Giáo án Địa lý 11 bài 6: Một số vấn đề của châu lục và khu vực - Tiết 1: Một số vấn đề của châu phi

Tuần: Tiết: Ngày soạn: Ngày dạy: BAØI 6 I. MỤC TIẾU: 1. Kiến thức: - Biết châu Phi khá giàu khoáng sản song có nhiều khó khăn do khí hậu khô, nóng. - Dân số tăng nhanh, nguồn lao động khá lớn song chất lượng cuộc sống thấp, bệnh tật, chiến tranh đe dọa - Kinh tế tuy có khởi sắc, nhưng cơ bản còn phát triển chậm. 2. Kỹ năng Phân tích lược đồ (bản đồ), bảng số liậu và thông tin để nhận biết các vấn đề của châu Phi. 3. Thái độ Chia sẻ với những khó khăn mà người dân châu Phi phải trải qua. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC - Bản đồ tự nhiên châu phi, bản đồ kinh tế chung châu phi - Tranh ảnh về cảnh quan và con người, một số hoạt động kinh tế tiêu biểu của người dân châu Phi. III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ - Kiểm tra bài thực hành của HS. 3. Bài mới Nói đến châu Phi, người ta thường hình dung ra một châu lục đen, nghèo nàn và lạc hậu. Song thực tế, châu phi lại là một châu lục giàu tài nguyên và có nền văn hóa rất đặc sắc. Sự nghèo nàn, lạc hậu của châu phi hiện nay có nguồn gốc vì sao? Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta lí giải câu hỏi đó. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung chính Hoạt động 1: Tìm hiểu một số vấn đề về tự nhiên châu Phi. - Giới thiệu một số nét chính về vị trí và địa hình châu Phi. I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ TỰ NHIÊN - Do ảnh hưởng của vị trí, địa hình, khí hậu châu phi có đặc điểm gì? - Phần lớn khí hậu khô nóng - Phần lớn lãnh thổ có khí hậu khô nóng. - Dựa vào hình 6.1 và hiểu biết của cá nhân, em hãy nêu các cảnh quan chính ở châu Phi - Cảnh quan chủ yếu là hoang mạc, bán hoang mạc và xavan. - Cảnh quan chủ yếu là hoang mạc, bán hoang mạc và xavan. - Hãy kể tên các hoang mạc ở châu Phi - Xahara, Namip... - Cho biết châu Phi có các khoáng sản chính nào? - Nhiều khoáng sản: dầu khí, sắt, đồng, vàng, kim cương,... - Nhiều khoáng sản: dầu khí, sắt, đồng, vàng, kim cương,... - Thực trạng khai thác tài nguyên rừng và khoáng sản, thực trạng môi trường ở châu Phi hiện nay ra sao? - Tài nguyên rừng và khoáng sản đang bị khai thác mạnh nên cạn kiệt và môi trường bị suy thoái. - Tài nguyên rừng và khoáng sản đang bị khai thác mạnh nên cạn kiệt và môi trường bị suy thoái. - Cần có nhưngx biện pháp gì để khác phục những tồn tại đó? - Giải pháp: khai thác sử dịng hợp lí tài nguyên và áp dụng các biện pháp thủy lợi nhằm hạn chế khô hạn - Giải pháp: khai thác sử dịng hợp lí tài nguyên và áp dụng các biện pháp thủy lợi nhằm hạn chế khô hạn Bên cạnh vấ dề khai thác, bảo vệ tự nhiên thì vấn đề dân cư và xã hội cũng là vấn đề nổi cộm của châu lục này. Hoạt động2: Tìm hiểu về một số vấn đề dân cư và xã hội. II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ DÂN CƯ VÀ XÃ HỘI: - Dựa vài bảng 6.1, so sáh và nhận xét về các chỉ số dân số của châu Phi so với nhóm nước đang phát triển, nhóm nước phát triển và thế giới. - Châu Phi dẫn đầu cả thế giới về tỉ lệ sinh, tử và tỉ lệ gia tăng tự nhiên. - Gia tăng nhanh nhất là ở các nước khu vực Trung Phi. - Tỉ suất gia tăng tự nhiên dân số cao nhất thế giới (2,3%/2005) - Khi tỉ suất gia tăng dân số tự nhiên từ 2,1% trở lên thì được gọi là bùng nổ dân số - Sư gia tăng dân số uqá nhanh gây những bất lợi gì cho sự phát triển kinh tế xã hội của châu Phi? - Gây áp lực về giải quyết việc làm, tăng thu nhập đảm bảo cuộc sống, bảo vệ môi trường, làm kiềm hảm sự phát trỉên kinh tế... - Ngoài việc gia tăng dân số quá nhanh, vấn đề dân cư xã hội ở châu Phi còn thể hiện các mặt nổi cộm nào? - Tuổi thị trung bình thấp, chỉ đạt 52 tuổi. - Trình độ dân trí thấp, nhiều hủ tục chưa được xóa bỏ, tình trạng nghèo đói còn phổ biến. - Tuổi thọ trung bình thấp, chỉ đạt 52 tuổi. - Trình độ dân trí thấp, nhiều hủ tục chưa được xóa bỏ, tình trạng nghèo đói còn phổ biến. - Về tình hình chính trị ra sao? - Các cuộc xung đột tại bờ biển Ngà, Công Gô, Xu Đăng...