Giáo án Địa lý 11 Bài 11: khu vực Đông Nam Á - Tiết 11: tự nhiên, dân cư và xã hội

Ngày soạn: Ngày dạy : Bài 11: KHU VỰC ĐÔNG NAM Á Tiết 11: Tự nhiên, dân cư và xã hội I. Mục tiêu: Sau bài học học sinh đạt được 1. Kiến thức : - Mô tả được và nắm vững đặc điểm vị trí địa lý, phạm vi lãnh thổ và đặc điểm tự nhiên của Đông Nam Á, từ đó học sinh tự đánh giá những thuận lợi và khó khăn của Đông Nam Á - Nằm vững và phân tích được đặc điểm dân cư, xã hội của Đông Nam Á và ảnh hưởng của chúng tới sự phát triển kinh tế xã hội. 2. Kĩ năng : - Đọc, phân tích khu vực Đông Nam Á qua bản đồ thế giới và bản đồ Đông Nam Á - Xác định được miền khí hậu trên bản đồ - Phân tích được bảng số liệu thông kê về dân số Đông Nam Á II. Phương tiện: Bản đồ thế giới Bản đồ Đông Nam Á Bản đồ các đời khí hậu Phiếu học tập Số liệu về thồng kê về dân số và diện tích Đông Nam Á và các khu vực khác III. Phương pháp : Làm việc theo nhóm Khai thác tri thức từ bản đồ IV. Kiến thức trọng tâm : Đánh giá được ảnh hưởng của vị trí địa lí, các điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên, các điều kiện dân cư và xã hội tới sự phát triển kinh tế khu vực Đông Nam Á V. Hoạt động dạy học 1. Ổn định lớp +Thời gian : 3 phút 2. Hoạt động nối tiếp Hoạt động của giáo viên và học sinh Mở bài: Thời gian : 2 phút GV đặt câu hỏi : năm nay có một sự kiện thể thao mà Việt Nam là một trong 11 nước tham gia, được tổ chức vào tháng 12 tại Lào, em hãy cho biết đó là sự kiện gì? HS trả lời: Đó là Seagame 25. GV thế Seagame là từ viết tắt của cụm từ gì? HS trả lời. GV Seagame là từ viết tắt của cụm từ: Đại hội thể thao Đông Nam Á, và Việt Nam là một trong những nước thuộc Đông Nam Á, vậy Đông Nam Á là khu vực như thế nào, hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về khu vực Đông Nam Á Nội dung kiến thức I. Tìm hiểu về đặc điểm tự nhiên khu vực Đông Nam Á Hoạt động 1: Tìm hiểu vị trí địa lý và lãnh thổ + Mục đích: Giúp HS nắm vững vị trí địa lý và lãnh thổ của Đông Nam Á, từ đó rút ra được vị trí quan trọng của khu vực +Thời gian: 10 phút +Hình thức: cả lớp GV Đông Nam Á có diện tích là 4,5 triệu km2, gồm 11 quốc gia. Dựa vào bản đồ hành chính châu Á em hãy kể tên 11quốc gia GV gọi HS lên chỉ bản đồ các quốc gia thuộc Đông Nam Á GV: Có nhận định của một nhà kinh tế học cho rằng: “Đông Nam Á có vị trí quan trọng trên bản đồ tự nhiên, kinh tế, chính trị trong khung cảnh của Thế Giới hiện nay”. Theo em đúng hay sai? HS phản bác câu nói trên và có HS ủng hộ câu nói trên GV để làm rõ vấn đề trên chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu về vị trí địa lý và lãnh thổ của Đông Nam Á. Dựa vào bản đồ thế giới và bản đồ phân bố các đới khí hậu em hãy cho biết