Giáo án đại số 9 năm học 2010- 2011

Ngày soạn :24/10/2010 chương II Hàm số bậc nhất Tiết : 19. Đ1 - NHắC LạI Và Bổ SUNG CáC KHáI NIệM Về HàM Số I. Mục tiêu : Qua bài này học sinh cần : 1.Kiến thức: Nắm các khái niệm về "hàm số". "biến số", cách cho một hàm số bằng bảng và công thức, cách viết một hàm số, giá trị của hàm số y = f(x) tại x0 được ký hiệu f(x0) Đồ thị hàm số y = f(x) là tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng (x; f(x)) trên mặt phẳng toạ độ . Bước đầu nắm được khái niệm hàm số đồng biến, nghịch biến trên R 2. Kĩ năng: HS tính thành thạo các giá trị của hàm số khi cho trước biến số, biết biểu diễn các cặp số (x ; y) trên mặt phẳng toạ độ , biết vẽ thành thạo đồ thị hàm số y = ax . 3. Thái độ : - Học sinh tích cực, chủ động II. chuẩn bị: GV chuẩn bị bảng phụ có ghi trước hệ trục toạ độ Oxy , bảng số liệu như ?3 SGK HS : SGK, vở nháp, thước kẻ iii. hoạt động dạy - học : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh .( 1’ ) Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ .( 1’ ) Câu hỏi : Hãy phát biểu lại khái niệm hàm số mà các em đã học ở lớp 7 . hoạt động của thầy nội dung ghi bảng Hoạt động 3 : Khái niệm hàm số.( 13’ ) Kiến thức: Nắm các khái niệm về "hàm số". "biến số", cách cho một hàm số bằng bảng và công thức, cách viết một hàm số, giá trị của hàm số y = f(x) tại x0 được ký hiệu f(x0) Kĩ năng: HS tính thành thạo các giá trị của hàm số khi cho trước biến số -Khi nào đại lượng y được gọi là hàm số của đại lượng thay đổi x ? -Hàm số có thể được cho bằng những cách nào ? -GV giới thiệu VD -Cho bảng sau: x 3 4 3 5 8 y 6 8 4 8 16 Bảng này có xđ y là hàm số của x không ? Vì sao? -GV KL và giới thiệu ĐKXĐ của hàm số như SGK -Em hiểu ntn về ký hiệu , ? -GV yêu cầu HS làm ?1 (SGK -Gọi hai học sinh lên bảng làm, mỗi HS tính 3 phần GV kết luận. 1-Khái niệm về hàm số:(SGK)n VD1: y là hàm số của x được cho bằng bảng sau: x -1 1 2 3 y 3 -3 -6 -9 VD 2: y là hàm số của x được cho bằng công thức , , *Lưu ý: Khi y là hàm số của x ta có thể viết , , ....... -Khi x thay đổi mà y luôn nhận 1 giá trị không đổi thì y được gọi là hàm hằng ?1: Cho h.số ; Hoạt động 4 : Đồ thị hàm số.( 10’ ) Kiến thức:HS nắm được đồ thị hàm số y = f(x) là tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng (x; f(x)) trên mặt phẳng toạ độ Kĩ năng:HS biết biểu diễn các cặp số (x ; y) trên mặt phẳng toạ độ , biết vẽ thành thạo đồ thị hàm số y = ax . - GV dùng bảng phụ đã chuẩn bị để cho HS làm bài tập ?2 - Gọi 2 HS lên bảng, mỗi học sinh làm một câu . các HS còn lại làm bài vào vở . - GV giới thiệu khái niệm đồ thị của hàm số y=f(x) sau khi đã sửa bài tập và lấy kết quả bài tập ?2 để minh hoạ ? 2) Đồ thị của hàm số Đồ thị của hàm số y=f(x) là tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng (x; f(x)) trên mặt phẳng tọa độ Hoạt động 5 : Hàm số đồng biến , nghịch biến.