Giáo án Đại số Năm học 2012 - 2013 chương 2 Trường THCS Bồng Lai

Ngày soạn: 12/11/2012 Tuần 12 - 2 Ngày dạy : 14/11/2012 Tiết 21: hàm số bậc nhất I.mục tiêu : * Kiến thức: Củng cố định nghĩa hàm số bậc nhất, tớnh chất của hàm số bậc nhất. - Tiếp tục rốn kỹ năng nhận dạng hàm số bậc nhất, kỹ năng ỏp dụng tính chất để xột xem hàm số đồng biến, nghịch biến trờn R, biểu diễn điểm trờn mặt phẳng tọa độ. * Kĩ năng: Rốn tớnh cẩn thận, tớch chớnh xỏc khoa học. * Thỏi độ: Cẩn thận, chớnh xỏc, hứng thỳ học tập. II. chuẩn bị : * GV: Giỏo ỏn, bảng phụ vẽ hệ trục tọa độ, phấn màu, thước, com pa, mỏy tớnh bỏ tỳi. * HS: Chuẩn bị, ụn lại kiến thức đó học, compa, bảng nhúm và bỳt viết, mỏy tớnh bỏ tỳi.. III. các hoạt động trên lớp Phương pháp Nội dung Hoạt động 1 : kiểm tra bài cũ(8’) ? Hàm số là gì ? Hãy cho một ví dụ về hàm số được cho bởi công thức ? Khi nào hàm số y = f(x) được gọi là đồng biến trên R; nghịch biến trên R Học sinh khác nhận xét kết quả G: nhận xét cho điểm G: ta đã biết khái niệm hàm số và cách cho một hàm số. Hôm nay ta sẽ nghiên cứu một hàm số cụ thể đó là hàm số bậc nhất. Vậy hàm số bậc nhất là gì , nó có tính chất như thế nào đó là nội dung bài học hôm nay Hoạt động 2: K/n về h/s bậc nhất(15’) Trung tâm Hà Nội Bến xe Huế 8 Km Để biết thế nào là hàm số bậc nhất ta cùng xét bài toán sau G đưa bảng phụ có ghi bài toán Một học sinh đọc ta đề bài toán G: Vẽ sơ đồ chuyển động như sgk và hướng dẫn học sinh ?1 Điền vào chỗ chấm cho đúng G: yêu cầu học sinh làm ?2 Học sinh khác nhận xét kết quả của bạn G đưa bảng phụ có ghi kết quả bài tập ?2 sgk Gọi học sinh đọc kết quả ?Em hãy giải thích tại sao đại lượng s là hàm số của t G: Trong công thức s = 50 t + 8 Nếu thay s bởi chữ y, thay t bởi chữ x ta có công thức hàm số quen thuộc y = 50 x + 8 . Nếu thay 50 bởi chữ a, thay 8 bởi chữ b ta có y = a x + b (a0) là hàm số bậc nhất Vậy hàm số bậc nhất là gì? G đưa bảng phụ có ghi định nghĩa Gọi học sinh đọc định nghĩa G đưa bảng phụ có ghi bài tập: Các hàm số sau có phải là hàm số bậc nhất không a/ y = 1 - 5 x; b/ y = + 4 c/ y = x ; d/ y = 2 x2 + 3 e/ y = m x + 2 ; f/ y = 0 . x + 7 Học sinh làm bài theo nhóm Đại diện các nhóm báo cáo kết quả ? hãy xác định hệ số a; b trong các hàm số bậc nhất đó Hàm số bậc nhất có những tính chất gì? 1. Khái niệm hàm số bậc nhất ?1 - Sau 1 giờ ôtô đi được 50 km - Sau t giờ ôtô đi được 50t km - Sau t giờ ôtô cách trung tâm Hà Nội là: s = 50 t + 8 km ?2 th 1 2 3 4 S=50t+8 58 108 158 208 * Định nghĩa: (sgk) Ví dụ : y = 1- 5 x; y = x là các hàm số bậc nhất Hoạt động 3: Tính chất(20’) ? Hàm số y = -3x +1 xác định với những giá trị nào của x? ? Hãy chứng minh hàm số y = -3x +1 nghịch biến trên R ? Muốn chứng minh một hàm số nghịch biến trên R ta làm như thế nào? G đưa bảng phụ có ghi lời giải theo cách trình bày của sgk G: Yêu cầu học sinh làm ?3 theo nhóm Đại diện các nhóm báo cáo kết quả G: Nhận xét G: Như vậy hàm số y = 3x +1 đồng biến trên R; hàm số y = 3x +1 nghịch biến trên R. Tổng quát hàm số y = ax + b đồng biến khi nào ? nghịch biến khi nào? G đưa bảng