Giáo án Địa lí Lớp 10 - Chương trình cả năm

CHƯƠNG I: BẢN ĐỒ TIẾT 1- BÀI 2: MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP BIỂU HIỆN CÁC ĐỐI TƯỢNG ĐỊA LÝ TRÊN BẢN ĐỒ I.MỤC TIÊU:Sau bài học, học sinh cần: 1.Về kiến thức: Phân biệt được một số phương pháp biểu hiện các đối tượng địa lý trên bản đồ. Cụ thể phương pháp: kí hiệu, kí hiệu đường chuyển động,chấm điểm,bản đồ-biểu đồ. 2.Về kĩ năng: Nhận biết được một số phương pháp phổ biến để biểu hiện các đối tượng địa lý trên bản đồ và Atlát 3.Về thái độ: Thấy được sự cần thiết của bản đồ, Atlát trong học tập. II. CHUẨN BỊ CỦA GIÓ VIÊN VÀ HỌC SINH - Các bản đồ: Kinh tế, khí hậu, khoáng sản, dân cư VN - Át lát địa lý VN III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC 1. Ổn định lớp 2. Các hoạt động học tập A. Hoạt động khởi động (3 phút) 1. Mục tiêu - Huy động một số kiến thức, kĩ năng đã học để tìm hiểu về cách biểu hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ. - Nhằm tạo tình huống có vấn đề để kết nối với bài mới. 2. Phương pháp – kĩ thuật: Phát vấn, hoạt động theo cá nhân/ cả lớp. 3. Phương tiện: SGK, bản đồ . 4. Tiến trình hoạt động A. Hoạt động khởi động (5 phút) - GV treo bản đồ khí hậu, bản đồ dân cư, bản đồ tự nhiên và hướng dẫn học sinh quan sát, sau đó yêu cầu HS trả lời các câu hỏi sau + Trên các bản đồ đó thể hiện các đối tượng địa lí nào? + Dùng phương cách nào để thể hiện các đối tượng đó? + Vì sao người ta không đem các đối tượng đó lên bản đồ? - HS thực hiện nhiệm vụ bằng cách ghi ra giấy nháp - HS trả lời các câu hỏi - GV: nhận xét và vào bài mới: Các đối tượng địa lí được thể hiện trên bản đồ thì dùng một số phương pháp và để hiểu rõ và cụ thể hơn thì chúng ta đi vào bài học hôm nay B. Hoạt động hình thành kiến thức Hoạt động 1: Tìm hiểu phương pháp kí hiệu, đường chuyển động( 20 phút) 1. Mục tiêu + Kiến thức: HS biết khái niệm, ý nghĩa, các đối tượng thể hiện của phương pháp kí hiệu, đường chuyển động. + Kĩ năng:Sử dụng bản đồ. + Thái độ: quan tâm đến bản đồ khi học môn địa lí + Năng lực: Phân tích, đọc bản đồ 2. Phương pháp – kĩ thuật + Phát vấn, phương pháp sử dụng phương tiện trực quan. + Hoạt động theo thảo luận nhóm. 3. Phương tiện: Bản đồ. 4. Tiến trình hoạt động 1 Hoạt động của GV và HS Nội dung chính Bước 1: -GV chia lớp 4 nhóm tìm hiểu 1. Phương pháp kí hiệu: + Nhóm 1,3: PP kí hiệu a. Đối tượng biểu hiện: +Nhóm 2,4: PP đường chuyển động - Biểu hiện các đối tượng phân bố theo những điểm cụ thể. - GV HS q/sát b/đồ khí hậu VN, - Kí hiệu được đặt chính xác vào vị trí phân bố của đối tượng: khoáng sản và các lược đồ trong sgk, TP, thị xã, nhà máy, TTCN.... cho biết: b.Các dạng kí hiệu: + Thế nào là PP kí hiệu, đường chuyển - Kí hiệu hình học. động - Kí hiệu chữ. + Ýnghĩa của PP kí hiệu, đường chuyển - Kí hiệu tượng hình. động c.Khả năng biểu hiện: + Các đối tượng nào được thể hiện qua - Vị trí phân bố của đối tượng. các PP đó? - Số lượng, quy mô, loại hình. + Đặc điểm của các phương pháp thể - Cấu trúc, chất lượng, động lực phát triển của đối tượng. hiện đặc điểm gì của đối tượng - VD: Các điểm dân cư, các hải cảng, mỏ khoáng sản... Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ 2.PP kí hiệu đường chuyển động Bước 3: HS trả lời, HS khác bổ sung a. Đối tượng biểu hiện: Bước 4: GV đánh giá, chốt kến thức Biểu hiện sự di chuyển của các đối tượng, hiện tượng địa lý và bổ sung thêm: Các ký hiệu đó được b.Khả năng biểu hiện: gọi là ngôn ngữ của bản đồ, từng ký - Hướng di chuyển của đối tượng. hiệu được thể hiện trên bản đồ là cả - Số lượng, khối lượng. một quá trình chọn lọc cho phù hợp với - Chất lượng, tốc độ của đối tượng. ND, mục đích, y/c và tỷ lệ mà bản đồ - VD: Địa lý TN: hướng gió, bão, dòng biển; Địa lý KT-XH: cho phép. sự vận chuyển hàng hoá, các luồng di dân... Hoạt động 2: Tìm hiểu pp chấm điểm, bản đồ - biểu đồ 1. Mục tiêu + Kiến thức: HS biết khái niệm, ý nghĩa, các đối tượng thể hiện của phương pháp kí hiệu, đường chuyển động. + Kĩ năng:Sử dụng bản đồ. + Thái độ: quan tâm đến bản đồ khi học môn địa lí + Năng lực: Phân tích, đọc bản đồ 2. Phương pháp – kĩ thuật Phát vấn, phương pháp sử dụng phương tiện trực quan. Hoạt động cá nhân. 3. Phương tiện: Bản đồ. Hoạt động của GV, HS Nội dung chính - GV cho HS quan sát 3. Phương pháp chấm điểm: bản đồ treo tường và các a.Đối tượng biểu hiện: Biểu hiện các đối tượng phân bố không đồng đều bản đồ trong SGK cùng bằng những điểm chấm có giá trị như nhau. kênh chữ để trả lời các b.Khả năng biểu hiện: câu hỏi sau: - Sự phân bố của đối tượng. + Các đối tượng nào được - Số lượng của đối tượng. thể hiện trên bản đồ qua - VD: Số dân, số đàn gia súc.. PP chấm điểm, bản đồ- 4. Phương pháp bản đồ, biểu đồ: biểu đồ a. Đối tượng biểu hiện: + So sánh vị trí của đối - Thể hiện giá trị tổng cộng của một hi địa lí trên một đơn vị lãnh thổ tượng thể hiện trên bản - Các đối tượng phân bố trong những đơn vị lãnh thổ phân chia bằng các đồ qua các pp này với pp biểu đồ đặt trong các lãnh thổ. kí hiệu b.Khả năng biểu hiện: - HS suy nghĩ và trả lời - Số lượng, chất lượng - GV nhận xét, chuẩn KT - Cơ cấu của đối tượng. 2 C. Vận dụng( 5phút) 1. Mục tiêu: Củng cố kiến thức, nội dung bài học 2. Phương pháp – kĩ thuật + Phát vấn + Hoạt động cá nhân/ cả lớp 3. Phương tiện : bản đồ 4. Tiến trình hoạt động - HS lên bảng chỉ trên bản đồ các đối tượng địa lý và nêu tên các PP biểu hiện chúng - So sánh hai phương pháp kí hiệu và phương pháp kí hiệu đường chuyển động D. Mở rộng: :(3phút 1. Mục tiêu: Liên hệ để khắc sâu kiến thức, chuẩn bị bài mới 2. Phương pháp – kĩ thuật + Phát vấn + Hoạt động cá nhân/ cả lớp 3. Tiến trình hoạt động - - Coi bài mới . 