Giáo án Đại số 9 - trường THCS Yên Mỹ Chương III : Hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn

Ngaứy soaùn: /12/ 2011 Ngaứy daùy: / /2011 Tuaàn 15: Tieỏt 30: CHệễNG III HEÄ HAI PHệễNG TRèNH BAÄC NHAÁT HAI AÅN Đ1. phương trình bậc nhất hai ẩn I. Muùc tieõu: * Kiến thức: - Nắm được khái niệm phương trình bậc nhất hai ẩn và nghiệm của nó - Hiểu tập nghiệm của một phương trình bậc nhất hai ẩn và biểu diễn hình học của nó * Kĩ năng: - Biết cách tìm công thức nghiệm và vẽ đồ thị của phương trình bậc nhất hai ẩn. * Thái độ: - cẩn thận, chính xác. II. Phửụng tieọn daùy hoùc: - GV: Giaựo aựn, baỷng phuùù, phaỏn maứu, thửụực, maựy tớnh boỷ tuựi. - HS: Chuaồn bũ, baỷng nhoựm, buựt vieỏt, maựy tớnh boỷ tuựi, thửực keỷ .. III. Tieỏn trỡnh baứi daùy: Hoaùt ủoọng cuỷa thaày Hoaùt ủoọng cuỷa troứ Ghi baỷng Hoaùt ủoọng 1: ẹaởt vaỏn ủeà vaứ giụựi thieọu noọi dung chửụng 3 5 phuựt -GV: ẹaởt vaỏn ủeà baứi toaựn coồ vửứa gaứ vửứa choự => heọ thửực 2x+4y=100 -Sau ủoự GV giụựi thieọu noọi dung chửụng 3 -HS nghe GV trỡnh baứy -HS mụỷ muùc luùc Tr 137 SGK theo doừi Hoaùt ủoọng 2: Khaựi nieọm veà phửụng trỡnh baọc nhaỏt hai aồn 15 phuựt -GV: Phửụng trỡnh x + y = 36 2x + 4y = 100 laứ caực vớ duù veà phửụng trỡnh baọc nhaỏt hai aồn soỏ -GV: Goùi a laứ heọ soỏ cuỷa x; b laứ heọ soỏ cuỷa y; laứ haống soỏ. Moọt caựch toồng quaựt phửụng trỡnh baọc nhaỏt hai aồn soỏ x vaứ y la ứheọ thửực coự daùng ax + by = c trong ủoự a, b, c laứ caực soỏ ủaừ bieỏt (a 0 hoaởc b 0) ? Cho vớ duù veà phửụng trỡnh baọc nhaỏt hai aồn soỏ ? Phửụng trỡnh naứo laứ phửụng trỡnh baọc nhaỏt hai aồn soỏ -GV: x + y = 36 ta thaỏy x = 2; y = 34 thỡ giaự trũ 2 veỏ baống nhau. Ta noựi caởp soỏ (2;34) laứmoọt nghieọm cuỷa phửụng trỡnh . -HS nghe -HS: Laỏy vớ duù: x – y = 3 2x + 6y = 54 -HS traỷ lụứi mieọng -HS: x = 4; y = 3 -Giaự trũ hai veỏ baống nhau 1. Khaựi nieọm veà phửụng trỡnh baọc nhaỏt hai aồn * Moọt caựch toồng quaựt: Phửụng trỡnh baọc nhaỏt hai aồn soỏ x vaứ y la ứheọ thửực coự daùng ax + by = c trong ủoự a, b, c laứ caực soỏ ủaừ bieỏt (a 0 hoaởc b 0) * Vớ duù: 2x-y=1;3x+4y=5 0x+4y=7; x+0y = 5 laứ phửụng trỡnh baọc nhaỏt hai aồn soỏ x vaứ y *Neỏu giaự trũ cuỷa VT taùi x = x0 vaứ y = y0 baống VP thỡ caởp (x0; y0) ủửụùc goùi laứ nghieọm cuỷa phửụng trỡnh *Chyự yự: SGK ? haừy chổ ra moọt caởp nghieọm khaực ? Khi naứo thỡ caởp soỏ (x0; y0) ủửụùc goùi laứ moọt nghieọm cuỷa pt ? Moọt HS ủoùc khaựi nieọm nghieọm cuỷa phửụng trỡnh baọc nhaỏt hai aồnvaứ caựch vieỏt ? Chửựng toỷ caởp soỏ (3;5) laứ moọt nghieọm cuỷa phửụng trỡnh 2x-y=1 -Moọt Hs ủoùc -HS: Tat thay x = 3; y=5 vaứo veỏ traựi cuỷa phửụng trỡnh ta ủửụùc : 2.3 – 5 = 1 = VP. Vaọy VT = VP neõn caởp soỏ (3;5) laứ moọt nghieọm cuỷa phửụng trỡnh -HS: Kieồm tra a) (1;1) laứ moọt nghieọm cuỷa phửụng trỡnh 2x –y=1 Hoaùt ủoọng 3: Taọp nghieọm cuỷa phửụng trỡnh baọc nhaỏt hai aồn soỏ 23 phuựt ? Phửụng trỡnh baọc nhaỏt hai aồn soỏ coự bao nhieõu nghieọm ? Laứm theỏ naứo ủeồ bieồu dieón taọp nghieọm cuỷa phửụng trỡnh. Ta xeựt vớ duù : 2x – y = 1 (1) ? Bieồu thũ y theo x ? Yeõu caàu HS laứm ? 