Giáo án dạy thêm ngữ văn 6 năm học 2013 - 2014

KÕ HO¹CH D¹Y BåI D­ìng ®¹i trµ m«n ng÷ v¨n 6 Th¸ng Néi dung cÇn d¹y trong th¸ng Sè buæi d¹y/ líp 8-9 -¤n tËp c¸c truyÖn truyÒn thuyÕt: Con Rång ch¸u Tiªn, B¸nh ch­ng b¸nh giÇy,Th¸nh Giãng. -Lµm bµi tËp vÒ tõ vµ cÊu t¹o cña tõ TiÕng ViÖt, tõ m­în. -T×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù.(chñ ®Ò, t×m hiÓu ®Ò, dµn bµi) -NghÜa cña tõ, tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn t­îng chuyÓn nghÜa cña tõ. -C¸ch lµm bµi v¨n tù sù. 10 -¤n tËp truyÖn: S¬n Tinh Thñy Tinh vµ Th¹ch Sanh. -Ch÷a lçi dïng tõ -¤n tËp c¸c truyÖn d©n gian thÕ giíi. -¤n tËp danh tõ. 11 -Ng«i kÓ vµ thø tù kÓ trong v¨n tù sù -T×m hiÓu vµ lµm BT vÒ truyÖn Ngô ng«n -LuyÖn nãi kÓ chuyÖn. -Lµm bµi tËp vÒ sè tõ l­îng tõ chØ tõ. 12 -LuyÖn tËp vÒ kÓ chuyÖn ®êi th­êng vµ kÓ chuyÖn t­ëng t­îng -Lµm BT vÒ §éng tõ , Côm ®éng tõ; TÝnh tõ, côm tÝnh tõ. -¤n tËp vÒ c¸c VB ; Con hæ cã nghÜa, MÑ hiÒn d¹y con , ----ThÇy thuèc giái cèt ë tÊm lßng ¤n tËp tæng hîp chuÈn bÞ thi häc k× I. 1 Lµm BT c¸c VB Bµi häc ®­êng ®êi ®Çu tiªn, S«ng n­íc Cµ Mau,Bøc tranh cña em g¸i t«i. ¤n tËp tiÕng viÖt vÒ Phã tõ vµ lµm BT vÒ So s¸nh. C¸ch lµm bµi v¨n miªu t¶ 2 Luyªn tËp v¨n b¶n V­ît th¸c . Buæi häc cuèi cïng Luyªn tËp vÒ ph­¬ng ph¸p t¶ c¶nh vµ ph­¬ng ph¸p t¶ ng­êi Lµm BT vÒ Nh©n hãa vµ Èn dô. ¤n tËp 2 VB :§ªm nay B¸c kh«ng ngñ, L­îm 3 ¤n tËp 2 VB ; C« T« , C©y tre ViÖt Nam. LuyÖn tËp vÒ Ho¸n dô.C¸c thµnh phÇn chÝnh cña c©u.C©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ vµ C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ. LuyÖn tËp vÒ v¨n miªu t¶ 4 ¤n tËp 2 VB; Lßng yªu n­íc . Lao xao LuyÖn tËp vÒ viÕt ®¬n tõ. ¤n tËp vÒ DÊu c©u Lµm BT c¸c VB; CÇu Long Biªn –chøng nh©n lÞch sö. Bøc th­ cña thñ lÜnh da ®á. ¤n tËp tæng hîp chuÈn bi kiÓm tra k× II 5 ¤n tËp tæng hîp chuÈn bi kiÓm tra k× II KÕ ho¹ch D¹y thªm ng÷ v¨n 6 n¨m häc 2011-2012 Häc kú I: Buæi Néi dung Môc ®Ých yªu cÇu 1 TruyÒn thuyÕt Cñng cè vµ n©ng cao kh¸i niÖm truyÒn thuyÕt Lµm râ c¸c ®Æc ®iÓm cña truyÒn thuyÕt tõ c¸c v¨n b¶n ®· häc KÓ tãm t¾t ®­îc c¸c truyÒn thuyÕt, chØ ra ®­îc chñ ®Ò, nh©n vËt, sù viÖc. 2 Tõ, cÊu t¹o, ph©n lo¹i Cñng cè vµ n©ng cao kh¸i niÖm vÒ tõ, ph©n biÖt tõ vµ tiÕng, nhËn diÖn tõ ®¬n, tõ phøc: tõ ghÐp vµ tõ l¸y N¾m v÷ng vµ vËn dông vµo ph©n tÝch ng÷ c¶nh, ®Æt c©u, dùng ®o¹n. 3 V¨n tù sù Cñng cè vµ n©ng cao v¨n tù sù, nhËn diÖn ®óng, ®ñ c¸c kiÓu v¨n b¶n vµ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t Lµm râ kh¸i niÖm v¨n tù sù trong mét v¨n b¶n cô thÓ T×m ®­îc c¸c sù viÖc vµ nh©n vËt trong mét v¨n b¶n cô thÓ BiÕt c¸ch t×m chñ ®Ò vµ lËp dµn bµi cho c¸c v¨n b¶n tù sù ®· häc BiÕt c¸ch lµm mét bµi v¨n tù sù. 4 NghÜa cña tõ, tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn t­îng chuyÓn nghÜa cña tõ Cñng cè vµ n©ng cao kh¸i niÖm Häc sinh tËp gi¶i nghÜa tõ, thµnh th¹o trong viÖc gi¶i nghÜa tõ NhËn biÕt tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn t­îng chuyÓn nghÜa cña tõ trong v¨n c¶nh cô thÓ Thùc hµnh vµo ®Æt c©u 5 Cæ tÝch Cñng cè vµ n©ng cao kh¸i niÖm cæ tÝch Lµm râ c¸c ®Æc ®iÓm cña truyÖn cæ tÝch tõ c¸c v¨n b¶n ®· häc KÓ tãm t¾t ®­îc c¸c truyÖn cæ tÝch, chØ ra ®­îc chñ ®Ò, nh©n vËt, sù