phụ có ghi nội dung tổng quát sgk G lưu ý để chỉ ra hàm số đồng biến hay nghịch biến ta chỉ cần xét a > 0; hay a < 0 Quay lại ví dụ hãy chỉ ra hàm số bậcnhất đồng biến hay nghịch biến G : yêu cầu học sinh làm ?4 Học sinh làm bài tập theo nhóm nửa lớp làm câu a; nửa lớp làm câu b Gọi một số học sinh đọc ví dụ của mình Học sinh khác nhận xét kết quả Củng cố *Nêu định nghĩa tính chất của hàm số bậc nhất Còn tg thì cho Hs làm bài 8 (sgk) theo nhóm 2. Tính chất Ví dụ: Xét hàm số y = f(x) = - 3x+1 Hàm số y = -3x +1 xác định với mọi giá trị của x R vì biểu thức -3x+1 xác định với mọi giá trị của x thuộc R - Hàm số y = -3x + 1 nghịch biến trên R ?3 Lấy x1; x2 thuộc R sao cho x1< x2 f(x1)= 3 x1 + 1; f(x2)=3x2+1 Ta có x1< x2 3x1< 3 x2 3x1 + 1 < 3 x2 + 1 f(x1 ) < f( x2) hàm số y =3x + 1 đồng biến trên R Tổng quát: (sgk) ?4 a, h/s y=2x+3 b, h/s y=-1/2x+2 Hoạt động 4 Hướng dẫn về nhà(2’) *Học bài và làm bài tập: 9; 10 trong sgk tr 48 *Chuẩn bị giờ sau luyện tập. Ngày soạn: 18/11/2012 Tuần 13 Ngày dạy : 21/11/2012 Tiết 22 : luyện tập I.mục tiêu : *Về kiến thức : củng cố định nghĩa hàm số bậc nhất, tính chất của hàm số bậc nhất *Kỹ năng: Học sinh tiếp tục được rèn kỹ năng nhận dạng hàm số bậc nhất. Kỹ năng áp dụng tính chất của hàm số bậc nhất để xét xem hàm số đó có đồng biến hay nghịch biến trên R( xét tính biến thiên của hàm số bậc nhất), biểu diễn điểm trên mặt phẳng toạ độ * Thỏi độ: Cẩn thận, chớnh xỏc, hứng thỳ học tập. II. chuẩn bị : 1. Chuẩn bị của thầy: - Bảng phụ ghi các bài tập; - Thước thẳng, eke; phấn mầu 2. Chuẩn bị của trò: - Học bài và làm bài tập - Thước thẳng, eke III. các hoạt động trên lớp Phương pháp Nội dung Hoạt động 1 kiểm tra bài cũ(8’) Định nghĩa hàm số bậc nhất? ? BT 8 (sgk - 48) Nêu tính chất của hàm số bậc nhất? Chữa bài tập 9 tr 48 sgk G: Nhận xét bổ sung và cho điểm a, y=1-5x là h/ s bậc nhất (a=-5; b=1) là h/s n/b b, y=-0,5x là (a=-0,5; b=0) c, y=x- + (a= ;b= - +) là h/s đ/b d, y=2x2+3 không là h/s bậc nhất Hoạt động 2 Luyện tập (35’) G: đưa bảng phụ có ghi bài tập 12 tr 48 sgk: ? Em hiểu khi x = 1 thì y = 2,5 điều đó có ý nghĩa gì? Học sinh lên bảng thực hiện Học sinh khác nhận xét kết quả của bạn G: đưa bảng phụ có ghi bài tập 8 tr 57 SBT: ?Muốn biết hàm số đồng biến hay nghịch biến ta làm như thế nào? Học sinh đứng tại chỗ làm ý a G: yêu cầu học sinh làm ý b theo nhóm Đại diện các nhóm báo cáo kết quả G: Nhận xét ?Để tìm giá trị của x khi biết giá trị của y ta làm như thế nào? G: hướng dẫn học sinh làm một phần sau đó học sinh lên bảng thực hiện tiếp. G: đưa bảng phụ có ghi bài tập 13 tr 48 sgk: ? Thế nào làm số bậc nhất? G: yêu cầu học sinh làm bài tập 13 theo nhóm G: kiểm tra hoạt động của các nhóm Đại diện các nhóm báo cáo kết quả Học sinh khác nhận xét kết quả của nhóm bạn G: nhận xét G: đưa bảng phụ có ghi bài tập 11a tr 48 sgk: Một học sinh lên bảng thực hiện G: đưa bảng phụ có ghi bài tập 11b tr 48 sgk: G: yêu cầu học sinh làm ý b theo nhóm G: kiểm tra hoạt động của các nhóm Đại diện các nhóm bào cáo kết quả G: nhận xét và đưa ra đáp án Củng cố G: khái quát:Trên mặt phẳng toạ độ: * Tập hợp các điểm có tung độ bằng 0 là trục hoành có phương trình y = 0 *Tập hợp các điểm có hoành độ bằng 0 là trục tung có phương trình x = 0 *Tập hợp các điểm có tung độ và hoành độ bằng nhau là đường thẳng y = x * Tập hợp các điểm có tung độ và hoành độ đối nhau là đường thẳng y = - x Bài số 12 (sgk/ 48): Ta có khi x = 1 thì y = 2,5 nên ta thay x = 1; y = 2,5 vào hàm số y = ax + 3 2,5 = a.1 = 3 - a = 3- 2,5 a = - 0,5 0 Hệ số a của hàm số trên là - 0,5 Bài số 8(SBT/57): a/ Hàm số y = ( 3 -)x + 1 là đồng biến vì a = 3 - > 0 b/ x = 0 y = 1 x = 1 y = 4 - x = y = 3 - 1 x = 3 + y = 8 x = 3 - y = 12 - 6 c/ Giá trị của x để y nhận giá trị 0 là nghiệm của phương trình ( 3 - ) x + 1 = 0 ( 3 - ) x = - 1 x = - x = - x = Bài số 13(sgk/48): a/ Hàm số y = ( x - 1) y = . x - là hàm số bậc nhất 0 5- m > 0 m < 5 b/ Hàm số y = x + 3,5 là hàm số bậc nhất khi : 0 m + 1 0 và m - 1 0 m - 1 và m 1 Bài tập 11(sgk/48): a/ Biểu diễn các điểm trên mặt phẳng toạ độ b/ A- 1 B - 4 C - 2 D - 3 Hoạt động 3 Hướng dẫn về nhà(2’) *Học bài và làm bài tập: 14; trong sgk tr 48; bài 11; 12; 13 SBT tr 58 *Ôn tập đồ thị hàm số là gì ? Đồ thị hàm số y =ax có dạng như thế nào? cách vẽ đồ thị hàm số y = ax ( a0); Đọc và chuẩn bị bài đồ thị của hàm số y = ax + b(a 0) Ngày soạn: 24/11/2012 Ngày dạy : 27/11/2012 Tiết 23 : đồ thị của hàm số y = ax + b ( a 0) 1. Kiến thức: Hiểu được ĐTHS y = ax+b a (a0) là một đường thẳng luụn luụn cắt trục tung tại điểm cú cú tung độ là b, song song với đường thẳng y =ax nếu b 0 hoặc trựng với đường thẳng y = ax nếu b = 0. 2. Kĩ năng: Vẽ ĐTHS y = ax + b (a 0 ) bằng cỏch xỏc định hai điểm phõn biệt thuộc đồ thị hàm số. 3. Thỏi độ: Rốn khả năng quan sỏt tớnh cẩn thận, tớnh chớnh xỏc khoa học, cú thỏi độ tốt trong học tập II. chuẩn bị : 1. Chuẩn bị của thầy: - Bảng phụ ghi các bài tập; cách vẽ đồ thị hàm số, thước thẳng, eke - Bảng phụ kẻ sẵn trục toạ độ Oxy và lưới ô vuông 2. Chuẩn bị của trò: - Ôn lại cách vẽ đồ thị hàm số y = ax, thước thẳng, eke III. các hoạt động trên lớp Phương pháp Nội dung Hoạt động 1 Kiểm tra bài cũ(8’) ? Thế nào là đồ thị hàm số y = f(x)? Đồ thị hàm số y = ax là gì? nêu cách vẽ đồ thị hàm số y = ax Học sinh khác nhận xét câu trả lời của bạn G: Lớp 7 ta đã biết dạng đồ thị và cách vẽ đồ thị hàm số y = ax (a 0). Dựa vào đồ thị hàm số y = ax có thể xác định đươc dạng đồ thị hàm số y = ax + b hay không và vẽ đồ thị hàm số này như thế nào đó là nội dung bài học hôm nay HSTL Hoạt động 2 Đồ thị hàm số y = ax + b ( a 0)(20’) G đưa bảng phụ có ghi bài tập ?1 sgk G đưa bảng phụ có vẽ sẵn một sẵn trục toạ độ Oxy và lưới ô vuông Gọi học sinh lên bảng Dưới lớp làm vào vở ?Em có nhận xét gì về vị trí các điểm A, B, C. tại sao? H: Thẳng hàng vì A, B, C có toạ độ thoả mãn y = 2x ? Em có nhận xét gì về vị trí các điểm A’, B’, C’. tại sao? G: gợi ý : hãy chứng minh AA’B’B ; BB’C’C là hình bình hành ?Muốn chứng minh một tứ giác là hình bình hành ta chứng minh thoả mãn điều kiện gì? Học sinh chứng minh G: rút ra nhận xét : Nếu A, B, C cùng nằm trên đường