Giáo án Đại số 9 - Tuần 14 - năm học 2012- 2013

Tiết 27 : hệ số góc của đường thẳng y = ax+b (A0) Ngày soạn: Ngày dạy: I/ Mục tiêu: Về kiến thức: Học sinh nắm vững khái niệm góc tạo bới đường thẳng y = ax + b và trục Ox; khái niệm hệ số góc của đường thẳng y = ax = b và hiểu được rằng hệ số góc của đường thẳng liên quan mật thiết với góc tạo bởi đường thẳng đó và trục Ox Về kỹ năng: Học sinh biết tính góc hợp bởi đường thẳng y = ax +b và trục Ox trong trường hợp a > 0 theo công thức a = tg. Trường hợp a < 0 có thể tính một cách gián tiếp II/ Chuẩn bị: 1/ Chuẩn bị của thầy: - Bảng phụkẻ sẵn ô vuông để vẽ đồ thị; - Thước thẳng, eke; phấn màu; máy tính bỏ túi 2/ Chuẩn bị của trò: - Ôn lại cách vẽ đồ thị hàm số y = ax +b (a00 - Thước thẳng, eke máy tính bỏ túi III/ Các hoạt động dạy học chủ yếu 1-ổn định tổ chức: 2-Kiểm tra bài cũ: Học sinh1: Vẽ trên cùng một hệ trục toạ độ đồ thị hai hàm số y = 0,5 x + 2 và y = 0,5 x – 1 Nêu nhận xét về vị trí tương đối của hai đường thẳng này? Học sinh khác nhận xét kết quả của bạn G- nhận xét bổ sung và cho điểm G- nêu vấn đề: Khi vẽ đường thẳng y = ax + b ( a0) trên mặt phẳng toạ độ Oxy, gọi giao điểm của đường thẳng này với Ox là A thì đường thẳng tạo với trục Ox bốn góc phân biệt có đỉnh chung là A. Góc tạo bởi đường thẳng y = y = ax + b ( a0) với trục Ox là góc nào? và góc đó có quan hệ như thế nào với hệ số a ta cùng nghiên cứu bài học hôm nay 3- Bài mới: Phương pháp Nội dung G- đưa hình 10 a sgk rồi nêu khái niệm về góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b ( a0) và trục Ox như sgk ? Với a > 0 thì góc có độ lớn như thế nào? ?G- đưa tiếp hình 10 b sgk và yêu cầu học sinh lên xác đinh góc trên hình và nêu nhận xét về độ lớn của khi a < 0? G- đưa bảng phụ có đồ thị hai hàm số y = 0,5 x + 2 và y = 0,5 x – 1 ? xác định các góc / ? Nhận xét gì về các góc này? H- trả lời G- như vậy các đường thẳng có cùng hệ số a thì tạo với trục Ox các góc bằng nhau. G- đưa bảng phụ có đồ thị 3 hàm số y = 0,5 x + 2 (d); y = x + 2(d’); y = 2x + 2 (d’’) ?xác định các góc rồi tìm mối qua hệ giữa các hệ số a và các góc H- trả lời G- nhận xét bổ sung G- đưa bảng phụ có đồ thị 3 hàm số y = - 0,5 x + 2 (d); y = - x + 2(d’); y = - 2x + 2 (d’’) Gọi 1; 2;3 là góc tạo bởi d; d’; d’’ với Ox ?Xác định mối qua hệ giữa các hệ số a với các góc ? Gọi học sinh đọc nhận xét sgk tr 57 Gọi một học sinh lên bảng vẽ Học sinh khác nhận xét bài làm của bạn G- nhận xét bổ sung ? Muốn tính độ lớn của một góc ta làm như thế nào? H- trả lời Xét tam giác vuông OAB ta có thể tín được tỷ số lượng giác nào của góc ? H- trả lời G- tg = 3; 3 chính là hệ số góc của đường thẳng y = 3x + 2 Tìm góc biết