đã cướp đi sinh mạnh của hàng triệu người, xung đột còn gây ra những bất ổn về chính trị, xã hội, kinh tế,... - Xung đột sắc tộc - Việc phân định ranh giới các quốc gia dựa trên phạm vi ảnh hưởng của các nước thực dân, không dựa trên lịch sử cư trú và khai thác lãnh thổ của các dân tộc cũng là một trong những nguyên nhân làm khoét sâu mâu thuẫn, tạo ra các cuộc xung đột, chiến tranh biên giới... - Về mặt dân số của xã hội, châu Phi đang đứng trước những thách thức to lớn như thế nào? - Châu Phi chỉ chiếm gần 14% dâ số thế giới nhưng tập trung tới 2/3 tổng số người nhiễm HIV của thế giới. - Vẫn còn nhiều bệnh tật đe dọa. - Thế giới, trong đó có VN đã có các hoạt động gì để giúp đỡ châu Phi thoát khỏi tình trạng trên? - Các tổ chức y tế, giáo dục, lương thực đã thực hiện các dự án chống đói nghèo, cử chuyên gia sang giảng dạy và ư vấn kĩ thuật cho một số nước châu Phi. - Tình tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách-truyền thống quý báo của dân tộc ta được nhân rộng và vượt qua biên giới. Cũng như các nước châu Phi, VN đã đang và sẽ tiếp tục nhận được sự giúp đỡ của nhiều tổ chức, nhiều nước trên thế giới Mặc dù đã có những chuyển biến tích cực, song nhìn chung kinh tế châu Phi vẫn còn ở trình độ thấp. Trong mục III sâu đây chúng ta sẽ tìm hiểu về một số vấn đề kinh tế châu Phi. Hoạt đông 3: Tìm hiểu về một số vấn đề kinh tế của châu Phi III. MỘT SỐ VẤN ĐỀ KINH TẾ - Em có nhận xét chung gì về kinh tế châu Phi? - Nhìn chung, kinh tế châu Phi còn nghèo nàn và kém phát triển. - Nhìn chung, kinh tế châu Phi còn nghèo nàn và kém phát triển. - Theo em, nguyên nhân nào đã làm cho nêng kinh tế nhiều nước châu Phi nghèo nàn và kém phát triển? - Nguyên nhân: + Sự thống trị lâu dài của chủ nghĩa thực dân đã kiềm hảm sự phát triển của châu Phi. + Xung đột sắc tộc. + Trình độ dân trí thấp. + Trình độ quản lí yếu kém... - Nguyên nhân: + Sự thống trị lâu dài của chủ nghĩa thực dân đã kiềm hảm sự phát triển của châu Phi. + Xung đột sắc tộc. + Trình độ dân trí thấp. + Trình độ quản lí yếu kém... - Dựa vào bảng 6.2, em có nhận xét gì về tốc độ tăng trưởng GDP của một số khu vực châu Phi so với thế giới? - Mức tăng trưởng không đều, song nhìn chung đã bắt kịp tỉ lệ tăng trưởg của thế giới, một số nước có mức độ tăng trưởng cao hơn: Angiêri, Gana,... - Từ đó em có nhận định gì về chiều hướng phát triển của kinh tế châu phi hiện nay? - Hiện nay kinh tế châu Phi đang phát triển theo chiều hướng tích cực. - Hiện nay kinh tế châu Phi đang phát triển theo chiều hướng tích cực. - Những khó khăn của VN và các nước châu Phi trong quá trình đấu tranh giành độc lập, xây dựng & bảo vệ tổ quốc cũng giống nhau nên ta cũng thông cảm, chia sẻ với người dân châu Phi trong quá trình xây dựng đất nước. IV. KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ: * Chọn câu trả lời đúng nhất: 1. Tình trạng ngày sa mạc hóa ở châu Phi chủ yếu là do: A. Cháy rừng. B. Khai thác rừng quá mức. C. Lượng mưa thấp. D. Chiến tranh. 2. Phần lớn lãnh thổ châu Phi có khí hậu A. Khô, nóng. B. Nóng ẩm. C. Nhiệt đới gió mùa. D. Cận nhiệt Địa Trung Hải. 3. Quốc gia châu Phi nào dưới đây có trình độ phát triển kinh tế cao hơn cả? A. Ai Cập. B. Kênia. C. Nam Phi. D. Nigiêria. 4. Tài nguyên mà đa số các nước châu Phi thiếu trầm trọng là A. Các khoáng sản quý. B. Nước ngọt. C. Năng lượng mặt trời. D. Rừng. 5. Châu Phi có tốc độ tăng trưởng kinh tế trung bình cao hơn mức chung của thế giới dẫn đến A. Nền kinh tế được cải thiện nhanh chóng, thu nhập bình quân sẽ tăng nhanh hơn tốc độ chung của thế giới. B. Nền kinh tế đáp ứng được nhu cầu cho dân số ngày càng tăng lên. C. Tình hình kinh tế xã hội vẫn khó được cải thiện với tốc độ như vậy vì số dân tăng quá nhanh và trong xã hội lại nảy sinh nhiều vấn đề mới. D. Các nguồn tài nguyên thiên nhiên được khai thác tốt hơn và hợp lí hơn. * Trả lời câu hỏi: - Những thách thức gì lớn đối với châu Phi hiện nay về dân cư và xã hội? Nguyên nhân? V. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP: Sưu tầm tài liệu về các đặc đỉểm nền kinh tế thế giới. Học bài, trả lời câu hỏi cuối bài SGK & chuẩn bài mới. KÍ DUYỆT Ngày: BỔ SUNG