1 : Ví dụ 1 : (12’) GV: Để giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình chúng ta làm tương tự như giải bài toán bằng cách lập phương trình nhưng khác là ở chỗ: ta phải chọn 2 ẩn và lập hệ phương trình. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng GV yêu cầu HS đọc ví dụ 1 ? Ví dụ trên thuộc dạng toán nào? ? Hãy nhắc lại cách viết một số tự nhiên dưới dạng tổng các lũy thừa của 10? ? Bài toán có những đại lượng nào chưa biết? GV: Ta nên chọn ngay hai đại lượng chưa biết đó làm ẩn. ? Tại sao cả x và y đều phải khác 0? ? Biểu thị số cần tìm theo x và y? ? Khi viết ngược lại ta được số nào? ? Lập phương trình biểu thị 2 lần chữ số hàng đơn vị lớn hơn chữ số hàng chục 1 đơn vị? ? Lập phương trình biểu thị số mới bé hơn số cũ 27 đơn vị. Sau đó GV yêu cầu HS giải hệ phương trình (I) và trả lời bài toán. GV: Quá trình các em vừa làm chính là giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình HS đọc đề bài ví dụ 1 HS: Thuộc dạng toán phép viết số HS: HS: Bài toán có hai đại lượng chưa biết là chữ số hàng chục và chữ số hàng đơn vị. HS: Vì theo giả thiết khi viết 2 chữ số ấy theo thứ tự ngược lại ta vẫn được một số có 2 chữ số. - Số cần tìm: - Số viết theo thứ tự ngược lại: 2y - x = 1 hay -x + 2y = 1 (10x+y)-(10+ x) = 27 HS giải hệ phương trình (I) và trả lời bài toán. 1.Ví dụ 1: Gọi chữ số hàng chục của số cần tìm là x, chữ số hàng đơn vị là y. ( đk: và ) - Số cần tìm: - Số viết theo thứ tự ngược lại: - Theo điều kiện đầu ta có phương trình: 2y - x = 1 hay -x + 2y = 1 - Theo điều kiện sau ta có : (10x + y) - (10 + x) = 27 => Ta có hệ phương trình: Vậy số phải tìm là 74. Hoạt động 2 : Ví dụ 2 : (8’) Yêu cầu HS nhắc lại tóm tắt 3 bước giải toán bằng cách lập hệ phương trình. GV vẽ sơ đồ bài toán ? Khi hai xe gặp nhau, thời gian xe khách đã đi bao lâu? ? Tương tự : thời gian xe tải đi là mấy tiếng? ? Bài toán hỏi gì? ? Em hãy chọn 2 ẩn và đặt điều kiện cho ẩn? GV cho HS làm ?3, ?4, ?5 ?5: Giải hệ phương trình: -GV: Nhận xét , chốt Kiến thức HS nhắc lại tóm tắt HS đọc đề bài HS vẽ sơ đồ bài toán vào vở HS: HS: - HS: Trả lời HS hoạt động nhóm, đại diện nhóm trình bày Giải ra ta được 2.Ví dụ 2: TP HCM 198 km C. Thơ y x Sau 1 h Xe tải Xe khách Khi hai xe gặp nhau: - Thời gian xe khách đã đi là: 1 giờ 48 phút = giờ - Thời gian xe tải đã đi là: 1 giờ + giờ = giờ ?3: Vì mỗi giờ xe khách đi nhanh hơn xe tải 13km nên ta có phương trình y - x = 13 ?4: Quãng đường xe tải đi được là x (km) Quảng đường xe khách đi được là y (km) Vì quãng đường từ TP HCM đến TP Cần Thơ dài 189km nên ta có phương trình: Vậy vận tốc xe tải là 36km/h và vận tốc xe khách là 49km/h. 4.4. Củng cố : (15’) kiểm tra 15’ đề bài : Câu 1: (3 đ) : Số nghiệm của hệ phương trình là: A. Vô số nghiệm B. Vô nghiệm C. Có một nghiệm duy nhất D. Một kết quả khác Câu 2: (7 đ) . Giải các hệ phương trình sau: a) b) Đáp án: Câu 1: B. Vô nghiệm Câu 2: a ) b) 4.5. Hướng dẫn về nhà : (2’) - Học