( 12’ ) Kiến thức: HS Bước đầu nắm được khái niệm hàm số đồng biến, nghịch biến trên R Kĩ năng: - GV dùng bảng kẻ sẵn đã chuẩn bị để HS làm bài tập ?3 và trả lời các câu hỏi sau : - Biểu thức 2x+1 xác định với những giá trị nào củax ? - Hãy nhận xét : Khi x tăng dần thì các giá trị tương ứng của y=2x+1 tăng hay giảm ? GV giới thiệu hàm số y=2x+1 đồng biến trên tập R . - Tương tự câu hỏi trên với hàm số y=-2x+1. GV giới thiệu hàm số y=-2x+1 nghịch biến trong R - GV cho HS đọc phần tổng quát trang 44 SGK và bày cách nhớ bằng hình ảnh khái niệm này . 3) Hàm số đồng biến, nghịch biến. Với x1 và x2 bất kỳ thuộc R : Nếu x1 < x2 mà f(x1) < f(x2) thì hàm số y = f(x) đồng biến trên R . Nếu x1 f(x2) thì hàm số y = f(x) nghịch biến trên R . Hoạt động 6 : Củng cố.( 7’ ) Kiến thức: Kĩ năng: HS biết vận dụng kiến thức trong bài học để làm bài tập - Học sinh làm bài tập 1 theo nhóm trong lúc giáo viên chuẩn bị bảng ở bài tập 2 để học sinh tính toán các giá trị tương ứng và giải tiếp bài tập 2 . - Đồ thị hàm số y = ax là gì ? Cách vẽ như thế nào ? Hoạt động 7 : Dặn dò.( 1’ ) GV hướng dẫn về nhà làm bài tập 3 . HS tự làm các bài tập 4,5,6 SGK để tiết sau Luyện tập . IV. rút kinh nghiệm giờ dạy: Ngày soạn :26/10/2010 Tiết : 20 Đ1 - NHắC LạI Và Bổ SUNG CáC KHáI NIệM Về HàM Số (tt) i. Mục tiêu : Qua bài này học sinh cần : 1.Kiến thức : - Củng cố các khái niệm hàm số,đồ thị của hàm số, hàm số đồng biến, nghịch biến trên R 2. Kỹ năng: - Rèn kỹ năng tính toán giá trị của hàm số, kỹ năng vẽ đồ thị hàm số, kỹ năng đọc đồ thị 3. Thái độ : - Học sinh tích cực, chủ động II. chuẩn bị: GV chuẩn bị các bảng phụ (có ô lưới) và kẻ sẵn các hệ trục toạ độ Oxy . GV chuẩn bị bảng phụ đã vẽ trước Hình 4 SGK và số liệu trong bài tập số 6 HS : SGK, vở nháp, thước kẻ iii. hoạt động dạy - học : 1. Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh .( 1’ ) 2. Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ.( 7’ ) Câu hỏi 1 : Hãy nêu khái niệm hàm số, cho một ví dụ về hàm số cho bằng một công thức . Giải bài tập số 3 SGK Câu hỏi 2 :Hãy điền vào chỗ(.....) cho thích hợp Cho hàm số y=f(x) xác định xR - Nếu giá trị của x.....mà giá trị tương ứng f(x).....thì hàm số y=f(x) được gọi là.......trên R - Nếu giá trị của x.....mà giá trị tương ứng của f(x).....thì hàm số y=f(x) được gọi là.......trên R Hoạt động của thầy. Nội dung ghi bảng. Hoạt động 3 : Luyện tập vẽ đồ thị.( 18’ ) Kiến thức: - Củng cố các khái niệm hàm số,đồ thị của hàm số Kĩ năng: Rèn kỹ năng tính toán giá trị của hàm số, kỹ năng vẽ đồ thị hàm số Bài tập 4 : - GV dùng bảng phụ để có hình 6 SGK và yêu cầu HS trả lời các câu hỏi sau : - Hình 6 nêu lên đồ thị của hàm số nào? . Muốn vẽ đồ thị của hàm số này ta phải làm gì ? Nêu cách xác đinh độ dài - Com pa và thước thẳng được sử dụng với mục đích gì trong ví dụ này ? - GV gọi một học sinh trình bày lại các bước vẽ đồ thị y=x Bài tập 4 : D B A 1 y E 0 1 C x Bài giải : -Vẽ hình vuông cạnh 1 đơn vị; đỉnh O đường chéo OB có độ dài - Trên tia Ox đặt điểm C sao cho OC=OB= - Vẽ hình chữ nhật có một đỉnh là O ;cạnh OC= ;cạnh CD=1 đường chéo OD= -Trên tia Oy đặt điểm E sao choOE=OD= Xác định điểm A(1;) -Vẽ đường thẳng OA, đó là đồ thị hàm số y=x Bài tập 5 : (hình 5 SGK) Đồ thị hàm số y = ax có dạng gì ? đặc điểm ? Muốn vẽ đồ thị hàm số dạng y = ax ta làm như thế nào ? Các điểm A và B có tung độ bằng mấy? Làm thế nào để tính được hoành độ tương ứng của A và B ? Bài tập 5 : (Hình 5 SGK) a) Vẽ đồ thị của các hàm số và trên cùng mp yA = yB = 4 ( vì A và B nằm trên đt y = 4) . Vì A nằm trên đt y = 2x nên . Do đó A(2;4) . Tương tự B(4;4) Ta tính được AB =2; Chu vi tam giác OAB là: -Diện tích tam giác OAB là: Hoạt động 4 :Luyện tập tính giá trị của hàm số, xét tính biến thiên.