Giáo án Đại số 9 năm học 2011- 2012 - Tiết 20 : Hàm số bậc nhất

Ngày soạn: 20/10/2012 Ngày dạy: 22/10/2012 Tiết 20: Đ2.hàm số bậc nhất. A. Mục tiêu 1.Kiến thức: Nắm vững các kiến thức về ĐN hàm số bậc nhất, Tính chất của hàm số bậc nhất. - Hiểu và chứng minh được hàm số y = - 3x + 1 nghịch biến trên R và hàm số y = 3x + 1 đồng bién trên R. Từ đó thừa nhận trường hợp tổng quát : - Hàm số y = ax + b đồng biến trên R khi a > 0, nghịch biến trên R khi a < 0. - Thấy được nguồn gốc thực tế của toán học. 2.Kĩ năng: - Rèn kĩ năng làm bài tập, nhận biết hàm số đống biến và nghịch biến. - Kĩ năng vẽ hàm số y = ax+b. 3.Thái độ: Có ý thức làm bài, lòng ham học môn toán B. Chuẩn bị Giáo viên: Thước thẳng, bảng phụ, MTBT. Học sinh: Thước thẳng, bảng nhóm,MTBT. C. Các hoạt động dạy học trên lớp I. ổn định lớp: ( 1 phút) II. Kiểm tra bài cũ: (5 phút) - Hàm số là gì? Hãy cho một VD về hàm số được cho bởi công thức? Điền vào chỗ .. ... ... . cho đúng. - Cho hàm số y = f(x) xác định với mọi x R. Với mọi x1, x2 bất kì R ta có : Nếu x1 < x2 mà .. ... ... ... ... ... . thì hàm số y = f(x) đồng biến trên R. Nếu x1 < x2 mà .. ... ... ... ... ... . thì hàm số y = f(x) nghịch biến trên R. III. Dạy học bài mới:(30 phút). Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng - Đặt vấn đề: ta đã biết k/n hàm số và biết lấy VD về hàm số. Hôm nay ta sẽ học một hàm số cụ thể là hàm số bậc nhất. Vậy hàm số bậc nhất là gì và tính chất của nó ra sao, đó là nội dung bài học hôm nay. - Đưa nội dung bài toán lên màn hình. - Vẽ sơ đồ chuyển động và hướng dẫn học sinh. - Treo bảng phụ, cho hs điền khuyết. - Đưa 2 bài làm lên bảng. - Nhận xét? - Cho hs làm ?2. - Treo bảng phụ ghi nội dung ?2. - Gọi 1 hs lên điền vào bảng. - Nhận xét? - Vì sao s lại là hàm số của t? - GV nhận xét. - Đưa nội dung bảng nhóm lên bảng - Các hàm số sau có phải là h/s bậc nhất không? Vì sao? a) y=1 – 5x, b)y = , c) y=2x2+3, d)y=0x+7, y = mx + 2.e)y=1- 5x. - Nếu là hàm số bậc nhất, hãy chỉ rõ các hệ số a, b? - Nhận xét? - VD. Xét hàm số y=- 3x+ 1. - Hàm số xác định với những giá trị nào của x? Vì sao? - Chứng minh hàm số trên nghịch biến trên R? (Có thể hướng dẫn hs nếu cần). - Nhận xét? - Cho hs làm ?3, thảo luận theo nhóm. - Đưa bài của 3 nhóm lên bảng. - Nhận xét? - Từ 2 VD trên, rút ra nhận xét: Hàm số y = ax + b đồng biến khi nào? Nghịch biến khi nào? - Nhận xét? - Bài tập: xét xem các hàm số sau, h/s nào đồng biến, h/s nào nghịch biến? Vì sao? a)y=1 – 5x, b)y = , c)y=2x+3, d)y= - x+7, y = x + 2 .e)y=1- x - Cho hs làm ?4 ra giấy trong. - Chiếu 3 bài làm lên mc. - Nhận xét? GV nhận xét. - Nghe GV ĐVĐ. - Nắm nội dung bài toán. - Quan sát sơ đồ, điền vào phiếu học tập. - Sau một giờ ô- tô đi được:.. ... . - Sau t giờ ô- tô đi được: .. ... .. - Sau t giờ ô- tô cách trung tâm HN là:.. ... ... - Nghiên cứu ?2. - 1 HS lên bảng điền bảng. - Nhận xét. - Bổ sung. - Vì s phụ thuộc vào t và .. - Nhận xét. - Quan sát bài làm trên bảng nhóm. - Một hs trả lời. - Nhận xét, bổ sung. - Hàm số xác định với mọi giá trị của x R vì biểu thức – 3x + 1 xác định với mọi giá trị của x R. - một hs nêu cách chứng minh. - Nhận xét. - Thảo luận theo nhóm ?3. - Quan sát bài làm trên mc. - Nhận xét. - .. ...đồng biến khi a> 0, nghịch biến khi a< 0. - Nhận xét. - 2 hs tìm các hàm số đồng biến, nghịch biến. - Nhận xét. Các hàm số đồng biến là: , b)y = , c)y=2x+3, y = x + 2 Các hàm số nghịch biến là: d)y= - x+7, e)y=1- x - Nhận xét. - Làm ?4 ra giấy trong. - Quan sát bài làm trên mc. - Nhận xét. - Bổ sung. 1. Khái niệm về hàm số bậc nhất. Bài toán: sgk tr 46. ?1. Sau 1 giờ, ô tô đi được là 50 km. Sau t giờ ô tô đi được là 50t km. Sau t giờ, ô tô cách trung tâm HN là: s = 8 + 50t (km). ?2. Hãy điền vào bảng sau t 1 2 3 4 s 58 108 158 208 Định nghĩa: SGK tr 47. Chú ý: Khi b = 0, ta có hàm số y = ax đã học ở lớp 7. 2. Tính chất. VD : Xét hàm số y = - 3x + 1. - Hàm số xác định với mọi giá trị của x R vì biểu thức – 3x + 1 xác định với mọi giá trị của x R. - Khi cho x1 < x2 ta có f(x1) – f(x2) = - 3x1 + 1 + 3x2 – 1 = 3(x2 – x1) > 0 nên hàm số nghịch biến trên R. ?3. : Xét hàm số y = 3x + 1. - Hàm số xác định với mọi giá trị của x R vì biểu thức 3x + 1 xác định với mọi giá trị của x R. - Khi cho x1 < x2 ta có f(x1) – f(x2) = - 3x2 + 1 + 3x1 - 1 = 3(x1 - x2) < 0 nên hàm số đồng biến trên R. Tổng quát: SGK tr 47. VD - Các hàm số y=1– 5x, y= - x+7, y=1- x nghịch biến trên R vì có hệ số a < 0. - Các hàm số y = , y=2x+3,x + 2 đồng biến trên R vì có hệ số a > 0. IV. Củng cố (7 phút) - Gv nêu lại các khái niệm, tính chất đã học trong tiết. Bài 8 tr 48. a)Hàm số y = 1 – 5x nghịch biến trên R vì có a = - 5 < 0, b = 1. b)Hàm số y = (x – 1) + đồng biến trên R vì có a = > 0, b = Bài 9 tr 48. Cho hàm số y = (m – 2) x + 3. Hàm số đồng biến m – 2 > 0 m > 2. Hàm số nghịch biến m – 2 < 0 m < 2. V.Hướng dẫn về nhà ( phút) - Học thuộc lí thuyết. - Xem lại các VD và BT. - Làm các bài 10 sgk, bài 6,7,8 (SBT) . D. Rút kinh nghiệm