3 TIẾT 2 - BÀI 3: SỬ DỤNG BẢN ĐỒ TRONG HỌC TẬP, ĐỜI SỐNG I.MỤC TIÊU:Sau bài học, học sinh cần: 1.Về kiến thức: - Thấy được sợ cần thiết của bản đồ trong học tập và đời sống. - Hiểu và trình bày được phương pháp sử dụng bản đồ , Atlát Địa lý để tìm hiểu đặc điểm các đối tượng, hiện tượng, phân tích các mối quan hệ địa lý. 2.Về kĩ năng: Sử dụng bản đồ. 3. Về thái độ: Thấy được sự cần thiết của bản đồ trong học tập. 4. Năng lực hình thành: + NL chung Giao tiếp, tư duy, làm chủ bản thân + NL chuyên biệt: Tìm kiếm và xử lý thông tin để thấy sự cần thiết của bản đồ Làm chủ bản thân: Quản lý thời gian, đảm nhận trách nhiệm.. II.CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS: 1.Giáo viên:SGK, SGV, bản đồ TG, châu Á, TL chuẩn kiến thức. 2.Học sinh:SGK , vở ghi III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: A. Đặt vấn đề: ( 5’) 1. Mục tiêu - Huy động một số kiến thức, kĩ năng đã học để biết được tầm quan trọng của bản đồ. - Tạo hứng thú học tập thông qua hình ảnh - Nhằm tạo tình huống có vấn đề để kết nối với bài mới. 2. Phương pháp – kĩ thuật: Phát vấn, hoạt động theo cá nhân/ cả lớp. 3. Phương tiện: Một số loại bản đồ. 4. Tiến trình hoạt động - GV: Cho học sinh đọc một nội dung về sự phân bố dân cư trong SGK trang 93 và 94 và quan sát bản đồ phân bố dân cư trên thế giới sau đó yêu cầu HS trả lời các câu hỏi sau + Qua nội dung SGK, hãy nhận xét sự phân bố dân cư trên thế giới + Qua bản đồ , hãy nhận xét sự phân bố dân cư trên thế giới + Có thể học địa lí thông qua bản đồ được không, vì sao - HS: nghiên cứu trả lời. - GV: nhận xét và vào bài mới B. Hoạt động hình thành kiến thức Hoạt động 1: Tìm hiểu vai trò bản đồ trong học tập và đời sống 1. Mục tiêu + Kiến thức: HS biết được tầm quan trọng của bản đồ. + Kĩ năng: liên hệ thực tế . + Thái độ: Nhận thức về việc sử dụng phương tiên trực quan để hình thành kiến thức. 2. Phương pháp – kĩ thuật + Phát vấn, phương pháp sử dụng phương tiện trực quan. + Hoạt động theo cá nhân. 3. Phương tiện: bản đồ. 4. Tiến trình hoạt động 4 Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung chính (HT: Cả lớp - thời gian: 20phút) I.Vai trò của bản đồ trong HT và ĐS. Bước 1: GV treo bản đồ châu Á để HS quan sát trả lời: 1.Trong học tập: - Tìm trên bản đồ các dãy núi cao, các dòng sông lớn của - Bản đồ là phương tiện không thể thiếu châu Á ? trong học tập, rèn luyện các kĩ năng địa lý - Dựa vào bản đồ, hãy xác định khoảng cách từ LS đến tại lớp, ở nhà và trong làm bài kiểm tra. HN ? - Qua bản đồ có thể xác định được vị trí của Bước 2: một địa điểm, đặc điểm của các đối tượng - 1 HS chỉ bản đồ =>trả lời câu hỏi 1 địa lý và biết được mối quan hệ giữa các - 1 HS lên bảng tính kh/cách từ LS - HN thành phần địa lý.... GV bổ sung cách tính KC trên bản đồ: thông qua tỷ lệ 2.Trong đời sống: bản đồ: VD:K/cách 3cm trên b/đồ có tỷ lệ 1/6.000.000 - B/đồ là phương tiện được sử dụng rộng rãi ứng với bao nhiêu cm ngoài thực tế? trong cuộc sống hàng ngày CT: KC trên B/Đ x Mẫu số của tỷ lệ B/Đ - Phục vụ cho các ngành kinh tế, quân sự... => 3 × 6.000.000 =18.000.000cm =180km + Trong kinh tế: XD các công trình thuỷ Bước 3: HS trả lời và nhận xét lợi, làm đường GT.. Bước 4: GV kết luận, chuẩn kiến thức. + Trong q.sự:XD phương án tác chiến Hoạt động 