2 -GV: Neỏu x R thỡ y = 2x – 1 Vaọy nghieọm toồng quaựt cuỷa phửụng trỡnh (1) laứ (x; 2x -1) vụựi x R. nhử vaọy taọp nghieọm cuỷa phửụng trỡnh (1) laứ S = {(x;2x -1)/ x R} ? Haừy veừ ủửụứng thaỳng y=2x-1 *Xeựt phửụng trỡnh 0x + 2y = 4 ? Haừy chổ ra moọt vaứi nghieọm cuỷa phửụng trỡnh ? Nghieọm toồng quaựt ? Haừy bieồu dieón taọp nghieọm cuỷa phửụng trỡnh baống ủoà thũ ? Phửụng trỡnh coự theồ thu goùn ủửụùc khoõng *Xeựt phửụng trỡnh 4x + 0y =6 ? Haừy chổ ra moọt vaứi nghieọm cuỷa phửụng trỡnh ? Nghieọm toồng quaựt -HS: voõ soỏ nghieọm -HS suy nghú -HS: y = 2x – 1 x -1 0 0,5 1 2 y=2x-1 -3 -1 0 1 3 -HS: Nghe GV giaỷng -HS: (0;2); (-2;2); (3;2) -HS: 2y = 4 => y = 2 -HS traỷ lụứi mieọng 2/Taọp nghieọm cuỷa phửụng trỡnh baọc nhaỏt hai aồn soỏ Moọt caựch toồng quaựt: 1) Phửụng trỡnh baọc nhaỏt hai aồn soỏ ax + by = c coự voõ soỏ nghieọm, taọp nghieọm ủửụùc bieồu dieón bụỷi ủửụứng thaỳng 2) Neỏu a 0; b 0 thỡ ủửụứng thaỳng (d) chớnh laứ ẹTHS: * Neỏu a 0 vaứ b = 0 thỡ phửụng trỡnh trụỷ thaứnh ax = c => x = c/a * Neỏu a = 0 vaứ b 0 thỡ phửụng trỡnh trụỷ thaứnh by = c => y = c/b Hoaùt ủoọng 4: Hửụựng daón veà nhaứ 2 phuựt - Hoùc baứi theo vụỷ ghi vaứ SGK - BTVN: 1-3 tr 7 SGK vaứ 1 – 4 tr 3 vaứ 4 SBT - Chuaồn bũ “Kieồm tra hoùc kyứ I”. IV Lưu ý khi sử dụng giáo án GV nhấn mạnh tập nghiệm tổng quát của PT trong từng TH Ngaứy soaùn: /12/2011 Ngaứy daùy: / /2011 Tuaàn 16: Tieỏt 31: Đ2. HEÄ HAI PHệễNG TRèNH BAÄC NHAÁT HAI AÅN I. Muùc tieõu: Kiến thức: Củng cố và khắc sâu cho học sinh nắm được điều kiện để hai đường thẳng y = ax + b (a ≠ 0) và y = a’x + b’ (a’ ≠ 0) song song với nhau? trùng nhau? cắt nhau?. Biết áp dụng để giải bài toán liên quan. Kỹ năng: Học sinh biết sử dụng các điều kiện đó để tìm ra các cặp đường thẳng song song, cắt nhau, trùng nhau. Biết tìm điều kiện của tham số để hai đường thẳng y = ax + b (a ≠ 0) và y = a’x + b’ (a’ ≠ 0) song song với nhau? trùng nhau? cắt nhau? Học sinh rèn luyện kỹ năng vẽ thành thạo đồ thị hàm số bậc nhất y = ax + b (a ≠ 0) bằng cách tìm hai điểm thuộc đồ thị. Biết tìm tọa độ điểm giao giữa hai đồ thị Thái độ: Có thái độ học tập nghiêm túc, tự giác, cẩn thận, chính xác khi biểu diễn điểm và vẽ đồ thị hàm số trên mặt phẳng tọa độ. II. Phửụng tieọn daùy hoùc: - GV: Giaựo aựn, baỷng phuùù, phaỏn maứu, thửụực, maựy tớnh boỷ tuựi. - HS: Chuaồn bũ, baỷng nhoựm, buựt vieỏt, maựy tớnh boỷ tuựi, thửực keỷ . III. Tieỏn trỡnh baứi daùy: Hoaùt ủoọng cuỷa thaày Hoaùt ủoọng cuỷa troứ Ghi baỷng Hoaùt ủoọng 1: Kieồm tra baứi cuừ 5 phuựt ? ẹũnh nghúa phửụng trỡnh baọc nhaỏt hai aồn. Cho vớ duù. ? Theỏ naứo laứ nghieọm cuỷa phửụng trỡnh baọc nhaỏt hai aồn? Soỏ nghieọm cuỷa noự. ? Chửừa baứi taọp 3 Tr 7 SGK. ? Xaực ủũnh toùa ủoọ giao ủieồm cuỷa hai ủửụứng thaỳng vaứ cho bieỏt toùa ủoọ cuỷa noự laứ nghieọm cuỷa caực phửụng trỡnh naứo? -Hai HS leõn baỷng kieồm tra. -HS1: -Traỷ lụứi nhử SGK -Vớ duù: 3x – 2y = 6 -HS2: M -Toùa ủoọ laứ M(2;1) laứ nghieọm cuỷa hai phửụng trỡnh ủaừ cho. Hoaùt ủoọng 2: Khaựi nieọm veà heọ hai phửụng trỡnh baọc nhaỏt hai aồn 15 phuựt -GV: Ta noựi caởp soỏ (2;1) laứ nghieọm cuỷa heọ phửụng trỡnh ? Haừy thửùc hieọn ? 