tg = 3 G- đưa bảng phụ có ghi ví dụ 2 tr 57 sgk: Học sinh hoạt động theo nhóm G- kiểm tra hoạt động của các nhóm Đại diện một nhóm báo cáo kết quả G- nhận xét kiểm tra thêm bài làm của vài nhóm 1-Khái niệm hệ số góc của đường thẳng y = ax + b ( a0) a/ Góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b ( a0) và trục Ox x y d O a > 0 x y d O Nhận xét: với a > 0 thì nhọn a < 0 Nhận xét: Với a < 0 thì tù b/ Hệ số góc * Nhận xét - Khi hệ số a > 0 thì nhọn - Khi a tăng thì tăng ( < 900) - Khi hệ số a < 0 thì tù - Khi a tăng thì tăng ( > 900) * y = ax + b ( a0) Hệ số góc tung độ gốc 2- Ví dụ Ví dụ 1: Cho hàm số y = 3x + 2 a/ Vẽ đồ thị hàm số Đồ thị hàm số y = 3x + 2 là đường thẳng cắt trục tung tại A(0; 2); cắt trục hoành tại B(; 0) x y A 2 O B b/Trong tam giác OAB có O = 900 tg = 3 710 34’ Ví dụ 2: Cho hàm số y = - 3x + 3 a/ Vẽ đồ thị hàm số x y A 3 O 1 B b/ Trong tam giác OAB có O = 900 tg OBA = 3 OBA 710 34’ = 1800 - OBA 108026’ 4- Củng cố Cho hàm số y = ax + b ( a0) ?Tại sao a lại dược gọi là hệ số góc của đường thẳng y = ax + b ? Để tính được góc là góc tạo bởi đường thẳng y = ax+b và trục Ox ta làm như thế nào? 5- Hướng dẫn về nhà Học bài và làm bài tập: 27 – 29 trong sgk tr 58; 5 IV/Rút kinh nghiệm Ban giám hiệu kiểm tra Ngày tháng năm 2008 --------------------------------------- Tiết 28 : luyện tập Ngày soạn: Ngày dạy: I/ Mục tiêu: Về kiến thức: Học sinh được củng cố mối liên qua giữa hệ số a và góc ( góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b với trục Ox) Về kỹ năng: Học sinh được rèn kỹ năng xác định hệ số góc a, hàm số y = ax + b vẽ đồ thị hàm số , tính góc , tính chu vi và diện tích tam giác trên mặt phẳng toạ độ II/ Chuẩn bị: 1/ Chuẩn bị của thầy: - Bảng phụ kẻ sẵn ô vuông để vẽ đồ thị ; - Thước thẳng, eke; máy tính bỏ túi 2/ Chuẩn bị của trò: - Bảng phụ nhóm - Thước thẳng, eke ; máy tính bỏ túi III/ Các hoạt động dạy học chủ yếu 1-ổn định tổ chức: 2-Kiểm tra bài cũ: Học sinh1: a/ Điền vào chỗ chấm ()để được khẳng định đúng Cho đường thẳng y = ax + b ( a 0). Gọi là góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b và trục Ox 1/ Nếu a > 0 thì góc là góc . Hệ số a càng lớn thì góc . Nhưng vẫn nhỏ hơn . 2/ Nếu a > 0 thì góc là góc . Hệ số a càng lớn thì góc . Nhưng vẫn nhỏ hơn . b/ Cho hàm số y = 2x – 3. Xác định hệ số góc của hàm số và tính góc ( làm tròn đến phút) Học sinh 2: Chữa bài tập 28 tr 58 sgk Học sinh khác nhận xét kết quả của bạn G- nhận xét bổ sung 3- Bài mới: Phương pháp Nội dung G- đưa bảng phụ có ghi bài tập 27 a và bài 29 a tr 58 sgk: G- yêu cầu học sinh làm bài theo nhóm: nửa lớp làm bài 27 a; nửa lớp làm bài 29 a: Đại diện hai nhóm báo cáo kết