viÖc. TËp ph©n tÝch mét trong c¸c nh©n vËt mµ em yªu thÝch 6 Ch÷a lçi dïng tõ Gióp HS thµnh th¹o trong viÖc nhËn diÖn vµ ch÷a mét sè lçi c¬ b¶n: dïng tõ, chÝnh t¶, c©u, diÔn ®¹t. TËp viÕt c¸c ®o¹n v¨n kh«ng m¾c lçi 7 V¨n tù sù (tiÕp) LuyÖn kÜ n¨ng viÕt lêi v¨n, ®o¹n v¨n tù sù vËn dông ng«i kÓ, lêi kÓ, thø tù kÓ TËp dùng ®o¹n, viÕt bµi cô thÓ 8 Danh tõ, côm danh tõ Cñng cè vµ n©ng cao kiÕn thøc vÒ danh tõ, côm danh tõ: nhËn diÖn, ph©n lo¹i vµo s¬ ®å Thùc hµnh ®Æt c©u, dùng ®o¹n 9 TruyÖn ngô ng«n TruyÖn c­êi Gióp HS nhËn diÖn, ph©n lo¹i truyÖn ngô ng«n, truyÖn c­êi víi c¸c thÓ lo¹i truyÖn d©n gian kh¸c Lµm râ c¸c ®Æc ®iÓm thÓ lo¹i qua c¸c v¨n b¶n cô thÓ Ph©n tÝch ®­îc c¸i ®¸ng c­êi 10 Sè tõ, chØ tõ, l­îng tõ Cñng cè vµ n©ng cao kh¸i niÖm NhËn diÖn ph©n tÝch trong nh÷ng ng÷ c¶nh cô thÓ, ph©n biÖt chóng víi nhau Thùc hµnh ®Æt c©u, dùng ®o¹n 11 §éng tõ, côm ®éng tõ NhËn diÖn vµ ph©n biÖt ®éng tõ, côm ®éng tõ, NHËn diÖn trong ng÷ c¶nh, ph©n tÝch vµo s¬ ®å §Æt c©u, dùng ®o¹n v¨n cã sö dông c¸c kiÕn thøc trªn 12 TÝnh tõ, côm tÝnh tõ NhËn diÖn vµ ph©n biÖt tÝnh tõ, côm tÝnh tõ §Æt c©u, dùng ®o¹n v¨n cã sö dông c¸c kiÕn thøc trªn Ngµy so¹n: 25/08/2013 Ngày dạy: 26/08/2013 Buæi 1. TruyÒn thuyÕt A.Môc tiªu - Cñng cè vµ n©ng cao kh¸i niÖm truyÒn thuyÕt - Lµm râ c¸c ®Æc ®iÓm cña truyÒn thuyÕt tõ c¸c v¨n b¶n ®· häc:Con Rång ch¸u Tiªn, Th¸nh Giãng... - KÓ tãm t¾t ®­îc c¸c truyÒn thuyÕt, chØ ra ®­îc chñ ®Ò, nh©n vËt, sù viÖc. B.Tæ chøc d¹y häc 1.HÖ thèng l¹i c¸c truyÒn thuyÕt ®· häc GV yªu cÇu HS lËp b¶ng hÖ thèng sau: ThÓ lo¹i Kh¸i niÖm C¸c v¨n b¶n ®· häc §Æc ®iÓm cña truyÒn thuyÕt TRuyÒn thuyÕt Lµ nh÷ng truyÖn d©n gian kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù kiÖn cã liªn quan ®Õn lÞch sö thêi qu¸ khø. -Con Rång ch¸u Tiªn -B¸nh ch­ng b¸nh giÇy -Th¸nh Giãng -S¬n Tinh Thuû Tinh -Sù tÝch Hå G­¬m - YÕu tè t­ëng t­îng k× ¶o - Cèt lâi lÞch sö - ý nghÜa 2.Tãm t¾t GV yªu cÇu HS tãm t¾t l¹i c¸c truyÒn thuyÕt b»ng viÖc liÖt kª ra c¸c sù viÖc chÝnh. Mçi nhãm lµm 1 v¨n b¶n V¨n b¶n: "Con Rång, ch¸u Tiªn" + Giíi thiÖu L¹c Long Qu©n Vµ ¢u C¬ +LLQ vµ ¢u C¬ gÆp nhau, kÕt duyªn vî chång. +¢u C¬ sinh ra c¸i bäc tr¨m trøng në ra tr¨m ng­êi con. +LLQ vµ ¢u C¬ chia tay nhau, 50 con theo cha xuèng biÓn, 50 con theo mÑ lªn rõng. +Ng­êi con tr­ëng ®­îc suy t«n lªn lµm vua lÊy hiÖu lµ Hïng V­¬ng, ®Æt tªn n­íc lµ V¨n Lang. +Ng­êi ViÖt tù hµo m×nh lµ con ch¸u Rång- Tiªn V¨n b¶n: " S¬n Tinh Thuû Tinh " +Vua Hïng kÐn rÓ +ST TT ®Õn cÇu h«n +Vua Hïng th¸ch c­íi +ST ®Õn tr­íc lÊy ®­îc MÞ N­¬ng +TT d©ng n­íc ®¸nh ST nh»m c­íp l¹i MÞ N­¬ng->thua +Hµng n¨m TT vÉn d©ng n­íc ®¸nh ST g©y ra m­a giã , lò lôt vµo th¸ng 7, 8. GV tãm t¾t mÉu mét v¨n b¶n: "L¹c Long Qu©n lµ con trai thÇn Long N÷, ¢u C¬ lµ con g¸i ThÇn N«ng. Hai ng­êi gÆp nhau, kÕt duyªn chång vî. ¢u C¬ sinh ra mét c¸i bäc tr¨m trøng, në tr¨m con, c¸c con kh«ng cÇn bó mím ®Òu lín nhanh nh­ thæi. Long Qu©n lµ nßi Rång, ë l©u trªn c¹n thÊy kh«ng tiÖn bÌn trë vÒ biÓn. ¢u C¬ mét m×nh vß vâ nu«i con, thÊy buån phiÒn liÒn gäi Long Qu©n lªn. Hai ng­êi bµn nhau chia con: 50 theo cha vÒ biÓn, 50 theo mÑ lªn nói, cai qu¶n bèn ph­¬ng, khi nµo khã kh¨n th× gióp ®ì nhau. Ng­êi con c¶ theo mÑ,®­îc