thẳng (d) thì A’, B’, C’ cùng nằm trên một đường thẳng (d’) song song với (d) G : yêu cầu học sinh làm ?2 x -4 -3 -2 -1 -0,5 0 0,5 1 2 3 4 y=2x -8 -6 -4 -2 -1 0 1 2 4 6 8 y=2x+3 -5 -3 -1 1 2 3 4 5 7 9 11 Học sinh cả lớp dùng bút chì điền kết quả vào bảng trong sgk 2 học sinh lần lượt lên bảng điền vào ?2 trong bảng phụ ?Với cùng giá trị của biến x, giá trị tương ứng của hàm số y =2x và y = 2x +3 quan hệ với nhau như thế nào? G: Dựa vào nhận xét trên và hình vẽ hãy nhận xét về đồ thị hàm số y=ax+3 ? Đường thẳng y = 2x + 3 cắt trục tung tại điểm nào? G: giới thiệu “tổng quát” sgk Gọi học sinh đọc “tổng quát” ? Khi b = 0 thì hàm số có dạng y = ax (a0). Muốn vẽ đồ thị hàm số này ta làm như thế nào? ?2 đ/thị y=2x+3 là đ/thị //đ/thị h/s y=2x KL:( sgk) Chú ý: ta gọi đ/thị y=ax+b (a#0), b là tung độ gốc Hoạt động 3 Cách vẽ đồ thị hàm số y = ax + b ( a 0)(15’) ? Hãy vẽ đồ thị hàm số y = -2x ?Nêu dạng của đồ thị h/s y = ax + b khi b 0? ?Để vẽ một đường thẳng cần biết những yếu tố nào? ?Từ đó theo em ta có những cách nào để vẽ đồ thị hàm số y = ax + b? G: trong thực hành ta thường xác định hai điểm đặc biệt là giao điểm của đồ thị với trục tung và giao với trục hoành. Làm thế nào để xác định được hai giao điểm này? G: yêu cầu học sinh đọc hai bước vẽ đồ thị hàm số y = ax + b Học sinh làm ?3 sgk G: hướng dẫn học sinh vẽ đồ thị hàm số y= 2x- 3 ? Tìm TXĐ của hàm số ? hàm số đồng biến hay nghịch biến? ?Tìm giao của đò thị với trục tung và giao của đồ thị với trục hoành? ?kết luận về dạng của đồ thị hàm số? Gọi học sinh lên bảng vẽ đồ thị hàm số y = - 2x + 3 Học sinh khác nhận xét G: nhận xét Củng cố *Để vẽ đồ thị hàm số y = ax + b ta thực hiện theo mấy bước? Đó là những bước nào ? * Cách vẽ đồ thị hàm số y = ax + b ? 3 Vẽ đồ thị các hàm số sau: a/ y = 2x - 3 *TXĐ mọi x thuộc R *Hàm số y = 2x - 3 đồng biến trên R vì 2 > 0 * Giao của đồ thị với trục tung Cho x = 0 y = - 3 Đồ thị hàm số cắt trục tung tại A(0; -3) Giao của đồ thị với trục hoành Cho y = 0 x = 1,5 Đồ thị hàm số cắt trục hoành tại B(1,5; 0) Vậy đồ thị hàm số y = 2x - 3 là đường thẳng cắt trục tung tại A(0; -3) và cắt trục hoành tại B(1,5; 0) Hoạt động 4 : Hướng dẫn về nhà(2’) *Học bài và làm bài tập: 15; 16 trong sgk tr 51; Bài14 trong SBT tr 58 *Chuẩn bị giờ sau luyện tập. Ngày soạn: 24/11/2012 Ngày dạy : 27/11/2012 Tiết 24 : luyện tập I.mục tiêu : Kiến thức : HS được củng cố lại dạng TQ và các bước vẽ đồ thị của hàm số y = ax + b Kĩ năng :Tiếp tục rèn luyện kĩ năng biểu diễn điểm trên mặt phẳng toạ độ, tìm toạ độ và vẽ đồ thị của hàm số y = ax + b (a 0). Đồng thời thông qua đồ thị H/S được luyện giải một số bài toán về tính chu vi, diện tích . Thái độ : Có thái độ nghiêm túc và ý thức tích cực, tính cẩn thận trong học tập II. chuẩn bị : GV: Bảng phụ ghi các bài tập; vẽ sẵn hệ toạ độ Oxy; thước thẳng, eke HS: Ôn lại cách vẽ đồ thị hàm số, giấy vở ô ly, thước thẳng, eke III. các hoạt động trên lớp Phương pháp Nội dung Hoạt động 1 Kiểm tra bài cũ(8’) ? Đồ thị hàm số y = ax + b (a0) là gì ? Nêu cách vẽ đồ thị hàm số y = ax + b (a0; b 