( 17’ ) Kiến thức: - Củng cố các khái niệm hàm số đồng biến, nghịch biến trên R Kĩ năng: - Rèn kỹ năng đọc đồ thị Bài tập 6 : Muốn tính giá trị của hàm số y=f(x) tại điểm x = a ta làm như thế nào ? GV dùng bảng số liệu đặt sẵn và yêu cầu HS tính theo nhóm (mỗi nhóm 3 cột) . Một HS khá giỏi lên bảng tính và các nhóm đối chiếu kết quả . HS nhận xét giá trị tương ứng của hai hàm số khi x lấy cùng một giá trị .( có thể cho HS làm phép trừ nếu khôngphát hiện được) Bài tập 7 : - Muốn nhận biết một hàm số là đồng biến hay nghịch biến trong R ta chứng minh như thế nào ? GV hướng dẫn HS làm bài tập 7 SGK Bài tập 6 : a) X -2,5 -2,25 -1,5 -1 0 1 1,5 2,25 2,5 y=0,5x -1,25 -1,125 -0,75 -0,5 0 0,5 0,75 1,125 1,25 y=0,5x+2 0,75 0,875 1,25 1,5 2 2,5 2,75 3,125 3,25 b) Khi biến x lấy cùngmột giá trị thì gái trị tương ứng của hàm số y=0,5x + 2 luôn lớn hơn giá trị tương ứng của hàm số y=0,5x+2 Bài tập 7 : (SGK) Cho hàm số Với bất kỳ và Ta có: Vì hàm số đồng biến trên tập xác định R (đpcm) Hoạt động 5 :Dặn dò.( 2’ ) - HS ôn lại các khái niệm về hàm số , tính biến thiên của hàm số trên R, cách vẽ đồ thị hàm số y = ax, cách tính f(a) của hàm số y =f(x) . - Hoàn thiện các bài tập đã hướng dẫn . - Chuẩn bị bài sau : Hàm số bậc nhất . IV. rút kinh nghiệm giờ dạy: Ngày soạn :31/10/2010 Tiết : 21 Đ2 - hàm số bậc nhất I.Mục tiêu : Qua bài này học sinh cần: 1.Kiến thức: - Nắm vững kiến thức về hàm số bậc nhất là hàm số có dạng y= ax+b(a0), hàm số bậc nhất được xác định với mọi giá trị thực của x và nắm được tính chất biến thiên của hàm số bậc nhất . 2.Kỹ năng: - Hiểu được cách chứng minh hàm số bậc nhất cụ thể đồng biến, nghịch biến . 3. Thái độ : - Học sinh tích cực, chủ động II. chuẩn bị: - GV chuẩn bị hai bảng phụ : một đã ghi đề bài bài toán , một đã ghi các số liệu cần thiết để tính kết quả ở bài tập ?2 - HS : SGK, vở nháp, thước kẻ III. hoạt động dạy học : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh .( 1’ ) Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ: .( 7’ ) Câu hỏi 1 : Nêu khái niệm hàm số . Hãy cho 1 ví dụ về hàm số được cho bởi công thức? Câu hỏi 2 : Hãy điền vào chỗ (.........) để được một mệnh đề đúng . Cho hàm số y=f(x) xác định với mọi x thuộc R, với mọi x1,x2 bất kì thuộc R. - Nếu x1<x2 mà f(x1) < f(x2) thì hàm số y = f(x)........... trên R - Nếu x1 f(x2) thì hàm số y = f(x)........... trên R Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung ghi bảng Hoạt động 3 : Khái niệm về hàm số bậc nhất.