khu vực Đông Nam Á nằm ở vị trí tự nhiên, vị trí kinh tế và vị trí chính trị như thế nào? GV gợi ý : em hãy tìm hiểu trên bản đồ khu vực Đông Nam Á tiếp giáp với những biển và đại dương nào, nằm trong đới khí hậu nào, tiếp giáp với các quốc gia nào và các nền văn minh lớn nào HS trả lời, các HS khác bổ sung, GV chuẩn kiến thức I.Tự nhiên 1. Vị trí địa lý và lãnh thổ + Đông Nam Á có diện tích là 4,5 triệu km2, gồm 11 quốc gia. - Chia 2 bộ phận: Đông Nam Á lục địa và Đông Nam Á biển đảo. + Nằm phía Đông Nam Châu Á, nơi tiếp giáp giữa TBD và ADD. + Nằm trong khu vực nội chí tuyến nhiệt đới ẩm gió mùa Châu Á + Là cầu nối giữa lục địa Á- Âu với lục địa Oxtralia. Nằm trên con đường hàng hải từ AĐD lên Trung Quốc + Nằm trong khu vực có nền kinh tế năng động của Châu Á Thái Bình Dương. + Là đầu mút con đường xuyên Á- Âu. Là nơi giao thoa giữa các nền văn hóa lớn, là nơi các cường quốc thường cạnh tranh ảnh hưởng. à Đông Nam Á có vị trí quan trọng trên bản đồ tự nhiên, kinh tế, chính trị trong khung cảnh của Thế Giới hiện nay Hoạt động 2: Tìm hiểu điều kiện tự nhiên khu vực Đông Nam Á + Mục đích: nắm được đặc điểm tự nhiên của Đông Nam Á lục địa và Đông Nam Á hải đảo + Thời gian: 10 phút + Hình thức: theo nhóm GV Đông Nam Á gồm 2 bộ phận là Đông Nam Á lục địa( còn gọi là bán đảo Trung Ấn), và Đông Nam Á hải đảo ( còn gọi là quần đảo Mã Lai) dựa vào bản đồ các nước Đông Nam Á em hãy kể tên các nước thuộc Đông Nam Á lục địa và các nước thuộc Đông Nam Á hải đảo? HS trả lời, HS khác bổ sung GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm 2 bàn ngồi cạnh nhau làm việc cùng vời nhau, GV giao nhiệm vụ cho các nhóm: Nhóm 1,3,5 tìm hiểu về đặc điểm tự nhiên của Đông Nam Á lục địa và hoàn thành vào phiếu học tập Nhóm 2,4,6 tìm hiểu về đặc điểm tự nhiên của Đông Nam Á hải đảo GV phát phiếu học tập cho các nhóm Yếu tố tự nhiên ĐNA lục địa ĐNA biển đảo Địa hình Đất đai Khí hậu Sông ngòi Sinh vật Khoáng sản Đại diện nhóm lên bảng viết kết quả làm việc, nhóm khác bổ sung. GV chuẩn kiến thức 2. Đặc điểm tự nhiên Đông Nam Á gồm hai bộ phận: Đông Nam Á lục địa( gồm có các nước : Việt Nam, Lào, Thái Lan, Campuchia, Mianma) và Đông Nam Á hải đảo( gồm các nước : Philippin, Indonexia, Xingapo, Brunây, Đông ti mo), riêng Malaixia thuộc cả hai bộ phận. - Đông Nam Á lục địa: + Địa hình: bị chia cắt bởi các dãy núi, đan xen giữa các núi là các đồng bằng phù sa màu mỡ, hoặc các thung lũng rộng + Sông ngòi: lớn, lượng nước dồi dào như sông Mê công, sông Hằng, sông Hồng + Khí hậu: Nhiệt đới gió mùa + Tài nguyên : thiếc, than, sắt,, khí tự nhiên - Đông Nam Á hải đảo: + Địa hình: ít đồng bằng, nhiều đồi núi và núi lửa, núi có độ cao dưới 3000m, đất phù