1. ? Kieồm tra xem caởp soỏ (2; -1) coự laứ nghieọm cuỷa hai phửụng trỡnh treõn hay khoõng. -HS nghe -HS: Thay x = 2; y = -1 vaứo veỏ traựi phửụng trỡnh 2x+y = 3 ta ủửụùc 2.2+(-1) = 3 = VP Thay x = 2; y = -1 vaứo veỏ traựi phửụng trỡnh x-2y = 4 ta ủửụùc 2- 2(-1) = 4 = VP. Vaọy (2; - 1) laứ nghieọm cuỷa 1. Khaựi nieọm veà heọ hai phửụng trỡnh baọc nhaỏt hai aồn Toồng quaựt: Cho hai phửụng trỡnh baọc nhaỏt ax + by = c vaứ a’x + b’y = c’. Khi ủoự, ta coự heọ phửụng trỡnh baọc nhaỏt hai aồn -Neỏu hai phửụng trỡnh coự nghieọm chung (x0; y0) thỡ (x0; y0) laứ moọt nghieọm cuỷa heọ (I) -Neỏu hai phửụng trỡnh ủaừ cho khoõng coự nghieọm chung thỡ heọ (I) voõ nghieọm. Hoaùt ủoọng 3: Minh hoùa hỡnh hoùc taọp nghieọm cuỷa heọ phửụng trỡnh baọc nhaỏt hai aồn 13 phuựt -GV: Yeõu caàu HS ủoùc tửứ: “Treõn maởt phaỳng ” -ẹeồ xeựt xem moọt heọ phửụng trỡnh coự theồ coự bao nhieõu nghieọm ta xeựt caực vớ duù sau: * Vớ duù 1: Xeựt heọ phửụng trỡnh ? ẹửa veà daùng haứm soỏ baọc nhaỏt. ? Vũ trớ tửụng ủoỏi cuỷa (1) vaứ (2) ? Haừy veừ hai ủửụứng thaỳng treõn cuứng moọt heọ truùc toùa ủoọ. ? Xaực ủũnh toùa ủoọ giao ủieồm cuỷa hai ủửụứng thaỳng ? Thửỷ laùi xem caởp soỏ (2;1) coự laứ nghieọm cuỷa heọ phửụng trỡnh * Vớ duù 2: Xeựt heọ phửụng trỡnh ? ẹửa veà daùng haứm soỏ baọc nhaỏt. ? Vũ trớ tửụng ủoỏi cuỷa (3) vaứ (4) ? Haừy veừ hai ủửụứng thaỳng treõn cuứng moọt heọ truùc toùa ủoọ. ? Xaực ủũnh toùa ủoọ giao ủieồm cuỷa hai ủửụứng thaỳng ? Nghieọm cuỷa heọ phửụng trỡnh nhử theỏ naứo -Moọt HS ủoùc -HS nghe. -HS: y = - x + 3 ; y = x / 2 -HS: (1) caột (2) vỡ (- 1 1/2) M (1) (2) -Vaọy caởp (2;1) laứ nghieọm cuỷa heọ phửụng trỡnh ủaừ cho. -HS: y = 3/2x + 3 y = 3/2x – 3/2 -HS: (3) // (4) vỡ a = a’, b b’ (3) (4) -Heọ phửụng trỡnh voõ nghieọm. -Hai phửụng trỡnh tửụng ủửụng vụựi nhau. - Truứng nhau 2/ Minh hoùa hỡnh hoùc taọp nghieọm cuỷa heọ phửụng trỡnh baọc nhaỏt hai aồn * Vớ duù 1: Xeựt heọ phửụng trỡnh M (1) (2) -Vaọy caởp (2;1) laứ nghieọm cuỷa heọ phửụng trỡnh ủaừ cho. * Vớ duù 2: Xeựt heọ phửụng trỡnh (3) (4) -Heọ phửụng trỡnh voõ nghieọm. * Vớ duù 3: Xeựt heọ phửụng trỡnh -Heọ phửụng trỡnh voõ soỏ nghieọm Hoaùt ủoọng 4: Heọ phửụng trỡnh tửụng ủửụng 10 phuựt ? Theỏ naứo laứ hai phửụng trỡnh tửụng ủửụng => ủũnh nghúa hai heọ phửụng trỡnh tửụng ủửụng. -HS nghe 3. Heọ phửụng trỡnh tửụng ủửụng (SGK) Hoaùt ủoọng 5: Hửụựng daón veà nhaứ 2 phuựt - Hoùc baứi theo vụỷ ghi vaứ SGK - Chuaồn bũ baứi mụựi. - Baứi taọp veà nhaứ : 5 + 6 + 7 Tr 11, 12 SGK vaứ 8 + 9 Tr 4, 5 SBT IV Lưu ý khi sử dụng giáo án GV cần cho HS thấy cách biểu diễn tập nghiệm tổng quát của hê PT Ngaứy soaùn: /12/2011 Ngaứy daùy: / /2011 Tuaàn 16: Tieỏt 32: Đ3. GIAÛI HEÄ PHệễNG TRèNH BAẩNG PHệễNG PHAÙP THEÁ I. Muùc tieõu: Kiến thức: Học sinh nắm được quy tắc thế, biết biến đổi để giải hệ phương trình theo quy tắc thế. Kỹ năng: Học sinh nắm vững cách giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn bằng phương pháp thế, không bị lúng túng khi gặp các trường hợp đặc biệt (hệ có vô số