( 10’ ) Kiến thức: - HS nắm vững kiến thức về hàm số bậc nhất là hàm số có dạng y= ax+b(a0), hàm số bậc nhất được xác định với mọi giá trị thực của x Kĩ năng: - HS lấy được các VD về hàm số bậc nhất -GV yêu cầu học sinh đọc đề bài bài toán (SGK) (Đề bài đưa lên bảng phụ) -GV vẽ sơ đồ chuyển động như SGK và hướng dẫn học sinh làm ?1 và ?2 (SGK) -Hãy giải thích vì sao đại lượng s là hàm số của đại lượng t ? -GV giới thiệu là 1 hàm số bậc nhất -Thế nào là hàm số bậc nhất ? -Các công thức sau có phải là hàm số bậc nhất không? Vì sao ? GV kết luận. Học sinh đọc đề bài và tóm tắt bài toán Học sinh đọc yêu cầu ?1 và điền vào chỗ trống cho đúng, rồi tính toán làm ?2 Học sinh trả lời câu hỏi Học sinh phát biểu định nghĩa hàm số bậc nhất Học sinh nhận dạng hàm số bậc nhất và giải thích 1) Khái niệm về hàm số bậc nhất : Bài toán: ?1: Điền vào chỗ trống: -Sau 1h, ô tô đi được 50 (km) -Sau t(h) ô tô... đi được 50t (km -Sau t(h), ô tô cách tt Hà Nội là ?2: Tính các g/trị t/ứng của s t 1h 2h 3h 4h ... s 58 108 158 208 ... *Định nghĩa: Hàm số bậc nhất là hàm số được cho bởi công thức y = ax +b , trong đó a,b là các số cho trước và a ạ 0 Ví dụ : y=1-5x ,y= là các hàm số bậc nhất *Chú ý: Khi b=0 hàm số có dạng y=ax Hoạt động 4 : Tính chất.( 15’ ) Kiến thức: HS nắm được tính chất biến thiên của hàm số bậc nhất . Kĩ năng: - Hiểu được cách chứng minh hàm số bậc nhất cụ thể đồng biến, nghịch biến . -GV nêu ví dụ -Hàm số xác định với những giá trị nào của x? -Hãy chứng minh hàm số trên nghịch biến trên R ? Nếu có , ta cần chứng minh điều gì ? -GV yêu cầu HS hoạt động nhóm làm ?3 (SGK) trong khoảng 3 đến 4 phút rồi gọi đại diện HS lên bảng trình bày bài -Vậy h.số bậc nhất đồng biến khi nào? nghịch biến khi nào? -Các hàm số bậc nhất ở bài toán trên (mục 1) đồng biến hay nghịch biến ? Vì sao ? -GV cho HS làm ?4 -Gọi hai HS lên bảng làm BT GV kiểm tra và KL HS: Hàm số luôn xđ với HS: ta cần chứng minh Học sinh làm bài vào vở Học sinh hoạt động nhóm làm ?3 (SGK) -Đại diện học sinh lên bảng trình bày bài Học sinh phát biểu tính chất của hàm số bậc nhất Học sinh làm bài theo yêu cầu của giáo viên 2) Tính chất : . VD1: Xét hàm số -Hàm số luôn xđ với Với sao cho . Ta có: Vậy h.số nghịch biến trên R ?3: Cho -Hàm sô trên xđ với Với sao cho . Có: Vậy h.số đồng biến trên R *Tính chất: SGK Hàm số bậc nhất y = ax + b xác định với mọi giá trị của x thuộc R và có tính chất sau : a) Đồng biến trên R khi a > 0 . b) Nghịch biến trên R khi a < 0 VD: Hàm số nghịch biến trên R -Hàm số đồng biến /R -Hàm số +đồng biến khi m > 0 +nghịch biến khi m < 0 Hoạt động 5 : Củng cố.( 10’ ) Kiến thức: Kĩ năng: HS biết vận dụng kiến thức trong bài học để làm bài tập HS làm bài tập 8 theo nhóm rồi đối chiếu kết quả lẫn nhau . HS làm bài tập số 9 ( chú ý đến điều kiện a ạ0) Hoạt động 6 :Dặn dò( 2’ ) Nắm vững định nghĩa , tính chất hàm số bậc nhất Bài tập về nhà 10,11,12,13,14 . Tiết sau : Luyện tập . IV. rút kinh nghiệm giờ dạy: Ngày soạn :2/11/2010 . Tiết : 22 Đ3 - Đồ thị Hàm Số y = ax + b (a ạ 0) I. Mục tiêu : Qua bài này học sinh cần : 1.Kiến thức: Hiểu được đồ thị hàm số y = ax + b (a ạ 0) là một đường thẳng luôn luôn cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng b, song song với đường thẳng y = ax nếu b ạ 0 hoặc trùng với đường thẳng y = ax nếu b = 0 . 