2: Sử dụng bản đồ, Atlat trong học tập 1. Mục tiêu + Kiến thức: HS biết được cách sử dụng bản đồ. + Kĩ năng: liên hệ thực tế . + Thái độ: Nhận thức về việc sử dụng phương tiên trực quan để hình thành kiến thức. 2. Phương pháp – kĩ thuật + Phát vấn, phương pháp sử dụng phương tiện trực quan. + Hoạt động theo cá nhân. 3. Phương tiện: bản đồ. 4. Tiến trình hoạt động Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung chính Bước 1: HS dựa vào sgk kết hợp với hiểu biết II. Sử dụng bản đồ, Atlat trong học tập. cá nhân, cho biết: 1. Một số v/đề cần lưu ý trong q/trình học tập địa lý - Muốn sử dụng bản đồ có hiệu quả ta phải làm trên cơ sở bản đồ. như thế nào? Tại sao? a.Chọn bản đồ phải phù hợp với nội dung cần tìm - Lấy VD cụ thể để c/m. hiểu. Bước 2: HS trả lời, HS khác bổ sung => GV kết b.Đọc bản đồ phải tìm hiểu tỉ lệ, kí hiệu của bản đồ. luận, chuẩn KT, ghi bảng (1) c.X/định được phương hướng trên bản đồ. Bước 3: GV cho HS nghiên cứu mqh giữa các - Dựa vào mạng lưới kinh,vĩ tuyến - Hoặc mũi tên chỉ đối tượng địa lý trên một bản đồ và nêu ra các hướng Bắc để xác định hướng Bắc (và các hướng còn ví dụ cụ thể lại). Bước 4: GV chuẩn kiến thức trên bản đồ, GV 2.Hiểu được mqh giữa các yếu tố địa lý trong bản giải thích thêm: đồ, Atlat. - Hướng chảy, độ dốc của sông dựa vào đặc - Dựa vào một bản đồ hoặc phối hợp nhiều bản đồ điểm địa hình, địa chất khu vực liên quan để phân tích các mối quan hệ, giải thích đặc - Sự phân bố CN dựa vào bản đồ GTVT, dân điểm đối tượng. cư... - Atlat Địa lý là một tập các bản đồ, khi sử dụng - Sự phân bố dân cư cũng phụ thuộc một phần thường phải kết hợp bản đồ ở nhiều trang Atlat có nội vào các đặc điểm của địa hình và các yếu tố dung liên quan với nhau để tìm hiểu hoặc giải thích khác như sự phát triển của CN, GTVT... một đối tượng, hiện tượng địa lý. 5 C. Vận dụng:(4phút) 1. Mục tiêu: Củng cố kiến thức, nội dung bài học 2. Phương pháp – kĩ thuật + Phát vấn + Hoạt động cá nhân/ cả lớp 3. Phương tiện : bản đồ 4. Tiến trình hoạt động 1.Học sinh trả lời các câu hỏi trong sgk 2.Sử dụng bản đồ TN châu Á để xác định hướng chảy của một số con sông lớn: S.Mê Công, S.Hồng D . Mở rộng:(1phút) Bài tập 1, 2 sách giáo khoa. Đọc trước và chuẩn bị ND cho bài thực hành 4 6 TIẾT 3 - BÀI 4: THỰC HÀNH XÁC ĐỊNH MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP BIỂU HIỆN CÁC ĐỐI TƯỢNG ĐỊA LÝ TRÊN BẢN ĐỒ I. MỤC TIÊU:Sau bài học, học sinh cần: 1.Về kiến thức: - Hiểu rõ một số phương pháp biểu hiện các đối tượng địa lý trên bản đồ. - Nhận biết được những đặc tính của đối tượng địa lý được biểu hiện trên bản đồ. 2.Về kĩ năng: Phân biệt được từng phương pháp biểu hiện ở các loại bản đồ khác nhau 3.Về thái độ: Thấy được sự cần thiết của b/đồ trong học tập, có ý thức sử dụng bản đồ II.CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS: 1.Giáo viên: SGK, SGV, các lược đồ sgk. 2.Học sinh: SGK, vở ghi. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: A. Khởi động: ( 5’) 1. Mục tiêu: - Huy động một số kiến thức, kĩ năng đã học để nắm bắt yêu cầu bài thực hành - Nhằm tạo tình huống có vấn đề để kết nối với bài mới. 2. Phương pháp – kĩ thuật: Phát vấn, hoạt động theo cá nhân/ cả lớp. 3. Phương tiện: Bản đồ 4. Tiến trình hoạt động - GV yêu cầu HS quan sát bản đồ để trả lời câu hỏi: + Để thể hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ chúng ta có thể dùng các pp nào? + Vì sao các đối tượng địa lí khác nhau được thể hện trên bản đồ bằng các pp khác nhau ? - HS: nghiên cứu trả lời. - GV: nhận xét và vào bài mới B. Hoạt động hình thành kiến thức: 35’ 1. Mục tiêu: - Phân tích và nắm được các yêu cầu và đặc điểm khi thể hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ - Củng cố, khắc sâu thêm kiến thức thông qua thực hành 2. Phương pháp – kĩ thuật: Nhóm 3. Phương tiện: Bản đồ H/Đ của GV và HS Nội dung chính Tìm hiểu một số phương 1.Yêu cầu của bài thực hành: Xác định một số PP biểu hiện các đối pháp biểu hiện các đối tượng địa lý trên bản đồ tượng địa lí trên bản đồ 2. Các bước tiến hành: Đọc bản đồ theo trình tự (2.2; 2.3; 2.4 - sgk) (SGK tr.17) (HT:Cặp/nhóm- tg: 3. Nội Dung: 30phút) 3.1 .Hình 2.2 SGK: Bước 1: GV y/c HS đọc - Tên bản đồ: Công nghiệp điện Việt Nam ND và x/đ y/c của bài - Nội dung: Thể hiện sự phân bố của công nghiệp điện Việt Nam thực hành, chia lớp 3 - PP biểu hiện: Kí hiệu (kí hiệu điểm và kí hiệu theo đường) nhóm giao nhiệm vụ . - Đối tượng biểu hiện ở: Nhóm 1. Nghiên cứu hình + Kí hiệu điểm: Nhà máy nhiệt điện, thuỷ điện (đã và đang xây dựng), 2.2 các trạm biến áp. Nhóm 2. Nghiên cứu hình + Kí hiệu theo đường là: Đường dây 220 KV, 500KV 2.3 - Thông qua các PP, biết được: Nhóm 3. Nghiên cứu hình + Kí hiệu điểm: Tên, vị trí, qui mô, chất lượng của các các nhà máy... 2.4 + Kí hiệu theo đường: Tên, vị trí, chất lượng đối tượng 7 H/Đ của GV và HS Nội dung chính Yêu cầu các nhóm 3.2. Hình 2.3 SGK: nêu được: - Tên bản đồ: Gió và bão Việt Nam - Tên bản đồ - Nội dung:Thể hiện sự h/động của gió và bão ở VN - Nội dung bản đồ - Phương pháp biểu hiện: kí hiệu chuyển động, kí hiệu đường, kí hiệu. - X/định được các PP - Đối tượng biểu hiện: biểu hiện các đối + Kí hiệu đường chuyển động: Gió,bão. tượng địa lý trên từng + Kí hiệu đường: Biên giới, sông, biển. bản đồ + Kí hiệu: Các thành phố: - Qua PP biểu hiện - Thông qua các PP, biết được: đó chúng ta có thể + Kí hiệu đường chuyển động: Hướng, tần suất của gió, bão trên lãnh thổ nắm được những vấn + Kí hiệu đường: Hình dạng đường biên giới, bờ biển; phân bố mạng lưới đề gì của đối tượng sông ngòi. địa lý + Kí hiệu: Vị trí các TP (Hà Nội, HCM...). Bước 2: HS thực hiện 3.3.Hình 2.4 SGK: Bước 3: Đại diện - Tên bản đồ: Bản đồ phân bố dân cư châu Á nhóm trình bày, các - Nội dung: Các đô thị châu Á, các điểm dân cư nhóm khác bổ sung - Ph/pháp biểu hiện: Chấm điểm, kí hiệu đường =>GV chuẩn kiến - Đối tượng biểu hiện:(Dân cư, đường biên giới,bờ biển). thức trên bảng phụ và - Thông qua các