thuộc 3 bước giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình - Làm bài 28, 29, 30 (22-SGK) - Đọc trước bài 6: Giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình (tiếp) 5. Rút kinh nghiệm :  Ngày soạn : Tiết : 41 Ngày giảng : Đ6. ------------------------------- 1. Mục tiêu : - Kiến thức : + Học sinh được củng cố về các bước và phương pháp giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình. - Kỹ năng : + Học sinh có kĩ năng phân tích và giải bài toán dạng làm chung, làm riêng. + Rèn kĩ năng lập hệ phương trình ; giải hệ phương trình bằng các phương pháp đã học. - Thái độ : + Học sinh có ý thức học toán trình bày bài logic , hợp lý ; chính xác. 2. Chuẩn bị: GV: + Bảng phụ . Thước thẳng, phấn màu, máy tính bỏ túi. HS: + Bảng phụ nhóm,bút dạ, thước kẻ, máy tính bỏ túi. 3. Phương pháp : Vấn đáp ; đặt và giải quyết vấn đề , luyện tập . 4. Tiến trình dạy học : 4.1. ổn định tổ chức : (1’) 4.2. Kiểm tra bài cũ : (10’) HS1: Chữa bài 35 (9-SBT) Đáp án : Gọi 2 số phải tìm là x, y . Theo đề bài ta có hệ phương trình: Vậy hai số phải tìm là 34 và 25. 4.3. Bài mới :(20’) • Hoạt động 1 : Ví dụ 3 (20’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng GV yêu cầu HS nhận dạng bài toán ? Bài toán này có những đại lượng nào? ? Cùng một khối lượng công việc, giữa thời gian hoành thành và năng suất là hai đại lượng có quan hệ như thế nào? GV đưa bảng phân tích và yêu cầu HS nêu cách điền ? Theo bảng phân tích đại lượng, hãy trình bày bài toán. Trước hết hãy chọn ẩn và nêu điều kiện của ẩn GV giải thích: hai đội làm chung HTCV trong 24 ngày, vậy mỗi đội làm riêng để HTCV phải nhiều hơn 24 ngày. Sau đó, GV yêu cầu nêu các đại lượng và lập 2 phương trình của bài toán GV: Sau đây các em sẽ giải bài toán trên bằng cách khác. Đó là Sau 8 phút hoạt động nhóm, GV yêu cầu đại diện nhóm trình bày - GV: Nhận xét , chốt Kiến thức HS đọc to đề bài HS: VD3 thuộc loại toán làm chung làm riêng HS: Có thời gian hoành thành công việc (HTCV) và năng suất làm 1 ngày của hai đội và riêng từng đội. HS: Là hai đại lượng tỉ lệ nghịch HS: một HS lên bảng điền HS: một HS trình bày miệng HS: một HS lên bảng giải hệ phương trình bằng phương pháp đặt ẩn phụ: Đặt Thay vào Giải ra: Vậy: HS hoạt động nhóm lập bảng phân tích, lập hệ phương trình và giải Đại diện nhóm trình bày - Nhóm khác nhận xét 3.Ví dụ 3: Thời gian HTCV Năng suất 1 ngày Hai đội 24 ngày Đội A x ngày Đội B y ngày Gọi thời gian đội A làm riêng để HTCV là x (ngày) Và thời gian đội B làm riêng để HTCV là y (ngày) . Đk: x, y > 24 Trong 1ngày,đội A làm được (CV) Trong 1ngày,đội B làm được (CV) Năng suất 1 ngày của đội A gấp rưỡi đội B, ta có phương trình: Hai đội làm chung trong 24 ngày thì HTCV; vậy 1 ngày hai đội làm được công việc. Vậy ta có phương trình: Từ (1) và (2) ta có hệ phương trình: Giải hệ phương trình ta được Vây: Đội A làm riêng thì HTCV trong 40 ngày Đội B làm riêng thì HTCV trong 60 ngày Hệ phương trình: Thay vào (4) Vậy thời gian đội A làm riêng để HTCV là (ngày) Thời gian đội B làm riêng để HTCV là (ngày) 4.4. Củng cố : (12’) Bài 32 ( SGK – 23) GV : Yêu cầu lập bảng phân tích đại lượng. HS : Thời gian chảy đầy bể Năng suất chảy đầy bể Hai vòi (h) (bể) Vòi I x (h) (bể) Vòi II y )h) (bể) Giải : Gọi x và y lần lượt là thời gian để chỉ có mở vòi 1 ; vòi 2 chảy đầy bể ĐK: x, y > + = (1) +. = 1 Û + = 1 Û = Û x = 12 Thay x =12 vào (1) + = ị y = 8 Nghiệm của hệ phương trình: x = 12 ; y = 8 (TMĐK) Vậy nếu ngay từ đầu chỉ mở vòi thứ hai sau 8 giờ đầy bể. - Qua tiết học hôm náy ta tháy bài toán làm chung làm riêng và vòi nước chảy có cách phân tích đại lượng và giải tương tự nhau. Cần nắm vững cách phân tích và trình bày bài. 4.5. Hướng dẫn về nhà ( 2’) - Bài tập vè nhà số 31, (SGK- 23). Bài 36 ; 37 ( SBT – 9 ) - Tiết sau luyện tập. 5. Rút kinh nghiệm : Ngày soạn : Tiết : 42 Ngày giảng : ------------------------------- 1. Mục tiêu : - Kiến thức : + Củng cố cách giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình + Cung cấp cho HS kiến thức thực tế và thấy được ứng dụng của toán học vào đời sống. - Kỹ năng : + Rèn luyện kĩ năng giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình. HS biết cách phân tích các đại lượng trong bài toán bằng cách thích hợp lập được hệ phương trình và biết cách trình bày bài toán. - Thái độ : + Học sinh có ý thức học toán trình bày bài logic , hợp lý ; chính xác. + Thấy được ứng dụng của toán học vào đời sống. 2. Chuẩn bị: GV: + Bảng phụ . Thước thẳng, phấn màu, máy tính bỏ túi. HS: + Ôn tập lí thuyết . Bảng phụ nhóm,bút dạ, thước kẻ, máy tính bỏ túi. 3. Phương pháp : Vấn đáp ; đặt và giải quyết vấn đề , luyện tập . 4. Tiến trình dạy học : 4.1. ổn định tổ chức : (1’) 4.2. Kiểm tra bài cũ : (7’) HS1: Chữa bài tập 37 (9-SBT) HS2: Chữa bài 31 (23-SGK) 4.3. Bài mới : (24’) Hoạt động 1 : Chữa bài tập : (10’) Chữa bài tập 37 (9-SBT) Gọi chữ số hàng chục là x và chữ số hàng đơn vị là y. Đk: Vậy số đã cho là: Đổi chỗ hai chữ số cho nhau, ta được số mới là: Theo đề bài ta có hệ phương trình: Vậy số đã cho là 18 Chữa bài 31 (23-SGK) (Yêu cầu kẻ bảng phân tích đại lượng và giải hệ phương trình bài toán) Cạnh 1 Cạnh 2 Diện tích Ban đầu x (cm) y (cm) Tăng x + 3 (cm) y + 3 (cm) Giảm x - 2 (cm) y - 4 (cm) Đk: x > 2; y > 4 Hệ phương trình: Vậy độ dài hai cạnh góc vuông của tam giác là 9cm và 12cm. • Hoạt động 2 : Luyện tập (14’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng GV yêu cầu 1 HS đọc đề bài ? Trong bài toán này có những đại lượng nào? ? Hãy điền vào bảng phân tích đại lượng, nêu điều kiện của ẩn HS: một HS đọc to đề bài HS: Trong bài toán này có các đại lượng: số luống, số cây trồng trong 1 luống và số cây cả vườn HS tự điền vào bảng của mình, một HS lên bảng điền. Luyện tập 1. Bài 34 (SGK-24) Số luống Số cây trong một luống Số cây trong cả vườn Ban đầu x y xy (cây) Thay đổi 1 x + 8 y - 3 (x + 8)(y - 3) (cây) Thay đổi 2 x - 4 