2.Kĩ năng: Biết cách vẽ và vẽ đúng đồ thị của hàm số y = ax + b (a ạ 0). Kỹ năng vẽ đồ thị hàm số y = ax + b bằng cách xác định 2 điểm thuộc đồ thị. 3. Thái độ : - Học sinh tích cực, chủ động II. chuẩn bị: GV chuẩn bị trước bảng phụ có vẽ sẵn hình 6 SGK, Hình7 SGK và bảng giá trị hai hàm số y = 2x và y = 2x +3 HS : SGK, vở nháp, thước kẻ III. hoạt động dạy học : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh . ( 1’ ) Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ. ( 5’ ) Câu hỏi : Thế nào là đồ thị hàm số y = f(x)? Đồ thị hàm số y=ax (a0) là gì? Nêu cách vẽ đồ thị hàm số y = ax (a0) Hoạt động của thầy Hoạt động của thầy Nội dung ghi bảng Hoạt động 3 : Đồ thị hàm số y=ax+b(a0) ( 20’ ) Kiến thức:- Hiểu được đồ thị hàm số y = ax + b (a ạ 0) là một đường thẳng luôn luôn cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng b, song song với đường thẳng y = ax nếu b ạ 0 hoặc trùng với đường thẳng y = ax nếu b = 0 . Kĩ năng: Biết cách vẽ và vẽ đúng đồ thị của hàm số y = ax + b (a ạ 0). -GV yêu cầu HS thực hiện ?1 (SGK) -Gọi 1 học sinh lên bảng làm -Em có nhận xét gì về vị trí các điểm A, B, C? Tại sao ? -Có nhận xét gì về vị trí các điểm A’, B’, C’ -Hãy chứng minh nhận xét đó GV rút ra n/xét: Nếu A, B, C cùng thuộc đt (d) thì A’, B’, C’ cùng thuộc đt (d’) song song với (d) -GV yêu cầu học sinh làm ?2 (đề bài đưa lên bảng phụ) H: Với cùng giá trị của biến, giá trị tương ứng của hàm số và quan hệ như thế nào ? -Có nhận xét gì về đồ thị hàm số và đồ thị hàm số ? -Đt cắt trục tung tại điểm nào ? -GV giới thiệu trường hợp TQ và nêu chú ý (SGK) GV kết luận. -Một HS lên bảng làm HS: A, B, C thẳng hàng. Vì chúng có tọa độ T/m công thức -> A, B, C cùng nằm trên đồ thị h.số hay cùng nằm trên 1 đt HS chứng minh tương tự để có A’, B’, C’ thẳng hàng ... Học sinh làm ?2 (SGK) -Một HS lên bảng điền k/q HS: giá trị của h.số hơn giá trị tương ứng của hàm số là 3 đơn vị HS: Là đt đi qua gốc tọa độ HS: Với ->đt cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng 3 HS đọc chú ý (SGK) 1. Đồ thị h.số y = ax + b ?1: Bd các điểm trên mp.... ?2: Điền vào bảng sau: x -1 0 1 2 -2 0 2 4 1 3 5 7 *Nhận xét: Đồ thị hàm số là 1 đt song song với đt và cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng 3 *Tổng quát: SGK-50 *Chú ý: SGK-50 Hoạt động 4 : Cách vẽ đồ thị hàm số y = ax+b (a ạ 0) ( 10’ ) Kiến thức: HS hiểu các bước vẽ đồ thị đồ thị hàm số y = ax+b (a ạ 0) bằng cách xác định 2 điểm thuộc đồ thị. Kĩ năng:HS biết vẽ đồ thị hàm số y = ax + b bằng cách xác định 2 điểm thuộc đồ thị. -Khi thì hàm số có dạng y = ax () -Muốn vẽ đồ thị hàm số này ta làm như thế nào ? -Khi làm thế nào để vẽ được đồ thị hàm số y = ax + b -GV yêu cầu HS đọc 2 bước vẽ đồ thị hàm số y = ax + b (SGK-51) -GV hướng dẫn học sinh làm ?3 (SGK) phần a, -Hàm số đồng biến hay nghịch biến ? Vì sao? -Có nhận xét gì về đồ thị của hàm số này ? -Gọi một học sinh lên bảng làm phần b, -Xét sự biến thiên của hàm số ? -Có nhận xét gì về đồ thị của hàm số này ? GV kết luận. HS: Ta