suy t«n lªn lµm vua lÊy hiÖu lµ Hïng V­¬ng, ®Æt tªn n­íc lµ V¨n Lang. §ay chÝnh lµ tæ tiªn cña ng­êi ViÖt, khi nh¾c vÒ céi nguån, ng­êi ViÖt ®Òu tù hµo m×nh lµ con Rång ch¸u Tiªn" BTVN: HS tãm t¾t c¸c v¨n b¶n truyÒn thuyÕt cßn l¹i. 3.Ph©n tÝch c¸c ®Æc ®iÓm cña truyÒn thuyÕt GV gîi dÉn yªu cÇu HS ph©n tÝch 3 ®Æc ®iÓm cña truyÒn thuyªt trong tõng v¨n b¶n cô thÓ: -YÕu tè t­ëng t­îng k× ¶o -Cèt lâi lÞch sö -ý nghÜa. Bµi tËp: Bµi 1: T×m c¸c yÕu tè lÞch sö cã trong c¸c truyÒn thuyÕt ®· häc? Con Rång ch¸u Tiªn: Nhµ n­íc V¨n Lang, thêi ®¹i Hïng V­¬ng.Sù kÕt hîp gi÷a c¸c bé l¹c L¹c ViÖt, ¢u ViÖt vµ nguån gèc cña c¸c c­ d©n B¸ch ViÖt. Sù thËt lÞch sö nµy ®· ®­îc ¶o hãa qua cuéc gÆp gì gi÷a LLQ vµ ¢C. C¸c chi tiÕt nãi vÒ c«ng tr¹ng cña LLQ thùc chÊt lµ nãi vÒ qu¸ tr×nh më n­íc vµ x©y dùng cs cña cha «ng ta. B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy: Lµ lo¹i b¸nh kh«ng thÓ thiÕu trong c¸c ngµy lÔ tÕt. Lµ s¶n phÈm cña nÒn v¨n minh n«ng nghiÖp lóa n­íc. Th¸nh Giãng: C¸c di tÝch cßn l¹i ®Õn ngµy nay. Bµi 2: T×m c¸c yÕu tè t­ëng t­îng k× ¶o cã trong c¸c truyÒn thuyÕt ®· häc? Con Rång ch¸u Tiªn: Nguån gèc, dung m¹o, chiÕn c«ng hiÓn h¸ch cña LLQ, cuéc sinh në k× l¹. B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy: ThÇn b¸o méng. Th¸nh Giãng:sinh ra, cÊt tiÕng nãi ®Çu tiªn, lín nhanh nh­ thæi, vãc d¸ng ®Ñp ®Ï kh¸c th­êng,khi ®¸nh giÆc, khi bay vÒ trêi. Bµi 3: Th«ng ®iÖp mµ nh©n d©n ®· göi g¾m trong c¸c truyÒn thuyÕt?(HSG) 4. T¹o lËp ®o¹n v¨n Trong c¸c truyÒn thuyÕt trªn em thÝch chi tiÕt nµo nhÊt, h·y viÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n kÓ vÒ chi tiÕt ®ã. LÝ gi¶i xem v× sao em thÝch chi tiÕt ®ã? V× sao Lang Liªu l¹i ®­îc chän nèi ng«i? - LL lµ ch¨m chØ, thËt thµ. Ho¹t ®éng cña chµng vµ s¶n phÈm chµng vµ s¶n phÈm chµng d©ng lªn vua ®Òu g¾n víi ý thøc träng n«ng. Trong khi c¸c Lang thi nhau t×m kiÕm c¸c thø ngon vËt l¹ d©ng vua th× LL chØ cã khoai lóa.. Nh­ng ®iÓm kh¸c biÖt lµ ë chç, ®ã lµ s¶n phÈm do chÝnh må h«i,c«ng søc mµ chµng lµm ra. Nã kh«ng " tÇm th­êng'' mµ tr¸i l¹i rÊt cao quý. - Nh­ vËy b¸nh ch­ng b¸nh giÇy võa lµ tinh hoa cña ®Êt trêi, võa lµ kÕt qu¶ do bµn tay khÐo lÐo cña con ng­êi t¹o ra. Trong chiÕc b¸nh gi¶n dÞ Êy, héi tô nhiÒu ®øc tÝnh cao quý cña con ng­êi: Sù t«n kÝnh trêi ®Êt, tæ tiªn, sù th«ng minh hiÕu th¶o... - ChiÕc b¸nh ko chØ lµ thùc phÈm th«ng th­êng mµ cßn hµm chøa ý nghÜa s©u xa: t­îng ®Êt(b¸nh ch­ng), t­îng trêi(b¸nh giÇy), t­îng mu«n loµi (cÇm thó cá c©y) LL héi tô ®ñ 3 yÕu tè: §øc, tµi,chÝ nªn ®­îc chän nèi ng«i. Gîi ý: -Tãm t¾t chi tiÕt ®ã. -KÕt hîp lÝ gi¶i v× sao em thÝch : +VÒ h×nh thøc nghÖ thuËt +Néi dung 5.T¹o lËp v¨n b¶n KÓ l¹i mét truyÒn thuyÕt mµ em yªu thÝch b»ng lêi cña em, nhËp vai nh©n vËt trong t¸c phÈm. 6. Bµi tËp vÒ nhµ: Bµi 1: ý nghÜa c©u nãi ®Çu tiªn cña Giãng? Bµi 2: ý nghÜa chi tiÕt Giãng bay vÒ trêi? D- Rót kinh nghiÖm giê d¹y: …………………………………………………………………………….………...……………………………………………………………………....................................................................................................................................................... ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ™ & ˜ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ Ngµy so¹n :26/09/2011 Buæi 2: Tõ, cÊu t¹o tõ tiÕng viÖt A.Môc tiªu Cñng cè vµ n©ng cao kh¸i niÖm tõ, cÊu t¹o, ph©n lo¹i tõ HS lµm BT nhËn diÖn vµ n©ng cao kiÕn thøc ®­îc «n tËp B.Tæ chøc d¹y häc 1.Tõ vµ ®¬n vÞ cÊu t¹o -Tõ lµ ®¬n vÞ ng«n ng÷ nhá nhÊt ,cã nghÜa ®éc lËp,dïng ®Ó ®Æt c©u. TiÕng lµ ®¬n vÞ t¹o nªn tõ VÝ dô:Con h¬n cha lµ nhµ cã phóc->7 tiÕng->7 tõ. ? X¸c ®Þnh tõ ,tiÕng trong nh÷ng vÝ dô sau: a. BÇu ¬i th­¬ng lÊy bÝ cïng Tuy r»ng kh¸c gièng nh­ng chung mét giµn. ->14 tiÕng->14 tõ b.Nh©n d©n ta giµu lßng yªu tæ quèc. ->8 tiÕng-> 6 tõ 2.Ph©n lo¹i tõ tiÕng ViÖt vÒ mÆt cÊu t¹o. a.Tõ chia thµnh 2 lo¹i:Tõ ®¬n vµ tõ phøc -Tõ ®¬n lµ tõ chØ cã mét tiÕng VÝ dô:Uèng n­íc nhí nguån-> Uèng ,n­íc ,nhí, nguån->4 tõ ®¬n ¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y->6 tõ ®¬n -Tõ phøc lµ tõ do 2 hoÆc nhiÒu tiÕng t¹o thµnh VÝ dô:Ho¹ mi hãt rÝu ra rÝu rÝt trong n¾ng míi. b.Tõ phøc gåm cã tõ ghÐp vµ tõ l¸y -Tõ ghÐp lµ tõ ®­îc t¹o nªn b»ng c¸ch ghÐp c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa. VÝ dô:-Cha mÑ,häc tËp -Mïa xu©n lµ tÕt trång c©y Lµm cho ®Êt n­íc cµng ngµy cµng xu©n -Tõ l¸y lµ tõ phøc cã quan hÖ l¸y ©m gi÷a c¸c tiÕng Tõ l¸y cã l¸y tiÕng(l¸y toµn bé),l¸y vÇn,l¸y phô ©m ®Çu(l¸y bé phËn) VÝ dô:GV gäi HS lªn b¶ng lÊy vÝ dô CÇn ph©n biÖt tõ l¸y t­îng h×nh vµ tõ l¸y t­îng thanh -Khanh kh¸ch,khóc khÝch,ha h¶,Çm Çm,thñ thØ…..->T­îng thanh -Lom khom,ng«ng nghªnh,lõ ®õ…….->T­îng h×nh Bµi tËp 1:Cho ®o¹n trÝch"Ta vèn nßi rång………..®õng quªn lêi hÑn" ?X¸c ®Þnh tõ ®¬n,tõ phøc? ?Trong c¸c tõ phøc cã tõ nµo lµ tõ l¸y kh«ng?V× sao? (Mét sè kiÕn thøc, kü n¨ng vµ BT n©ng cao v6) Bµi tËp 2:T×m tõ ghÐp ,tõ l¸y trong ®o¹n v¨n sau?Gi¶i thÝch v× sao? "M· L­¬ng vê nh­……………líp sãng hung d÷" (Mét sè kiÕn thøc, kü n¨ng vµ BT n©ng cao v6) Bµi tËp 3:T×m nhanh c¸c tõ l¸y mµ gi÷a c¸c tiÕng cã thÓ thay ®æi trËt tù GV chia líp thµnh 2 nhãm thi tim nhanh theo h×nh thøc ch¬i tiÕp søc. Bµi tËp 4: H·y t×m c¸c tõ l¸y a.T­îng h×nh b.T­îng thanh c.ChØ t©m tr¹ng. .Bµi tËp 5:ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n chñ ®Ò nhµ tr­êng. X¸c ®Þnh c¸c tõ ®¬n,tõ ghÐp,tõ l¸y trong ®o¹n v¨n em võa viÕt D- Rót kinh nghiÖm giê d¹y: …………………………………………………………………………….………...……………………………………………………………………....................................................................................................................................................... ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ™ & ˜ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ Ngµy so¹n :02/10/2011 Buæi 3: V¨n tù sù A.Môc tiªu Cñng cè vµ n©ng cao kh¸i niÖm v¨n tù sù, nh©n vËt, sù viÖc, chñ ®Ò, dµn bµi vµ c¸ch lµm bµi v¨n tù sù. NhËn diÖn vµ ph©n tÝch c¸c yÕu tè trªn qua c¸c truyÒn thuyÕt ®· häc. Lµm BT nhËn diÖn vµ n©ng cao vÒ v¨n tù sù B.Tæ chøc d¹y häc I.Giao tiÕp v¨n b¶n vµ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t -Giao tiÕp lµ ho¹t ®éng chuyÓn ®æi,tiÕp nhËn t­ t­ëng ,t×nh c¶m…gi÷a ng­êi víi ng­êi cã khi b»ng ph­¬ng tiÖn ng«n tõ, cã khi b»ng cö chØ ,ho¹t ®éng. VÝ dô: -V¨n b¶n lµ chuçi lêi nãi miÖng hay viÕt cã chñ ®Ò thèng nhÊt,cã liªn kÕt m¹ch l¹c,vËn dông ph­¬ng thøc biÓu ®¹t phï hîp ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých giao tiÕp. ?Cã bao nhiªu kiÓu v¨n b¶n vµ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t? GV yªu cÇu HS lËp b¶ng hÖ thèng II.V¨n tù sù 1.Kh¸i niÖm -V¨n tù sù lµ lo¹i v¨n trong ®ã t¸c gi¶ giíi thiÖu ,thuyÕt minh,miªu t¶ nh©n vËt,hµnh ®éng vµ t©m t­ t×nh c¶m cña nh©n vËt,kÓ l¹i diÔn biÕn cña c©u chuyÖn trong mét kh«ng gian nhÊt ®Þnh,mét thêi gian nhÊt ®Þnh…cèt lµm cho ng­êi nghe ng­êi ®äc h×nh dung ®­îc diÔn biÕn vµ ý nghÜa cña c©u chuyÖn Êy . -Cèt chuyÖn,nh©n vËt,chñ ®Ò lµ linh hån cña v¨n tù sù. Nh©n vËt vµ diÔn biÕn chuçi sù viÖc liªn kÕt thµnh cèt chuyÖn. V× vËy sù viÖc vµ nh©n vËt lµ yÕu tè quan träng hµng ®Çu trong v¨n tù sù VÝ dô :-TruyÖn "S¬n Tinh Thuû Tinh"cã 4 nh©n vËt: S¬n Tinh,Thuû Tinh,Vua Hïng, Mþ N­¬ng. ?Tãm t¾t cèt truyÖn? ?ChØ ra chñ ®Ò cña truyÖn? 2.Sù viÖc trong v¨n tù sù lµ chuçi sù viÖc x¶y ra trong thêi gian, ®Þa ®iÓm cô thÓ, do nh©n vËt cô thÓ thùc hiÖn, cã nguyªn nh©n, diÔn biÕn, kÕt qu¶…Sù viÖc trong v¨n tù sù ®­îc s¾p xÕp theo mét tr×nh tù, diÔn biÕn hîp lý sao cho thÓ hiÖn ®­îc t­ t­ëng mµ ng­êi kÓ muèn biÓu ®¹t VÝ dô : truyÖn "S¬n Tinh Thuû Tinh cã 3 sù viÖc chÝnh .Vua Hïng thø 18 kÐn rÓ . S¬n Tinh lÊy ®­îc MÞ N­¬ng . Thuû Tinh d©ng n­íc ®¸nh S¬n Tinh ®Ó dµnh l¹i MÞ N­¬ng g©y ra m­a giã lò lôt hµng n¨m ?X¸c ®Þnh c¸c sù viÖc trong truyÖn "Con rång ch¸u tiªn", "Th¸nh Giãng" 3.Nh©n vËt trong v¨n tù sù lµ kÎ thùc hiÖn c¸c sù viÖc vµ lµ kÎ ®­îc thÓ hiÖn trong v¨n b¶n:cã nh©n vËt chÝnh, nh©n vËt phô. -Nh©n vËt chÝnh ®ãng vai trß chñ yÕu trong viÖc thÓ hiÖn t­ t­ëng cña t¸c phÈm -Nh©n vËt phô chØ gióp nh©n vËt chÝnh thÓ hiÖn -Nh©n vËt ®­îc thÓ hiÖn qua c¸c mÆt: tªn gäi, ngo¹i h×nh, lai lÞch, tÝnh nÕt, hµnh ®éng, t©m tr¹ng ? X¸c ®Þnh c¸c nh©n vËt trong truyÖn "Sù tÝch Hå G­¬m"? §©u lµ nh©n vËt chÝnh? V× sao? ?X¸c ®Þnh c¸c yÕu tè lµm thµnh nh©n vËt S¬n Tinh, Thuû TInh, Vua Hïng, MÞ N­¬ng? 4.Chñ ®Ò lµ vÊn ®Ò chñ yÕu ng­êi viÕt muèn ®Æt ra trong v¨n b¶n ?T×m chñ ®Ò cña truyÖn Th¸nh Giãng S¬n Tinh Thuû Tinh Sù tÝch Hå G­¬m 5.Dµn bµi cña bµi v¨n tù sù a.Më bµi: Giíi thiÖu nh©n vËt vµ t×nh huèng x¶y ra c©u chuyÖn . HoÆc cã thÓ tõ 1 sù viÖc kÕt côc kÓ ng­îc lªn. b.Th©n bµi: KÓ diÔn biÕn c©u chuyÖn. NÕu c¸c t¸c phÈm cã nhiÒu nh©n vËt th× c¸c t×nh tiÕt lång vµo nhau, ®an xen nhau theo diÔn biÕn c©u chuyÖn. c.KÕt bµi: C©u chuyÖn kÓ ®i vµo kÕt côc.Sù viÖc kÕt thóc, t×nh tr¹ng vµ sè phËn nh©n vËt ®­îc nhËn diÖn kh¸ râ. ? LËp dµn bµi cho ®Ò v¨n tù sù sau : "KÓ l¹i mét truyÒn thuyÕt mµ em yªu thÝch" 6.C¸ch lµm bµi v¨n tù sù T×m hiÓu ®Ò -LËp ý -LËp dµn ý -ViÕt bµi v¨n hoµn chØnh. -§äc so¸t l¹i , bæ sung ? ThÓ hiÖn 4 b­íc Êy qua ®Ò v¨n sau: KÓ l¹i truyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng D- Rót kinh nghiÖm giê d¹y: …………………………………………………………………………….………...……………………………………………………………………....................................................................................................................................................... ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ™ & ˜ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ Ngµy so¹n: 10/03/2011 Buæi 4: nghÜa cña tõ, tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn t­îng huyÓn nghÜa cña tõ A.Môc tiªu Cñng cè vµ n©ng cao kh¸i niÖm nghÜa cña tõ, tõ nhiÒu nghÜa, hiÖn t­îng chuyÓn nghÜa cña tõ. Lµm BT nhËn diÖn vµ n©ng cao vÒ nghÜa cña tõ, tõ nhiÒu nghÜa, hiÖn t­îng chuyÓn nghÜa cña tõ. B.Tæ chøc d¹y häc I.NghÜa cña tõ 1.Kh¸i niÖm: NghÜa cña tõ lµ néi dung( sù vËt, tÝnh chÊt, ho¹t ®éng, quan hÖ…) mµ tõ biÓu thÞ VÝ dô: Tõ "b¸t" cã ®Æc ®iÓm: ®å b»ng sø, sµnh, kim lo¹i, miÖng trßn, dïng ®Ó ®ùng thøc ¨n, thøc uèng-> NghÜa cña tõ Tõ "¨n" chØ ho¹t ®éng ®­a thùc phÈm vµo d¹ dµy 2.C¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña tõ a.Tr×nh bµy kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ VÝ dô: Danh tõ lµ nh÷ng tõ chØ ng­êi, loµi vËt, c©y cèi, ®å vËt… Ch¹y lµ ho¹t ®éng dêi chç b»ng ch©n, hai ch©n kh«ng ®ång thêi nhÊc khái mÆt ®Êt, tèc ®é cao b.§­a ra nh÷ng tõ ®ång nghÜa, tr¸i nghÜa VÝ dô: Tæ quèc : lµ ®Êt n­íc m×nh BÊp bªnh : lµ kh«ng v÷ng ch¾c Bµi tËp 1:§iÒn vµo chç trèng c¸c tiÕng thÝch hîp. BiÕt r»ng tiÕng ®Çu cña tõ lµ “gi¸o” ………………: ng­êi d¹y häc ë bËc phæ th«ng ……………….: häc sinh tr­êng s­ ph¹m ……………….: bµi so¹n cña gi¸o viªn ®Ó lªn líp gi¶ng ……………….: ®å dïng d¹y häc ®Ó lµm cho häc sinh thÊy mét c¸ch cô thÓ ……………….: viªn chøc ngµnh gi¸o dôc Bµi tËp 2 : Gi¶i thÝch c¸c tõ sau ®©y theo c¸ch ®· biÕt giÕng, ao, ®Çm, cho, biÕu, tÆng Bµi tËp 3 : §Æt 3 c©u víi c¸c tõ: cho, biÕu, tÆng II.Tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn t­îng chuyÓn nghÜa cña tõ 1.Tõ nhiÒu nghÜa -Tõ cã thÓ cã 1 nghÜa: häc sinh, rau muèng, c¸ r«, m¸y ¶nh, a xÝt, bå hãng… -Mét tõ cã thÓ cã nhiÒu nghÜa kh¸c nhau VÝ dô: tõ " xu©n"1-mïa chuyÓn tiÕp tõ ®«ng sang h¹ 2-t­¬i ®Ñp 3-tuæi cña mét ng­êi 4-trÎ, thuéc vÒ tuæi trÎ 2.HiÖn t­îng chuyÓn nghÜa cña tõ -ChuyÓn nghÜa lµ hiÖn t­îng thay ®æi nghÜa cña tõ lµm cho tõ cã nhiÒu nghÜa -NghÜa ban ®Çu lµm c¬ së ®Ó h×nh thµnh c¸c nghÜa kh¸c gäi lµ nghÜa gèc( xu©n 1 ).C¸c nghÜa ®­îc n¶y sinh tõ nghÜa gèc vµ cã quan hÖ víi nghÜa gèc lµ nghÜa chuyÓn ( xu©n 2, 3,4 ) 3.Ph©n biÖt tõ nhiÒu nghÜa víi tõ ®ång ©m -Tõ ®ång ©m lµ nh÷ng tõ cã vá ng÷ ©m gièng nhau ngÉu nhiªn. Gi÷a c¸c tõ ®ång ©m kh«ng cã mèi liªn hÖ nµo vÒ nghÜa. -Trong tõ nhiÒu nghÜa, c¸c tõ Ýt nhiÒu cã liªn hÖ víi nghÜa gèc. Gi÷a nghÜa gèc vµ c¸c nghÜa chuyÓn ®Òu cã Ýt nhÊt mét nÐt nghÜa chung trïng víi mét nÐt nghÜa cña nghÜa gèc. Bµi t©p 1 : X¸c ®Þnh vµ gi¶i thÝch nghÜa gèc vµ nghÜa chuyÓn cña tõ "mòi "trong c¸c c©u sau: a, Trïng trôc nh­ con chã thui ChÝn m¾t chÝn mòi chÝn du«i chÝn ®Çu b, Mòi thuyÒn ta ®ã mòi Cµ Mau c, Qu©n ta chia lµm hai mòi tiÕn c«ng d, T«i ®· tiªm phßng ba mòi. Bµi t©p 2: H·y gi¶i thÝch nghÜa c¸c tõ " mÆt" trong c¸c c©u th¬ sau cña NguyÔn Du. C¸c nghÜa trªn cã nghÜa nµo lµ nghÜa gèc hay kh«ng? (Líp 6E) -Ng­êi quèc s¾c kÎ thiªn tµi T×nh trong nh­ ®· mÆt ngoµi cßn e - S­¬ng in mÆt tuyÕt pha th©n Sen vµng l·ng ®·ng nh­ gÇn nh­ xa - Lµm cho râ mÆt phi th­êng BÊy giê ta sÏ r­íc nµng nghi gia - Buån tr«ng néi cá rÇu rÇu Ch©n m©y mÆt ®Êt mét mµu xanh xanh. Bµi tËp 3: T×m 2 tõ nhiÒu nghÜa. §Æt c©u víi mçi nÐt nghÜa mµ em t×m ®­îc? D- Rót kinh nghiÖm giê d¹y: …………………………………………………………………………….………...……………………………………………………………………....................................................................................................................................................... ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ™ & ˜ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ Ngµy so¹n 17/10/2011 Buæi 5 : TruyÖn cæ tÝch A.Môc tiªu Cñng cè vµ n©ng cao kh¸i niÖm cæ tÝch Lµm râ c¸c ®Æc ®iÓm cña truyÖn cæ tÝch tõ c¸c v¨n b¶n ®· häc KÓ tãm t¾t ®­îc c¸c truyÖn cæ tÝch, chØ ra ®­îc chñ ®Ò, nh©n vËt, sù viÖc. TËp ph©n tÝch mét trong c¸c nh©n vËt mµ em yªu thÝch II. Tæ chøc d¹y häc 1.HÖ thèng l¹i c¸c truyÖn cæ tÝch ®· häc GV yªu cÇu HS lËp b¶ng hÖ thèng sau: ThÓ lo¹i Kh¸i niÖm C¸c v¨n b¶n ®· häc §¹c ®iÓm cña truyÒn thuyÕt Cæ tÝch Lµ nh÷ng truyÖn d©n gian kÓ vÒ cuéc ®êi cña mét sè kiÓu nh©n vËt: BÊt h¹nh, dòng sÜ, tµi n¨ng, th«ng minh, ngèc nghÕch, nh©n vËt lµ ®éng vËt… TruyÖn cæ tÝch th­êng cã yÕu tè hoang ®­êng, thÓ hiÖn ­íc m¬ niÒm tin cña nh©n d©n vÒ chiÕn th¾ng cuèi cïng cña c¸i thiÖn víi c¸i ¸c, c¸i tèt víi c¸i xÊu, c«ng b»ng víi bÊt c«ng… - Th¹ch Sanh - Em bÐ th«ng minh - C©y bót thÇn' - ¤ng l·o ®¸nh c¸ vµ con c¸ vµng… -YÕu tè hoang ®­êng k× ¶o - Cuéc ®Êu tranh gi÷a c¸i thiÖn vµ c¸i ¸c - ­íc m¬ cña nh©n d©n 2. Tãm t¾t truyÖn cæ tÝch " Th¹ch Sanh " vµ " C©y bót thÇn" GV yªu cÇu HS tãm t¾t b»ng viÖc nªu c¸c sù viÖc chÝnh theo tr×nh tù më ®Çu, diÔn biÕn, kÕt thóc. 3. Bµi tËp BT 1 : Lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm: S¸ch bµi t©p tr¾c nghiÖm Ng÷ v¨n 6 BT 2 : H·y liÖt kª nh÷ng phÈm chÊt, n¨ng lùc, môc ®Ých hµnh ®éng vµ kÕt côc ®èi lËp nhau gi÷a hai nh©n vËt Th¹ch Sanh vµ LÝ Th«ng vµo b¶ng sau : Th¹ch Sanh LÝ Th«ng PhÈm chÊt N¨ng lùc Môc ®Ých hµnh ®éng KÕt côc BT 3 : LiÖt kª vµo b¶ng sau nh÷ng yÕu tè b×nh th­êng vµ nh÷ng yÕu tè kh¸c th­êng vÒ sù ra ®êi vµ lín lªn cña Th¹ch Sanh Th¹ch Sanh- con ng­êi b×nh th­êng Th¹ch Sanh- con ng­êi kh¸c th­êng BT 4: Lµm râ c¸c ®Æc ®iÓm cña truyÖn cæ tÝch qua v¨n b¶n " C©y bót thÇn" GV gîi ý ®Ó HS lµm: Tõ 3 ®Æc ®iÓm cña truyÖn cæ tÝch soi vµo v¨n b¶n ®Ó lµm râ tõng ®Æc ®iÓm mét. BT 5 : ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a truyÒn thuyÕt vµ cæ tÝch BT 6 : §iÒn nh÷ng tõ ng÷ phï hîp vµo tõng chç trèng trong mçi dßng sau ®Ó cã ®­îc nh÷ng nhËn xÐt ®óng nhÊt vÒ em bÐ th«ng minh a.Nh÷ng c¸ch gi¶i ®è cña em bÐ thËt………………………………….vµ………………………………. b. Mçi c©u ®è, mçi hoµn c¶nh ®­îc em bÐ gi¶i quyÕt b»ng nh÷ng………………………..vµ cã ph­¬ng ph¸p…………………………. c. Em bÐ lu«n biÕt sö dông nh÷ng ®iÒu kiÖn, yªu cÇu……………………tõ phÝa ng­êi ra c©u ®è ®Æt ra cho m×nh ®Ó……………………………………. d. H×nh t­îng em bÐ th«ng minh lµ sù thÓ hiÖn…………………………………..®èi víi con ng­êi nhÊt lµ nh©n d©n lao ®éng BT 7 : Trong c¸c truyÖn cæ tÝch ®É häc em thÝch sù viÖc nµo nhÊt, h·y kÓ l¹i 2 sù viÖc liªn tiÕp nhau D- Rót kinh nghiÖm giê d¹y: …………………………………………………………………………….… . ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ™ & ˜ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ Ngµy so¹n 24/10/2011 Buæi 6 ch÷a lçi dïng tõ A. Môc tiªu cÇn ®¹t Gióp HS thµnh th¹o trong viÖc nhËn diÖn vµ ch÷a mét sè lçi c¬ b¶n: dïng tõ, chÝnh t¶, c©u, diÔn ®¹t. ViÕt ®­îc c¸c ®o¹n v¨n kh«ng m¾c lçi B. Tæ chøc d¹y häc I. C¸c lçi dïng tõ 1. LÆp tõ lµ hiÖn t­îng dïng nhiÒu lÇn mét tõ trong c©u hoÆc trong c¸c c©u liÒn kÒ nhau trong mét ®o¹n v¨n - LÆp tõ nhiÒu khi rÊt cÇn thiÕt nh­ ®Ó nhÊn m¹nh néi dung, diÔn ®¹t chÝnh x¸c ®Ó nhÊn m¹nh vµ liªn kÕt c©u. - Lçi lÆp tõ lµm cho c©u v¨n r­êm rµ, nÆng nÒ. - C¸ch ch÷a: + Bá nh÷ng tõ ng÷ bÞ lÆp + Thay thÕ tõ lÆp b»ng nh÷ng tõ cïng nghÜa. VÝ dô: Con mÌo nhµ em rÊt ®Ñp nªn em rÊt thÝch con mÌo nhµ em. Ch÷a l¹i: - Con mÌo nhµ em rÊt ®Ñp nªn em rÊt thÝch - Con mÌo nhµ em rÊt ®Ñp nªn em rÊt thÝch nã 2. LÉn lén c¸c tõ gÇn ©m lµ do ch­a n¾m ®­îc nghÜa cña tõ, chØ nhí mang m¸ng nh­ng kh«ng hiÓu râ nªn dïng chÖch sang mét tõ gÇn ©m quen dïng kh¸c. VÝ dô: c©y b¹ch ®µn thµnh c©y b¹ch ®»ng, tinh tuý thµnh tinh tó - C¸ch ch÷a + N¾m ch¾c nghÜa cña tõ. NÕu kh«ng hiÓu ph¶i hái hoÆc tra tõ ®iÓn + HiÓu nghÜa cña tõ míi dïng 3. Dïng tõ kh«ng ®óng nghÜa lµ do kh«ng hiÓu nghÜa cña tõ - C¸ch ch÷a: §èi chiÕu víi tõ ®iÓn ®Ó ch÷a l¹i cho ®óng VÝ dô: NguyÔn §×nh ChiÓu lang thang tõ tØnh nµy sang tØnh kh¸c Thay tõ " lang thang" b»ng "®i" hoÆc “ng­îc xu«i" II. Bµi tËp Bµi tËp 1: Ph¸t hiÖn vµ ch÷a lçi dïng tõ trong nh÷ng c©u sau a. Cã thÓ nãi em cã thÓ tiÕn bé nÕu líp em cã thÇy c« d¹y giái b. Nh©n d©n ta ®ang ngµy ®ªm ch¨m lo kiÕn thiÕt x©y dùng n­íc nhµ c. TØnh uû ®­a 50 con bß vÒ gióp hîp t¸c x· chØ ®¹o s¶n xuÊt vô mïa. d.Khu nhµ nµy thËt lµ hoang mang e.¤ng em ®­îc §¶ng g¾n danh hiÖu 50 n¨m tuæi §¶ng Bµi tËp 2: T×m lçi dïng tõ trong nh÷ng c©u d­íi ®©y vµ ch÷a l¹i cho ®óng a. Lßng yªu mÕn thiªn nhiªn say ®¾m ®· lµm cho ng­êi quªn ®i nçi vÊt v¶ trªn ®­êng ®i b. Trong truyÖn S¬n Tinh Thuû Tinh ng­êi x­a ®· nh©n c¸ch ho¸ c¸c hiÖn t­îng thiªn nhiªn rÊt sinh ®éng c. Bè em lµ th­¬ng binh, «ng cã dÞ vËt l¹ ë phÇn mÒm d. Lªn líp 6 em míi thÊy viÖc häc lµ nghiªm träng e. M¸i tãc «ng em ®· söa so¹n b¹c tr¾ng g. B·i biÓn quª em mïa nµy ®Ñp ghª ghím h.¤ng nghe b× bâm c©u chuyÖn cña vî chång luËt s­. Bµi tËp 3: Thay thÕ c¸c tõ ®ång nghÜa víi tõ " Phï ®æng Thiªn V­¬ng" trong ®o¹n v¨n sau : (GV treo b¶ng phô) " Nghe chuyÖn Phï §æng Thiªn V­¬ng t«i t­ëng t­îng ®Õn mét trang nam nhi søc vãc kh¸c th­êng nh­ng t©m hån cßn th« s¬ vµ gi¶n dÞ nh­ t©m hån tÊt c¶ mäi ng­êi x­a. " Phï §æng Thiªn V­¬ng gÆp lóc quèc gia l©m nguy ®· x«ng pha ra trËn, ®em søc khoÎ mµ ®¸nh tan giÆc, nh­ng bÞ th­¬ng nÆng. Tuy thÕ " Phï §æng Thiªn V­¬ng vÉn ¨n mét b÷a c¬m råi nh¶y xuèng hå T©y t¾m, xong míi «m vÕt th­¬ng lªn ngùa ®i t×m mét rõng c©y ©m u, ngåi dùa vµo mét gèc c©y to, giÊu kÝn nçi ®au ®ín mµ chÕt." Gîi ý: HS cã thÓ chän nh÷ng tõ ( côm tõ) ®ång nghÜa ®Ó thay thÕ nh­: - ng­êi trai lµng Phï §æng - cËu bÐ k× l¹ Êy - ng­êi anh hïng lµng Giãng - Tr¸ng sÜ Êy Bµi tËp 4: Ph©n tÝch t¸c dông cña phÐp lÆp tõ trong c¸c vÝ dô sau: a. Tre §ång Nai, nøa ViÖt B¾c, tre ngót ngµn §iÖn Biªn Phñ, luü tre th©n mËt lµng t«i…§©u ®©u ta còng cã nøa tre lµm b¹n b. Ng­êi x­a cã c©u: " Tróc dÉu ch¸y, ®èt ngay vÉn th¼ng" . Tre lµ th¼ng th¾n bÊt khuÊt! Ta kh¸ng chiÕn, tre l¹i lµ ®ång chÝ chiÕn ®Êu cña ta. Tre vèn cïng ta lµm ¨n, l¹i v× ta mµ cïng ta ®¸nh giÆc. D- Rót kinh nghiÖm giê d¹y: …………………………………………………………………………….………...……………………………………………………………………............................................................................................................