PP, biết được: chỉ trên bản đồ,(hình + PP chấm điểm: Sự phân bố dân cư ở châu Á nơi nào đông, nơi nào thưa; SGK). vị trí các đô thị đông dân + Kí hiệu đường: Hình dạng đường biên giới, bờ biển, các con sông. C.Vận dụng:(3phút) - Những đối tượng địa lí nào dùng pp kí hiệu? - Những đối tượng địa lí nào dùng pp đường chuyển động? - Những đối tượng địa lí nào dùng pp chấm điểm? - Những đối tượng địa lí nào dùng pp biểu đồ-bản đồ? D. Mở rộng: (2phút) HS xem lại nội dung chương I: Bản đồ Đọc trước ND chương II, bài 5: Vũ trụ, hệ quả các chuyển động của Trái đất 8 CHƯƠNG II: VŨ TRỤ. HỆ QUẢ CÁC CHUYỂN ĐỘNG CỦA TRÁI ĐẤT Tiết 4 - Bài 5: VŨ TRỤ. HỆ MẶT TRỜI VÀ TRÁI ĐẤT. HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG TỰ QUAY QUANH TRỤC CỦA TRÁI ĐẤT I. MỤC TIÊU: Sau bài học, học sinh cần: 1.Về kiến thức: - Hiểu được k/quát về Vũ Trụ, hệ Mặt Trời trong Vũ Trụ, Trái Đất trong hệ Mặt Trời. - Tr/bày và g/thích được các hệ quả chủ yếu của c/đ tự quay quanh trục của Trái Đất. 2.Về kĩ năng: Sử dụng tranh ảnh, hình vẽ, mô hình để tr/bày, g/thích các hệ quả c/đ của Trái Đất; X/định hướng c/đ của các hành tinh trong hệ MT, vị trí của Trái đất trong hệ MT, các múi giờ, hướng lệch của các vật thể khi c/đ trên bề mặt Trái đất. 3.Về thái độ: Nhận thức đúng đắn quy luật hình thành, phát triển của các thiên thể. 4. Năng lực hình thành: - Năng lực chung: Tự học, giao tiếp, giải quyết vấn đề, hợp tác. - Năng lực chuyên biệt: Sử dụng bản đồ, hình ảnh. II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS: 1.Giáo viên: SGK, SGV, QĐC, Tập bản đồ Thế giới, Máy tính, Máy chiếu 2.Học sinh: SGK, vở ghi. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: A. Hoạt động khởi động (3 phút) 1. Mục tiêu - Huy động một số kiến thức, kĩ năng đã biết để kết nối với bài mới . - Tạo hứng thú học tập, giúp HS cần phải tìm hiểu sự vận động của trái đất. - Nhằm tạo tình huống có vấn đề để kết nối với bài mới. 2. Phương pháp – kĩ thuật: Phát vấn, hoạt động theo cá nhân/ cả lớp. 3. Phương tiện: hình ảnh về Trái Đất, sự chuyển động của TĐ. 4. Tiến trình hoạt động - GV: chiếu hình ảnh về Hệ Mặt Trời và yêu cầu HS quan sát, trả lời câu hỏi: + Chúng ta đang sinh sống ở hành tinh thứ mấy trong Hệ Mặt Trời? + Vì sao hành tinh này duy nhất có sự sống? + Các hành tinh trong vũ trụ luôn ở trạng thái nào? - HS: nghiên cứu để trả lời. - GV: nhận xét và vào bài mới B. Hoạt động hình thành kiến thức Hoạt động 1: Tìm hiểu khái quát về Vũ Trụ, hệ Mặt Trời, Trái Đất trong hệ Mặt Trời ( 20 phút) 1. Mục tiêu + Kiến thức: HS biết được khái quát về Vũ Trụ, hệ Mặt Trời, Trái Đất trong hệ Mặt Trời . + Kĩ năng: Khai thác hình ảnh . + Thái độ: Nhận thức đúng về vũ trụ 2. Phương pháp – kĩ thuật + Phát vấn, phương pháp sử dụng phương tiện trực quan. + Hoạt động theo cá nhân/ cả lớp, thảo luận nhóm. 3. Phương tiện: Hình ảnh về vũ trụ. 4. Tiến trình hoạt động 9 Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung chính Bước 1: GV sử dụng QĐC và yêu cầu HS I. Khaí quát về Vũ Trụ, hệ Mặt Trời,Trái Đất trong hệ dựa vào hình 5.1, 5.2 và kiến thức trả lời: Mặt Trời. - Vũ Trụ là gì ? 