0), ? Chữa bài tập 16 a; b sgk tr 51 Gọi 2 học sinh nhận xét bài làm của bạn G: nhận xét thêm và cho điểm BT 16: (sgk -51): a) Vẽ y=x, y=2x+2 y=2x+2 y y=x H B 2 C 1 -2 -1 0 1 2 x A -2 b, A(-2;-2) Hoạt động 2 : Luyện tập (34’) G: cùng học sinh chữa tiếp bài 16c G: vẽ đường thẳng đi qua B(0;2) song song với Ox và yêu cầu học sinh lên bảng xác định toạ độ C? Hãy tính diện tích tam giác ABC? ? Còn cách tính nào khác ? H: trả lời(SABC =SAHC -SAHC ) ?Tính chu vi tam giác ABC? G: đưa bảng phụ có ghi bài tập 18 tr 52 sgk: G: yêu cầu học sinh làm bài tập 18 theo nhóm: nửa lớp làm ý a; nửa lớp làm ý b. G: kiểm tra hoạt động của các nhóm Đại diện các nhóm báo cáo kết quả Học sinh khác nhận xét kết quả của bạn G: nhận xét G: đưa bảng phụ có ghi bài tập 16 tr 59 SBT: ? Đồ thị của hàm số y = ax + b là gì? Học sinh đứng tại chỗ làm bài tập 6 a Đồ thị hàm số cắt trục hoành tại điểm có hoành độ bằng - 3 nghĩa là gì? Muốn xác định a ta làm như thế nào ? Học sinh lên bảng thực hiện Học sinh khác nhận xét kết quả của bạn G: nhận xét Củng cố Dạng của đthị h/số y = ax + b ( a 0) Bài số 16 (sgk/ 51): Toạ độ điểm C(2;3) Xét ABC có đáy BC = 2 cm Chiều cao tương ứng AH = 4 cm SABC = AH. BC = 4 cm2 Xét ABH : AB2 = AH2 + BH2 = 16 + 4 = 20 AB = cm Xét ACH : AC2 = AH2 + CH2 = 16 + 16 = 32 AB = cm PABC = AB + AC + BC = ++ 2 12,13 (cm) Bài số 18 (sgk/52): a/ Thay x = 4; y = 11 vào hàm số x 4 -1 O N y 11 y = 3x + b ta có: 11 = 3 . 4 + b b = 11 - 12 = - 1 Hàm số cần tìm là y = 3 x - 1 Vẽ đồ thị hàm số y = 3x - 1 b/ Ta có x = - 1; y = 3 thay vào y = ax + 5 3 = - a + 5 a = 2 x 2,5 O y 5 Hàm số cần tìm là y = 2x + 5 Vẽ đố thị hàm số y = 2x + 5 Bài số 16 (SBT/ 59): Cho hàm số y = (a - 1) x + a a/ Để đồ thị hàm số cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng hai thì a = 2 b/ Đồ thị hàm số cắt trục hoành tại điểm có hoành độ bằng - 3 ị khi x = - 3 thì y = 0 Thay x = - 3; y = 0 vào công thức hàm số ta có: 0 = (- 3)( a - 1) + a 0 = - 3 a + 3 + a 0 = - 2a + 3 2a = 3 a = 1,5 Vậy với a = 1,5 thì đồ thị hàm số trên cắt trục hoành tại điểm có hoành độ bằng -3. x -1 O y 1 2 C A Hoạt động 3 : Hướng dẫn về nhà(2’) Học bài và làm bài tập: 17 ; 19 trong sgk tr 51; 52 ;14; 15 ; 16 trong SBT tr 58 Hướng dẫn bài 19 SGK Vẽ đồ thị hàm số y = x + Đọc và chuẩn bị bài đường thẳng song song và đường thẳng cắt nhau Ngày soạn: 24/11/2012 Ngày dạy : 27/11/2012 Tiết 25: đường thẳng song song và đường thẳng cắt nhau I.mục tiêu : Kiến thức :Học sinh củng cố điều kiện để 2 đường thẳng y = ax+ b (a 0); y =a’ x+ b’ (a’ 0) song song , cắt nhau, trùng nhau. Kĩ năng : Rèn luyện kĩ năng nhận biết, xác định các hệ số a; b trong bài toán cụ thể , rèn luyện kĩ năng vẽ đồ thị hàm số, xác định tham số. Thái độ : Học sinh chủ động, tích cực II. chuẩn bị : GV: - Bảng phụ vẽ sẵn đồ thị của ?2; bảng phụ có kẻ sẵn ô vuông - Thước thẳng, eke HS : - Ôn lại cách vẽ đồ thị hàm số y = ax + b (a0) - Thước thẳng, eke III. các hoạt động trên lớp Phương pháp Nội dung Hoạt động 1 Kiểm tra bài cũ(8’) Vẽ đthị h/s y=2x+1 y=2x+2.Hãy nhận xét đ.thị Học sinh khác