y + 2 (x - 4)(y + 2) (cây) -Yêu cầu cả lớp làm bài ; 1 HS trình bày - GV: Sửa hoàn chỉnh , chốt Kiến thức ? Bài toán này thuộc dạng nào đã học? ? Nhắc lại công thức tính giá trị trung bình của biến lượng - GV: Sửa hoàn chỉnh , chốt kiến thức - Cả lớp làm bài ; - 1 HS trình bày HS: Nhận xét HS: bài toán này thuộc dạng toán thống kê mô tả HS: Công thức: với: mi: tần số xi: giá trị của biến lượng x n: tổng tần số - Cả lớp làm bài ; - 1 HS trình bày HS: Nhận xét Gọi x là số luống rau ; y là số cây của mỗi luống ĐK: ; x >4 ; y >3 Hệ phương trình: Vậy số cây cải bắp vườn nhà Lan trồng là: 50.15 = 750 (cây) 2.Bài 36 (24-SGK) Gọi số lần bắn được điểm 8 là x, số lần bắn được điểm 6 là y. ĐK: Theo đề bài, tổng tần số là 100, ta có phương trình : 25+42+x+15+y = 100 x + y = 18 (1) Điểm số trung bình là 8, 69 nên ta có phương trình: 8x + 6y = 136 4x + 3y = 68 Ta có hệ phương trình: Giải hệ phương trình ta được: Vậy số làn bắn được 8 điểm là 14 lần, số lần bắn được 6 điểm là 4 lần. 4.4. Củng cố : (10’) Nêu các bước giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình Bài 42 (SBT- 10) Gọi số ghế dài của lớp là x (ghế) và số học sinh của lớp là y (HS). ĐK: x,yẻN* : x >1 Nếu xếp mỗi ghế 3 HS thì 6 HS không có chỗ, ta có phương trình: y = 3x + 6 Nếu xếp mỗi ghế 4 HS thì thừa ra một ghế, ta có phương trình: y = 4(x – 1) Ta có hệ phương trình: y = 3x + 6 y = 4(x – 1) ị 3x + 6 = 4x – 4 ị x = 10 và y = 36. Số ghế dài của lớp là 10 ghế. Số HS của lớp là 36 HS. - GV: Chốt Kiến thức khi giải toán bằng cách lập phương trình, cẫn đọc kĩ đề bài, xác định dạng, tìm các đại lượng trong bài, mối quan hệ giữa chúng, phân tích đại lượng bằng sơ đồ hoặc bảng rồi trình bày bài toán theo ba bước đã biết. 4.5. Hướng dẫn về nhà (3’ ) Bài tập về nhà số 37, 38, 39 (SGK- 24, 25). Số 44, 45 (SBT- 10). Hướng dẫn bài 37 (SGK- 24) Gọi vận tốc của vật chuyển động nhanh là x(cm/s) và vận tốc của vật chuyển động chậm là y(cm/s) ĐK: x > y > 0 Khi chuyển động cùng chiều, cứ 20 giây chúng lại gặp nhau, nghĩa là quãng đường mà vật đi nhanh đi được trong 20 giây hơn quãng đường vật đi chậm cũng trong 20 giây đúng một vòng Ta có phương trình: 20x – 20y = 20 Khi chuyển động ngược chiều, cứ 4 giây chúng lại gặp nhau, ta có phương trình: 4x + 4y = 20 Từ đó giải được bài toán . 5. Rút kinh nghiệm :  Ngày soạn : Tiết : 43 Ngày giảng : ------------------------------- 1. Mục tiêu : - Kiến thức : + Củng cố cách giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình + Cung cấp cho HS kiến thức thực tế và thấy được ứng dụng của toán học vào đời sống. - Kỹ năng : + Tiếp tục rèn luyện kĩ năng giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình ở một số dạng toán, học sinh biết tóm tắt đề bài, phân tích đại lượng bằng bảng, lập hệ phương trình, giải hệ phương trình. - Thái độ : + Học sinh có ý thức học toán trình bày bài logic , hợp lý ; chính xác. + Thấy được ứng dụng của toán học vào đời sống. 2. Chuẩn bị: GV: + Bảng phụ . Thước thẳng, phấn màu, máy tính bỏ túi. HS: + Ôn tập lí thuyết . Bảng phụ nhóm,bút dạ, thước kẻ, máy tính bỏ túi. 3. Phương pháp : Vấn đáp ; đặt và giải quyết vấn đề , luyện tập . 