nghiệm, hệ vô nghiệm). Thái độ: Có thái độ học tập nghiêm túc, tự giác, cẩn thận. II. Phửụng tieọn daùy hoùc: - GV: Giaựo aựn, baỷng phuùù, phaỏn maứu, thửụực, maựy tớnh boỷ tuựi. - HS: Chuaồn bũ, baỷng nhoựm, buựt vieỏt, maựy tớnh boỷ tuựi, thửực keỷ . III. Tieỏn trỡnh baứi daùy: Hoaùt ủoọng cuỷa thaày Hoaùt ủoọng cuỷa troứ Ghi baỷng Hoaùt ủoọng 1: Kieồm tra baứi cuừ 5 phuựt ? ẹoaựn nhaọn soỏ nghieọm cuỷa moói heọ phửụng trỡnh sau, giaỷi thớch vỡ sao. -GV: cho HS nhaọn xeựt vaứ ủaựnh giaự -GV: Giụựi ủaởt vaỏn ủeà cho baứi mụựi. -HS: Traỷ lụứi mieọng. a) Heọ phửụng trỡnh voõ soỏ nghieọm, vỡ: hoaởc taọp nghieọm cuỷa hai phửụng trỡnh naứy nhau b) Heọ phửụng trỡnh voõ nghieọm vỡ: hoaởc vỡ (d1)//(d2) Hoaùt ủoọng 2: 15 phuựt -GV: Giụựi thieọu quy taộc theỏ goàm hai bửụực thoõng qua vớ duù 1: Xeựt heọ phửụng trỡnh : ? Tửứ (1) haừy bieồu dieón x theo y -GV: Laỏy keỏt quaỷ (1’) theỏ vaứo choó cuỷa x trong phửụng trỡnh (2) ta coự phửụng trỡnh naứo? ? Duứng (1’) thay cho (1) vaứ duứng (2’) thay theỏ cho (2) ta ủửụùc heọ naứo? ? Heọ phửụng trỡnh naứy nhử theỏ naứo vụựi heọ phửụng trỡnh (I) ? Haừy giaỷi heọ phửụng trỡnh mụựi thu ủửụùc vaứ keỏt luaọn nghieọm cuỷa heọ. -HS: x = 3y + 2(1’) -HS: Ta coự phửụng trỡnh moọt aồn y: -2(3y + 2) + 5y = 1(2’) -HS: Ta ủửụùc heọ phửụng trỡnh -HS: Tửụng ủửụng vụựi heọ (I) -HS: Vaọy heọ (I) coự nghieọm duy nhaỏt laứ (-13; -5) 1/ Quy taộc theỏ a) Vớ duù 1: Xeựt heọ phửụng trỡnh : -Giaỷi- Vaọy heọ (I) coự nghieọm duy nhaỏt laứ (-13; -5) b) Quy taộc (SGK) Hoaùt ủoọng 3: Aựp duùng 13 phuựt * Vớ duù 2: Giaỷi heọ phửụng trỡnh baống phửụng phaựp theỏ. ? Neõn bieồu dieón y theo x hay x theo y. ? Haừy so saựnh caựch giaỷi naứy vụựi caựch giaỷi minh hoùa ủoà thũ vaứ ủoaựn nhaọn. -GV: Cho HS laứm tieỏp ?1 -Moọt HS leõn baỷng giaỷi, HS dửụựi lụựp laứm vaứo nhaựp. * Vớ duù 3: Giaỷi heọ phửụng trỡnh baống phửụng phaựp theỏ. -GV: Yeõu caàu moọt HS leõn baỷng. ? Neõu nghieọm toồng quaựt heọ (III) -GV: Cho HS laứm ?3 ? Chửựng toỷ heọ voõ nghieọm. ? Coự maỏy caựch chửựng minh heọ (IV) voõ nghieọm. -HS hoaùt ủoọng nhoựm. -HS: Bieồu dieón y theo x Vaọy heọ ủaừ cho coự nghieọm duy nhaỏt laứ (2; 1) -HS: Bieồu dieón y theo x tửứ phửụng trỡnh thửự 2 ta ủửụùc y = 2x+3. theỏ y trong phửụng trỡnh ủaàu bụỷi 2x + 3, ta coự: 0x = 0. Phửụng trỡnh naứy nghieọm ủuựng vụựi moùi x R . vaọy heọ (III) coự voõ soỏ nghieọm: ?3 -HS: Coự 2 caựch: Minh hoùa vaứ phửụng phaựp theỏ. 2/ Aựp duùng: * Vớ duù 2: Giaỷi heọ phửụng trỡnh baống phửụng phaựp theỏ. (I) -Giaỷi- Vaọy heọ ủaừ cho coự nghieọm duy nhaỏt laứ (2; 1) * Chuự yự: (SGK) Hoaùt ủoọng 4: Cuỷng coỏ 10 phuựt ? Neõu caực bửụực giaỷi heọ phửụng trỡnh baống phửụng phaựp theỏ ? Yeõu caàu hai HS leõn baỷng giaỷi baứi 12(a,b) Tr 15 SGK -HS: Traỷ lụứi nhử SGK a) ẹS: x = 10; y = 7 b) ẹS: x = 11/19; y = -6/19 Hoaùt ủoọng 5: Hửụựng daón veà nhaứ 2 phuựt - Hoùc baứi theo vụỷ ghi vaứ SGK. - BTVN: 12c; 13+14+15 Tr 15 SGK - Tieỏt sau oõn taọp hoùc kyứ I - Chuaồn bũ “OÂn taọp hoùc kyứ I” IV Lưu ý khi sử dụng giáo án GV cần nhấn mạnh cho HS thấy cách giải hê PT thêo QT thế