1. Vũ Trụ: Là khoảng không gian vô tận chứa các Thiên - Phân biệt Thiên Hà và Dải Ngân Hà? Hệ Hà. Mặt Trời là gì ? HMT có bao nhiêu hành 2. Hệ Mặt Trời:(Thái Dương Hệ) tinh ? * HMT là một tập hợp các thiên thể nằm trong Dải Ngân - Kể tên các hành tinh ? Hà gồm: - T/Đ là hành tinh thứ mấy tính từ MT? - Mặt Trời năm ở trung tâm - T/Đất có những đặc điểm gì khác với các - Tám hành tinh: ( H.5.2) hành tinh khác ? - Tiểu hành tinh, vệ tinh, sao chổi, bụi khí... - Nêu các c/đ chính của Trái Đất ? * Các hành tinh vừa c/đ quanh MT lại vừa tự quay quanh - Hướng quay quanh MT của các hành trục theo hướng ngược chiều kim đồng hồ tinh ? 3. Trái Đất trong hệ Mặt Trời Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ qua giấy a.Vị trí của Trái Đất trong HMT: Bước 3: GV y/c HS trả lời và nhận xét - Là hành tinh thứ ba từ Mặt Trời Bước 4: GV bổ sung, chốt kiến thức và bổ - Khoảng cách TB từ TĐ đến MT là:149,6 tr km sung - Với k/cách trên và sự tự quay làm cho TĐ nhận được của - (Hành tinh có 8 (H.5.2) Vệ tinh: Thiên MT một lượng bức xạ phù hợp cho sự sống tồn tại và phát thể quay xung quanh một hành tinh như triển. Mặt Trăng là vệ tinh của TĐ; trong hệ MT b. Các c/đ chính của Trái Đất: có 66 vệ tinh, trừ sao Thuỷ, sao Kim ko có - Chuyến động tự quay quanh trục vệ tinh). + Hướng từ Tây => Đông - Trái Đất ở gần MT nhất vào ngày 3/1 - + Thời gian c/đ 1 vòng là 24g (23g56'04") điểm cận nhật, do lực hút của MT lớn nên - Chuyển động xung quanh MT: tốc độ c/đ của Trái Đất lên tới 30,3 km/s. + Trên quỹ đạo hình Elip theo hướng từ T=>Đ - T/Đất ở xa MT nhất vào ngày 5/7 - điểm + T/g c/đ 1 vòng là 365 ngày 6 giờ viễn nhật, tốc độ c/đ của Tr/Đất lúc này + Khi c/đ quanh MT , trục của Trái Đất không thay đổi độ đạt 29,3 km/s nghiêng và hướng nghiêng. Hoạt động 2: Tìm hiểu sự chuyển động quanh trục của Trái Đất ( 20 phút) 1. Mục tiêu + Kiến thức: HS biết được đặc điểm chuyển động củaTrái Đất và hệ quả của nó. + Kĩ năng: Khai thác hình ảnh về sự tự quay của Trái Đất. + Thái độ: Nhận thức đúng về vận động tự quay của Trái Đất. 2. Phương pháp – kĩ thuật + Phát vấn, phương pháp sử dụng phương tiện trực quan. + Hoạt động theo cá nhân/ cả lớp, thảo luận nhóm. 3. Phương tiện:quả địa cầu. 4. Tiến trình hoạt động Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung chính - HS xác định đường chuyển ngày quốc tế và giờ II. Hệ quả c/đ tự quay quanh trục của T/Đất. trên TĐ, cho biết đường chuyển ngày nằm ở đâu? 1.Sự luân phiên ngày đêm T/S ? - Do Trái Đất có hình cầu và tự quay quanh trục N/xét hướng c/đ của các vật thể trên Tr/Đất? nên có hiện tượng luân phiên ngày đêm - Giải thích tại sai có sự lệch hướng đó ? - Nơi nhận tia nắng là ban ngày, nơi khuất trong Bước 2: HS thực hiện yêu cầu tối là ban đêm. Bước 3: HS trả lời, HS khác bổ sung, 2.Giờ trên T/Đất và đường chuyển ngày q.tế. 10