nhận xét kết quả của bạn G: nhận xét và cho điểm G: Trên cùng một mặt phẳng toạ độ hai đường thẳng có những vị trí tương đối nào G: Với hai đường thẳng y = ax + b (a0) và y = a’x + b’ ( a’0) khi nào song song; khi nào cắt nhau? Bài học hôm nay sẽ trả lời câu hỏi đó. HsLb y y=2x+2 y=2x+1 O x Hoạt động 2: Đường thẳng //(9’) ?1: a, HS vẽ y=2x+3 y=2x-2 b, 2 đt // vì cùng // đt y=2x và chúng không trùng nhau GV nêu trường hợp tổng quát Đọc KL 1, Đthẳng // ?1 y 3 -1,5 1 x -2 Cho y=ax+b (a#0) và y=a’x+b’ (a’#0) + Khi a=a’; b#b’ thì 2 đt // + a=a’; b=b’ thì 2 đt trùng nhau * KL: (sgk) Hoạt động 3: Đường thẳng cắt nhau(9’) ?2: HS : 2 đt cắt nhau +y=0,5x+2 và y=1,5x+2 +y=0,5x-1 và y=1,5x+2 ? Khi nào 2 đt cắt nhau HS khi a# a’ Đọc KL ? 2 đt y=0,5x+2 và y=x+2 cắt nhau ntn HS: cắt nhau tại (0;2) 2, Đường thẳng cắt nhau ?2: KL (sgk) Chú ý: khi a #a’; b# b’ chúng cắt nhau tại điểm (0,b) Hoạt động 4: Bài toán áp dụng(9’) Hoạt động nhóm bài toán HS trình bày nhóm 1 câua, nhóm 2 câu b, GV chốt lại 3, Bài toán áp dụng Cho y=2mx+3 y=(m+1)x+2 đk: m ạ 0; m+1ạ0 a, để 2 đt cắt nhau:2mạm+1mạ1 Vậy mạ0;1;-1 thì 2 đt cắt nhau a=a’ b, Để 2 đt // khi và chỉ khi b ạ b’ 2m=m+1m=1 Vậy m =1 (t/m) để 2 đt // Hoạt động 5: Vận dụng, củng cố(7’) Nhắc lại bài BT 20 Hãy chỉ ra 3 cặp đt cắt nhau, các đt // Còn tg thì cho Hs làm thêm bài tập 21(sgk) Bài 20 a, 3 cặp đt cắt nhau: y=1,5x+2 và y=x-3 y=x-3 và y=1,5x-1 y=0,5x-3 và y=1,5x+2 b, Các cặp đt // a và e ; c và g; b và d Hoạt động 6: Hướng dẫn về nhà(2’) *Nắm vững các điều kiện về các hệ số để hai đường thẳng song song ; trùng nhau; cắt nhau *Học bài và làm bài tập: 22; 23; 24 trong sgk tr 55 ;18; 19 trong SBT tr 59 *Chuẩn bị tiết sau luyện tập Ngày soạn: 24/11/2012 Tuần 14 - 1 Ngày dạy : 27/11/2012 Tiết 26 : luyện tập I.mục tiêu : * Kiến thức: Học sinh được củng cố điều kiện để hai đường thẳng y = ax + b ( a 0) và y = a’x + b’ (a’ 0) cắt nhau; song song ; trùng nhau *Kỹ năng: Học sinh biết xác định các hệ số a; b trong các bài toán cụ thể. rèn kỹ năng vẽ đồ thị hàm số bậc nhất. Xác định được giá trị của các tham số đã cho trong các hàm số bậc nhất sao cho đồ thị của chúng là hai đường thẳng cắt nhau ; song song với nhau; trùng nhau * Thái độ: Học sinh có ý thức tự giác học tập II. chuẩn bị : 1. Chuẩn bị của thầy: - Bảng phụ ghi các bài tập; bảng có kẻ sẵn ô vuông; thước thẳng, eke 2. Chuẩn bị của trò: - Bảng phụ nhóm; thước thẳng, eke; com pa III. các hoạt động trên lớp Phương pháp Nội dung Hoạt động 1 Ktra 15 phút Câu 1: Tìm gtrị của m để đthẳng y=mx+3 // với đthẳng y=(4m+1)x-5 Câu 2: Cho 2 đthẳng y=3x+5 và y=3x-10. Hãy chỉ ra một đáp án đúng A: 2 đthẳng cắt nhau B, 2 đường thẳng // C: 2 đường thẳng trùng nhau Câu 3: Cho hai đường thẳng y=2x – 4 và y=4x + 1. Hãy chỉ ra đáp án đúng: A: 2 đường thẳng trùng nhau B, 2 đường thẳng // C: 2 đthẳng cắt nhau Hoạt động 2: Luyện tập(27’) BT 21 ? GV y/c HS đọc đề bài, nêu y/c của bài ra HS: tìm m để đthị 2 h/s //, cắt nhau Cách làm HS làm: a, vì bạb’ nên ta tìm m để a=a’ và tìm được m HS làm tương tự câu b, Em hãy nêu KL? HS