Ngaứy soaùn: /12/2011 Ngaứy daùy: / / 2011 Tuaàn 17: Tieỏt 33: Đ4. GIAÛI HEÄ PHệễNG TRèNH BAẩNG PHệễNG PHAÙP COÄNG ẹAẽI SOÁ I. Muùc tieõu: Kiến thức: Học sinh nắm được quy tắc cộng đại số, biết biến đổi để giải hệ phương trình theo quy tắc cộng đại số. Kỹ năng: Học sinh nắm vững cách giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn bằng phương pháp cộng đại số, giải được hệ phương trình khi hệ số của cùng một ẩn bằng nhau hoặc đối nhau và không bằng nhau hoặc không đối nhau. Thái độ: Có thái độ học tập nghiêm túc, tự giác, cẩn thận. II. Phửụng tieọn daùy hoùc: - GV: Giaựo aựn, baỷng phuùù, phaỏn maứu, thửụực, maựy tớnh boỷ tuựi. - HS: Chuaồn bũ, baỷng nhoựm, buựt vieỏt, maựy tớnh boỷ tuựi, thửực keỷ .. III. Tieỏn trỡnh baứi daùy: Hoaùt ủoọng cuỷa thaày Hoaùt ủoọng cuỷa troứ Ghi baỷng Hoaùt ủoọng 1: Kieồm tra baứi cuừ 5 phuựt ? Phaựt bieồu quy taộc giaỷi heọ phửụng trỡnh baống phửụng phaựp theỏ. ? Aựp duùng: ? Heọ phửụng trỡnh treõn coứn caựch giaỷi naứo nửừa khoõng => Baứi mụựi -Moọt hoùc sinh leõn baỷng giaỷi Vaọy HPT coự nghieọm duy nhaỏt Hoaùt ủoọng 2: Quy taộc coọng ủaùi soỏ 15 phuựt -GV: Giụựi thieọu quy taộc coọng thoõng qua Vớ duù 1: Xeựt heọ phửụng trỡnh : (I) ? Coọng tửứng veỏ hai phửụng trỡnh cuỷa (I) ta ủửụùc phửụng trỡnh naứo. ? Duứng phửụng trỡnh mụựi ủoự thay theỏ cho phửụng trỡnh thửự nhaỏt, ta ủửụùc heọ naứo. ? Haừy giaỷi tieỏp heọ phửụng trỡnh vửứa tỡm ủửụùc. -GV: Lửu yự HS coự theồ thay theỏ cho phửụng trỡnh thửự hai. -GV: Cho HS laứm ?1 ? Trửứ tửứng veỏ hai phửụng trỡnh cuỷa (I) ta ủửụùc phửụng trỡnh naứo. -HS: (2x - y) + (x + y) = 3 hay 3x = 3 -Trửứ tửứng veỏ hai phửụng trỡnh cuỷa (I) ta ủửụùc : (2x - y) - (x + y) =3 hay x -2y = -1 1/ Quy taộc coọng ủaùi soỏ: Vớ duù 1: Xeựt heọ phửụng trỡnh : (I) -Giaỷi- Coọng tửứng veỏ hai phửụng trỡnh cuỷa (I) ta ủửụùc: (I) Vaọy HPT (I) coự nghieọm duy nhaỏt Hoaùt ủoọng 3: AÙp duùng 23 phuựt -GV: Xeựt HPT sau: (II) ? Caực heọ soỏ cuỷa y trong hai phửụng trỡnh cuỷa heọ (II) coự ủaởc ủieồm gỡ? ? ẹeồ khửỷ maỏt moọt bieỏn ta neõn coọng hay trửứ. ? Moọt HS leõn baỷng giaỷi. -GV: Xeựt HPT sau: (III) ? Caực heọ soỏ cuỷa x trong hai phửụng trỡnh cuỷa heọ (III) coự ủaởc ủieồm gỡ? ? ẹeồ khửỷ maỏt moọt bieỏn ta neõn coọng hay trửứ. ? Moọt HS leõn baỷng giaỷi. ? Coự coọng ủửụùc khoõng, coự trửứ ủửụùc khoõng. ? Nhaõn hai veỏ cuỷa phửụng trỡnh vụựi cuứng moọt soỏ thỡ ? Nhaõn hai veỏt cuỷa phửụng trỡnh thửự nhaỏt vụựi 2 vaứ cuỷa phửụng trỡnh thửự hai vụựi 3 ta coự heọ tửụng ủửụng: ? Heọ phửụng trỡnh mụựi baõy giụứ gioỏng vớ duù naứo, coự giaỷi ủửụùc khoõng. ? Qua vớ duù treõn, hay toựm taột caựch giaỷi heọ phửụng trỡnh baống phửụng phaựp coọng ủaùi soỏ. -HS: ủoỏi nhau -HS: neõn coọng. Coọng tửứng veỏ hai phửụng trỡnh cuỷa heọ (II) ta ủửụùc: Vaọy heọ phửụng trỡnh coự nghieọp duy nhaỏt laứ (x; y) =(3; -3) -HS: baống nhau. -Neõn trửứ -Keỏt quaỷ: -HS: ủửụùc phửụng trỡnh mụựi tửụng ủửụng vụựi phửụng trỡnh ủaừ cho. -Moọt HS leõn baỷng giaỷi. 