vẽ đt đi qua O(0; 0) và A(1; a) HS đưa ra các phương án vẽ đồ thị hàm số y = ax + b với và -HS đọc cách vẽ (SGK) Học sinh làm theo hướng dẫn của giáo viên HS: Hàm số này đồng biến. Vì: a = 2 > 0 HS: Đồ thị của hàm số này từ trái sang phải có hướng đi lên (x tăng thì y tăng) Một HS lên bảng làm phần b, HS còn lại làm vào vở và nhận xét bài bạn HS quan sát đồ thị hàm số và nhận xét sự biến thiên của hàm số 2. Cách vẽ đồ thị .... *Nếu thì y = ax. Đồ thị hàm số y = ax là đt đi qua O(0; 0) và A(1; a) *Nếu và -X/định và trên mặt phẳng tọa độ -Vẽ đt đi qua 2 điểm P và Q ta được đồ thị h.số y = ax + b ?3: Vẽ đồ thị của hàm số: a) x 0 1,5 0 b) x 0 1,5 3 0 Hoạt động 5 : Củng cố( 6’ ) Kiến thức: Kĩ năng: HS biết vận dụng kiến thức trong bài học để làm bài tập Nêu cách vẽ đồ thị hàm số y = ax, y = ax +b (a ạ 0) HS làm bài tập ?3 và BT 15a SGK Hoạt động 6 :Dặn dò( 1’ ) Bài tập 16.17, 18,19 SGK Tiết sau : Luyện tập IV. rút kinh nghiệm giờ dạy: Ngày soạn : 3/11/2010 . Tiết : 23 luyện tâp i. Mục tiêu : Qua bài này học sinh cần : 1.Kiến thức : Củng cố kiến thức về đồ thị hàm số y = ax+b (a0) 2.Kĩ năng : Rèn kĩ năng vẽ đồ thị hàm số y = ax+b (a0) 3. Thái độ : - Học sinh tích cực, chủ động i. chuẩn bị : - GV chuẩn bị bảng phu đã giải bài tập 15a SGK - HS chuẩn bị kiến thức đã học III. hoạt động dạy - học : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh . ( 1’ ) Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ( 13’ ) 1) Giải bài tâp 15b SGK . (GV dùng bảng phụ để nhắc lại bài tập 15a SGK) 2) Giải bài tập 16 a SGK . Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung ghi bảng Hoạt động 3 : Luyện vẽ đồ thi hàm số y= ax +b (a ạ 0) ( 20’ ) Kiến thức: Củng cố kiến thức về đồ thị hàm số y = ax+b (a0) Kĩ năng: Rèn kĩ năng vẽ đồ thị hàm số y = ax+b (a0) -GV cùng học sinh chữa tiếp bài 16c, (SGK) GV vẽ đường thẳng đi qua B(0; 2) song song với Ox -Hãy xác định tọa độ điểm C? -Tính diện tích ? -GV yêu cầu học sinh tính thêm chu vi Bài tập 17 SGK : Muốn tìm toạ độ các giao điểm A, B, C ta làm như thế nào ? Hãy tính chu vi và diện tích tam giác ABC tương tự bài tập 16b Học sinh làm bài, vẽ hình theo sự hướng dẫn của GV HS xác định tọa độ điểm C HS nêu cách tính C1: C2: HS xác định các độ dài AB, AC rồi tính chu vi của HS vẽ đồ thị hai hàm số y = x+1 và y = -x+3 trên cùng một hệ trục toạ độ . Bài 16 (SGK) c) Tọa độ điểm C là C(2; 2) Xét có chiều cao tương ứng d) Tính chu vi Bài tập 17 SGK a) -1 0 3 x y 2 1 C B A b) A(-1;0) , B(3,0), C(1;2) c) CABC ằ 9,66 cm SABC = 4 cm2 Hoạt động 4 :Luyện tập xác định các hệ số a, b và vẽ đồ thị( 10’ ) Kiến thức: Kĩ năng: Xác định các hệ số a, b và vẽ đồ thị -GV yêu cầu học sinh hoạt động nhóm làm bài 18 (SGK) GV kiểm tra hoạt động của các nhóm -GV yêu cầu học sinh hoạt động theo nhóm khoảng 5 phút rồi các nhóm cử đại diện lên trình bày bài -Yêu cầu học sinh lớp nhận xét bài bạn -GV yêu cầu học sinh đọc đề bài và làm bài 16 (SBT) -Xác định a để đồ thị của hàm số cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng 2 ? -Xác định a để đồ thị của hàm số cắt trục hoành tại điểm