biết kết hợp cả 3 đk để có 2 đthẳng cắt nhau BT 22: Đọc đề nêu y/c của đề bài là: Tìm a để a, 2 đthẳng// b, Xác định h/s biết đthị đi qua 1 cặp số HS làm và giải thích cách làm GV chốt lại và ghi bảng BT 23 Đọc đề và nêu y/c của bài HS nêu được rõ y/c : a, Tìm b biết đthị cắt Oy tại điểm có tung độ =-3 b, Đthị đi qua điểm (1;5) Nêu dạng bài tập này tương tự bài tập nào đã chữa? HS dạng tương tự BT 22b HS làm và giải thích cách làm BT 25 HS nêu y/c của bài a, Vẽ đthị y=2/3x+2 và y=-2/3x+2 ? HS làm câu b HS vẽ: HS tìm toạ độ M,N Củng cố ? Điều kiện để đồ thị hàm số là đường thẳng đi qua gốc toạ độ; ? Điều kiện để đồ thị hai hàm số bậc là hai đường thẳng song song cắt nhau; trùng nhau BT 21: sgk-54 Cho y=mx+3 và y=(2m+1)x-5 đk: mạ0; mạ-1/2 a, Để 2 đthị // vì 3 ạ-5 nên m=2m+1 m=-1 Vậy m=-1 (t/m đk) thì 2 đthị // với nhau b, Để 2 đthị cắt nhau ta có: mạ2m+1 mạ-1 Vậy với mạ-1; 0; -1/2 thì 2 đthẳng cắt nhau BT 22:(sgk-55) Cho h/s y=ax+3.Tìm a để a, vì đthị h/s // với y=-2x. a=-2 b, Thay x=2, y=7 vào h/s ta có 7=a.2+3 a=2 BT23: (sgk-55) Cho h/s y=2x+b a, Đthị cắt trục tung tại điểm có tung độ là -3 nên b=-3 b, Tương tự câu b BT 22 BT 25: (sgk-55) y y=-x+2 y=x+2 M 2 N 1 4/3 x -3 -0,2 b, M(-1,5;1) N(;1) Hoạt động 3: Hướng dẫn về nhà(2’) *Luyện kỹ năng vẽ đồ thị hàm số bậc nhất *Ôn tập khái niệm tg cách tính kh biết tg *Làm bài tập: 24. 26 trong sgk tr 55 ;20; 21; 22 trong SBT tr 60 *Đọc và chuẩn bị bài hệ số góc của đường thẳng y = ax+b (a0) Ngày soạn: 24/11/2012 Tuần 14 - 2 Ngày dạy : 27/11/2012 Tiết 27 : hệ số góc của đường thẳng y = ax+b (a0) I.mục tiêu :Học xong tiết này HS cần phải đạt được : Kiến thức - Học sinh nắm vững khái niệm góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b và trục Ox và khái niệm hệ số góc của đường thẳng y = ax + b. - Biết cách tính góc a hợp bởi đường thẳng y = ax + b và trục Ox trong trường hợp hệ số góc a > 0 theo công thức a = tga. Trường hợp a < 0, tính gián tiếp. Kĩ năng : Rèn kĩ năng vẽ đồ thị hàm số, tính góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b và trục Ox Thái độ : Học sinh có ý thức tự giác học tập II. chuẩn bị : 1. Chuẩn bị của thầy: Bảng phụ kẻ sẵn ô vuông để vẽ đồ thị; Thước thẳng, eke; phấn màu; máy tính bỏ túi 2. Chuẩn bị của trò: - Ôn lại cách vẽ đồ thị hàm số y = ax +b (a0); thước thẳng, eke máy tính bỏ túi III. các hoạt động trên lớp Phương pháp Nội dung Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ(8’) ? Vẽ trên cùng một hệ trục toạ độ đồ thị hai hàm số y = 0,5 x + 2 và y = 0,5 x - 1 ? Nêu nhận xét về vị trí tương đối của hai đường thẳng này? Học sinh khác nhận xét kết quả của bạn G: nhận xét bổ sung và cho điểm G: nêu vấn đề: Khi vẽ đường thẳng y = ax + b ( a0) trên mặt phẳng toạ độ Oxy, gọi giao điểm của đường thẳng này với Ox là A thì đường thẳng tạo với trục Ox bốn góc phân biệt có đỉnh chung là A. Góc tạo bởi đường thẳng y = y = ax + b ( a0) với trục Ox là góc nào? và góc đó có quan hệ như thế nào với hệ số a ta cùng nghiên cứu bài học hôm nay Hoạt động 2: KN hệ số góc của đthẳng(16’) G: đưa hình 10 a sgk