2/ Aựp duùng: a) Trửụứng hụùp thửự nhaỏt: (Caực heọ soỏ cuỷa cuứng moọt aồn naứo ủoự trong hai phửụng trỡnh baống nhau hoaởc ủoỏi nhau) Vớ duù 2: Xeựt heọ phửụng trỡnh : (II) -Giaỷi- Coọng tửứng veỏ hai phửụng trỡnh cuỷa heọ (II) ta ủửụùc: Vaọy heọ phửụng trỡnh coự nghieọp duy nhaỏt laứ (x; y) =(3; -3) b) Trửụứng hụùp thửự hai: (Caực heọ soỏ cuỷa cuứng moọt aồn naứo ủoự trong hai phửụng trỡnh khoõng baống nhau hoaởc khoõng ủoỏi nhau) Vớ duù 4: Xeựt heọ phửụng trỡnh : (IV) Giaỷi- Nhaõn hai veỏt cuỷa phửụng trỡnh thửự nhaỏt vụựi 2 vaứ cuỷa phửụng trỡnh thửự hai vụựi 3 ta coự heọ tửụng ủửụng: Vaọy HPT (IV) coự nghieọp duy nhaỏt (x; y) = (5; -1) * Toựm taột caựch giaỷi heọ phửụng trỡnh baống phửụng phaựp coọng: (SGK) Hoaùt ủoọng 4: Hửụựng daón veà nhaứ 2 phuựt - Hoùc baứi theo vụỷ ghi vaứ GSK. - Laứm baứi taọp: 21 - > 27 SGK. - Chuaồn bũ baứi mụựi “Luyeọn taọp” IV Lưu ý khi sử dụng giáo án GV cần HD cho HS cụ thể PP giải hệ trong các TH hệ số cùng 1ẩn bằng nhau đối nhau và hệ số khác nhau Ngaứy soaùn: /12/ 2011 Ngaứy daùy: / / 2011 Tuaàn 17: Tieỏt 34: Đ LUYEÄN TAÄP I. Muùc tieõu: Kiến thức: Củng cố và khắc sâu cho học sinh nắm chắc cách giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn bằng phương pháp cộng đại số. Kỹ năng: Học sinh được luyện tập giải thành thạo hệ phương trình bậc nhất hai ẩn bằng phương pháp cộng đại số, bước đầu làm quen với cách giải hệ phương trình bằng phương pháp đặt ẩn phụ. Thái độ: Có thái độ học tập nghiêm túc, tự giác, cẩn thận. II. Phửụng tieọn daùy hoùc: - GV: Giaựo aựn, baỷng phuùù, phaỏn maứu, thửụực, maựy tớnh boỷ tuựi. - HS: Chuaồn bũ, baỷng nhoựm, buựt vieỏt, maựy tớnh boỷ tuựi, thửực keỷ .. III. Tieỏn trỡnh baứi daùy: Hoaùt ủoọng cuỷa thaày Hoaùt ủoọng cuỷa troứ Ghi baỷng Hoaùt ủoọng 1: Kieồm tra baứi cuừ 10 phuựt ? Toựm taột caựch giaỷi HPT baống phửụng phaựp theỏ. ? Aựp duùng: Giaỷi phửụng trỡnh : -GV: Cho HS nhaọn xeựt baứi laứm cuỷa baùn vaứ cho ủieồm. -HS: Vụựi a = -1 thỡ heọ (*) ủửụùc vieỏt laùi laứ: -HS tửù ghi Hoaùt ủoọng 2: Luyeọn taọp 33 phuựt Baứi 16 (a, c) SGK Tr 16. Giaỷi HPT sau baống phửụng phaựp theỏ. ? Hai HS leõn baỷng, moói em moọt caõu. ? ẹoỏi vụựi caõu a neõn ruựt x hay y. ? ẹoỏi vụựi caõu c thỡ y = (tổ leọ thửực) -Hai HS leõn baỷng cuứng moọt luực. -HS1: a) Vaọy nghieọm cuỷa heọ phửụng trỡnh ủaừ cho laứ (x; y) = (3; 4) -HS2: c) Baứi 16 (a, c) SGK Tr 16. -Giải- Vaọy nghieọm cuỷa heọ phửụng trỡnh ủaừ cho laứ (x; y) = (3; 4) -GV nhaọn xeựt, ủaựnh giaự vaứ cho ủieồm. Baứi 18: a) Xaực ủũnh heọ soỏ a, b bieỏt raống heọ phửụng trỡnh : ? Heọ coự nghieọm (1; -2) ? Haừy giaỷi HPT theo bieỏn a vaứ b b) Neỏu heọ phửụng trỡnh coự nghieọm () thỡ sao? -GV: Cho HS hoaùt ủoọng nhoựm trong thụứi gian 7 phuựt. -GV: Quan saựt HS hoaùt ủoọng nhoựm. -GV: Lửu yự HS ruựt goùn keỏt quaỷ tỡm ủửụùc. -GV: Treo baỳng phuù vaứ nhaọn xeựt baứi laứm tửứng nhoựm, sửỷa sai, uoỏn naộn (neỏu coự) -GV: Cho ủieồm vaứ tuyeõn dửụng, khieồn traựch (neỏu coự) Baứi 19: ẹa thửực P(x) chia heỏt cho ủa thửực (x-a) P(a) = 0. Haừy tỡm caực giaự trũ cuỷa m, n sao cho ủa thửực sau ủoàng thụứi chia heỏt cho x + 1 vaứ x – 3; P(x) =mx3 +(m-2)x2 –(3n-5)x-4n GV: P(x) (x-a) P(a) = 