có hoành độ bằng -3? GV kết luận. Học sinh hoạt động nhóm làm bài tập 18 (SGK) -Nửa lớp làm bài 18a, -Nửa lớp làm bài 18b, -Đại diện hai nhóm lên bảng trình bày bài giải -Học sinh lớp nhận xét bài bạn HS đọc đề bài bài 16 (SBT) HS: Đồ thị h.số y = ax + b () là 1 đt cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng b HS thay , vào CT hàm số rồi tính a Bài 18 (SGK) a) Cho hàm số Với Hàm số cần tìm là x 0 0 b) Đồ thị hàm số đi qua nên ta có: CT hàm số là: x 0 5 0 Bài 16 (SBT) Cho hàm số a) Với thì đồ thị hàm số trên cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng 2 b) Khi thì , nên: Vậy với thì ...... Hoạt động 5 :Dặn dò( 1’ ) Hướng dẫn làm bài tập số 19 ( HS xem lại bài tập 4 SGK) . Hoàn thiện các bài tập đã sửa chữa . Chuẩn bị bài cho tiết sau : Đường thẳng song song , đường thẳng cắt nhau . IV. rút kinh nghiệm giờ dạy: Ngày soạn : 15/11/2010 Tiết : 24 Đ4 - đường thẳng song song và đường thẳng cắt nhau I. Mục tiêu : Qua bài này học sinh cần : 1.Kiến thức : - Nắm vững điều kiện hai đường thẳng y = ax + b và y = a'x + b' cắt nhau, song song nhau, trùng nhau . 2.Kĩ năng :- Có kĩ năng chỉ ra các cặp đường thẳng song song cắt nhau,biết vận dụng lý thuyết vào việc tìm ra các giá trị của tham số trong các hàm số bậc nhất sao cho đồ thị của chúng là hai đường thẳng cắt nhau , song song và trùng nhau . 3. Thái độ : - Học sinh tích cực, chủ động iI . Chuẩn bị : GV chuẩn bị bảng phụ có vẽ sẵn hình 9 SGK . HS : SGK, vở nháp, thước kẻ III. hoạt động dạy - học : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh . ( 1’ ) Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ. ( 5’ ) Câu hỏi : Vẽ trên cùng hệ trục tọa độ đồ thị 2 hàm số y = 2x và y = 2x+3 ? Nhận xét gì vị trí của hai đồ thị này . Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung ghi bảng Hoạt động 3: Đường thẳng song song (10 phút) Kiến thức: - Nắm vững điều kiện hai đường thẳng y = ax + b và y = a'x + b' song song nhau Kĩ năng:- Có kĩ năng chỉ ra các cặp đường thẳng song song -GV yêu cầu 1 học sinh khác lên bảng vẽ tiếp đồ thị hàm số trên cùng 1 mp tọa độ với 2 đồ thị và đã vẽ -Vì sao 2 đt và song song với nhau -Khi nào đt y = ax + b () và y = a’x + b’ () song song với nhau? khi nào trùng nhau? GV kết luận. Học sinh cả lớp làm ?1a, vào vở -Một hS lên bảng vẽ tiếp đồ thị hàm số vào mp tọa độ đã vẽ ở trên HS: Vì chúng cùng song song với đt HS nêu kết luận (SGK) 1. Đường thẳng song song a) Vẽ đồ thị các hàm số b) 2 đt và song song với nhau. Vì cùng song song với đt *Kết luận: SGK-53 (d): y = ax + b () (d’): y = a’x + b’ () Hoạt động 4: Đường thẳng cắt nhau (8 phút) Kiến thức:- - Nắm vững điều kiện hai đường thẳng y = ax + b và y = a'x + b' cắt nhau Kĩ năng:- Có kĩ năng chỉ ra các cặp đường thẳng cắt nhau -GV yêu cầu học sinh làm ?2 -Tìm các cặp đt song song, các cặp đt cắt nhau? Giải thích vì sao ? -GV đưa h.vẽ sẵn đồ thị của 3 hàm số trên để minh họa -Khi nào 2 đt y = ax + b () và y = a’x + b’ () cắt nhau? -Khi nào chúng cắt nhau tại 1 điểm trên trục tung? -GV chỉ vào đồ thị hàm số và cho HS thấy rõ và KL Học sinh