rồi nêu khái niệm về góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b ( a0) và trục Ox như sgk ? Với a > 0 thì góc có độ lớn như thế nào? ?G: đưa tiếp hình 10 b sgk và yêu cầu học sinh lên xác đinh góc trên hình và nêu nhận xét về độ lớn của khi a < 0? G: đưa bảng phụ có đồ thị hai hàm số y = 0,5 x + 2 và y = 0,5 x - 1 ? xác định các góc ? Nhận xét gì về các góc này? G: như vậy các đường thẳng có cùng hệ số a thì tạo với trục Ox các góc bằng nhau. G: đưa bảng phụ có đồ thị 3 hàm số y = 0,5 x + 2 (d); y = x + 2(d’); y = 2x + 2 (d’’) ?xác định các góc rồi tìm mối qua hệ giữa các hệ số a và các góc G: nhận xét bổ sung G: đưa bảng phụ có đồ thị 3 hàm số y = - 0,5 x + 2 (d); y = - x + 2(d’); y = - 2x + 2 (d’’) Gọi 1; 2;3 là góc tạo bởi d; d’; d’’ với Ox ?Xác định mối qua hệ giữa các hệ số a với các góc ? Gọi học sinh đọc nhận xét sgk tr 57 Gọi một học sinh lên bảng vẽ Học sinh khác nhận xét bài làm của bạn G: nhận xét bổ sung 1. Khái niệm hệ số góc của đường thẳng y = ax + b ( a0) x y d O a/ Góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b ( a0) và trục Ox a > 0 Nhận xét: với a > 0 thì nhọn x y d O a < 0 Nhận xét: Với a < 0 thì tù b/ Hệ số góc * Nhận xét - Khi hệ số a > 0 thì nhọn - Khi a tăng thì tăng ( < 900) - Khi hệ số a < 0 thì tù - Khi a tăng thì tăng ( > 900) * y = ax + b ( a0) Hệ số góc a, tung độ gốc b Hoạt động 3: Ví dụ(18’) VD 1 ? Y/c Hs đọc đề bài trong Sgk ? Lên làm ý a ? Muốn tính độ lớn của một góc ta làm như thế nào? Xét tam giác vuông OAB ta có thể tín được tỷ số lượng giác nào của góc ? G: tg = 3; 3 chính là hệ số góc của đường thẳng y = 3x + 2 Tìm góc biết tg = 3 G: đưa bảng phụ có ghi ví dụ 2 tr 57 sgk: Học sinh hoạt động theo nhóm G: kiểm tra hoạt động của các nhóm Đại diện một nhóm báo cáo kết quả G: nhận xét kiểm tra thêm bài làm của vài nhóm Củng cố *Cho hàm số y = ax + b ( a0) ?Tại sao a lại dược gọi là hệ số góc của đường thẳng y = ax + b ? Để tính được góc là góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b và trục Ox ta làm như thế nào? Ví dụ 1: Cho hàm số y = 3x + 2 x y A 2 O B a/ Vẽ đồ thị hàm số Đồ thị hàm số y = 3x + 2 là đường thẳng cắt trục tung tại A(0; 2); cắt trục hoành tại B(; 0) b/Trong tam giác OAB có O = 900 tg = 3 710 34’ Ví dụ 2: Cho hàm số y = - 3x + 3 x y A 3 O 1 B a/ Vẽ đồ thị hàm số b/ Trong tam giác OAB có O = 900 tgOBA = 3 OBA 710 34’ = 1800 - OBA 108026’ Hoạt động 4 Hướng dẫn về nhà(2’) *Học bài và làm bài tập: 27 - 29 trong sgk tr 58; 59. *Chuẩn bị giờ sau ôn tập chương II *Làm các bt: 32, 33, 34 (Sgk) Ngày soạn: 01/12/2012 Tuần 15 - 1 Ngày dạy : 03/12/2012 Tiết 28 luyện tập I. Mục tiêu : 1.Kiến thức: HS được củng cố lại các kiến thức về góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b và trục Ox, về hệ số góc của đường thẳng y = ax + b. 2.Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng áp dụng tỉ số lượng giác của góc nhọn trong tam giác vuông để tính số đo của góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b với trục Ox. 3.Thái độ: Tính chính xác ,cẩn thận ,nhanh nhẹn trong tính toán