0 ? P(x) (x-3) ? P(x) (x+1) P() = ? P(3) = ; ? P(-1) = .. Vậy hệ phửụng trỡnh ủaừ cho coự nghieọm laứ (x; y) = (4; 6) -HS: Vaọy a = -4 vaứ b = 3 -HS: Hoaùt ủoọng nhoựm -Keỏt quaỷ : Vỡ heọ coự nghieọm ( ) -HS: *P(3) =0 *P(-1) =0 -Vụựi P(3) =0 27m +(m-2)9-(3n-5)3-4n=0(1) -Vụựi P(-1)=0 -m +m – 2 +3n – 5-4n (2) Tửứ (1) vaứ (2) ta coự HPT Vậy hệ phửụng trỡnh ủaừ cho coự nghieọm laứ (x; y) = (4; 6) Baứi 18: a) Xaực ủũnh heọ soỏ a, b bieỏt raống heọ phửụng trỡnh : -Giaỷi- a) Vỡ heọ coự nghieọm (1; -2) Vaọy a = -4 vaứ b = 3 b) Vỡ heọ coự nghieọm ( ) Vaọy Baứi 19 -Giaỷi- Theo ủeà baứi ta coự : (HS tửù giaỷi) Hoaùt ủoọng 3: Hửụựng daón veà nhaứ 2 phuựt - Xem laùi caực baứi taọp ủaừ chửừa vaứ - Laứm caực baứi taọp phaàn luyeọn taọp cuỷa baứi phửụng phaựp coọng. IV Lưu ý khi sử dụng giáo án GV cần chú ý cho HS cụ thể các TH hệ vô nghiệm và vô số nghiệm Ngaứy soaùn: /12/ 2011 Ngaứy daùy: / / 2011 Tuaàn 18: Tieỏt 35: Đ LUYEÄN TAÄP I. Muùc tieõu: Kiến thức: Củng cố và khắc sâu cho học sinh nắm chắc cách giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn bằng phương pháp cộng đại số. Kỹ năng: Học sinh được luyện tập giải thành thạo hệ phương trình bậc nhất hai ẩn bằng phương pháp cộng đại số, bước đầu làm quen với cách giải hệ phương trình bằng phương pháp đặt ẩn phụ. Thái độ: Có thái độ học tập nghiêm túc, tự giác, cẩn thận. II. Phửụng tieọn daùy hoùc: - GV: Giaựo aựn, baỷng phuùù, phaỏn maứu, thửụực, maựy tớnh boỷ tuựi. - HS: Chuaồn bũ, baỷng nhoựm, buựt vieỏt, maựy tớnh boỷ tuựi, thửực keỷ .. III. Tieỏn trỡnh baứi daùy: Hoaùt ủoọng cuỷa thaày Hoaùt ủoọng cuỷa troứ Ghi baỷng Hoaùt ủoọng 1: Kieồm tra baứi cuừ 10 phuựt ? Toựm taột caựch giaỷi HPT baống phửụng phaựp coọng. ? Aựp duùng: Giaỷi heọ phửụng trỡnh: (*) baống phửụng phaựp coọng. -HS: Vaọy heọ (*) voõ soỏ nghieọm. Hoaùt ủoọng 2: Luyeọn taọp 33 phuựt Baứi 23: Giaỷi HPT sau: -Moọt HS leõn baỷng. -HS dửụựi lụựp laứm vaứo vụỷ vaứ nhaọn xeựt. -GV: nhaọn xeựt, ủaựnh giaự vaứ cho ủieồm. Baứi 25: (ẹửa ủeà baứi leõn baỷng phuù) P(x)=(3m - 5n+1)x + (4m – n - 10) -HS: Vaọy heọ (I) coự nghieọm duy nhaỏt (x; y) = (; ) Baứi 23: Giaỷi HPT sau: -Giaỷi- Vaọy heọ (I) coự nghieọm duy nhaỏt (x; y) = (; ) Baứi 25: P(x)=(3m - 5n+1)x + (4m – n - 10) -Giaỷi- ? Vaọy ta coự heọ phửụng trỡnh naứo ? Haừy gaỷi heọ phửụng trỡnh baống phửụng phaựp coọng. ? Nhaõn phửụng trỡnh thửự hai vụựi maỏy. Baứi 26: Xaực ủũnh a vaứ b ủeồ ẹTHS y = ax + b ủi qua ủieồm A vaứ B trong trửụứng hụùp. c) A(3; -1) vaứ B(- 3; 2) ? ẹieồm A coự thuoọc ẹTHS khoõng. ? Ta coự ủửụùc ủaỳng thửực naứo. ? ẹieồm b coự thuoọc ẹTHS khoõng. ? Ta coự ủửụùc ủaỳng thửực naứo. ? vaọy ta coự HPT naứo. ? Haừy giaỷi HPT baống caựch nhanh nhaỏt. Baứi 27: (ẹửa ủeà baứi leõn baỷng phuù) ? Haừy vieỏt laùi HPT. ? Neỏu ủaởt khi ủoự haừy vieỏt laùi HPT. ? Haừy thay vaứ giaỷi HPT theo bieỏn x vaứ y. -HS: (A) -Vụựi 5 (A) Vaọy -HS: Coự -1 = 3a +b 3a +b = -1 Coự 2 = -3a + b 3a – b = - 2 -HS: (A) -Vụựi 5 (A) Vaọy Baứi 26: Xaực ủũnh a vaứ b ủeồ ẹTHS y = ax + b ủi qua ủieồm A vaứ B trong trửụứng hụùp. c) A(3; -1) vaứ B(- 3; 