quả của nhóm mình Học sinh nhóm khác nhận xét kết quả của nhóm bạn. G- tiếp tục đưa bảng phụ có ghi bài tập 29 c; d tr 58 sgk: G- yêu cầu học sinh làm bài theo nhóm: nửa lớp làm bài 29c; nửa lớp làm bài 29 b: Đại diện hai nhóm lên bảng trình bày G- kiểm tra thêm bài làm của vài nhóm Học sinh khác nhận xét kết quả của bạn trên bảng G- nhận xét bổ sung G- đưa bảng phụ có ghi bài tập 30 tr 59 sgk: Học sinh lên bảng thực hiện ? Xác định toạ độ của A; B; C? ? Muốn tính các góc của ABC ta làm như thế nào? H- trả lời ? Nêu công thức tính chu vi và diện tích tam giác ? ?Để tính chu vi và diện tích tam giác ta cần tính thêm hững yếu tố nào? Học sinh tính AB; AC; BC ? Tính P; S? G- đưa bảng phụ có đồ thị các hàm số (d1): y = x + 1; (d2): y = x + ; (d3): y = x - Học sinh quan sát đồ thị hàm số trên bảng phụ và tính G- nhận xét bổ sung ? Không vẽ đồ thị có thể xác định được các góc ; ; không? H- trả lời Bài số 27a tr 58 sgk Đồ thị hàm số đi qua điểm A(2; 6) x = 2; y = 6 Thay x = 2 ; y = 6 ta có vào phương trình y = a.x + 3 6 = a . 2 + 3 a = 1,5 Vậy hệ số góc của hàm số là a = 1,5 Bài số 29 tr 58 sgk: a/ Với a = 2 đồ thị hàm số y = ax + b cắt trục hoành tại điểm có hoành độ bằng 1,5 x = 1,5; y = 0 Thay a = 2 ; x = 1,5; y = 0 vào phương trình y = ax + b ta có 0 = 2. 1,5 + b b = - 3 Vậy hàm đó là y = 2x – 3 b/ Ta có A(2; 2) x = 2; y = 2 Thay a = 3 ; x = 2; y = 2 vào phương trình y = ax + b ta có 2 = 3. 2+ b b = - 4 Vậy hàm đó là y = 3x – 4 c/ B( 1; +5) x = 1 ; y = +5 đồ thị hàm số y = ax + b song song với đường thẳng y = x a =; b 0 Thay a = ; x = 1 ; y = + 5 vào phương trình y = ax + b ta có + 5 = . 1 +b b = 5 Vậy hàm đó là y = x + 5 Bài số 30 sgk tr 59: a/ Vẽ trên cùng một trên mặt phẳng toạ độ các hàm số y = x + 2 và y C 2 O A B -4 2 y = -x + 2 x b/ Ta có A (-4; 0); B(2 ; 0); C(0; 2) tg A = = 0,5 A 270 tgB = = 1 B = 450 C = 1800 – ( A + B) 1080 c/ Gọi P là chu vi của tam giác ABC P = AB + AC + BC AB = OA + OB = 4 + 2 = 6 (cm) AC = = (cm) AB = = (cm) Vậy P = 6 + 13, 3 (cm) SABC = . AB . OC = . 6 . 2 = 6cm2 Bài số 31 sgk tr 59: (d1): y = x + 1; (d2): y = x + ; (d3): y = x - Ta có a1 = 1 tg = 1 = 450 a2 = tg = = 300 a3 = tg = = 600 4- Củng cố ? Nêu vị trí tương đối giữa hai đường thẳng trên trên mặt phẳng toạ độ G- gợi ý học sinh làm bài 26 tr 61 SBT Hai đường thẳng y = ax + b và y = a’x + b’ (a; a’0) vuông góc khi a .a’ = -1 Hãy lấy ví dụ về hai đường thẳng vuông góc? 5- Hướng dẫn về nhà Học bài và làm câu hỏi ôn tập Làm bài tập: 32- 37 trong sgk tr 61 ;29 trong SBT tr 61 IV/Rút kinh nghiệm Ban giám hiệu kiểm tra Ngày tháng năm 2008 --------------------------------------- ---------------------------------------