sa ở các đồng bằng màu mỡ. + Sông ngòi: ngắn, dốc + Khí hậu: nhiệt đới giò mùa và khí hậu xích đạo + Khoáng sản : đồng, sắt, thiếc, dầu mỏ, khí tự nhiên Hoạt động 3: Đánh giá điều kiện tự nhiên khu vực Đông Nam Á + Mục đích: từ đặc điểm tự nhiên của khu vực Đông Nam Á từ đó rút ra những thuận lợi và khó khăn của khu vực + Thời gian: 5 phút + Hình thức: cả lớp Từ kết quả trên em hãy nhân xét những thuận lợi và khó khăn của khu vực Đông Nam Á HS trả lời, GV chuẩn kiến thức 3. Đánh giá điều kiện tự nhiên của Đông Nam Á - Thuận lợi: + Có điều kiện phát triển một nền nông nghiệp nhiệt đới điển hình +Phát triển tổng hợp kinh tế biển +Tài nguyên khoáng sản giáu có +Tài nguyên rừng phong phú và đa dạng -Khó khăn: +Là khu vực nằm trong “vành đai lửa Thái Bình Dương ”nên gặp nhiều thiên tai : Động đất, sóng thần, bão II. Tìm hiểu đặc điểm dân cư và xã hội khu vực Đông Nam Á Hoạt động 4: Tìm hiểu đặc điểm dân cư + Mục đích: Nắm vững đặc điểm dân cư của Đông Nam Á + Thời gian: 5 phút + Hình thức: cả lớp Dựa vào SGK em hãy nêu các đặc điểm dân cư của khu vực Đông Nam Á và nêu nhận xét theo các vấn đề : dân số, sự gia tăng dân số, nguồn lao động, trình độ lao động và phân bố dân cư. GV cung cấp cho HS các số liệu: năm 2004 Khu vực Diện tích(triệu Km²) Dân số (Triệu người) Đông Nam Á Châu Mĩ Châu Phi Châu Âu Châu Đại Dương Châu Nam Cực 4,5 42 30 10 9 14 556 876 884 728 33 0 HS trả lời, GV chuẩn kiến thức II. Dân cư và xã hội 1. Dân cư - Dân số đông, mật độ dân số đông - Dân cư phân bố không đều, chủ yếu tập trung ở đồng bằng - Dân số trẻ, gia tăng dân số tự nhiên cao, hiện đang giảm - Nguồn lao động dồi dào, vì dân số trẻ, số người trong độ tuổi lao động lớn, trình độ tay nghề hạn chế Hoạt động 5: Tìm hiểu đặc điểm xã hội + Mục đích: nắm vững những nét cơ bản của đặc điểm xã hội khu vực Đông Nam Á +Thời gian: 7 phút + Hình thức: cả lớp GV em hãy cho biết về đặc điểm tôn giáo của khu vực Đông Nam Á? HS trả lời, GV bổ sung và cung cấp cho HS : do vị trí địa lý của khu vực nên Đông Nam Á là nơi giao thoa của nhiều nền văn hóa lớn trên thế giới, nên có nhiều tôn giáo, tuy nhiên chủ yếu là phật giáo và thiên chúa giáo : Phật giáo ở Lào, Cam pu chia, Mi an ma, Thái Lan, Việt Nam . Thiên chúa giáo ở khắp các nước, nhất là Phi lip pin với 80% dân số. Hồi giáo có ở Ma lai xi a, Brunây, Inđônêxia chiếm trên 80% dân số 2. Xã hội - Các quốc gia đều có nhiều dân tộc à gặp khó khăn trong quản lí, ổn định chính trị ở mỗi nước - Là nơi giao thoa của nhiều nền văn hóa lớn trên thế giới - Có nhiều tôn giáo VII. Củng cố và bài tập về nhà GV nhắc lại kiến thức trọng tâm của bài học , yêu cầu học sinh về nhà làm bài tập trong SGK, và chuẩn bị bài cho tiết sau.