4. Tiến trình dạy học : 4.1. ổn định tổ chức : (1’) 4.2. Kiểm tra bài cũ : (7’) HS1: Chữa bài tập 37 (SGK - 24) 4.3. Bài mới : (25’) Hoạt động 1 : Chữa bài tập : (10’) Chữa bài tập 37 (SGK - 24) Gọi vận tốc chuyển động nhanh là x (cm/s) và vận tốc chuyển động chậm là y (cm/s) ( ĐK: x > y > 0 Khi chuyển động cùng chiều, sau 20s chúng lại gặp nhau, ta có phương trình: 20x - 20y = 20 (1) Khi chuyển động ngược chiều, sau 4s chúng lại gặp nhau, ta có phương trình: (2) Ta có hệ phương trình: Giải hệ phương trình ta được: Vậy, vận tốc chuyển động của 2 vật là (cm/s) và (cm/s) Hoạt động 2 : Luyện tập : (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng ? Hãy tóm tắt đề bài ? Điền vào bảng phân tích đại lượng? GV yêu cầu 2 HS lên bảng, 1 HS viết bài trình bày bảng để lập hệ phương trình, 1 HS giải hệ phương trình. HS lớp trình bày bài làm vào vở. - GV : Sửa hoàn chỉnh , chốt kiến thức GV: Đây là bài toán nói về thuế VAT, nếu một loại hàng có mức thuế VAT 10% em hiểu điều đó như thế nào? ? Hãy chọn ẩn số Biểu thị các đại lượng và lập hệ phương trình bài toán GV yêu cầu HS về nhà làm tiếp. HS: Hai vòi đầy bể Vòi I + vòi II bể ? Hỏi mở riêng mỗi vòi thì sau bao lâu đầy bể? - 2 HS lên bảng -1 HS viết bài trình bày bảng để lập hệ phương trình, 1 HS giải hệ phương trình. HS lớp trình bày bài làm vào vở. - Nhận xét HS: Nếu lọa hàng có mức thuế VAT 10% nghĩa là chưa kể thuế, giá của hàng đó là 100%, kể thêm thuế 10%, vậy tổng cộng là 110%. - HS cả lớp trình bày theo hướng dẫn - HS : Về nhà giải tiếp Luyện tập 1.Bài 38 (24-SGK) Thời gian chảy đầy bể Năng suất chảy 1 giờ Hai vòi (bể) Vòi I x (h) (bể) Vòi II y (h) (bể) Gọi thời gian vòi I chảy riêng để đầy bể là x (h) Thời gian vòi II chảy riêng để đầy bể là y (h) . ( đk: ) Hai vòi chảy trong thì đầy bể, vậy mỗi giờ 2 vòi cùng chảy được bể, ta có phương trình: Mở vòi thứ I trong 10 phút () được bể . Mở vòi thứ II trong 12 phút (h) được bể . Cả 2 vòi chảy được bể, ta có phương trình: Ta có hệ phương trình: Giải hpt ta có nghiệm: Vậy, vòi I chảy riêng để đầy bể hết 2 giờ, vòi II chảy riêng để đầy bể hết 4 giờ. 2.Bài 39 (25-SGK) Gọi số tiền phải trả cho mỗi loại hàng không kể thuế VAT lần lượt là x và y (triệu đồng) ( đk: x, y > 0) Vậy loại hàng thứ nhất, với mức thuế 10% phải trả (triệu đồng) Loại hàng thứ hai, với mức thuế 8% phải trả (triệu đồng) Ta có phương trình: Cả hai loại hàng với mức thuế 9% phải trả Ta có phương trình: Từ đó ta có hệ phương trình: 4.4. Củng cố : (5’) Hệ thống toàn bài Nêu các bước giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình . 4.5. Hướng dẫn về nhà (7’) - Làm 3 câu hỏi ôn tập chương III ( SGK – 25 ) ( Dựa vào Kiến thức học trong chương III ) - BTVN : Bài 46 ; 47 ( SBT – 10) - Hướng dẫn bài