2) -Giaỷi- Vỡ ẹTHS y = ax + b ủi qua A vaứ B Vaọy a = - 0,5; b = 3,5 Baứi 27: ( Ta coự (a) ẹaởt Hoaùt ủoọng 3: Hửụựng daón veà nhaứ 2 phuựt - Xem laùi caực baứi taọp ủaừ chửừa - Laứm caực baứi taọp coứn laùi trong SGK vaứ SBT. - Caực bửụực giaỷi baứi toaựn baống caựch laọp phửụng trỡnh. - Chuaồn bũ baứi mụựi “Giaỷi toaựn baống caựch laọp heọ phửụng trỡnh”. Ngaứy soaùn: 18/12/2010 Ngaứy daùy :/ /2010 Tuaàn 18: Tieỏt 36 +37: OÂN TAÄP HOẽC KYỉ I I. Muùc tieõu: *Kiến thức- OÂn taọp cho HS caực kieỏn thửực cụ baỷn veà caờn baọc hai - OÂn taọp cho HS caực kieỏn thửực cụ baỷn cuỷa chửụng 2 *Kỹ năng- Luyeọn taọp kyừ naờng tớnh giaự trũ cuỷa bieồu thửực coự chửựa caờn baọc hai, tỡm x vaứ caực caõu hoỷi lieõn quan ủeỏn ruựt goùn. - Reứn kyừ naờng xaực ủũnh phửụng trỡnh ủửụứng thaỳng, veừ ủoà thũ haứm soỏ baọc nhaỏt. Thái độ: Có thái độ học tập nghiêm túc, tự giác, cẩn thận. II. Phửụng tieọn daùy hoùc: - GV: Giaựo aựn, baỷng phuùù, phaỏn maứu, thửụực, maựy tớnh boỷ tuựi, baứi giaỷi maóu. - HS: Chuaồn bũ, baỷng nhoựm, buựt vieỏt, maựy tớnh boỷ tuựi, thửực keỷ .. III. Tieỏn trỡnh baứi daùy: Hoaùt ủoọng cuỷa thaày Hoaùt ủoọng cuỷa troứ Ghi baỷng Hoaùt ủoọng 1: OÂn taọp lyự thuyeỏt caờn baọc hai thoõng qua baứi taọp traộc nghieọm 10 phuựt -GV: ẹửa baỷng phuù: 1-Caờn baọc hai cuỷa 2- 3- 4- -HS traỷ lụứi mieọng. 1) ẹ 2) S 3) ẹ 4) S 5) S 6) ẹ 7) ẹ 8) S -HS tửù ghi vaứ sửỷa vaứo vụỷ Hoaùt ủoọng 2: Luyeọn taọp 33 phuựt Daùng 1: Ruựt goùn, tớnh giaự trũ cuỷa bieồu thửực : Baứi 1: Tớnh -HS: -HS: Veà nhaứ laứm Daùng 1: Ruựt goùn, tớnh giaự trũ cuỷa bieồu thửực : Baứi 1: Tớnh Daùng 2: Tỡm x Daùng 3: Baứi taọp toồng hụùp 1) Cho bieồu thửực: a) Tỡm ủieàu kieọn ủeồ A coự nghúa b) chửựng toỷ A khoõng phuù thuoọc a 2) Cho P = a) Ruựt goùn P b) Tỡm x ủeồ P = 5 Daùng 4: Vieỏt phửụng trỡnh ủửụứng thaỳng: Caõu 1: Vieỏt phửụng trỡnh ủửụứng thaỳng thoỷa maừn caực ủieàu kieọn sau: a) ẹi qua A() vaứ song song vụựi ủửụứng thaỳng y = x b) Caột truùc tung Oy taùi ủieồm coự tung ủoọ baống 3 vaứ ủi qua ủieồm B(2;1) Caõu 2: Cho hai haứm soỏ baọc nhaỏt: a) Vụựi giaự trũ naứo cuỷa m thỡ (d1) caột (d2) b) Vụựi giaự trũ naứo cuỷa m thỡ (d1) //d2) Vụựi giaự trũ naứo cuỷa m thỡ (d1) caột (d2) taùi ủieồm coự hoaứnh ủoọ baống 4 Caõu 3: Cho hai haứm soỏ baọc nhaỏt: Vụựi giaự trũ naứo cuỷa k thỡ (d1) caột (d2) taùi goỏc toùa ủoọ 1) a) a,b >0; a b b) Ruựt goùn -phửụng trỡnh ủửụứng thaỳng coự daùng toồng quaựt laứ: (d): y = ax +b ( a 0) a) (d)// (d’):y=3x/2=>a = 3/2 => haứm soỏ coự daùg:y=3x/2+b Theo ủeà baứi (d) ủi qua A 7/4 = 3/2.1/2 + b b=1 => Haứm soỏ coự daùng laứ y = 3x/2 + 1 b) (d) caột Oy taùi ủieồm coự tung ủoọ baống 3 x = 0; y = 3 => b = 3 Maởt khaực (d) ủi qua B(2;1) =>a= -1 => Haứm soỏ coự daùng : y = -x + 3 Daùng 2: Tỡm x 2) Veà nhaứ laứm. Daùng 3: Baứi taọp toồng hụùp 1)Cho bieồu thửực: -Giaỷi- a) a,b >0; a b b) Ruựt goùn 2) HS veà nhaứ laứm Daùng 4: Vieỏt phửụng trỡnh ủửụứng thaỳng: Caõu 1: Vieỏt phửụng trỡnh ủửụứng thaỳng thoỷa maừn caực ủieàu kieọn sau: -Giaỷi- -Phửụng trỡnh ủửụứng thaỳng coự daùng toồng quaựt laứ: (d): y = a