nhận biết các đt song song, các đt cắt nhau (kèm theo giải thích) Học sinh quan sát đồ thị trên bảng phụ HS: Khi HS quan sát đồ thị của 2 hàm số và -> trả lời câu hỏi 2. Đường thẳng cắt nhau: ?2: đt và đường thẳng song song với nhau -đt và cắt nhau -đt và cắt nhau *Kết luận: SGK-53 (d): y = ax + b () (d’): y = a’x + b’ () (d) cắt (d’) *Chú ý: SGK Hoạt động 5: Bài toán áp dụng (10 phút) Kiến thức: Kĩ năng: HS biết vận dụng lý thuyết vào việc tìm ra các giá trị của tham số trong các hàm số bậc nhất sao cho đồ thị của chúng là hai đường thẳng cắt nhau , song song và trùng nhau . -GV yêu cầu HS đọc đề bài bài toán -Chỉ rõ các hệ số a, b, a’, b’ của 2 hàm số trên? -Tìm đk của m để 2 hàm số trên là hàm số bậc nhất ? -GV hướng dẫn HS làm bài toán GV kết luận. -HS đọc đề bài bài toán HS: a = 2m, b = 3 a’ = m + 1, b’ = 2 HS: Học sinh làm bài theo gợi ý của GV 3. Bài toán áp dụng: Cho hai hàm số bậc nhất: và ĐK: và a) Đồ thị 2 h.số trên cắt nhau Vậy , thì ...... b) Đồ thị 2 hàm số trên song song với nhau Vậy m = 1 thì 2 đt trên song2 Hoạt động 3: Luyện tập-củng cố (8 phút) Kĩ năng: HS biết vận dụng kiến thức trong bài học để làm bài tập -GV yêu cầu học sinh làm bài tập 20 (SGK) (yêu cầu giải thích rõ vì sao chúng song song, chúng cắt nhau) -Gọi HS đứng tại chỗ lần lượt trả lời -GV yêu cầu học sinh làm tiếp bài 21 (SGK) -Với đk nào của m thì 2 hàm số trên là hàm số bậc nhất? -Gọi đại diện học sinh lên bảng làm bài tập GV kết luận. Học sinh đọc kỹ đề bài và đứng tại chỗ làm miệng bài toán (có giải thích) Học sinh đọc đề bài BT 21 HS: -Một HS lên bảng làm bài -HS lớp nhận xét bài bạn Bài 20 (SGK) *Các cặp đt cắt nhau là: và và và *Các cặp đt song song là: và và và Bài 21 (SGK) ĐK để các hàm số trên là h.số bậc nhất là a) (T/m ĐK) b) (d) cắt (d’) Vậy khi , Hoạt động 6 : Hướng dẫn về nhà (2 phút) - Nắm vững điều kiện về các hệ số để hai đường thẳng song song, cắt nhau, trùng nhau - BTVN: 22, 23, 24 (SGK) và 18, 19 (SBT) IV. rút kinh nghiệm giờ dạy: Ngày soạn : 15/11/2010 Tiết : 25 Đ4 - đường thẳng song song và đường thẳng cắt nhau (tt) i. Mục tiêu : Qua bài này học sinh được : 1.Kiến thức : Củng cố điều kiện để 2 đường thẳng y = ax+b (aạ0) và y=a'x + b' (a'ạ0) cắt nhau, song song nhau, trùng nhau. 2.Kĩ năng: Rèn kỹ năng xác định các hệ số a,b trong các bài toán cụ thể . Củng cố kỹ năng vẽ đồ thị hàm số y = ax + b 3. Thái độ : - Học sinh tích cực, chủ động II. chuẩn bị: GV chuẩn bị bảng phụ có vẽ sẵn hình 9 SGK . HS : SGK, vở nháp, thước kẻ iii. hoạt động dạy - học : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh . ( 1’ ) Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ( 7’ ) Câu hỏi 1 : Cho hai đường thẳng: y = ax + b () (d) và y = a’x + b () (d’) Nêu điều kiện để: (d) // (d’), và (d) cắt (d’) áp dụng: Cho hàm số bậc nhất . Hãy xác định hệ số a để đồ thị của hàm số song song với đồ thị của hàm số Câu hỏi 2 : : Cho hàm số bậc nhất . Xác định hệ số a, biết khi x = 2 thì hàm số có giá trị y = 7 Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung ghi bảng Hoạt động 3 : Xác định các hệ số a và b d